Udar mózgu –definicja

• Nagłe wystąpienie ogniskowych lub

globalnych zaburzeń czynności
mózgu trwających dłużej niż 24
godziny lub do chwili zgonu,
spowodowane jedynie przez
przyczyny naczyniowe

Udary -podział

• Udar niedokrwienny (75%)
• Krwotok śródmózgowy (15%)
• Krwotok podpajęczynówkowy (10%)
• Udar żylny

Udar niedokrwienny-

patomechanizm

• zakrzepowy
• zatorowy
• hemodynamiczny

Udar niedokrwienny-podział

etiologiczny

• Zakrzepowo-miażdżycowy
• Zatorowy (kardiogenny)
• Lakunarny (choroba małych naczyń)

Podział ze względu na czas

trwania objawów

• Przemijający atak niedokrwienny

(TIA) <24h

• Odwracalny udar niedokrwienny

(RIND)

• Udar dokonany (CS)

Objawy

• Zależne od lokalizacji i rozległości

niedokrwienia

• W obszarze unaczynienia

określonych tętnic lub na pograniczu
unaczynienia (tzw. „obszary ostatniej
łąki”)

Rozpoznanie

Objawy kliniczne

+

tomografia komputerowa mózgu

Różnicowanie

• Udar krwotoczny
• Guz mózgu
• Zapalenie
• Ropień
• Uraz
• Hypoglikemia
• Zatrucie
• Stan po napadzie epi

Czynniki ryzyka udaru

• Wiek
• Płeć
• Nadciśnienie tętnicze
• Palenie papierosów
• Hiperlipidemia
• Cukrzyca
• alkoholizm

Udar niedokrwienny-

postępowanie

Badania diagnostyczne –Izba Przyjęć:
• CT mózgu
• Podstawowe badania krwi
• EKG
• RTG klatki piersiowej

Badania w celu poszukiwania

etiologii udaru

• Badanie dopplerowskie tętnic

dogłowowych i mózgowych

• USG serca
• Holter EKG, Holter RR
• Poszukiwanie czynników ryzyka

(lipidogram, profil glikemii)

• Rzadziej – angiografia, badania

w kierunku chorób układowych
(vasculitis)

Komórki nerwowe ulegają

martwicy

po 3- 20 minutach niedokrwienia!

Postępowanie

ogólnomedyczne i

monitorowanie

• Ocena kliniczna stanu neurologicznego

• Wydolność krążeniowo-oddechowa

• Ciśnienie tętnicze- nie obniżać, jeśli

>220/120mmHg

• (przy leczeniu trombolitycznym RR <180)

• Glukoza – leczyć >200mg% i <50mg%

• Gospodarka wodno-elektrolitowa

• Temperatura- obniżać <37.5st.C

• Odżywianie!!

• Wczesna rehabilitacja

Postępowanie swoiste

• Kwas acetylosalicylowy 150-300mg/dobę
• Leczenie przeciwzakrzepowe- heparyny

drobnocząsteczkowe

Pełna dawka:

– udar kardiogenny
– rozwastrwienie tętnicy
– progresja udaru

Dawka profilaktyczna –chorzy leżący

• Tkankowy aktywator plazminogenu

Skuteczność

Skuteczność

postępowania

postępowania

CAST and IST, Lancet 1997; Wardlaw, The Cochrane Library,

CAST and IST, Lancet 1997; Wardlaw, The Cochrane Library,

2003; Langhorne, The Cochrane Library, 2002

2003; Langhorne, The Cochrane Library, 2002

OR

OR

dla śmierci lub niesprawności

dla śmierci lub niesprawności

1.0

1.5

0.5

0.78

0.78

0-3h iv

0-3h iv

r

r

tPA

tPA

0.64

0.64

Stroke Unit

Stroke Unit

OR

OR

Asp

Asp

iryna

iryna

0.89

0.89

NN

NN

T

T

87

87

7

7

18

18

     

-

 o 15% liczby niesprawnych chorych po 3 miesiącach

-  stopnia niesprawności u chorych z deficytem neurologicznym

- bez wpływu na śmiertelność

Brott

Brott

et al

et al

, Neurology

, Neurology

1999

1999

Skuteczność leczenia

Skuteczność leczenia

trombolitycznego i.v. <3

trombolitycznego i.v. <3

godzin

godzin



NNT = 7

Thrombolytic Therapy

Thrombolytic Therapy

• EUS -

Recommendations

1

.

I.V. rtPA (0.9 mg/kg; max 90 mg, 10% bolus,

followed by 60 min infusion) is the

recommended treatment within 3 hours after

stroke onset of ischemic stroke (Level I)

2. The benefit from the use of i.v. rtPA for acute

ischaemic stroke beyond 3 h after onset of

the

symptoms is smaller, but present up to

4.5 hours

(Level II)

Adams et al, 2005

Adams et al, 2005

Kryteria włączenia

• Rozpoznanie ostrego udaru

niedokrwiennego ze ściśle określonym

czasem wystąpienia objawów

neurologicznych

• Możliwość rozpoczęcia wlewu z rtPA

(Alteplaza) < 3 h od wystąpienia

objawów

• Wiek od 18 do 80 r.ż.
• NIHSS 5-25 lub istotna afazja lub

hemianopsja lub hemineglect

Leczenie powikłań

• Obrzęk mózgu

– Uniesienie głowy
– Osmoterapia (mannitol, glicerol,

furosemid)

– Hiperwentylacja kontrolowana
– Dekompresja? (udar móżdżku- TAK!)

• Napady padaczkowe -typowo

Wymagane badania

• CT mózgu
• Morfologia (PLT)
• Glikemia
• Sód, potas
• Kreatynina, mocznik
• Koagulogram (APTT, INR, fibrynogen)
• Transaminazy, CK, CK-MB
• Grupa krwi

Profilaktyka pierwotna

udaru mózgu:

• Zmiana stylu życia- papierosy, nadużywanie

alkoholu, aktywność fizyczna, dieta

• Leczenie – NT, cukrzyca, hiperlipidemia
• Bezobjawowe zwężenie ICA>50% -

aspiryna (ale to jako profilaktyka zawału

serca), nie zalecane leczenie chirurgiczne

• Migotanie przedsionków - antykoagulanty

doustne/ aspiryna/ nic

• Zastawkowe wady serca –antykoagulanty

doustne

Prewencja wtórna udaru

• Objawowe zwężenie ICA>70%-

endarterektomia

• Udar kardiogenny – antykoagulanty
• Udar miażdżycowo- zakrzepowy:

– aspiryna
– tiklopidyna
– klopidogrel
– dipirydamol

• statyny ( LDL<100mg%)