Dziecko w różnych kulturach

Dziecko w społeczeństwie i kulturze

Poszczególne społeczeństwa różnią się między

sobą bardzo w wyznaczaniu granicy, do której

istota ludzka uznawana jest za dziecko, jak

również w stosunku, jaki mają do osoby

dziecka.

W wielu społeczeństwach spotykano się i

spotyka się nadal przypadki małżeństw

zawieranych przez osoby nastoletnie

(w średniowieczu dla dziewczynki dolna

granica wieku wynosiła 12 lat, podobnie było

u Żydów w starożytności), co bierze się stąd,

że osiągnąwszy biologiczną zdolność

rozrodczą, nie są one już w takich

społeczeństwach uznawane za dzieci.

W cywilizacji Zachodu podejście do dziecka zmieniało

się bardzo w historii. Swego czasu

historyk Philippe Ariès wystąpił z tezą (Historia

dzieciństwa), że dzieje dzieciństwa na Zachodzie

zaczynają się od zupełnej niewiedzy na temat

specyfiki tego okresu w życiu, a nawet stosowanej

z rozmachem przemocy (w tym seksualnej) wobec

dzieci, poprzez stopniowe odkrywanie

szczególnego charakteru dziecka jako osoby, które

ostatecznie dokonało się dopiero w ostatnich

dwóch stuleciach. Radykalność tej tezy została

potem podważona badaniami szczegółowymi,

ponieważ we wcześniejszych epokach również

otaczano dzieci troską.

Istotnie, dziecko bywało różnie postrzegane, ale teza

Arièsa była uproszczeniem. Starożytność miała np.

rozbudowane poglądy pedagogiczne, zdawała, więc

sobie sprawę ze specyfiki dzieciństwa. W

średniowieczu zasadniczo postrzegano dziecko

jako dorosłego w pomniejszeniu, co widać na

malowidłach z epoki i szczególnych proporcjach

dzieci na nich przedstawionych. Uważano, że

człowiek rodzi się zasadniczo "gotowy", tylko

mniejszy. Co nie znaczy oczywiście, że się o nie nie

troszczono. Myśl pedagogiczna zaczęła się ponownie

rozwijać w renesansie (np. Filip Melanchton). Jednak

szczególnie dużą uwagę dzieciństwu i dziecku

zaczęto poświęcać dopiero w XIX wieku, starając się

chronić je przed wrażeniami, które mogłyby

zaszkodzić jego rozwojowi i otaczać dziecko bardzo

regularną opieką i kontrolą, czego wcześniej nie

nadużywano (w średniowieczu nie zabraniano

dzieciom nawet oglądać egzekucji).

Romantyzm wniósł do kultury Zachodu nowe

spojrzenie na dziecko: jako nieskażone

światem dorosłych i wolne od ograniczeń

rozumu, dziecko miało być jakoby bliżej

głębszej, metafizycznej prawdy, bliżej uczuć,

odczuć, intuicji, spraw ducha. W XX

wieku dziecko stało się szczególnym

(nieporównywalnym z żadną inną epoką)

przedmiotem

zainteresowania psychoanalizy i psychologii.

Dramat dzieci niewolników w Azji

W Azji żyje wiele dzieci niewolników. Ich rodzice,

dziadkowie zadłużyli się u jakiegoś z właścicieli

ziemskich lub ludzi udzielających tam kredytów.

Aby zwrócić dług, członkowie rodzin muszą

pracować za darmo podczas wielu nawet

pokoleń. Dziecko nie otrzymuje zapłaty, lecz

trochę żywności, a czasami jakieś ubranie.

Pozostaje na łasce swego pracodawcy aż do

uzyskania pełnoletniości. Podobnie rzecz ma się

w Indiach, Pakistanie, Nepalu. Tutaj dzieci

pracują najczęściej w rolnictwie, a także w

cegielniach, kamieniołomach i u wytwórców

dywanów.

Sprzedaż dzieci

Na północnym-wschodzie Tajlandii niektóre

rodziny, które są w wielkiej potrzebie

sprzedają swe pociechy tzw. "naganiaczom",

ci z kolej odsprzedają je innym jako służbę

domową, tanią siłę roboczą, lub nakłaniają

do prostytucji. Rodzice, którzy odsprzedają

swoje dzieci są nagminnie oszukiwani, mają

nadzieję, że w ten sposób umożliwią dziecku

otrzymanie podstawowej edukacji, że będzie

miało lepsze widoki na przyszłość i że oni

sami na tym skorzystają, bo z zarobionych

pieniędzy da się wyżywić resztę rodziny.

PRACA DZIECI

dzieci z krajów rozwijających się często

rozpoczynają pracować w wieku 6 lub 7 lat
w poszczególnych przypadkach pracują po 12-

16 godzin dziennie w kamieniołomach,

fabrykach lub warsztatach, gdzie są

wykorzystywane, poddaje się je presji

psychicznej, socjalnej i fizycznej
jako zapłatę dzieci otrzymują czasami tylko 3

dolary za tydzień pracy (ok. 60 godzin)
dzieci wypełniają obowiązki, które je poniżają i

ogłupiają, co powoduje jednocześnie

zahamowanie rozwoju socjalnego i

psychologicznego
praktyki takie jak "ujarzmianie" i

wykorzystywanie seksualne mają na celu

doprowadzenie dziecka do utraty wiary w

samego siebie i w inne dzieciaki, które go

otaczają.

Dzieci Afryki

Podczas, gdy w naszej części świata dzieci są

zadbane, dobrze nakarmione, bawiące się

grami komputerowymi, ich rówieśnicy w

Afryce idą do szkoły bez jedzenia, wielu z

nich szkoły w ogóle nie zna. Dzieci w Afryce

pracują po 15 godzin dziennie. Mieszkają w

prymitywnych domach z gliny, blachy i

tektury, w szałasach lub, co gorsza na

ulicach, w obrzydliwych slumsach i obozach

dla uchodźców. W wielu krajach Afryki dzieci

są niedożywione, chore i zaniedbane. Wiele

umiera przedwcześnie. Dzieci muszą

walczyć o przetrwanie.

Olbrzymim problemem w Afryce jest

szkolnictwo, a właściwie jego brak. w krajach

na południe od Sahary tylko 74% dzieci

rozpoczyna szkołę podstawową, którą kończy

zaledwie połowa. Aż 26% dzieci nie

rozpoczyna edukacji w ogóle. Mapa

analfabetyzmu pokrywa się tutaj z mapą

biedy. W wielu krajach dzieci muszą po

prostu ciężko pracować i nie mają czasu ani

warunków na naukę. W całej Afryce pracuje

ok. 40% dzieci w wieku od 5 – 14 lat. W

niektórych krajach, takich jak Uganda,

Burundi, Burkina Faso i Mali, ten odsetek jest

jeszcze wyższy. To samo tyczy się niektórych

krajów Azji.

Postrzeganie dzieci w Afryce-
Plemię Himba

Śmiertelność wśród dzieci jest wyjątkowo

wysoka, więc do pierwszego roku życia

nie traktuje się ich jako pełnoprawnych

członków plemienia. W razie śmierci

wyrzuca się ich ciała na żer dzikim

zwierzętom. Mimo tego Himba otaczają

potomstwo wyjątkową troską. Maluchy

są blisko matek, starsze dzieci zajmują

się młodszymi. Są szczęśliwe i

uśmiechnięte.

Dzieci w Ameryce- uzależnienie

Aż 88% dzieci w Stanach Zjednoczonych spędza czas

przy grach. Co bardziej niepokojące, aż 3 miliony

przejawia symptomy uzależnienia. Tak wynika z

badań naukowców z Uniwersytetu Stanowego w

Iowa.

8,5 % dzieci w wieku 8-18 mieszkających w Stanach

Zjednoczonych jest uzależnionych od gier - twierdzą

naukowcy z Iowa State University. Całą grupę

niepełnoletnich graczy stanowi 45 milionów osób,

zatem wspomniany odsetek jest równy trzem

milionom. Są oni uzależnieni, lub, jak mówi Douglas

Gentile,"przynajmniej mają problemy, które

wymagają pomocy".

Dzieci w Polsce

Z internetu w Polsce korzystają coraz to młodsze

dzieci. W sieci czyha na nie również coraz więcej

zagrożeń. Prawie co czwarte dziecko kontaktuje

się z nieznajomymi online, a co czternaste taki

kontakt zakończyło spotkaniem twarzą w twarz.

Na szczęście większość dzieci, które

doświadczają zagrożeń w sieci, umie sobie z

nimi emocjonalnie poradzić. Niestety

jednocześnie co trzecie dziecko jest uzależnione

od internetu. W tym przypadku niepokój budzi

bardzo niska świadomość rodziców.

Notatka

W Azji żyje wiele dzieci niewolników. Dziecko nie

otrzymuje zapłaty, lecz trochę żywności, a czasami

jakieś ubranie. Na północnym-wschodzie Tajlandii

niektóre rodziny, które są w wielkiej potrzebie

sprzedają swe pociechy tzw. "naganiaczom", ci z

kolej odsprzedają je innym jako służbę domową,

tanią siłę roboczą, lub nakłaniają do prostytucji.
W wielu społeczeństwach spotykano się i spotyka się

nadal przypadki małżeństw zawieranych przez osoby

nastoletnie.
Podczas, gdy w naszej części świata dzieci są

zadbane, dobrze nakarmione, ich rówieśnicy w Afryce

idą do szkoły bez jedzenia, wielu z nich szkoły w

ogóle nie zna. Dzieci w Afryce pracują po 15 godzin

dziennie. Mieszkają w prymitywnych domach z gliny,

blachy i tektury, w szałasach lub co gorsza na

ulicach, w obrzydliwych slumsach i obozach dla

uchodźców.