LEKI ANTYARYTMICZNE

LEKI ANTYARYTMICZNE

I

I

LECZENIE ZABURZEŃ

LECZENIE ZABURZEŃ

RYTMU SERCA

RYTMU SERCA

dr Bożena Gajewska

dr Bożena Gajewska

Zaburzenia rytmu serca czyli arytmie dzielimy na:

Zaburzenia rytmu serca czyli arytmie dzielimy na:

•

arytmie komorowe

arytmie komorowe

•

arytmie nadkomorowe

arytmie nadkomorowe

Wśród nadkomorowych zaburzeń rytmu

Wśród nadkomorowych zaburzeń rytmu

wyróżniamy:

wyróżniamy:

1.

1.

Migotanie przedsionków ( AF-

Migotanie przedsionków ( AF-

atrial fibrillation

atrial fibrillation

)

)

2.

2.

Migotanie przedsionków w zespole tachykardia-

Migotanie przedsionków w zespole tachykardia-

bradykardia

bradykardia

3.

3.

Trzepotanie przedsionków (AFL-

Trzepotanie przedsionków (AFL-

atrial flatler

atrial flatler

)

)

4.

4.

Nawrotny częstoskurcz przedsionkowo-komorowy z łącza

Nawrotny częstoskurcz przedsionkowo-komorowy z łącza

(AFNRT)

(AFNRT)

5.

5.

Nawrotny częstoskurcz przedsionkowo-komorowy

Nawrotny częstoskurcz przedsionkowo-komorowy

przewodzony dodatkową drogą AV

przewodzony dodatkową drogą AV

6.

6.

Częstoskurcz przedsionkowy wieloogniskowy

Częstoskurcz przedsionkowy wieloogniskowy

7.

7.

Częstoskurcz przedsionkowy z blokiem przedsionkowo-

Częstoskurcz przedsionkowy z blokiem przedsionkowo-

komorowym

komorowym

8.

8.

Częstoskurcz zatokowy

Częstoskurcz zatokowy

9.

9.

Przedwczesne pobudzenie nadkomorowe

Przedwczesne pobudzenie nadkomorowe

Najczęściej stwierdzaną arytmią nadkomorową jest

migotanie przedsionków

Wśród arytmii komorowych wyróżniamy

Wśród arytmii komorowych wyróżniamy

1.

1.

Pojedyncze lub gromadne PCV

Pojedyncze lub gromadne PCV

2

2

. Skurcze dodatkowe komorowe (PCV) pochodzące

. Skurcze dodatkowe komorowe (PCV) pochodzące

z jednego lub różnych ognisk

z jednego lub różnych ognisk

3.

3.

Pary i salwy skurczów dodatkowych

Pary i salwy skurczów dodatkowych

4.

4.

Skurcze dodatkowe R/T

Skurcze dodatkowe R/T

5.

5.

Częstoskurcz komorowy nieutrwalony nsVT i

Częstoskurcz komorowy nieutrwalony nsVT i

utrwalony sVT

utrwalony sVT

6.

6.

Trzepotanie i migotanie komory (UF i VF)

Trzepotanie i migotanie komory (UF i VF)

Zaburzenia rytmu serca występują w

Zaburzenia rytmu serca występują w

przebiegu różnych chorób układu

przebiegu różnych chorób układu

sercowo-naczyniowego:

sercowo-naczyniowego:



choroby wieńcowej

choroby wieńcowej



kardiomiopatii

kardiomiopatii



nadciśnienia tętniczego

nadciśnienia tętniczego



wad serca

wad serca



niewydolności krążenia

niewydolności krążenia



zapalenia mięśnia sercowego

zapalenia mięśnia sercowego

Zaburzenia rytmu serca mogą

Zaburzenia rytmu serca mogą

towarzyszyć chorobom w obrębie innych

towarzyszyć chorobom w obrębie innych

narządów i układów:

narządów i układów:



nadczynności tarczycy

nadczynności tarczycy



niedokrwistości

niedokrwistości



infekcji

infekcji



choroby zapalnej w obrębie jamy brzusznej

choroby zapalnej w obrębie jamy brzusznej



zaburzenia elektrolitowe

zaburzenia elektrolitowe



leki sympatykomimetyczne

leki sympatykomimetyczne



hipoksja, hipotermia

hipoksja, hipotermia



używki: kofeina, nikotyna, alkohol

używki: kofeina, nikotyna, alkohol



stres psychiczny

stres psychiczny

Prognostyczny podział komorowych zaburzeń

Prognostyczny podział komorowych zaburzeń

rytmu serca

rytmu serca

ŁAGODNE

Holter: przedwczesne pobudzenie komorowe (PVC), mogą być pary i

nieutrwalony częstoskurcz komorowy (nsVT)
Choroba organiczna: brak lub minimalna
Ryzyko zgonu: minimalne

POTENCJALNIE ZŁOŚLIWE

Holter: przedwczesne pobudzenie komorowe (PVC), pary , nieutrwalony

częstoskurcz komorowy (nsVT)
Choroba organiczna: obecna-różnego stopnia
Ryzyko zgonu: umiarkowane

ZŁOŚLIWE

Kliniczne: utrwalony częstoskurcz komorowy (sVT) lub migotanie komór

(VF)
Holter: przedwczesne pobudzenie komorowe (PVC), pary , nieutrwalony

częstoskurcz komorowy (nsVT)
Choroba organiczna: zwykle poważna
Ryzyko zgonu: poważne

Podział leków przeciwarytmicznych wg Vaughan-

Podział leków przeciwarytmicznych wg Vaughan-

Williamsa

Williamsa

Grupa leków

Grupa leków

Leki

I

IA

kanał sodowy
fazę 0
przewodzenia
repolaryzacji

Chinidyna

Prokainamid

Dizopyramid

I B

mały wpływ na fazę 0 w tk.

zdrowych
repolaryzacji

Lidokaina

Meksyletyna

I C

fazę 0
przewodzenia
mały wpływ na repolaryzację

Flekainid

Enkainid

Propafenon

II

receptory beta-adrenergiczne

Beta-blokery

III

kanał potasowy
repolaryzacji

Amiodaron

Sotalol

IV

kanał wapniowy

Werapamil

Diltiazem

Decydując się u chorego na

Decydując się u chorego na

zastosowanie leku

zastosowanie leku

przeciwarytmicznego należy wybrać

przeciwarytmicznego należy wybrać

lek zapewniający najwyższą:

lek zapewniający najwyższą:



skuteczność

skuteczność



bezpieczeństwo

bezpieczeństwo



tolerancję

tolerancję

Jednym ze wskaźników skuteczności

Jednym ze wskaźników skuteczności

leku przeciwarytmicznego jest

leku przeciwarytmicznego jest

zmniejszenie liczby PVC w kontrolnej

zmniejszenie liczby PVC w kontrolnej

24-godzinnej rejestracji EKG met.

24-godzinnej rejestracji EKG met.

Holtera

Holtera

Porównawcza cecha skuteczności leków

Porównawcza cecha skuteczności leków

przeciwarytmicznych- holterowska ocena zdolności

przeciwarytmicznych- holterowska ocena zdolności

tłumienia przedwczesnych pobudzeń komorowych

tłumienia przedwczesnych pobudzeń komorowych

LEK

Supresja arytmii (% leczonych)

PVC > 75%

nsVT > 90%

IA

Chinidyna

Prokainamid

60 %
60 %

70 %
70 %

IB

Meksyletyna

60%

70%

IC

Flekainid

Propafenon

80%
70%

90-100%
90-100%

II

Beta-blokery

50%

70-80%

III

Amiodaron

Sotalol

80%

50-60%

90-100%

80%

Badanie CATS opublikowane w roku 1989 wykazało,

Badanie CATS opublikowane w roku 1989 wykazało,

że flekainid i enkainid (leki silnie tłumiące PVC)

że flekainid i enkainid (leki silnie tłumiące PVC)

zastosowane u chorych po zawale serca w

zastosowane u chorych po zawale serca w

porównaniu

porównaniu

z placebo

z placebo

zwiększały ryzyko zgonu

zwiększały ryzyko zgonu

Program CATS zmienił dość zasadniczo

Program CATS zmienił dość zasadniczo

wskazania

wskazania

do stosowania antyarytmików

do stosowania antyarytmików

Wielokrotnie zastanawiano się dlaczego leki

Wielokrotnie zastanawiano się dlaczego leki

przeciwarytmiczne skuteczne w terapii PVC mogą

przeciwarytmiczne skuteczne w terapii PVC mogą

zwiększać zagrożenie pacjenta

zwiększać zagrożenie pacjenta

Odpowiedź:

Odpowiedź:

Leki te nie eliminują substratu arytmii a jedynie

Leki te nie eliminują substratu arytmii a jedynie

modyfikują go poprzez wpływ na refrakcję,

modyfikują go poprzez wpływ na refrakcję,

przewodzenie lub mechanizmy wyzwalające

przewodzenie lub mechanizmy wyzwalające

Substrat arytmii jest niestabilny może być

Substrat arytmii jest niestabilny może być

modyfikowany przez zaburzenia jonowe,

modyfikowany przez zaburzenia jonowe,

autonomiczne, niedokrwienne i inne

autonomiczne, niedokrwienne i inne

Stąd lek antyarytmiczny może wykazywać zarówno

Stąd lek antyarytmiczny może wykazywać zarówno

działanie przeciwarytmiczne jak i proarytmiczne

działanie przeciwarytmiczne jak i proarytmiczne

Obecnie wydaje się ,że najlepszymi

lekami w leczeniu

komorowych zaburzeń rytmu serca są

leki

klasy III

AMIODARON

AMIODARON

Wykazuje złożone działanie

Wykazuje złożone działanie

elektrofizjologiczne:

elektrofizjologiczne:

wpływa na kanał sodowy, potasowy i wapniowy

wpływa na kanał sodowy, potasowy i wapniowy

(efekt klasy I, III i IV)

(efekt klasy I, III i IV)

Jest niekompetytywnym blokerem alfa i beta

Jest niekompetytywnym blokerem alfa i beta

receptorów adrenergicznych

receptorów adrenergicznych

(efekt klasy II)

(efekt klasy II)

Amiodaron stosowany dożylnie w trybie ostrym

Amiodaron stosowany dożylnie w trybie ostrym

powoduje odmienne następstwa

powoduje odmienne następstwa

elektrofizjologiczne, nie podawany

elektrofizjologiczne, nie podawany

przewlekle

przewlekle

Wpływ amiodaronu podanego dożylnie i w

Wpływ amiodaronu podanego dożylnie i w

przewlekłej terapii doustnej na właściwości

przewlekłej terapii doustnej na właściwości

elektrofizjologiczne serca

elektrofizjologiczne serca

DOŻYLNIE

PRZEWLEKLE DOUSTNIE

Rytm serca

±

zwalnia +++

QT

±

wydłuża +++

QRS: wolny rytm
szybki rytm

±

↑ ±

±

↑++

AVN przewodzenie

↓ ±

↓++

ERP-A

↑ ±

↑+++

ERP-AVN

↑ ++

↑+++

ERP-V

↑ ±

↑+++

ERP-AP

↑ +

↑+++

Efekt antyadrenergiczny

++

+++

Efekt inotropowy ujemny

+

(rozpuszczalnik)

+

(możliwy efekt inotropowy

dodatni)

ERP- efektywna refrakcja, A-przedsionek,
AVN- węzeł przedsionkowo-komorowy, V-komorowa, AP- szlak dodatkowy

Farmakologia amiodaronu jest

Farmakologia amiodaronu jest

skomplikowana:

skomplikowana:



okres półtrwania wynosi 30 dni

okres półtrwania wynosi 30 dni



stan równowagi ustala się po około 3 m

stan równowagi ustala się po około 3 m



działanie antyarytmiczne utrzymuje się do

działanie antyarytmiczne utrzymuje się do

150 dni po jego odstawieniu

150 dni po jego odstawieniu

Nie istnieje optymalny schemat wysycenia i

Nie istnieje optymalny schemat wysycenia i

ustalenia dawki podtrzymującej

ustalenia dawki podtrzymującej

AMIODARON

(CORDARONE, OPACORDEN, SEDACORN

)

tabl.

tabl.

á

á

0,2 g. amp.

0,2 g. amp.

á

á

0,15 g/3 ml

0,15 g/3 ml

Dawkowanie:

Dawkowanie:

Doustnie:

Doustnie:

pierwszy tydzień 3

pierwszy tydzień 3

∙

∙

dziennie 200-400 mg

dziennie 200-400 mg

drugi tydzień 2

drugi tydzień 2

∙

∙

dziennie 200 mg

dziennie 200 mg

a następnie dawki podtrzymujące:

a następnie dawki podtrzymujące:

400 mg/ dobę

400 mg/ dobę

200 mg/ dobę

200 mg/ dobę

200 mg co drugi dzień

200 mg co drugi dzień

200 mg przez 5 dni w tygodniu;

200 mg przez 5 dni w tygodniu;

2 dni przerwy

2 dni przerwy

100 mg/ dobę

100 mg/ dobę

Dożylnie:

Dożylnie:

150- 300 mg we wlewie kroplowym

150- 300 mg we wlewie kroplowym

max co 6 godzin 300 mg 2-3

max co 6 godzin 300 mg 2-3

∙

∙

dziennie

dziennie

W badaniu CAMIAT proarytmię stwierdzono u

W badaniu CAMIAT proarytmię stwierdzono u

:

:



0,3% leczonych amiodaronem

0,3% leczonych amiodaronem



3% otrzymujących placebo

3% otrzymujących placebo

Amiodaron cechuje się niskim ryzykiem

Amiodaron cechuje się niskim ryzykiem

proarytmii

proarytmii

Amiodaron nie powoduje upośledzenia

Amiodaron nie powoduje upośledzenia

kurczliwości mięśnia sercowego ( nie

kurczliwości mięśnia sercowego ( nie

wykazuje ujemnego działania inotropowego)

wykazuje ujemnego działania inotropowego)

Objawy niepożądane:

Objawy niepożądane:



niedoczynność tarczycy 5-8 %



nadczynność tarczycy 1,5- 2%



śródmiąższowe zapalenie płuc



zwłóknienie płuc 1-5 %



depozyty rogówkowe -prawie u wszystkich chorych leczonych
przewlekle dolegliwości z przewodu pokarmowego
25%,nudności , wymioty, zaparcia, brak łaknienia



nadwrażliwość skóry na słońce



wysypki, niebieskie zabarwienie skóry



uszkodzenie wątroby



objawy ze strony OUN- 20-60%, neuropatia obwodowa, bóle

głowy, drżenia, omamy, osłabienie siły mięśniowej ,zaburzenia

koordynacji ruchowej



odsetek odstawień leku z powodu objawów niepożądanych
dość wysoki:



po roku leczenia 31 %



po 2 latach leczenia 41 %

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:



bradykardia zatokowa, bloki przedsionkowo-

bradykardia zatokowa, bloki przedsionkowo-

komorowe

komorowe



niedociśnienie, wstrząs

niedociśnienie, wstrząs



zaburzenia czynności tarczycy

zaburzenia czynności tarczycy

(amiodaron ma

(amiodaron ma

budowę podobną do tynoksyny)

budowę podobną do tynoksyny)



uczulenie na jod

uczulenie na jod



dysfunkcja wątroby

dysfunkcja wątroby

SOTALOL

SOTALOL

Biosotal 40 (Sanofi-Synthelabo) tabl.

Biosotal 40 (Sanofi-Synthelabo) tabl.

á

á

0,04

0,04

Biosotal 80 (Sanofi-Synthelabo) tabl.

Biosotal 80 (Sanofi-Synthelabo) tabl.

á

á

0,08

0,08

Biosotal 160 (Sanofi-Synthelabo) tabl.

Biosotal 160 (Sanofi-Synthelabo) tabl.

á

á

0,16

0,16

Darob (Knoll) tabl.

Darob (Knoll) tabl.

á

á

0,08 i

0,08 i

0,16

0,16

Gilucor mite (Soluay Pharmaceuticals) tabl.

Gilucor mite (Soluay Pharmaceuticals) tabl.

á

á

0,08

0,08

Sotahexal (Hexal A6) inj

Sotahexal (Hexal A6) inj

á

á

0,04 g/4 ml iv tabl.

0,04 g/4 ml iv tabl.

á

á

0,08 i

0,08 i

o,16

o,16

Sotalex (Bristol-Myers Squibb) amp.

Sotalex (Bristol-Myers Squibb) amp.

á

á

0,04 g/4 ml

0,04 g/4 ml

iv

iv

Dawkowanie:

Dawkowanie:

Doustnie:

Doustnie:

80-480 mg/dobę

80-480 mg/dobę

dawka min 2

dawka min 2

∙

∙

40 mg

40 mg

dawka przeciętna 2

dawka przeciętna 2

∙

∙

80 mg

80 mg

dawka wysoka 2

dawka wysoka 2

∙

∙

160 mg

160 mg

dawka max 3

dawka max 3

∙

∙

160 mg

160 mg

Dożylnie:

Dożylnie:

40-60 mg w ciągu 2-3 minut ( można dawkę

40-60 mg w ciągu 2-3 minut ( można dawkę

powtórzyć po 10 minutach)

powtórzyć po 10 minutach)

Sotalol wykazuje działanie beta-

adrenolityczne przy dawce 25 mg/dobę.

Efekt klasy III ujawnia się od dawki 160

mg/dobę

Sotalol posiada korzystne właściwości

Sotalol posiada korzystne właściwości

farmakokinetyczne:

farmakokinetyczne:

•

100% biodostępności

100% biodostępności

•

Brak metabolizmu wątrobowego i efektu przejścia

Brak metabolizmu wątrobowego i efektu przejścia

przez wątrobę

przez wątrobę

•

Okres półtrwania dość długi T

Okres półtrwania dość długi T

1/2

1/2

7-12 h

7-12 h

•

Maksymalne stężenie w surowicy 2-3 h

Maksymalne stężenie w surowicy 2-3 h

•

75% leku wydal się przez nerki

75% leku wydal się przez nerki

•

Stan równowagi ustala się po 2-3 dniach ( można już

Stan równowagi ustala się po 2-3 dniach ( można już

ocenić skuteczność)

ocenić skuteczność)

W dużym zestawieniu 1228 chorych leczonych

W dużym zestawieniu 1228 chorych leczonych

sotalolem proarytmię stwierdzono w 4,3 %

sotalolem proarytmię stwierdzono w 4,3 %

przypadkach.

przypadkach.

Najczęściej narażeni są chorzy z wydłużonym

Najczęściej narażeni są chorzy z wydłużonym

QT( powyżej 500 ms) i hipokaliemią

QT( powyżej 500 ms) i hipokaliemią

Objawy niepożądane

Objawy niepożądane



bradykardia, hipotonia

bradykardia, hipotonia



duszność, drgawki

duszność, drgawki



osłabienie siły mięśniowej

osłabienie siły mięśniowej



wysychanie błony śluzowej, zapalenie

wysychanie błony śluzowej, zapalenie

spojówek

spojówek



zawroty, bóle głowy

zawroty, bóle głowy



impotencja

impotencja

LEKI ANTYARYTMICZNE

LEKI ANTYARYTMICZNE

GRUPY I A

GRUPY I A

•

CHINIDYNA

CHINIDYNA

•

PROKAINAMID

PROKAINAMID

•

DISOPIRAMID

DISOPIRAMID

CHINIDYNA

CHINIDYNA

•

stabilizuje błony komórkowe

stabilizuje błony komórkowe

•

działa hamująco na kanał sodowy i

działa hamująco na kanał sodowy i

potasowy

potasowy

•

blokuje receptory

blokuje receptory

α

α

-adrenergiczne w sercu i

-adrenergiczne w sercu i

na obwodzie

na obwodzie

•

hamuje receptory muskarynowe (działanie

hamuje receptory muskarynowe (działanie

wagolityczne)

wagolityczne)

•

ma silne działanie proarytmiczne

ma silne działanie proarytmiczne

Działania niepożądane

Działania niepożądane

•

zaburzenia wzroku i słuchu

zaburzenia wzroku i słuchu

•

bóle i zawroty głowy

bóle i zawroty głowy

•

spadek ciśnienia tętniczego krwi

spadek ciśnienia tętniczego krwi

•

niedokrwistość hemolityczna,

niedokrwistość hemolityczna,

trombocytopenia

trombocytopenia

•

alergiczne reakcje skórne

alergiczne reakcje skórne

•

toczeń rumieniowaty

toczeń rumieniowaty

•

zapalenie wątroby

zapalenie wątroby

•

nudności, biegunki ( trudne do opanowania,

nudności, biegunki ( trudne do opanowania,

prowadzące do zaburzeń elektrolitowych)

prowadzące do zaburzeń elektrolitowych)

Preparat :

Preparat :

Chinidinum sulfuricum (Polfa Warszawa) draż. á

Chinidinum sulfuricum (Polfa Warszawa) draż. á

0,2

0,2

Kinidin Duruees (Astra Zencear) tabl. á 0,2

Kinidin Duruees (Astra Zencear) tabl. á 0,2

Dawkowanie:

Dawkowanie:

Stosuje się tylko doustnie

Stosuje się tylko doustnie

Dawka próbna 200 mg ( wyklucza nadwrażliwość)

Dawka próbna 200 mg ( wyklucza nadwrażliwość)

Po 1-2 h 400 mg (uzyskanie stężenia terepeutycznego)

Po 1-2 h 400 mg (uzyskanie stężenia terepeutycznego)

Następnie 200 mg co 6 h lub 400 mg co 8 h

Następnie 200 mg co 6 h lub 400 mg co 8 h

Chinidyna wchodzi w interakcje z 6N- zwiększa stężenie

Chinidyna wchodzi w interakcje z 6N- zwiększa stężenie

digoksyny o 100 - 300%

digoksyny o 100 - 300%

PROKAINAMID

PROKAINAMID

Jest to amid prokainy- pochodnej leku znieczulającego

Jest to amid prokainy- pochodnej leku znieczulającego

miejscowo

miejscowo

Właściwości farmakologiczne:

Właściwości farmakologiczne:



okres półtrwania T

okres półtrwania T

1/2

1/2

3-5 h

3-5 h



czas stężenia max t max 1-2 h

czas stężenia max t max 1-2 h



wiąże się z białkami osocza 15%

wiąże się z białkami osocza 15%



Stężenie terapeutyczne 4-8

Stężenie terapeutyczne 4-8

µ

µ

g/ml

g/ml



metabolizowany w wątrobie do czynnego N-acetylo-

metabolizowany w wątrobie do czynnego N-acetylo-

prokainoamidu, który ma właściwości

prokainoamidu, który ma właściwości

przeciwarytmiczne leków klasy III

przeciwarytmiczne leków klasy III



wydalany przez nerki w stanie niezmienionym oraz w

wydalany przez nerki w stanie niezmienionym oraz w

postaci czynnych metabolitów w równych częściach

postaci czynnych metabolitów w równych częściach

Metabolizm prokainamidu jest

Metabolizm prokainamidu jest

uwarunkowany genetycznie

uwarunkowany genetycznie

•

acetylatorzy szybcy

acetylatorzy szybcy

•

acetylatorzy powolni ( indukowany toczeń

acetylatorzy powolni ( indukowany toczeń

rumieniowaty u 20% przewlekle

rumieniowaty u 20% przewlekle

leczonych)

leczonych)

Preparaty:

Preparaty:

Procainamid (Polfa) tabl.

Procainamid (Polfa) tabl.

á

á

0,25 g

0,25 g

amp. 0,5 g/5 ml

amp. 0,5 g/5 ml

Dawkowanie:

Dawkowanie:

Doustne:

Doustne:

•

początkowe 0,5-1,0 g, następnie co 4-5 h 0,25-0,5

początkowe 0,5-1,0 g, następnie co 4-5 h 0,25-0,5

maksymalnie 3g/ dobę

maksymalnie 3g/ dobę

•

im. 0,5-1,0 g co 4-6 h

im. 0,5-1,0 g co 4-6 h

•

iv. 0,1g co 5 min lub w wlewie kroplowym do

iv. 0,1g co 5 min lub w wlewie kroplowym do

przerwania zaburzeń rytmu serca maksymalnie 1,0

przerwania zaburzeń rytmu serca maksymalnie 1,0

g/ dobę

g/ dobę

Podanie domięśniowe nie ma przewagi nad doustną

Podanie domięśniowe nie ma przewagi nad doustną

formą leczenia

formą leczenia

Objawy niepożądane

Objawy niepożądane

•

działanie proarytmicznie

działanie proarytmicznie

•

nudności, wymioty,bóle brzucha,biegunka

nudności, wymioty,bóle brzucha,biegunka

•

OUN: zawroty głowy, depresja,psychozy,urojenia

OUN: zawroty głowy, depresja,psychozy,urojenia

•

układ krwiotwórczy: zaburzenia najczęściej w

układ krwiotwórczy: zaburzenia najczęściej w

ciągu 3 pierwszych miesięcy (kontrola morfologii

ciągu 3 pierwszych miesięcy (kontrola morfologii

co 2 tygodnie) neutropenia, agranulocytoza,

co 2 tygodnie) neutropenia, agranulocytoza,

niedokrwistość hemolityczna, trombocytopenia

niedokrwistość hemolityczna, trombocytopenia

•

zmiany dermatologiczne: osutki plamisto-

zmiany dermatologiczne: osutki plamisto-

grudkowate, pokrzywka, zaczerwienienie skóry,

grudkowate, pokrzywka, zaczerwienienie skóry,

świąd

świąd

•

obrzęk naczynioruchowy

obrzęk naczynioruchowy

DISOPIRAMID

DISOPIRAMID

•

działa podobnie do chinidyny i

działa podobnie do chinidyny i

prokainoamidu

prokainoamidu

•

ma silne działanie działanie

ma silne działanie działanie

inotropowe- ujemne

inotropowe- ujemne

•

działa proarytmicznie

działa proarytmicznie

Właściwości farmakokinetyczne

Właściwości farmakokinetyczne



wchłania się w 80-90% z przewodu pokarmowego

wchłania się w 80-90% z przewodu pokarmowego



dostępność biologiczna 85-95% (efekt pierwszego

dostępność biologiczna 85-95% (efekt pierwszego

pasażu przez wątrobę)

pasażu przez wątrobę)



czas stężenia maksymalnego t

czas stężenia maksymalnego t

max

max

0,5-3,0 h

0,5-3,0 h



okres półtrwania u zdrowych 5-7 h

okres półtrwania u zdrowych 5-7 h



20%-40% leku wydalane jest przez nereki

20%-40% leku wydalane jest przez nereki

pozostała część metabolizowana w wątrobie do N-

pozostała część metabolizowana w wątrobie do N-

dezalkylodizepinamidu, który ma połowę

dezalkylodizepinamidu, który ma połowę

aktywności leku macierzystego

aktywności leku macierzystego



dizepinamid i jego N dezalkilowe pochodne

dizepinamid i jego N dezalkilowe pochodne

występują w postaci dwóch izomerów optycznych

występują w postaci dwóch izomerów optycznych

S(+) i D(-)

S(+) i D(-)



Kinetyka i działanie obu izomerów są różne

Kinetyka i działanie obu izomerów są różne



S(+) dizepinamid odpowiedzialny jest za działanie

S(+) dizepinamid odpowiedzialny jest za działanie

antyarytmiczne zwłaszcza przedsionkowe

antyarytmiczne zwłaszcza przedsionkowe

Preparaty:

Preparaty:

DISOCOR,PALPITIN, RYTHMODAN, RYTMILEN

DISOCOR,PALPITIN, RYTHMODAN, RYTMILEN

caps i tabl.

caps i tabl.

á

á

0,1 g

0,1 g

amp. 0,1/10 ml

amp. 0,1/10 ml

Dawkowanie:

Dawkowanie:

Doustnie (p.o)

Doustnie (p.o)

dawka uderzeniowa 300 mg

dawka uderzeniowa 300 mg

a następnie 100-200 mg co 6-8 h

a następnie 100-200 mg co 6-8 h

u osób z n.k. 100 mg co 8h

u osób z n.k. 100 mg co 8h

Dożylnie iv

Dożylnie iv

50-200 mg w ciągu godziny

50-200 mg w ciągu godziny

Działanie niepożądane

Działanie niepożądane

•

cholinolityczne

cholinolityczne

•

suchość w ustach, zatrzymanie moczu, nieostre

suchość w ustach, zatrzymanie moczu, nieostre

widzenie

widzenie

•

krążeniowe zależne od dawki

krążeniowe zależne od dawki

•

hipotonia, niewydolność krążenia

hipotonia, niewydolność krążenia

•

krążeniowe mało zależne od dawki

krążeniowe mało zależne od dawki

•

arytmie komorowe:pobudzenia dodatkowe

arytmie komorowe:pobudzenia dodatkowe

częstoskurcz komorowy i nadkomorowy

częstoskurcz komorowy i nadkomorowy

•

torsades de pointes

torsades de pointes

•

zaburzenia przewodzenia

zaburzenia przewodzenia

INNE:

INNE:



hipoglikemia,zaburzenia orientacji, ostra psychoza,

hipoglikemia,zaburzenia orientacji, ostra psychoza,

cholestaza wewnątrzwątrobowa, kurcze macicy

cholestaza wewnątrzwątrobowa, kurcze macicy

GRUPA I B

GRUPA I B

•

LIDOKAINA

LIDOKAINA

•

MEKSYLETYNA

MEKSYLETYNA

•

FENYTOINA

FENYTOINA

LIDOKAINA

LIDOKAINA

•

jest powszechnie stosowanym lekiem znieczulającym

jest powszechnie stosowanym lekiem znieczulającym

miejscowo

miejscowo

•

wywiera słabe działanie proarytmiczne

wywiera słabe działanie proarytmiczne

•

zmniejsza aktywacją kanału sodowego w przeciwieństwie do

zmniejsza aktywacją kanału sodowego w przeciwieństwie do

leków grupy IA (chinidyna, prekainamid) lidokaina skraca

leków grupy IA (chinidyna, prekainamid) lidokaina skraca

czas trwania potencjału czynnościowego i okres skutecznej

czas trwania potencjału czynnościowego i okres skutecznej

refrakcji

refrakcji

•

silnie działa na włókna wolnoprzewodzące oraz

silnie działa na włókna wolnoprzewodzące oraz

niedokrwienie

niedokrwienie

•

wpływ na spoczynkową depolaryzację (faza 4) uwidacznia się

wpływ na spoczynkową depolaryzację (faza 4) uwidacznia się

tylko w komórkach o dużym stopniu polaryzacji

tylko w komórkach o dużym stopniu polaryzacji

•

lek nie upośledza przewodzenia przedsionkowo-komorowego

lek nie upośledza przewodzenia przedsionkowo-komorowego

•

w uszkodzonym obszarze mięśnia sercowego

w uszkodzonym obszarze mięśnia sercowego

przerywa mechanizm reentry

przerywa mechanizm reentry

•

Lidokaina jest lekiem szeroko stosowanym, który

Lidokaina jest lekiem szeroko stosowanym, który

ma bardzo wysoką skuteczność antyarytmiczną 80-

ma bardzo wysoką skuteczność antyarytmiczną 80-

90% w komorowych zaburzeniach rytmu

90% w komorowych zaburzeniach rytmu

•

jest lekiem pierwszej linii u chorych z arytmią

jest lekiem pierwszej linii u chorych z arytmią

komorową w pierwszej dobie zawału serca

komorową w pierwszej dobie zawału serca



stosowana w arytmiach komorowych

stosowana w arytmiach komorowych

ponaparstnicowych i wywołanych lekami

ponaparstnicowych i wywołanych lekami

antydepresyjnymi

antydepresyjnymi



w wielokształtnym częstoskurczu komorowym

w wielokształtnym częstoskurczu komorowym

(torsade de pointes) i zespole WPW

(torsade de pointes) i zespole WPW

•

jest lekiem bezpiecznym podczas

jest lekiem bezpiecznym podczas

krótkotrwałego stosowania

krótkotrwałego stosowania

•

nie upośledza kurczliwości mięśnia sercowego

nie upośledza kurczliwości mięśnia sercowego

•

podawana może być tylko dożylnie

podawana może być tylko dożylnie

•

Lidokaina jest metabolizowana w wątrobie do

Lidokaina jest metabolizowana w wątrobie do

licznych metabolitów, które są wydalane drogą

licznych metabolitów, które są wydalane drogą

nerek

nerek

•

metabolity:

metabolity:



monoetyloglicynoksylidyd -ME6X

monoetyloglicynoksylidyd -ME6X



glicynoksylidyd- GX

glicynoksylidyd- GX

są aktywne biologicznie i odpowiedzialne za

są aktywne biologicznie i odpowiedzialne za

działania niepożądane w postaci wymiotów i

działania niepożądane w postaci wymiotów i

drgawek

drgawek



okres półtrwania t1/2 -100 min (podczas

okres półtrwania t1/2 -100 min (podczas

krótkotrwałego stosowania)

krótkotrwałego stosowania)



po 2 dobach infuzji wydłuża się do 4 h

po 2 dobach infuzji wydłuża się do 4 h



stan stacjonarny występuje po 6-12 h od

stan stacjonarny występuje po 6-12 h od

rozpoczęcia leczenia

rozpoczęcia leczenia



istnieje zależność pomiędzy stężeniem leku we

istnieje zależność pomiędzy stężeniem leku we

krwi a jego działaniem klinicznym

krwi a jego działaniem klinicznym



przedział dążeń terapeutycznych lidokainy

przedział dążeń terapeutycznych lidokainy

1,5-50

1,5-50

µ

µ

g/ml

g/ml



objawy niepożądane z OUN mogą u niektórych

objawy niepożądane z OUN mogą u niektórych

chorych występować już przy wartościach 6

chorych występować już przy wartościach 6

mg/ml

mg/ml



w świeżym zawale serca skuteczność jest wysoka

w świeżym zawale serca skuteczność jest wysoka

przy zwykłych dawkach i niskich stężeniach

przy zwykłych dawkach i niskich stężeniach

Dawkowanie:

Dawkowanie:

Arytmie zagrażające życiu lub zapobieganie

Arytmie zagrażające życiu lub zapobieganie

nawrotom częstoskurczu komorowego UV i

nawrotom częstoskurczu komorowego UV i

FV

FV

iv 100 mg ( w ciągu 2 min) po 10 min- 100 mg

iv 100 mg ( w ciągu 2 min) po 10 min- 100 mg

lub 4 dawki po 50 mg co 5 min następnie

lub 4 dawki po 50 mg co 5 min następnie

wlew dożylny za pomocą pompy z szybkością

wlew dożylny za pomocą pompy z szybkością

1-4 mg/min najczęściej 3 mg/min

1-4 mg/min najczęściej 3 mg/min

Arytmia komorowa 2-3 dawki iv 50 mg i wlew

Arytmia komorowa 2-3 dawki iv 50 mg i wlew

kroplowy

kroplowy

Objawy niepożądane:

Objawy niepożądane:

neurologiczne:

neurologiczne:

niepokój, zawroty głowy, nudności, zaburzenie

niepokój, zawroty głowy, nudności, zaburzenie

mowy, dezorientacja, psychozy, drżenia

mowy, dezorientacja, psychozy, drżenia

mięśniowe, drgawki, śpiączka, zatrzymanie

mięśniowe, drgawki, śpiączka, zatrzymanie

oddechu

oddechu

krążeniowe:

krążeniowe:

bradykardia, zahamowanie zatokowe ( u

bradykardia, zahamowanie zatokowe ( u

chorych z niewydolnością WZ)

chorych z niewydolnością WZ)

zaburzenia przewodzenia śródkomorowego

zaburzenia przewodzenia śródkomorowego

działanie proarytmiczne

działanie proarytmiczne

nasilenie NK, hipotonia

nasilenie NK, hipotonia

MEKSYLETYNA

MEKSYLETYNA

•

lek o podobnej budowie chemicznej i podobnych

lek o podobnej budowie chemicznej i podobnych

właściwościach przeciwarytmicznych do lidokainy

właściwościach przeciwarytmicznych do lidokainy

•

działa inotropowo dodatnio i słabo arytmogennie

działa inotropowo dodatnio i słabo arytmogennie

•

skuteczność antyarytmiczna w KZR wynosi średnio

skuteczność antyarytmiczna w KZR wynosi średnio

70%

70%

•

lek ma wąski indeks terapeutyczny (łatwe

lek ma wąski indeks terapeutyczny (łatwe

przedawkowanie)

przedawkowanie)

•

dla poprawienia skuteczności terapii powinno się

dla poprawienia skuteczności terapii powinno się

oznaczać stężenie leku w surowicy. Przedział

oznaczać stężenie leku w surowicy. Przedział

terapeutyczny 0,5-1,6

terapeutyczny 0,5-1,6

µ

µ

g

g

/ml

/ml

•

wchłanianie praktycznie całkowite

wchłanianie praktycznie całkowite

•

dostępność biologiczna 90%

dostępność biologiczna 90%

•

szczyt stężenia t

szczyt stężenia t

max

max

2-4 h

2-4 h

•

okres półtrwania t

okres półtrwania t

1/2

1/2

6,3-11,5 h

6,3-11,5 h

•

intensywnie metabolizowana przez wątrobę

intensywnie metabolizowana przez wątrobę

Preparaty:

Preparaty:

MEXICCRD,MEXITIL,MEXITIL-depot.KATEN

MEXICCRD,MEXITIL,MEXITIL-depot.KATEN

caps

caps

á

á

0,1 i 0,2 g postać depet 0,36

0,1 i 0,2 g postać depet 0,36

amp 0,25g/10 ml

amp 0,25g/10 ml

Dawkowanie:

Dawkowanie:

W stanach naglących 250 mg iv w czasie 5-10

W stanach naglących 250 mg iv w czasie 5-10

min

min

następnie wlew kroplowy 250 mg II 30-60 min

następnie wlew kroplowy 250 mg II 30-60 min

250 mg II 2h

250 mg II 2h

Dawka podtrzymująca 0,5-1 mg/min

Dawka podtrzymująca 0,5-1 mg/min

Stany nienagłe

Stany nienagłe

300

300

µ

µ

g / kg /min-10 min

g / kg /min-10 min

50

50

µ

µ

g / kg /min- 1h

g / kg /min- 1h

25

25

µ

µ

g / kg /min- 2h

g / kg /min- 2h

Objawy niepożądane

Objawy niepożądane

z przewodu pokarmowego

z przewodu pokarmowego

: nudności, wymioty,

: nudności, wymioty,

bóle brzucha

bóle brzucha

neurologiczne:

neurologiczne:

drżenie, zawroty głowy,

drżenie, zawroty głowy,

zaburzenia koordynacji ruchowej, drgawki

zaburzenia koordynacji ruchowej, drgawki

zaburzenia mowy

zaburzenia mowy

krążeniowe:

krążeniowe:

hipotonia, bradykardia ( częste po

hipotonia, bradykardia ( częste po

szybkim iv) nasilenie NK, działanie

szybkim iv) nasilenie NK, działanie

proarytmiczne

proarytmiczne

skórne

skórne

- świąd, skórne odczyny alergiczne

- świąd, skórne odczyny alergiczne

badanie laboratoryjne

badanie laboratoryjne

: podwyższenie ALT i AST,

: podwyższenie ALT i AST,

trombocytopenia, dodatni test na przeciwciała

trombocytopenia, dodatni test na przeciwciała

przeciw jądrowe

przeciw jądrowe

FENYTOINA

FENYTOINA

•

od wielu lat stosowane jako lek

od wielu lat stosowane jako lek

przeciwpadaczkowy później wykryto, że ma

przeciwpadaczkowy później wykryto, że ma

działanie przeciwarytmiczne

działanie przeciwarytmiczne

•

zmniejsza szybkość narastania potencjału

zmniejsza szybkość narastania potencjału

czynnościowego

czynnościowego

•

skraca okres refrakcji, zmniejsz automatyzm

skraca okres refrakcji, zmniejsz automatyzm

włókien Purkiniego

włókien Purkiniego

•

nie wydłuża przewodzenia

nie wydłuża przewodzenia

przedsionkowo-komorowego, może je

przedsionkowo-komorowego, może je

przyspieszyć

przyspieszyć

•

nie upośledzona kurczliwości mięśnia

nie upośledzona kurczliwości mięśnia

sercowego

sercowego

Wskazania:

Wskazania:

•

arytmie komorowe po przedawkowaniu digoksyny i

arytmie komorowe po przedawkowaniu digoksyny i

inne zaburzenia komorowe

inne zaburzenia komorowe

Preparaty:

Preparaty:

PHENYTOINUM, EPANUTIN, parenteral

PHENYTOINUM, EPANUTIN, parenteral

tabl.

tabl.

á

á

0,1

0,1

amp. 0,25 g /5 ml

amp. 0,25 g /5 ml

Dawkowanie:

Dawkowanie:

•

p.o. 300-600 mg dziennie w 3 dawkach

p.o. 300-600 mg dziennie w 3 dawkach

100 mg (15 mg/kg) 1 doba następnie 300-

100 mg (15 mg/kg) 1 doba następnie 300-

600 mg/dobę

600 mg/dobę

•

i.v. dawka 15 mg/kg (po 30 min uzyskuje

i.v. dawka 15 mg/kg (po 30 min uzyskuje

się max stężenie) lub 100 mg co 5 min do

się max stężenie) lub 100 mg co 5 min do

ustąpienia czynnika lub osiągnięcia dawki

ustąpienia czynnika lub osiągnięcia dawki

sumarycznej 1000 mg. Później podawanie

sumarycznej 1000 mg. Później podawanie

doustne.

doustne.

Po podaniu dożylnym leku obserwowano

Po podaniu dożylnym leku obserwowano

zapaści- z tego względu nie stosować

zapaści- z tego względu nie stosować

Objawy niepożądane

Objawy niepożądane

OUN:

OUN:

senność

senność

oczopląs

oczopląs

zawroty głowy

zawroty głowy

nudności

nudności

GRUPA I C

GRUPA I C

•

PROPAFENON

PROPAFENON

•

ENKAINID

ENKAINID

•

FLEKAINID

FLEKAINID

PROPAFENON

PROPAFENON

Oprócz działania charakterystycznego dla grupy

Oprócz działania charakterystycznego dla grupy

IC posiada słabe działanie blokujące receptory

IC posiada słabe działanie blokujące receptory

β

β

- adrenergiczne (1/40 siły działania

- adrenergiczne (1/40 siły działania

prepranololu)

prepranololu)

Blokuje kanał wapniowy (100 razy słabiej niż

Blokuje kanał wapniowy (100 razy słabiej niż

werapamil)

werapamil)

Zastosowanie:

Zastosowanie:

•

arytmie nadkomorowe, węzłowe oraz

arytmie nadkomorowe, węzłowe oraz

towarzyszące zespołowi WPW

towarzyszące zespołowi WPW

•

arytmie komorowe, częstoskurcz komorowy,VF

arytmie komorowe, częstoskurcz komorowy,VF

•

Ma działanie proarytmiczne i

Ma działanie proarytmiczne i

upośledza kurczliwość mięśnia

upośledza kurczliwość mięśnia

sercowego

sercowego

•

Jest prawie całkowicie metabolizowany w

Jest prawie całkowicie metabolizowany w

wątrobie. Metabolizm jest uwarunkowany

wątrobie. Metabolizm jest uwarunkowany

genetycznie:

genetycznie:



szybki fenotyp oksydacji

szybki fenotyp oksydacji



wolny fenotyp oksydacji

wolny fenotyp oksydacji

•

wchłania się dobrze i szybko z przewodu

wchłania się dobrze i szybko z przewodu

pokarmowego, ale podlega metabolizmowi

pokarmowego, ale podlega metabolizmowi

pierwszego przejścia przez wątrobę, dlatego

pierwszego przejścia przez wątrobę, dlatego

ma małą dostępność biologiczną 4,8 % i 12%

ma małą dostępność biologiczną 4,8 % i 12%

zależną od dawki (150 mg i 300 mg)

zależną od dawki (150 mg i 300 mg)

•

okres półtrwania t

okres półtrwania t

1/2

1/2

s.m. 2-6 h w.m.12-36 h

s.m. 2-6 h w.m.12-36 h

•

u ludzi w podeszłym wieku stosować mniejsze

u ludzi w podeszłym wieku stosować mniejsze

dawki ( zmniejsza objętość dystrybucji,

dawki ( zmniejsza objętość dystrybucji,

eliminacji, upośledzona czynność wątroby i

eliminacji, upośledzona czynność wątroby i

nerek)

nerek)

Preparaty:

Preparaty:

POLFENON, RYTMONORM, PROLEKOFEN

POLFENON, RYTMONORM, PROLEKOFEN

tabl.

tabl.

á

á

0,15 i 0,3 g draż pediatryczna 0,01 g

0,15 i 0,3 g draż pediatryczna 0,01 g

amp. 0,035/10 ml i 0,07 g/20 ml

amp. 0,035/10 ml i 0,07 g/20 ml

i.v. 0,5-2,5 mg/ kg masy ciała w ciągu 3-5 min

i.v. 0,5-2,5 mg/ kg masy ciała w ciągu 3-5 min

Przeciętnie, skutecznie dobrze traktowana jest

Przeciętnie, skutecznie dobrze traktowana jest

dawka 1 mg/kg masy ciała, w przypadku

dawka 1 mg/kg masy ciała, w przypadku

braku skuteczności po 90-120 min zwiększyć

braku skuteczności po 90-120 min zwiększyć

do 2 mg/kg masy ciała lub 0,5-1 mg/min

do 2 mg/kg masy ciała lub 0,5-1 mg/min

Max dobowa dawka i.v. 560 mg

Max dobowa dawka i.v. 560 mg

Dawka przeciętna <70 roku życia 300 mg/24h

Dawka przeciętna <70 roku życia 300 mg/24h

nie należy podawać leku w 0,9% NaCl

nie należy podawać leku w 0,9% NaCl

stosować tylko w 5% Glucosi

stosować tylko w 5% Glucosi

Działanie niepożądane

Działanie niepożądane



sercowe:

sercowe:

działanie proarytmiczne,

działanie proarytmiczne,

bradykardia,bloki A-V i śródkomorowe,

bradykardia,bloki A-V i śródkomorowe,

hipotonia, nasilenie NK

hipotonia, nasilenie NK



pozasercowe:

pozasercowe:

zaburzenia żołądkowo-

zaburzenia żołądkowo-

jelitowe, cholestaza wewnątrzwątrobowa,

jelitowe, cholestaza wewnątrzwątrobowa,

zaburzenia z ONU, odczyny alergiczne,

zaburzenia z ONU, odczyny alergiczne,

leukopenia, trombocytopenia

leukopenia, trombocytopenia

ENKAINID

ENKAINID

•

silne działanie antyarytmiczne ,

silne działanie antyarytmiczne ,

proarytmiczne

proarytmiczne

•

właściwości farmakokinetyczne

właściwości farmakokinetyczne

niekorzystne i bardzo złożone

niekorzystne i bardzo złożone

•

podlega intensywnemu metabolizmowi

podlega intensywnemu metabolizmowi

pierwszego przejścia przez wątrobę

pierwszego przejścia przez wątrobę

•

ma bardzo zmienną dostępność biologiczną

ma bardzo zmienną dostępność biologiczną

waha się od 7-82% śred. 42%

waha się od 7-82% śred. 42%

•

wykazuje genetycznie uwarunkowany

wykazuje genetycznie uwarunkowany

polimorfizm osób

polimorfizm osób

szybko metabolizujące- EM

szybko metabolizujące- EM

wolno metabolizujące- PM-znacznie

wolno metabolizujące- PM-znacznie

większa ilość objawów niepożądanych

większa ilość objawów niepożądanych

•

Okres półtrwania zmienny

Okres półtrwania zmienny



u EM 2,8

u EM 2,8

±

±

3,1 h

3,1 h



u PM 9,4

u PM 9,4

±

±

6,1 h

6,1 h

•

Zakres stężenia terapeutycznego szeroki

Zakres stężenia terapeutycznego szeroki

0,01-0,14

0,01-0,14

µ

µ

g/ml ( z powodu złożonej kinetyki)

g/ml ( z powodu złożonej kinetyki)

Dawkowanie:

Dawkowanie:

150-200 mg/ dobę

150-200 mg/ dobę

FLEKAINID

FLEKAINID

•

korzystne właściwości farmakokinetyczne

korzystne właściwości farmakokinetyczne

•

wysoka dostępność biologiczna- 95%

wysoka dostępność biologiczna- 95%

•

długi okres półtrwania 7-23 h śred 14 h

długi okres półtrwania 7-23 h śred 14 h

•

brak efektu pierwszego przejścia przez

brak efektu pierwszego przejścia przez

wątrobę

wątrobę

•

mało znaczące metabolity

mało znaczące metabolity

•

silne działanie proarytmiczne

silne działanie proarytmiczne

szczególnie u osób z obniżoną EF

szczególnie u osób z obniżoną EF

Preparaty:

Preparaty:

FLECAINE, TAMBOCOR

FLECAINE, TAMBOCOR

tabl. 100 mg amp. 40 mg/4 ml

tabl. 100 mg amp. 40 mg/4 ml

tabl.100 amp 50 mg/5 ml

tabl.100 amp 50 mg/5 ml

Dawkowanie:

Dawkowanie:

•

p.o. 200-400 mg przeciętna 2x 100 mg

p.o. 200-400 mg przeciętna 2x 100 mg

•

i.v. 40-50 mg w ciągu 5 min do dawki

i.v. 40-50 mg w ciągu 5 min do dawki

dobowej 300-400 mg

dobowej 300-400 mg

Blokery receptora adrenergicznego

Blokery receptora adrenergicznego

β

β

-

- β

β

-blokery

-blokery

Β

Β

-blokery

-blokery

Β

Β

-blokery wiążą się wybiórczo z

-blokery wiążą się wybiórczo z

receptorami adrenergicznymi

receptorami adrenergicznymi

β

β

wywołując kompetycyjny i

wywołując kompetycyjny i

odwracalny antagonizm względem

odwracalny antagonizm względem

efektu oddziaływań bodźców

efektu oddziaływań bodźców

β

β

-

-

adrenergicznych na różne narządy

adrenergicznych na różne narządy

Działania za pośrednictwem receptorów adrenergicznych

Działania za pośrednictwem receptorów adrenergicznych

β

β

1

1

i

i

β

β

2

2

Tkanka

Receptor

Efekt

węzeł

zatokowo-

przedsionkowy

β

1

, β

2

Przyspieszenie rytmu serca

węzeł

przedsionkowo-

komorowy

β

1

, β

2

Wzrost prędkości przewodzenia

przedsionki

β

1

, β

2

Wzrost kurczliwości

komory

β

1

, β

2

Wzrost kurczliwości, prędkości przewodzenia,

automatyzmu idiowentrykularnych ośrodków

bodźcotwórczych

tętnice

β

2

Rozszerzenie naczyń

żyły

β

2

Rozszerzenie naczyń

wątroba

β

2

Glikogenoliza i glukoneogeneza

trzustka (kom.

β

2

Wydzielanie insuliny i glukagonu

oskrzela

β

2

Rozszerzenie oskrzeli

nerki

β

1

Uwalnianie reniny

zakończenia

nerwowe

β

2

Udział w uwalnianiu norarenaliny

•

Β

Β

-blokery działają:

-blokery działają:



antyarytmicznie

antyarytmicznie



przeciwniedokrwiennie

przeciwniedokrwiennie



przeciwnadciśnieniowo

przeciwnadciśnieniowo

•

Działanie przeciwarytmiczne wynika z

Działanie przeciwarytmiczne wynika z

bezpośrednich efektów

bezpośrednich efektów

elektrofizjologicznych

elektrofizjologicznych

Klasyfikacja

Klasyfikacja

β

β

-blokerów

-blokerów



nieselektywne

nieselektywne

(blokada receptora

(blokada receptora

Β

Β

1

1

i

i

β

β

2

2

)

)



selektywne

selektywne

( znacznie większe powinowactwo do

( znacznie większe powinowactwo do

Β

Β

1

1

niż

niż

β

β

2

2

)

)

z wewnętrzną aktywnością sympatykomimetyczną

z wewnętrzną aktywnością sympatykomimetyczną

( pobudzają i blokują receptor)

( pobudzają i blokują receptor)

ze zdolnością do rozszerzania naczyń obwodowych

ze zdolnością do rozszerzania naczyń obwodowych

(blokowanie receptora

(blokowanie receptora

α

α

1

1

działanie antagonistyczna

działanie antagonistyczna

na

na

receptor

receptor

β

β

2

2

,

,

mechanizmy niezależne od blokady

mechanizmy niezależne od blokady

receptora

receptora

β

β

- adrenergicznego

- adrenergicznego



lipofilne

lipofilne

- dobrze wchłaniają się z przewodu

- dobrze wchłaniają się z przewodu

pokarmowego, przenikają do OUN mają krótkie T

pokarmowego, przenikają do OUN mają krótkie T

1/2

1/2



hydrofilne-

hydrofilne-

nie całkowicie są wchłaniają w

nie całkowicie są wchłaniają w

znikomym stopniu pokonują bariery krew-mózg,

znikomym stopniu pokonują bariery krew-mózg,

długie T

długie T

1/2

1/2

, nie wchodzą w interakcję z innymi

, nie wchodzą w interakcję z innymi

lekami metabolizowanymi w wątrobie

lekami metabolizowanymi w wątrobie

Klasyfikacja farmakologiczna powszechnie

Klasyfikacja farmakologiczna powszechnie

stosowanych antagonistów receptorów

stosowanych antagonistów receptorów

ß-bloker

IS
A

Roz
p.
w tł.

Nazwa firm.

Rozsz.
naczy
ń obw.

i.v Średnia d.o.

dobowa

I.Nieselektywni antagoniści receptorów adrenergicznych

(ß

1

+ ß

2

)

nadolol

0

m CORGARD

40-320 mg 1x

dz.

pindolol

+
+

d VISKEN

10-40 mg 2x
dz.

propranolol 0

d PROPRANOLOL

+

40-180 mg 2x
dz.

sotalol

0

m BIOSOTAL

DAROB

+

II. Selektywni antagoniści receptora adrenergicznego ß

1

acebutolol

+ u SECTRAL

200-800 mg 1 lub
2 x dz

atenolol

0

m ATENOLOL

+ 25-100 mg 1 xdz

betaksolol

0

u LOKREN

5-20 mg 1x dz

bisoprolol

0

u BISOCARD

CONCOR

2,5-10 mg 1x dz

celiprolol

+ u CELIPRES

+

200-600 mg 1x dz

esmolol

0

m BREVIBLOC

+ tylko i.v.

metoprolol 0

d METOCARD

BETALOC

+ 50-100 mg 1x 2x

dz

nebiwolol

0

NEBILET

+

2,5-5 mg 1x dz

III. Antagoniści receptorów adrenergicznych α

1

i β

karwedilol

0

u VIVACOR

+

3,125-50 mg 2x

dz

labetalol

+ m PRESSOCARD

+

200-800 mg 2x

dz.

Dożylne dawkowanie

Dożylne dawkowanie

β

β

-blokerów

-blokerów

Lek

Lek

Dawka nasycająca

Dawka nasycająca

Dawka

Dawka

podtrzymująca

podtrzymująca

atenolol

5+5 mg

doustnie,50-100 mg/d

esmolol

0,5 mg/kg w ciągu 1-5 min 0,05-0,3 mg/kg/min

labetalol

20 mg w ciągu 2 min

2-10 mg/min

metoprolo
l

2,5-5 mg i.v. w ciągu 2
min,
do 3 dawek

doustnie, 25-100
mg/12h

propranol
ol

0,15 mg/kg

0,1-0,2 mg/kg/min,
doustnie 80-240 mg/d

Porównanie skuteczności leków

Porównanie skuteczności leków

antyarytmicznych w migotaniu

antyarytmicznych w migotaniu

przedsionków

przedsionków

LEK

SKUTECZNOŚĆ w AF SKUTECZNOŚĆ W AF

W ZESPOLE WPW

CHINIDYNA

++

+/++

PROKAINAMID

+

++

DIZOPIRAMID

++

+/++

FLEKAINID

++/+++

+++

PROPAFENON

++

+++

AMIODARON

+++

+++

SOTALOL

++

++/+++

RECEPTORY β-ADRENERGICZNE

+

-

WERAPAMIL

0

skutek neg

DIGOKSYNA

0/+

skutek neg

Działanie niepożądane:

Działanie niepożądane:

•

sercowo naczyniowe: bradykardia, bloki A-V,

sercowo naczyniowe: bradykardia, bloki A-V,

hioptonia, ziębniecie kończyn

hioptonia, ziębniecie kończyn

•

metaboliczne :tłumią objawy hipoglikemii

metaboliczne :tłumią objawy hipoglikemii

•

płucne: skurcz oskrzeli

płucne: skurcz oskrzeli

•

OUN: zmęczenie ,ból głowy, zaburzenia

OUN: zmęczenie ,ból głowy, zaburzenia

snu,bezsenność,depresja

snu,bezsenność,depresja

•

zaburzenia seksualne: mogą wywoływać

zaburzenia seksualne: mogą wywoływać

impotencję

impotencję

Nagłe odstawienie może doprowadzić

Nagłe odstawienie może doprowadzić

do objawów z odbicia

do objawów z odbicia

Wzrostu RR, zaburzenia rytmu,

Wzrostu RR, zaburzenia rytmu,

zaostrzenia dławicy piersiowej

zaostrzenia dławicy piersiowej

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:

Bradykardia,bloki A-V, hipotnia, astma

Bradykardia,bloki A-V, hipotnia, astma

oskrzelowa

oskrzelowa

GRUPA IV

GRUPA IV

ANTAGONIŚCI WAPNIA

ANTAGONIŚCI WAPNIA

•

WERAPAMIL

WERAPAMIL

•

DILTIAZEM

DILTIAZEM

WERAPAMIL

WERAPAMIL

•

hamuje przezbłonowy napływ jonów Ca do

hamuje przezbłonowy napływ jonów Ca do

komórek mięśnia sercowego i komórek

komórek mięśnia sercowego i komórek

mięsni gładkich

mięsni gładkich

•

na mięsień sercowy działa ujemnie

na mięsień sercowy działa ujemnie

chrono, dromo, batmo, ino, tonotropowo

chrono, dromo, batmo, ino, tonotropowo

•

zwiększa przepływ wieńcowy

zwiększa przepływ wieńcowy

•

zwiększa opór obwodowy

zwiększa opór obwodowy

•

obniża napięcie układu sympatycznego

obniża napięcie układu sympatycznego

•

zmniejsza stężenie noradrenaliny

zmniejsza stężenie noradrenaliny

•

obniża stężenie CH-C i CH-LDL

obniża stężenie CH-C i CH-LDL

Właściwości farmakokinetyczne:

Właściwości farmakokinetyczne:

•

bardzo dobrze wchłania się z przewodu

bardzo dobrze wchłania się z przewodu

pokarmowego 90%

pokarmowego 90%

•

wiąże się z białkami osocza 90%

wiąże się z białkami osocza 90%

•

ma niską biodostępność 22% (efekt

ma niską biodostępność 22% (efekt

pierwszego przejścia w wątrobie)

pierwszego przejścia w wątrobie)

•

czas półtrwania 3-7 h

czas półtrwania 3-7 h

•

stężenie maksymalne t

stężenie maksymalne t

max

max

1-2 h

1-2 h

•

metabolizowany w wątrobie

metabolizowany w wątrobie

zastosowanie:

zastosowanie:



jako lek przeciwarytmiczny

jako lek przeciwarytmiczny



leczenie i zapobieganie

leczenie i zapobieganie

nadkomorowym i komorowym

nadkomorowym i komorowym

zaburzeniom rytmu serca

zaburzeniom rytmu serca

Preparaty:

Preparaty:

ISOPTIN tabl.0,04 i 0,08 amp.0,005g/2 ml

ISOPTIN tabl.0,04 i 0,08 amp.0,005g/2 ml

ISOPTIN SR-E tabl.0,24

ISOPTIN SR-E tabl.0,24

LEKOPTIN draż.0,04 0,08 0,12 amp. 0,005

LEKOPTIN draż.0,04 0,08 0,12 amp. 0,005

g/2ml

g/2ml

tabl.retard 0,24

tabl.retard 0,24

STAVERAN tabl. 0,04 0,08 tabl.prolongatum

STAVERAN tabl. 0,04 0,08 tabl.prolongatum

0,12

0,12

WERAPAMIL tabl. 0,04 amp. 0,005g/2ml

WERAPAMIL tabl. 0,04 amp. 0,005g/2ml

APO-VERAP tabl. 0,08 0,12

APO-VERAP tabl. 0,08 0,12

Dawkowanie:

Dawkowanie:

p.o.

p.o.

3-4 x dz. 40-120 mg

3-4 x dz. 40-120 mg

o przedłużonym działaniu 1-3 x 120 mg

o przedłużonym działaniu 1-3 x 120 mg

lub 1x 240 mg

lub 1x 240 mg

i.v.

i.v.

5-10 mg jednorazowo, po 30 min dawkę

5-10 mg jednorazowo, po 30 min dawkę

powtórzyć a następnie wlew 5-10 mg

powtórzyć a następnie wlew 5-10 mg

Objawy niepożądane:

Objawy niepożądane:

bóle brzucha, zaparcia

bóle brzucha, zaparcia

bradykardia, bloki przedsionkowo-komorowe,

bradykardia, bloki przedsionkowo-komorowe,

hipotonia

hipotonia

zarumienienie twarzy, obrzęki

zarumienienie twarzy, obrzęki

bóle i zawroty głowy

bóle i zawroty głowy

DILTIAZEM

DILTIAZEM

•

działa podobnie jak werapamil, ale słabiej

działa podobnie jak werapamil, ale słabiej

Preparaty:

Preparaty:

BLOCALCIN tabl. 0,06 0,09

BLOCALCIN tabl. 0,06 0,09

DILTIAZEM tabl. 0,03

DILTIAZEM tabl. 0,03

DILZEM tabl.0,06 amp. 0,025 g retad 0,09 0,12

DILZEM tabl.0,06 amp. 0,025 g retad 0,09 0,12

0,18

0,18

CXYCARDIL tabl.0,06 o przedłużonym uwalnianiu

CXYCARDIL tabl.0,06 o przedłużonym uwalnianiu

0,12 0,18 0,24

0,12 0,18 0,24

Dawkowanie:

Dawkowanie:

•

p.o.

p.o.

30-90 mg 3-4 x dz.

30-90 mg 3-4 x dz.

o przedłużonym działaniu 90-240 1-2 x dz.

o przedłużonym działaniu 90-240 1-2 x dz.

•

i.v.

i.v.

0,025 g w ciągu 2-3 min po 30 min dawkę

0,025 g w ciągu 2-3 min po 30 min dawkę

powtórzyć, a następnie wlew kroplowy 25-50

powtórzyć, a następnie wlew kroplowy 25-50

mg max na dobę 300 mg

mg max na dobę 300 mg

Objawy niepożądane :

Objawy niepożądane :

jak werapamil

jak werapamil