WYCENA AKTYWÓW ZGODNIE

Z MSR 16

RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE

Przygotował:

Beata Karpiak – Biegły
rewident

Przygotował: Beata Karpiak - Bieg
ły rewident

2

STANDARDY DOTYCZĄCE RZECZOWYCH
AKTYWÓW TRWAŁYCH



MSR 16 Rzeczowe aktywa trwałe



MSR 17 Leasing



MSR 40 Nieruchomości inwestycyjne



MSR 41 Rolnictwo



MSSF 5 Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz
działalność zaniechana



MSR 36 Utrata wartości aktywów

Przygotował: Beata Karpiak - Bieg
ły rewident

3

POCZĄTKOWA WYCENA RZECZOWYCH AKTYWÓW
TRWAŁYCH

Składniki rzeczowego majątku trwałego początkowo wycenia się w

koszcie tzn. cenie nabycia lub koszcie wytworzenia.

Na cenę nabycia lub koszt wytworzenia pozycji rzeczowych

aktywów trwałych składają się:



cena zakupu, łącznie z cłami i bezzwrotnymi podatkami od zakupu,

pomniejszona o opusty handlowe i rabaty,



wszystkie inne dające się bezpośrednio przyporządkować koszty

poniesione w celu doprowadzenia składnika aktywów do miejsca i

warunków potrzebnych do rozpoczęcia jego funkcjonowania

zgodnie z zamierzeniami kierownictwa,



szacunkowe koszty demontażu i usunięcia składnika aktywów oraz

koszty przeprowadzenia renowacji miejsca, w którym się znajdował,

do których jednostka jest zobowiązana w związku z nabyciem

pozycji rzeczowych aktywów trwałych lub używaniem składnika

rzeczowych aktywów trwałych.

Przygotował: Beata Karpiak - Bieg
ły rewident

4

Przykład: zmiana szacunku kosztów likwidacji i usunięcia
składnika aktywów w modelu kosztu

Jednostka nabyła składnik aktywów za 100 tys. Zł. Okres
użytkowania wynosi 10 lat, odpisy amortyzacyjne dokonywane są
metodą liniową.

Szacuje się, że zobowiązanie z tytułu kosztów demontażu po
zakończeniu okresu użytkowania wyniesie 15 tys. zł.

Cena nabycia została ustalona jako 115 tys. zł.
Wartość rezerwy wyniosła 15 tys. zł.

Po 8 latach użytkowania jednostka zweryfikowała szacunek
zobowiązania z tytułu usunięcia składnika majątku i po weryfikacji
zobowiązanie to:
a) uległo zmniejszeniu do 5 tys. zł,
b) uległo zwiększeniu do 20 tys. zł.

Przygotował: Beata Karpiak - Bieg
ły rewident

5

Wartość bilansowa środka trwałego po 8 latach użytkowania wynosi
23 tys. zł

115 000 :10 * 8 = 92 000 zł (wartość umorzenia po 8 latach

użytkowania),

115 000 – 92 000 = 23 000 zł – wartość netto składnika

majątku

Zmniejszenie szacunku kosztów demontażu do 5 000 zł powoduje
zmniejszenie rezerwy o 10.000 zł oraz zmniejszenie wartości
składnika bilansowego o 10.000 zł (15 000 zł - 5 000 zł).

W wyniku ujęcia tego zmniejszenia wartość bilansowa składnika
aktywów na koniec 8 roku użytkowania wynosi 13 000 zł, a wartość
rezerwy 5000 zł.

Zwiększenie szacunku zobowiązania z tytułu demontażu do 20 tys. zł
spowoduje zwiększenie rezerwy o 5 000 zł oraz zwiększenie wartości
początkowej składnika aktywów również o 5 tys. zł, tj. do wartości
28 000 zł.

Przygotował: Beata Karpiak - Bieg
ły rewident

6

Przykład: zmiana szacunku kosztów likwidacji i usunięcia
składnika aktywów w modelu przeszacowania

Jednostka nabyła składnik aktywów za 100 tys. zł. Okres
użytkowania wynosi 10 lat, odpisy amortyzacyjne dokonywane są
metodą liniową.

Szacuje się, że zobowiązanie z tytułu kosztów demontażu po
zakończeniu okresu użytkowania wyniesie 15 tys. zł.

Cena nabycia została ustalona jako 115 tys. zł. Roczne koszty
amortyzacji wynoszą 11.500 zł.

Po sześciu latach użytkowania wartość bilansowa została ustalona w
wartości godziwej równej 60 000 zł.

Po 8 latach użytkowania jednostka zweryfikowała szacunek
zobowiązania z tytułu usunięcia składnika majątku i po weryfikacji
zobowiązanie to:
a) uległo zmniejszeniu do 5 tys. zł,
b) uległo zwiększeniu do 20 tys. zł.

Przygotował: Beata Karpiak - Bieg
ły rewident

7

Na koniec 6 roku wartość netto wg pierwotnej wyceny wyniesie
46.000 zł

115.000 – (11.500 x 6 lat) = 46.000 zł

Po przeszacowaniu do wartości godziwej jednostka ujęła nadwyżkę z
przeszacowania w kapitale rezerwowym z aktualizacji wyceny w
wysokości 14 tys. zł

60 000 zł – 46 000 zł = 14.000 zł

Zmniejszenie szacunku kosztów demontażu do 5 000 zł powoduje
zmniejszenie rezerwy o 10 tys. zł oraz zwiększenie wartości kapitału
rezerwowego z aktualizacji wyceny o 10 000 zł (15 000 zł - 5 000
zł).

A zatem w wyniku zmniejszenia zobowiązania z tytułu demontażu
na koniec 8 roku:
- wartość rezerwy wynosi 5.000 zł,

- wartość kapitału rezerwowego z aktualizacji wyceny wynosi 24.000
zł,

- wartość bilansowa składnika aktywów wyceniona wg wartości
godziwej nie ulega zmianie.

Przygotował: Beata Karpiak - Bieg
ły rewident

8

Zwiększenie szacunku zobowiązania z tytułu demontażu do 20 tys. zł
spowoduje zwiększenie rezerwy o 5 000 zł oraz zmniejszenie
nadwyżki z aktualizacji o 5 000 zł.

Na koniec 8 roku użytkowania składnika majątku jednostka wykaże
w bilansie następujące wartości:

- rezerwę w kwocie 20.000 zł,

- kapitał rezerwowy z aktualizacji wyceny wyniesie 9.000. zł.

- wartość bilansowa składnika aktywów nie zmieni się.

Przygotował: Beata Karpiak - Bieg
ły rewident

9

Podsumowanie:



W momencie początkowego ujęcia rzeczowe składniki majątku

trwałego wycenia się w koszcie, na który składają się: cena

zakupu, inne dające się bezpośrednio przyporządkować koszty

oraz szacunkowe koszty demontażu.



Spółka ma obowiązek dokonywania weryfikacji szacunku

zobowiązania z tytułu kosztów demontażu i usunięcia składników

majątku.



Zmiany szacunku mają wpływ na wycenę składników aktywów i

pasywów.



W sytuacji, gdy majątek trwały wyceniany jest wg modelu kosztu

zmiany zobowiązania z tytułu demontażu powodują zmianę

wartości składnika aktywów.



Natomiast przy wycenie zgodnie modelem przeszacowania

wartość składnika aktywów nie zmienia się, zmianie podlega

kapitał rezerwowy z aktualizacji wyceny.

Przygotował: Beata Karpiak - Bieg
ły rewident

10

WYCENA PO POCZĄTKOWYM UJĘCIU

W bilansie składniki rzeczowych aktywów trwałych zgodnie z MSR

16 mogą zostać wycenione



wg modelu koszu historycznego lub



wg modelu przeszacowania.

Wg modelu kosztu wartością bilansową składnika rzeczowego

majątku trwałego jest cena nabycia lub koszty wytworzenia

pomniejszona o umorzenie oraz łączną kwotę odpisów z tytułu

utraty wartości.

W modelu przeszacowania wartość bilansowa ustalana jest jako

wartość godziwa ustalona na dzień ostatniego przeszacowania

pomniejszona o późniejsze umorzenie oraz łączną kwotę

późniejszych odpisów z tytułu utraty wartości.

Przygotował: Beata Karpiak - Bieg
ły rewident

11

Przykład
Jednostka nabyła składnik aktywów za 100 tys. zł. Okres
użytkowania wynosi 10 lat, odpisy amortyzacyjne dokonywane są
metodą liniową. Zakłada się, że wartość końcowa składnika aktywów
wynosi 0.

A zatem roczny odpis amortyzacyjny wynosi 10 tys. zł (100 tys./10
lat)

Po czterech latach użytkowania, gdy wartość bilansowa składnika
majątku wyniosłaby 60 tys. zł, składnik ten został wyceniony na 90
tys.

Nadwyżka z przeszacowania 30 tys. zł została ujęta na kapitał
rezerwowy z aktualizacji wyceny. Okres użytkowania pozostał ten
sam – czyli do końca używania przez jednostkę tego składnika
pozostało 6 lat.

Roczny odpis amortyzacyjny od wartości przeszacowanej wynosi 15
tys. zł. (90 tys/6 lat).

A zatem 30 tys. zł – nadwyżka z przeszacowania może zostać
przeniesiona z kapitału z aktualizacji wyceny albo jednorazowo w
momencie usunięcia składnika z bilansu, albo systematycznie przez
6 lat poprzez przeksięgowanie po 5 tys. zł. rocznie (15-10).

Przygotował: Beata Karpiak - Bieg
ły rewident

12

Przykład

Składnik aktywów ma wartość 1 000 000 zł, a okres jego
użytkowania wynosi 10 lat.

Na koniec trzeciego roku, gdy wartość netto wynosiła 700 000 zł
została ona obniżona w wyniku odpisu aktualizującego do kwoty
350 000 zł.

Odpis ten został ujęty w rachunku zysków i strat. Okres użytkowania
nie uległ zmianie, zatem jednostka przez następne 7 lat odpisuje
rocznie po 50 000 zł.

Na koniec szóstego roku użytkowania składnik aktywów zostaje
przeszacowany do kwoty 500 000 zł.

Wartość netto składnika aktywów na koniec szóstego roku wynosi
200 000 zł (350 0000 zł wartość początkowa – 150 000 zł
(amortyzacja za 3 lata).

Przeszacowanie do kwoty 500 000 zł wymaga zaksięgowania
300 000 zł zwiększenia wartości.

Przygotował: Beata Karpiak - Bieg
ły rewident

13

Przeszacowanie do kwoty 500 000 zł wymaga zaksięgowania
300 000 zł zwiększenia wartości.

Wartość początkowa wg pierwotnej wyceny na koniec 6 roku
użytkowania wyniosłaby 400 000 zł (1 000 000 zł – 600 000 zł
amortyzacja przez 6 lat).

A zatem w przychody, jako odwrócenie skutków przeszacowania w
dół można zaksięgować jedynie 200 000 zł (200 000 zł + 200 000 zł
= 400 000 zł).

100 000 zł księgujemy na zwiększenie kapitału rezerwowego z
aktualizacji wyceny – odzwierciedla różnicę pomiędzy wartością
godziwą a wartością netto środka trwałego ustaloną na podstawie
kosztu historycznego.

Przygotował: Beata Karpiak - Bieg
ły rewident

14

Podsumowanie:



MSR 16 pozwala na wybór jednego z dwóch alternatywnych rozwiązań

do wyceny rzeczowych aktywów trwałych po początkowym ujęciu.



Pierwszym rozwiązaniem jest model ceny nabycia (tradycyjny sposób

ujmowania rzeczowych aktywów trwałych)



Drugim rozwiązaniem jest model wartości przeszacowanej



Wybrane rozwiązanie należy stosować wobec całej grupy rzeczowych

aktywów trwałych, przy czym nie dla wszystkich grup musi być

przyjęte to samo rozwiązanie.



Przyjęcie zasady przeszacowania – mimo, że stanowi zmianę polityki

rachunkowości nie jest ujmowane jako korekta lat poprzednich, lecz

jako przeszacowanie dokonane w bieżącym roku obrotowym.

Przygotował: Beata Karpiak - Bieg
ły rewident

15

AMORTYZACJA

Amortyzacja – systematyczne rozłożenie wartości podlegającej

amortyzacji w okresie użytkowania składnika aktywów.

Na

wielkość

dokonywanych

odpisów

amortyzacyjnych

bezpośrednio wpływają następujące czynniki:



wartość końcowa składnika aktywów



ekonomiczny okres używania



metoda amortyzacji

Przygotował: Beata Karpiak - Bieg
ły rewident

16

Przykład

Jednostka nabyła specjalistyczne urządzenie za 120 tys. zł.

Długość okresu użyteczności ekonomicznej oszacowano na 6,000
godzin.
Po takim okresie eksploatacji urządzenie zostanie wycofane z
użytkowania i zastąpione nowym.

Wartość końcową urządzenia oszacowano na 30 tys. zł.

Zgodnie z oczekiwaniami w nadchodzącym okresie sprawozdawczym
urządzenie przepracuje 1500 godzin.

wartość podlegająca amortyzacji: 120.000 – 30.000 = 90.000

zł,

stawka amortyzacyjna: 90.000 zł/6.000 godzin = 15

zł/godzinę

odpis amortyzacyjny w okresie: 15zł/godzinę x 1500 godzin =

22.500 zł

Przygotował: Beata Karpiak - Bieg
ły rewident

17

Podsumowanie:

W zakresie wyceny bilansowej rzeczowych składników majątku
trwałego jednostki zobowiązane są na koniec każdego roku
obrotowego do weryfikacji założeń leżących u podstaw przyjętych
zasad amortyzacji, czyli:



oczekiwanej wartości końcowej,



przyjętego okresu użytkowania,



przyjętej metody amortyzacji.

Skutki zmian przyjętych szacunków powinny być ujmowane
metodą prospektywną przez pozostały okres użytkowania
składnika aktywów.

Dziękuję za uwagę!