Ogólne wiadomości o

językach

programowania

1. Wiadomości wstępne

C++

– język programowania ogólnego przeznaczenia.

Umożliwia

abstrakcję

danych

oraz

stosowanie

kilku

paradygmatów

programowania:

proceduralnego,

obiektowego i genetycznego.. Charakteryzuje się wysoką
wydajnością kodu wynikowego, bezpośrednim dostępem do
zasobów sprzętowych i funkcji systemowych, łatwością
tworzenia i korzystania z bibliotek (napisanych w C++,C lub
innych językach), niezależnością od konkretnej platformy
sprzętowej lub systemowej (co gwarantuje wysoką
przenośność

kodów

źródłowych)

oraz

niewielkim

środowiskiem uruchomieniowym. Podstawowym obszarem
jego zastosowań są aplikacje i systemy operacyjne.
C++ został zaprojektowany przez Bjarne'a Stroustrupa jako
rozszerzenie języka C o obiektowe mechanizmy abstrakcji
danych i silną statyczną kontrolę typów. Zachowanie
zgodności z językiem C na poziomie kodu źródłowego
pozostaje jednym z podstawowych celów projektowych
kolejnych standardów języka.
W latach 90. XX wieku język C++ zdobył pozycję jednego z
najpopularniejszych

języków

programowania

ogólnego

przeznaczenia. Na początku XXI wieku liczbę programistów
języka C++ szacowano na około 3 miliony

[1]

.

Od 1998 obowiązuje standard

ISO/IEC 14882:1998

(Standard for

the C++ Programming Language) z drobnymi poprawkami
zatwierdzonymi w 2003 r. (

ISO/IEC 14882:2003

). W 2009 roku

ogłoszono, że nowy standard (tzw. C++0x) zacznie obowiązywać
nie wcześniej niż w 2010 roku.

Rysunek 1 Widok głównego
widoku Winmap

Przedstawiony rysunek powyżej charakteryzuje czynności
otwierania pliku posiada kilka znaczących cech:
•

określa dokładnie kolejne kroki wykonywane przez

program;
•

wskazuje różne możliwe warianty sytuacji i dla

każdego z nich przewiduje odpowiednią reakcję

.

Algorytm jest metodą rozwiązywania problemu w skończonej
liczbie kroków (operacji elementarnych). Algorytm to
jednoznacznie

określony

sposób,

w

jaki

program

komputerowy realizuje jakąś elementarną czynność.

Przy rozwiązywaniu jakiegoś problemu przy pomocy
komputera należy zrealizować następujące etapy:

•

sformułowanie problemu (najważniejsza faza procesu

rozwiązania);
•

dokładna analiza problemu;

•

znalezienie właściwej metody rozwiązania problemu

(opracowanie algorytmu);
•

napisanie programu w określonym języku

programowania (np.
Borland C++ lub C++Builder);
•

uruchomienie i przetestowanie programu;

•

wprowadzenie koniecznych zmian.

W przypadku otwierania plików w Notatniku może to wyglądać
na przykład tak:

Algorytm

Plik -> Otwórz

Pokaż okno wyboru plików

Jeżeli

użytkownik kliknął Anuluj, To Przerwij

Jeżeli

poczyniono zmiany w aktualnym dokumencie, To

wyświetl komunikat "Czy zachować zmiany w
aktualnym
dokumencie?"

Tak,

Nie,

Anuluj

Sprawdź decyzję użytkownika

Decyzja

Tak: wywołaj polecenie Plik -> Zapisz

Decyzja

Anuluj: Przerwij

Odczytaj wybrany plik
Wyświetl zawartość pliku

Koniec

Algorytmu

Przegląd języków programowania

1.Visual Basic

Jest to następca popularnego swego czasu

języka BASIC. Zgodnie z nazwą (Basic znaczy prosty), był on
przede wszystkim łatwy do nauki. Visual Basic pozwala na
tworzenie programów dla środowiska Windows w sposób
wizualny, tzn. poprzez konstruowanie okien z takich
elementów jak przyciski czy pola tekstowe. Język ten posiada
dosyć spore możliwości, jednak ma również jedną, za to
bardzo poważną wadę

. Programy w nim napisane nie są

kompilowane w całości do kodu maszynowego, ale
interpretowane podczas działania.

Z tego powodu są znacznie

wolniejsze od tych kompilowanych całkowicie. Obecnie Visual
Basic jest jednym z języków, który umożliwia tworzenie
aplikacji pod lansowaną przez Microsoft platformę .NET, więc
pewnie jeszcze o nim usłyszymy

2.

Object Pascal (Delphi)

Delphi z kolei wywodzi się od

popularnego języka Pascal. Podobnie jak Visual Basic jest łatwy
do nauczenia, jednakże oferuje znacznie większe możliwości
zarówno jako język programowania, jak i narzędzie do tworzenia
aplikacji. Jest całkowicie kompilowany, więc działa tak szybko, jak
to tylko możliwe. Posiada również możliwość wizualnego
konstruowania okien. Dzięki temu jest to obecnie chyba
najlepsze środowisko do budowania programów użytkowych.

3.

C++

jest teraz chyba najpopularniejszym językiem do zastosowań

wszelakich. Powstało do niego bardzo wiele kompilatorów pod różne
systemy operacyjne i dlatego jest uważany za najbardziej przenośny.
Istnieje jednak druga strona medalu – mnogość tych narzędzi prowadzi
do niewielkiego rozgardiaszu i pewnych trudności w wyborze któregoś z
nich. Na szczęście sam język został w 1997 roku ostatecznie
ustandaryzowany. O C++ nie mówi się zwykle, że jest łatwy – być może
ze względu na dosyć skondensowaną składnię (na przykład
odpowiednikiem pascalowych słów begin i end są po prostu nawiasy
klamrowe { i }). To jednak dosyć powierzchowne przekonanie, a sam
język jest spójny i logiczny. Jeżeli chodzi o możliwości, to w przypadku
C++ są one bardzo duże – w sumie można powiedzieć, że nieco większe
niż Delphi. Jest on też chyba najbardziej elastyczny – niejako dopasowuje
się do preferencji programisty.

4.

Java

Ostatnimi czasy Java stała się niemal częścią

kultury masowej – wystarczy choćby wspomnieć o
telefonach komórkowych i przeznaczonych doń aplikacjach.
Ilustruje to dobrze główny cel Javy, a mianowicie
przenośność – i to nie kodu, lecz skompilowanych
programów! Osiągnięto to poprzez kompilację do tzw.

bytecode

, który jest wykonywany w ramach specjalnej

maszyny wirtualnej. W ten sposób, program w Javie może
być uruchamiany na każdej platformie, do której istnieje
maszyna wirtualna Javy – a istnieje prawie na wszystkich, od
Windowsa przez Linux, OS/2, QNX, BeOS, palmtopy czy
wreszcie nawet telefony komórkowe. Z tego właśnie powodu
Java jest wykorzystywana do pisania niewielkich programów
umieszczanych na stronach www, tak zwanych apletów.
Ceną za tą przenośność jest rzecz jasna szybkość –
bytecode Javy działa znacznie wolniej niż zwykły kod
maszynowy, w dodatku jest strasznie pamięciożerny.
Ponieważ zastosowania tego języka nie są wielkie i nie
wymagające aplikacje, lecz proste programy, zatem nie jest
to aż tak wielki mankament. Składniowo Java bardzo
przypomina C++.

5.

PHP

(skrót od Hypertext Preprocessor) jest językiem

używanym przede wszystkim w zastosowaniach internetowych,
dokładniej na stronach www. Pozwala dodać im znacznie większą
funkcjonalność niż ta oferowana przez zwykły HTML. Obecnie
miliony serwisów wykorzystuje PHP – dużą rolę w tym sukcesie
ma zapewne jego licencja, oparta na zasadach Open Source
(czyli brak ograniczeń w rozprowadzaniu i modyfikacji).
Możliwości PHP są całkiem duże, nie można tego jednak
powiedzieć o szybkości – jest to język interpretowany. Jednakże
w przypadku głównego zastosowania PHP, czyli obsłudze
serwisów internetowych, nie ma ona większego znaczenia – czas
wczytywania strony WWW to przecież w większości czas
przesyłania gotowego kodu HTML od serwera do odbiorcy. Jeżeli
chodzi o składnię, to trochę przypomina ona C++. Kod PHP
można jednak swobodnie przeplatać znacznikami HTML. Z
punktu widzenia programisty gier język ten jest w zasadzie
zupełnie bezużyteczny (chyba że kiedyś sam będziesz
wykonywał oficjalną stronę internetową swojej wielkiej produkcji

Musimy zatem zdecydować, którego języka

będziemy się uczyć, aby zrealizować nasz
nadrzędny

cel,

np.

poznanie

tajników

programowania gier. Sprecyzujmy więc wymagania
wobec owego języka:

programy w nim napisane muszą być szybkie –

w takim wypadku możemy wziąć pod uwagę
jedynie języki całkowicie

kompilowane

do kodu

maszynowego;

 musi dobrze współpracować z różnorodnymi

bibliotekami graficznymi, na przykład DirectX;

powinien posiadać duże możliwości i zapewniać

gotowe, często używane rozwiązania;

nie zaszkodzi też, gdy będzie w miarę prosty i

przejrzysty.

Generacje języków programowania

Język programowania to forma zapisu instrukcji dla komputera i
programów komputerowych, pośrednia między językiem naturalnym a
kodem maszynowym.
Języki programowania można podzielić na 5 wyraźnie różniących się
generacji (według innych autorów na 4 generacje)
1.

Pierwsza generacja

– programowanie komputerów odbywa się w

kodzie binarnym, czyli za pomocą zer i jedynek. Programowanie tą
metodą stwarza ogromne trudności ze względu na to, że każdy
komputer posługuje się własnym kodem (kodem maszynowym inaczej
zwanym wewnętrznym) i programista za każdym razem musi
dostosować się do języka konkretnej maszyny.
2.

Druga generacja

–powstają języki symboliczne (asemblery), w

których ciągi zer i jedynek zastąpiono łatwiejszymi do zrozumienia
znakami mnemo- technicznymi. Chociaż języki te stanowią proste
tłumaczenie języka maszynowego na symbole i są ściśle związane z
danym modelem komputera, to znacznie ułatwiają pisanie instrukcji,
czynią je bardziej czytelnymi.
3.

Trzecia generacja

– powstają języki programowania wysokiego

poziomu, w których symbole asemblera zastąpiono łatwiejszym do
zapamiętania językiem naturalny.
4.

Czwarta generacja

– odpowiednie narzędzia umożliwiają

budowanie prostych aplikacji dzięki wykorzystaniu gotowych modułów.
5.

Piąta generacja

– to języki stosowane do tworzenia programów

wykorzystują-cych tzw. sztuczną inteligencję lub systemów
(ekspertowych)

Metody programowania

1 Programowanie proceduralne

Zadecyduj, jakie chcesz mieć procedury; stosuj najlepsze
algorytmy, jakie możesz znaleźć

2. Programowanie modularne (strukturalne)

Zadecyduj, jakie chcesz mieć moduły:

podziel program w taki sposób, aby ukryć dane w modułach:

Programowanie strukturalne to paradygmat programowania
zalecający hierarchiczne dzielenie kodu na moduły, które
komunikują się jedynie poprzez dobrze określone interfejsy. Jest
to rozszerzenie koncepcji programowania proceduralnego

3. Programowanie obiektowe

Ewolucja języków strukturalnych wykreowała w
latach 80 – tych

języki obiektowe i programowanie

obiektowe

. Programowanie to jest nowym

sposobem programowania, w którym program jest
rozumiany jako zespół obiektów wzajemnie na
siebie oddziaływujących. Klasyczne programowanie
oparte jest na procedurach i instrukcji skoku
bezwarunkowego GOTO miało pewne wady, które
wyeliminowało programowanie strukturalne. Nie
był to postęp wystarczający z punktu widzenia
programisty, w miarę jak rosły złożoność i stopień
skomplikowania programów.

Programowanie obiektowe (ang. object-oriented programming)
to metodologia tworzenia programów komputerowych, która
definiuje programy za pomocą "obiektów" - elementów łączących
stan (czyli dane) i zachowanie (czyli procedury, tu: metody).
Obiektowy program komputerowy wyrażony jest jako zbiór takich
obiektów, komunikujących się pomiędzy sobą w celu wykonywania
zadań. Podejście to różni się od tradycyjnego programowania
proceduralnego, gdzie dane i procedury nie są ze sobą
bezpośrednio związane. Programowanie obiektowe ma ułatwić
pisanie, konserwację i wielokrotne użycie programów lub ich
fragmentów

Programowanie proceduralne to paradygmat programowania
zalecający dzielenie kodu na procedury, czyli fragmenty
wykonujące ściśle określone operacje.
Procedury nie powinny korzystać ze zmiennych globalnych (w
miarę możliwości), lecz pobierać i przekazywać wszystkie dane
(czy też wskaźniki do nich) jako parametry wywołania

4.Programowanie wizualne

Po ogromny sukcesie Delphi firma Borland

postanowiła stworzyć podobne narzędzie dla języka
C++. Nowy produkt w znacznej części wykorzystuje
filozofię Delphi.

C++ Builder to:

32 bitowe, w pełni zintegrowane środowisko RAD

(Rapid Application Development) do szybkiego
tworzenia aplikacji w systemie operacyjnym
Windows;

wygodne wizualne środowisko programowania

IDE (Integrated Development Enviroment)
wspomagane biblioteką wizualnych komponentów
VCL (Visual Component Library). Dzięki temu
pisanie

programów

w

takim

środowisku

programowania sprowadza się do wybrania
komponentów i przeciągnięcia ich do obszaru
projektowania.

Ogólne wiadomości o języku C i C++

1. Zmienne

Zmienna

(ang. variable) to miejsce w pamięci operacyjnej,

przechowujące pojedynczą wartość określonego typu. Każda
zmienna ma nazwę, dzięki której można się do niej odwoływać.

Typy podstawowe

Typy całkowite

Typ

Rozmi

ar

Przedział wartości

(decymalnie)

char

unsigned

char

signed char

1 byte

1 byte

1 byte

-129 do +127 lub 0 do 255

0 do 255

-128 do +127

int

 

unsigned int

2 byte

4 byte

2 byte

4 byte

 

-32768 do +32767

-2147483648 do [phone]

0 do 65535

0 do 4294967295

short

unsigned

short

2 byte

2 byte

-32768 do +32767

0 do 65535

long

unsigned

long

4 byte

4 byte

-2147483648 do [phone]

0 do 4294967295

Modyfikatory typu:

signed



ze znakiem (), int

char 

unsigned



bez znaku, int

char 

short

krótka (mniejsza),

int  

long długa (większa) int



double

np. unsigned long int dluga_liczba_bez_znaku ;Wartości domyślne:
long

=

long int

int

=

signed int

char

=

signed char

Rys. Przedział wartości typów liczbowych ze znakiem (signed) i bez znaku (unsigned)

Type

Rozmi

ar

Dolna

dodatnia
wartość

Przedzia

ł wartości

Dokładno

ść
(decymalni
e)

float

4 byte

-3.4E+38

1.2E-38

6 cyfr

doubl

e

8 byte

-

1.7E+308

2.3E-308

15 cyfr

long

double

10

byte

-

1.1E+4932

3.4E-

4932

19 cyfr

Typy rzeczywiste

Pojedynczy

znak

Znaczenie

Kod

ASCI

\a

alert (BEL)

7

\b

backspace (BS)

8

\t

horizontal tab (HT)

9

\n

line feed (LF) (przejście do nowej

linii)

10

\v

vertical tab (VT) (przejście do nowej

kolumny)

11

\f

form feed (FF) wysuw strony)

12

\r

carriage return (CR) powrót karetki

drukarki)

13

\”

double quote ( podwójny cudzysłów

34

\’

single quote (pojedynczy

cudzosłów)

39

\?

guestion mark (znak zapytania)

63

\\

backslash

92

\0

string terminating charakter (koniec

stringa)

0

\ooo

(up to 3 digits)

numeryczna wartość znaku

ooo (octal)

\xhh

(hexadecimal digits)

numeryczna wartość znaku

hh

(hexidecimal

Typy wyliczeniowe

W C i C++ istnieje możliwość definiowania zmiennych
wyliczeniowych. Typ wyliczeniowy służy do definiowania
zbiorów stałych całkowitych. Ogólny schemat definicji typu
wyliczeniowego przedstawia się następująco:
 
enum identyfikator-_typu_wyliczeniowego
{
….lista stałych wyliczeniowych
}
[zmienna –typu wyliczeniowego[=inicjator]];
 
przykład
 
enum months
{
Jan,Fab,Mar,Apr,mai,Jun,Jul,Aug,Sep,Okt,Nov,dec
};

Typ void

Jest to typ pusty. Wykorzystywany bywa w następujących
sytuacjach:

po pierwsze, za jego pomocą możemy deklarować funkcje
nie zwracające żadnych wartości;

po drugie możemy deklarować funkcje, które nie
pobierają argumentów;
po trzecie umożliwia on tworzenie ogólnych wskaźników

.

Zasada nadawania wartości stałym

 
Jeśli brak jest bezpośrednich inicjatorów (tak jak w
przykładzie), pierwszej stałej nadawana jest wartość
zero, a każdej następnej o jeden większa od
poprzedniej (a więc 0,1,2,3...,) W przypadku
wystąpienia inicjatora stałej nadawana jest wartość
zgodna z ta wskazana w inicjatorze, zaś następne
stałe inicjatora są inicjowane kolejnymi wartościami
całkowitymi.
 
enum months
{

Jan=10,fab,Mar,Apr=20,May=Jan+Apr,Jun,Jul,A
ug,Sep,Okt,Nov,
Dec=50
};

Typy w Windows

Typ Windows

Znaczenie

BOOL

int z dwoma wartościami TRUE oraz

FALSE

BYTE

unsigned char

DWORD

unsigned long

LPDWORD

unsigned long *

LONG

long

LPLONG

long *

LPCSTR

const char *

LPCTSTR

unsigned const char *

LPSTR

char *

LPVOID lub Pointer

void *

LPCVOID

const void *

UINT

unsigned int

WORD

unsigned short

Typy logiczne

Zmienne mogące przyjmować tylko dwie wartości: true (prawda)
lub false (fałsz) cha-akteryzują cztery podstawowe typy logiczne,
które są zamieszone w tabeli poniżej.

Typ

Rozmiar (bajty)

bool

1

boolean

(dostępny w VCL)

1

ByteBool

(dostępny w VCL)

1

WordBool

(dostępny w VCL)

2

LongBoo

l (dostępny w VCL)

4

Typy znakowe

Typ

Zawartość

Rozmiar

(bajty)

char

Pojedynczy

znak

ASCII

1

wchar_t

Pojedynczy

znak

UNICODE

2

AnsiChar

(dostępny w VCL)

Pojedynczy

znak

ASCII

1

WideChar

(dostępny w VCL)

Pojedynczy

znak

UNICODE

2

Typy łańcuchowe

Typ

Zawartość

Rozmiar

(bajty)

SmallString<rozmi

ar>

255 znaków Od 1 do 256

SortString

255 znaków Od 2 do 256

AnsiString

~2^31

znaków

Od 4 do 2GB

WideString

~2^30

znaków

Od 4 do 2GB

string message = "Good

Morning!";

Stałe

Stała

to niezmienna wartość, której nadano nazwę celem

łatwego jej odróżnienia od innych, często podobnych wartości,
w kodzie programu.

Jej deklaracja, na przykład taka:

 
const int

STALA =

10

;

Stałe mają też tę zaletę, że ich wartości możemy określać za
pomocą innych stałych, na przykład:

 

const int

NETTO =

2000

;

const int

PODATEK =

22

;

const int

BRUTTO = NETTO + NETTO * PODATEK /

100

;

Inne przykłady stałych:

const int

DNI_W_TYGODNIU =

7

;

// :-)

const float

PI =

3.141592653589793

;

// w końcu to

też stała!

const int

MAX_POZIOM =

50

;

// np. w grze RPG

Strumień wejścia i wyjścia

cout<<”podaj Imie”;

cin >> strImie

;

Zauważmy, że w naszej aplikacji kursor pojawia się w tej
samej linijce, co komunikat „Podaj swoje imię”. Nietrudno
domyśleć się, dlaczego – nie umieściliśmy po nim endl, wobec
czego nie jest wykonywane przejście do następnego wiersza.
Jednocześnie znaczy to, iż strumień wejścia zawsze pokazuje
kursor tam, gdzie skończyliśmy pisanie – warto o tym
pamiętać

.

Operatory

Operator

Oznaczenie

+

dodawanie

-

odejmowanie

*

mnożenie

/

dzielenie

%

reszta dzielenia

Operatory algebraiczne

Binarne operatory

Operatory relacyjne

Operat

or

Znaczenie

< 
<=

mniejsze niż
mniejsze

równe

.>
>=

większe niż
większe równe

==
!=

równe
nierówne

Operatory logiczne

A

!A

true

false

false

true

Przykłady równań logicznych

x

y

Równanie

logiczne

wynik

1

-1

x <= y || y > = 0

false

0

0

x >-2 && y == 0

true

-1

0

x && !y

true

0

1

!(x+1) || y-1>0

false

operatory przypisania

:

= zwykłe przypisanie

x = 2;

+= przypisanie sumy

x+=2;

 x = x + 2;

= przypisanie różnicy x=2;  x = x  2;

= przypisanie iloczynu x=2;

 x = x  2;

/= przypisanie ilorazu

x /=2;  x = x / 2;

%= przypisanie reszty

x%=2; x = x % 2;

&= przypisanie iloczynu bitowego x &=0x02;
|= przypisanie sumy
bitowej x |=0x02;

operatory inkrementacji i dekrementacji

:

 
zmienna++ 

inkrementacja zmiennej po wyliczeniu

wyrażenia
++zmienna 

inkrementacja zmiennej przed wyliczeniem

wyrażenia
zmienna



dekrementacja zmiennej po wyliczeniu

wyrażenia
zmienna



dekrementacja zmiennej przed wyliczeniem

wyrażenia
np. int x, y = 1;

x =  y ;



rezultat: x=2, y=2



x = y  ;



rezultat: x=1, y=2



bitowe operatory logiczne

:

 
& bitowa koniunkcja (AND); | bitowa alternatywa
(OR);
^ bitowa różnica symetryczna (XOR); << przesunięcie
bitów w lewo
>> przesunięcie bitów w prawo; ~ negacja
bitowa

Bitowa koniunkcja

to operator dwuargumentowy. Zapis f =

a&b oznacza że bity w liczbie f są jedynkami, o ile oba bity na
tych samych pozycjach w liczbach a i b są jedynkami.
Np.
a = 7&4 = (00000111)U2&(00000100)U2 = (00000100)U2 =
4
00000111
00000100
----------------
00000100
b = 100&57 = (01100100)U2&(00111001)U2= (00100000)U2
= 32
c

=

(-25)&55

=

(11100111)U2&(00110111)U2

=

(00100111)U2 = 39

Bitowa alternatywa

jest operatorem dwuargumentowym.

Zapis f = a|b oznacza że w liczbie f jedynki ustawiane są na tych
pozycjach, na których znajdowały się jedynki w liczbach a i b.
Np.
a = 7|4 = (00000111)U2|(00000100)U2 = (00000111)U2 = 7
b = 100|57 = (01100100)U2|(00111001)U2 = (01111101)U2
=125
c = (-25)|55 = (11100111)U2|(00110111)U2 = (11110111)U2 =
-9

Bitowa różnica symetryczna

, czyli operacja XOR, powoduje,

że włączone zostają te bity, które miały różne stany w obu
argumentach. Pozostałe bity zostają wyłączone. Wynik operacji
XOR na pojedynczych bitach obrazuje tabela:

Argumen

t1

Argument

2

Wynik

1

1

0

1

0

1

0

1

1

0

0

0

Operacja XOR

będzie zatem wyglądała następująco:

 
00100010 (34)
01110110 (118)
---------------------
01010100 (84)

bitowe przesunięcie w prawo.

Zapis f = a>>n oznacza że z liczby a zabieramy n bitów
przesuwając wszystkie bity w prawo. Przy przesunięciu o jeden
bit wszystkie bity są przesuwane o jedną pozycję w prawo a
najstarszy bit zachowuje swoją dotychczasowa wartość.
Operacja ta odpowiada podzieleniu liczby przez 2n i
zaokrągleniu wyniku w dół. Ma to znaczenie w liczbach
ujemnych.
Np.
a = 80>>2 = (01010000)U2>>2 = (00010100)U2 = 20
b =127>>5 = (01111111)U2>>5 = (00000011)U2 = 3
c = -15>>2 = (11110001)U2>>2 = (11111100)U2 = -4
d = -15/4 = -3. bitowe przesunięcie w prawo.

operatory jednoargumentowe

 

wyłuskanie int x=*y;
& adres obiektu (referencja) int* x =&y;

operatory związane z klasami i strukturami

 
:: operator zakresu Klasa::funkcja();
-> operator dostępu pośredniego Klasa->funkcja():
. operator dostępu bezpośredniego Klasa.funkcja();

Priorytety operatorów w języku C:

Operator

Opis

Przykład

( ) wywołanie funkcji sin()
[ ] element tablicy tab[10]
. element struktury

osoba.nazwisko
 wskazanie elementu struktury

wsk_osobynazwisko

! negacja logiczna if( ! (x

max) ) kontynuuj;

~ negacja bitowa

~(001101)  (110010)

 zmiana znaku (negacja) x = 10  (

y)

 inkrementacja (zwiększenie o 1) x    y

 (x )  y

  dekrementacja (zmniejszenie o 1)   y   

y   ( y)

& operator referencji (adres elementu) wsk_x =

&x

 operator dereferencji wsk_x =

10

(type) zmiana typu (typecast ) (double)

10  10.0

sizeof rozmiar zmiennej lub typu (w bajtach sizeof( int )

 2

 mnożenie

/ dzielenie
% operacja modulo (reszta z dzielenia) if( x%2 ==

0 ) parzyste;

 dodawanie

 odejmowanie

 przesunięcie bitowe w lewo 1  2 

(0001)  2  (0100)

 przesuniecie bitowe w prawo

x  4 1  x  2

 mniejszy niż if( liczba  max ) max 

liczba;

 mniejszy lub równy

 większy niż

 większy lub równy

 równy

! nierówny (różny od)

& iloczyn bitowy
^ suma bitowa modulo (różnica symetryczna)
| suma bitowa
&& iloczyn logiczny
|| suma logiczna
? : wyrażenie warunkowe
 przypisanie

 / % 

przypisania arytmetyczne

  

& ^ |

, operator przecinka

Nawiasy chronią przed trudnymi do wykrycia błędami
związanymi z pierwszeństwem operatorów, dlatego stosuj je w
przypadku każdej wątpliwości co do kolejności działań.

Tablice

array[0]
 

 

array[1]
 

 

array[2]

 

.
.
.
.

.
.
.
.

array[7]

 

 

 

Tablica w pamięci

Tablice znakowe w pamięci

Inicjowanie

char text[40] = "Hello Eve";

‘H

’‘E

’‘L’‘L’‘O

’“‘E

’‘W

’‘A

’.

Tekst posiada długość 40,ale string wykorzystuje
tylko 9 bajtów

Znacznikiem końca łańcucha (ang. terminatting null) jest w
C i C++ znak o kodzie 0, zapisywany symbolicznie w postaci \
0. Z tego powodu łańcuchy używane w C++ często są
określane mianem łańcuchów zakończonych zerem lub ASCIIZ
(ASCII-zero).

Funkcje operujące na tablicach

Funkcja

Działanie

strcat()

Łączy (skleja) dwa łańcuchy.

strcmp() Porównuje dwa łańcuchy.

strcmpi() Porównuje dwa łańcuchy bez rozróżniania małych

i dużych liter

strcpy()

Kopiuje zawartość jednego łańcucha do drugiego

strstr()

Wyszukuje zadany ciąg znaków w łańcuchu

strlen()

Zwraca długość łańcucha (bez kończącego znaku
\0.

strupr()

Zmienia wszystkie małe litery w łańcuchu na
duże

sprintf() Tworzy łańcuch z zadanych argumentów,

wykorzystując wzorzec formatu

Omawiane tutaj funkcje operujące na łańcuchach wchodzą w
skład

podstawowych

bibliotek

języka

C.

Większość

kompilatorów C++ oferuje programiście klasę o nazwie cstring
lub podobną, której zadaniem jest uproszczenie złożonego
sposobu manipulowania łańcuchami. W systemie C++Builder
klasą taką jest klasą AnsiString, wchodzącą w skład biblioteki
VCL.

Nieco

skomplikowany

sposób

obsługi

danych

łańcuchowych nie oznacza bynajmniej, że standardowe funkcje
biblioteczne C są zarzucane na korzyść funkcji zdefiniowanych
w klasach cstring lub AnsiString – oba podejścia są
równoważne i równie skuteczne.

Ostrzeżenie: Przypadkowe odwołanie do danych leżących
poza końcem tablicy znakowej jest znacznie łatwiejsze, niż w
przypadku tablic liczb. Wystarczy zrobić coś takiego:

Morał: kopiując dane łańcuchowe, uważaj, co robisz.

Reguły gry

: tablice

Tablice są zawsze indeksowane od zera. Pierwszy element

tablicy
(jednowymiarowej) ma numer 0, drugi – 1 i tak dalej;

Rozmiar tablicy musi być ustalony w chwili kompilacji. jest to

konieczne, by kompilator mógł zarezerwować dla tablicy blok

pamięci odpowiedniej wielkości. próba wykorzystania zmiennej
do określenia rozmiaru deklarowanej tablicy, jak w poniższym
przykładzie jest nielegalna i zakończy się błędem kompilacji:
int x=10;

int mojaTablica[x]; // błąd: rozmiar tablicy musi
być stałą
 

Należy pilnie wystrzegać się prób zapisywania danych poza

końcem tablicy.

Większe tablice lepiej jest tworzyć dynamicznie (na stercie)

niż statycznie lub lokalnie (na stosie). Pojęcia te będą

omówione później.

W przypadku tablic tworzonych dynamicznie możliwe jest

ustalanie ich wielkości za pomocą zmiennych, np. tak:

int x=10;
int* TabInt = new int[x]; // dopuszczalne
 

Tablice łańcuchów

Wiemy już, że łańcuchy znaków są reprezentowane w

postaci tablic znaków. Te z kolei można organizować w
tablice łańcuchów, czyli tablice tablic. Przykład użycia tablicy
znaków mamy już za sobą. Oto inny przykład deklaracji i
inicjalizacji łańcuchów:

 
char string[][20] ={
”Pierwszy napis”,
”Drugi napis’”,
”Trzeci napis”,
”Czwarty napis”
};