Zewnętrzne leczenie

Zewnętrzne leczenie

dermatologiczne

dermatologiczne

Seminarium

Seminarium

IV rok Wydz.Lek.

IV rok Wydz.Lek.

Przenikanie podłoży i leków

Przenikanie podłoży i leków

przez:

przez:



1. Przydatki skóry (mieszki włosowe,

1. Przydatki skóry (mieszki włosowe,

gr.potowe, łojowe)

gr.potowe, łojowe)



2. warstwę rogową naskórka

2. warstwę rogową naskórka

Aktywność stosowanych

Aktywność stosowanych

miejscowo leków zależy od:

miejscowo leków zależy od:



1. uwalniania

1. uwalniania



2. adsorpcji

2. adsorpcji



3. absorpcji

3. absorpcji



4. resorpcji

4. resorpcji

Aktywność stosowanych

Aktywność stosowanych

miejscowo leków zależy

miejscowo leków zależy

również od:

również od:



- przebiegu enzymatycznych procesów

- przebiegu enzymatycznych procesów



metabolicznych (estryfikacja,fosforylacja)

metabolicznych (estryfikacja,fosforylacja)



- lipofilności (określa stopień przenikania

- lipofilności (określa stopień przenikania

leków przez bł. komórkowe)

leków przez bł. komórkowe)



- powinowactwa do swoistych receptorów

- powinowactwa do swoistych receptorów

w komórkach docelowych

w komórkach docelowych



właściwego doboru podłoży

właściwego doboru podłoży

Podłoże (zaróbka,nośnik)–

Podłoże (zaróbka,nośnik)–

substancja zawierająca

substancja zawierająca

właściwe leki

właściwe leki



Prawidłowo dobrane podłoże wykazuje:

Prawidłowo dobrane podłoże wykazuje:



- brak działania toksycznego,drażniącego i

- brak działania toksycznego,drażniącego i

alergizującego

alergizującego



- stabilność

- stabilność



- brak wpływu na zmianę aktywności

- brak wpływu na zmianę aktywności



zawartych w nim leków

zawartych w nim leków



Powinno być, ponadto, łatwe do

Powinno być, ponadto, łatwe do

stosowania i akceptowane kosmetycznie.

stosowania i akceptowane kosmetycznie.

Podłoża jednofazowe

Podłoża jednofazowe



1. Pudry

1. Pudry



2. Płyny ( roztwory)

2. Płyny ( roztwory)



3. Żele

3. Żele



4. Lakiery

4. Lakiery



5. Aerozole

5. Aerozole



6. Oleje

6. Oleje

Pudry

Pudry



sproszkowane substancje stałe

sproszkowane substancje stałe



- pudry sypkie

- pudry sypkie



- pudry zbite ( kompaktowe ), powstałe

- pudry zbite ( kompaktowe ), powstałe



przez dodanie tłuszczów lub gliceryny

przez dodanie tłuszczów lub gliceryny



w ilości do 5 %

w ilości do 5 %

Pudry – c.d.

Pudry – c.d.



- mineralne: talk, tlenek cynku, krzemian

- mineralne: talk, tlenek cynku, krzemian



glinu, dwutlenek tytanu, siarczan magne-

glinu, dwutlenek tytanu, siarczan magne-



zu

zu



- roślinne: skrobia ryżowa i pszeniczna

- roślinne: skrobia ryżowa i pszeniczna

(obecnie rzadko stosowane)

(obecnie rzadko stosowane)



Działanie: kryjące, wysuszające, słabo

Działanie: kryjące, wysuszające, słabo

chłodzące, p/świądowe, p/zapalne.

chłodzące, p/świądowe, p/zapalne.



Działanie bardzo powierzchowne

Działanie bardzo powierzchowne

Pudry – c.d.

Pudry – c.d.



Wskazania:

Wskazania:



Pudry kosmetyczne, pudry lecznicze ( ze

Pudry kosmetyczne, pudry lecznicze ( ze

środkami p/grzybiczymi, odkażającymi,

środkami p/grzybiczymi, odkażającymi,

antybiotykami) stosowane w stanach ostro

antybiotykami) stosowane w stanach ostro

zapalnych, bez sączenia, zwłaszcza w fałdach

zapalnych, bez sączenia, zwłaszcza w fałdach

skórnych.

skórnych.



Pudry samorozpuszczalne ( na bazie laktozy,

Pudry samorozpuszczalne ( na bazie laktozy,

dział. odkażające, pobudzają ziarninowanie i

dział. odkażające, pobudzają ziarninowanie i

epitelizację)- stosowane w leczeniu owrzodzeń,

epitelizację)- stosowane w leczeniu owrzodzeń,

odleżyn, ran pooperacyjnych i oparzeniach.

odleżyn, ran pooperacyjnych i oparzeniach.

Płyny

Płyny



Stosowane jako rozpuszczalniki leków

Stosowane jako rozpuszczalniki leków

lub dodawane do podłoży dwu- i

lub dodawane do podłoży dwu- i

trójfazowych

trójfazowych



Używane jako: okłady (przymoczki),

Używane jako: okłady (przymoczki),

kąpiele, roztwory do pędzlowania,

kąpiele, roztwory do pędzlowania,

żele, lakiery, aerozole

żele, lakiery, aerozole

Okłady

Okłady



- okłady chłodzące – otwarte

- okłady chłodzące – otwarte



- okłady rozgrzewające - zamknięte

- okłady rozgrzewające - zamknięte

Okłady chłodzące

Okłady chłodzące



Ze względu na szybkie wysychanie – zmieniane co 2-3

Ze względu na szybkie wysychanie – zmieniane co 2-3

godz.

godz.



r-ry chlorku sodu, octanu glinu, azotanu srebra, taniny,

r-ry chlorku sodu, octanu glinu, azotanu srebra, taniny,

węglanu wapnia, siarczanu glinu, chloraminy,

węglanu wapnia, siarczanu glinu, chloraminy,

antybiotyków,

antybiotyków,



rivanolu i nadmanganianu potasu rzadziej (barwi, uczula)

rivanolu i nadmanganianu potasu rzadziej (barwi, uczula)



Działanie: silne p/zapalne, chłodzące, p/świądowe,

Działanie: silne p/zapalne, chłodzące, p/świądowe,

odkażające, ściągające.

odkażające, ściągające.



Okłady zmniejszają wysięk, ułatwiają oczyszczanie zmian

Okłady zmniejszają wysięk, ułatwiają oczyszczanie zmian

z wydzieliny, ułatwiają reepitelizację

z wydzieliny, ułatwiają reepitelizację



Wskazania: ostre stany zapalne z wysiękiem, lecz.

Wskazania: ostre stany zapalne z wysiękiem, lecz.

owrzodzeń, nadżerek

owrzodzeń, nadżerek



Powikłania: maceracja otaczającej skóry,wtórne infekcje.

Powikłania: maceracja otaczającej skóry,wtórne infekcje.

Okłady rozgrzewające

Okłady rozgrzewające



Powstają poprzez okrycie mokrego

Powstają poprzez okrycie mokrego

okładu folią lub ceratką. Zatrzymanie

okładu folią lub ceratką. Zatrzymanie

ciepła i przekrwienie miejscowe ułatwia

ciepła i przekrwienie miejscowe ułatwia

resorpcję nacieków zapalnych i

resorpcję nacieków zapalnych i

zmniejsza ból.

zmniejsza ból.



Wskazania: zakrzepowe zapalenie żył,

Wskazania: zakrzepowe zapalenie żył,

streptodermia.

streptodermia.



Powikłania: podrażnienie, maceracja

Powikłania: podrażnienie, maceracja

skóry, wtórne zakażenia.

skóry, wtórne zakażenia.

Kąpiele

Kąpiele



- ograniczone do określonych partii ciała

- ograniczone do określonych partii ciała



- pełne, w wannie

- pełne, w wannie



Działanie: łagodzące, p/świądowe, oczyszczające,

Działanie: łagodzące, p/świądowe, oczyszczające,

złuszczające.

złuszczające.



Po dodaniu naturalnie występujących w skórze

Po dodaniu naturalnie występujących w skórze

substancji, np. mocznika, NaCl, ceramidów, lipidów,

substancji, np. mocznika, NaCl, ceramidów, lipidów,

parafiny płynnej działają nawilżająco i odnawiają

parafiny płynnej działają nawilżająco i odnawiają

funkcję ochronną skóry.

funkcję ochronną skóry.



Wskazania: sucha, atopowa skóra, łuszczyca, rybia

Wskazania: sucha, atopowa skóra, łuszczyca, rybia

łuska.

łuska.



Czas kąpieli nie powinien przekraczać 15 – 20 min.

Czas kąpieli nie powinien przekraczać 15 – 20 min.

(działanie macerujące i wysuszające)

(działanie macerujące i wysuszające)

Roztwory do pędzlowania

Roztwory do pędzlowania



-wodne lub alkoholowe r-ry barwników, alkoholowe

-wodne lub alkoholowe r-ry barwników, alkoholowe

wyciągi z ziół leczniczych, alk. r-ry leków

wyciągi z ziół leczniczych, alk. r-ry leków



Działanie: przeciwświądowe, keratolityczne, złuszczające,

Działanie: przeciwświądowe, keratolityczne, złuszczające,

p/zapalne, odkażajace, rozgrzewające.

p/zapalne, odkażajace, rozgrzewające.



Po posmarowaniu nimi dochodzi do szybkiego

Po posmarowaniu nimi dochodzi do szybkiego

odparowania podłoża, z pozostawieniem przylegającej do

odparowania podłoża, z pozostawieniem przylegającej do

skóry warstwy substancji czynnej o dużym stężeniu.

skóry warstwy substancji czynnej o dużym stężeniu.



Wskazania: obecnie rzadko r-ry wodne.R-ry alkoholowe- na

Wskazania: obecnie rzadko r-ry wodne.R-ry alkoholowe- na

skórę owłosioną głowy i inne owłosione części ciała, fałdy

skórę owłosioną głowy i inne owłosione części ciała, fałdy

skórne, dłonie, stopy,błony śluzowe, sk. łojotokowa

skórne, dłonie, stopy,błony śluzowe, sk. łojotokowa



Powikłania: nadmierne wysuszenie skóry, podrażnienia.

Powikłania: nadmierne wysuszenie skóry, podrażnienia.

Żele

Żele



- przeźroczyste, łatwo

- przeźroczyste, łatwo

rozprowadzające się na skórze

rozprowadzające się na skórze

substancje o konsystencji koloidowej

substancje o konsystencji koloidowej



1. hydrożele

1. hydrożele



2. lipożele

2. lipożele

Hydrożele

Hydrożele



Nie zawierają tłuszczów, łatwo zmywalne.

Nie zawierają tłuszczów, łatwo zmywalne.



Składają się z substancji organicznych: metylocelulozy,

Składają się z substancji organicznych: metylocelulozy,

kwasu alginowego, poliakrylów, gumy arabskiej, żywic i

kwasu alginowego, poliakrylów, gumy arabskiej, żywic i

pektyn. Wiążąc wodę – pęcznieją. Często dodaje się do

pektyn. Wiążąc wodę – pęcznieją. Często dodaje się do

nich alkohol etylowy, glicerol, eter, aceton.

nich alkohol etylowy, glicerol, eter, aceton.



Substancje lecznicze to najczęściej: KS, antybiotyki, leki

Substancje lecznicze to najczęściej: KS, antybiotyki, leki

p/grzybicze, leki p/trądzikowe.

p/grzybicze, leki p/trądzikowe.



Działanie: powierzchowne p/zapalne,chłodzące,

Działanie: powierzchowne p/zapalne,chłodzące,

p/świądowe oraz określone rodzajem substancji czynnej.

p/świądowe oraz określone rodzajem substancji czynnej.



Wskazania: skóra łojotokowa, trądzik zw., różowaty,

Wskazania: skóra łojotokowa, trądzik zw., różowaty,

łuszczyca skóry głowy, oparzenia słoneczne, ukąszenia

łuszczyca skóry głowy, oparzenia słoneczne, ukąszenia

owadów, pokrzywka, przewl. owrzodzenia,rany (gotowe

owadów, pokrzywka, przewl. owrzodzenia,rany (gotowe

opatrunki- hydrożelowe,alginianowe,absorpcyjne)

opatrunki- hydrożelowe,alginianowe,absorpcyjne)

kleiny

kleiny

( odmiana hydrożeli )

( odmiana hydrożeli )

Najczęściej stosowana kleina cynkowa,

Najczęściej stosowana kleina cynkowa,

złożona w równych częściach z:

złożona w równych częściach z:

żelatyny, tlenku cynku i glicerolu

żelatyny, tlenku cynku i glicerolu

(15%), zawieszonych w wodzie.

(15%), zawieszonych w wodzie.

Wywiera łagodne działanie uciskowe w

Wywiera łagodne działanie uciskowe w

leczeniu niewydolności żylnej i

leczeniu niewydolności żylnej i

owrzodzeniach przyżylakowych.

owrzodzeniach przyżylakowych.

Lipożele

Lipożele



- w ich podłożu pozbawionym wody

- w ich podłożu pozbawionym wody

występują tłuszcze, parafina, glikol

występują tłuszcze, parafina, glikol

polietylenowy, lanolina i silikony.

polietylenowy, lanolina i silikony.



Stosowane są na skórę suchą , nie

Stosowane są na skórę suchą , nie

tolerującą hydrożeli, ani maści.

tolerującą hydrożeli, ani maści.

Lakiery

Lakiery



- płynne substancje, które po nałożeniu na

- płynne substancje, które po nałożeniu na

skórę szybko wysychają, tworząc przylegającą

skórę szybko wysychają, tworząc przylegającą

błonkę.

błonkę.



W podłożu najczęściej: roztwór kauczuku w

W podłożu najczęściej: roztwór kauczuku w

chloroformie, piroksyliny w eterze , z dodatkiem

chloroformie, piroksyliny w eterze , z dodatkiem

3% olejku rycynowego (collodium elasticum).

3% olejku rycynowego (collodium elasticum).



Wskazania: po dodaniu środków złuszczających

Wskazania: po dodaniu środków złuszczających

– w leczeniu odcisków, modzeli, brodawek

– w leczeniu odcisków, modzeli, brodawek

zwykłych oraz grzybic paznokci.

zwykłych oraz grzybic paznokci.

Aerozole

Aerozole



-przygotowane fabrycznie postacie leków, w szczelnych

-przygotowane fabrycznie postacie leków, w szczelnych

pojemnikach, przeznaczone do rozpylania na powierzchni

pojemnikach, przeznaczone do rozpylania na powierzchni

skóry, w postaci pudrów, roztworów, pianek, plastycznych

skóry, w postaci pudrów, roztworów, pianek, plastycznych

błon.

błon.



Podłoża najczęściej zawierają lecytynę, związki izopropylu,

Podłoża najczęściej zawierają lecytynę, związki izopropylu,

skroplone pod ciśnieniem gazy: propan i butan.

skroplone pod ciśnieniem gazy: propan i butan.



Substancje lecznicze najczęściej stosowane: antybiotyki,

Substancje lecznicze najczęściej stosowane: antybiotyki,

KS, leki p/grzybicze, środki odkażające.

KS, leki p/grzybicze, środki odkażające.



Nieswoiście chłodzą i działają p/świądowo.

Nieswoiście chłodzą i działają p/świądowo.



Wskazania: zmiany sączące, duże powierzchnie ciała, zła

Wskazania: zmiany sączące, duże powierzchnie ciała, zła

tolerancja innych podłoży.

tolerancja innych podłoży.



Chronić drogi oddechowe! ( możliwość resorpcji wziewnej)

Chronić drogi oddechowe! ( możliwość resorpcji wziewnej)

Oleje

Oleje



- stosowane jako nośnik leków

- stosowane jako nośnik leków

rozpuszczalnych w tłuszczach oraz nie-

rozpuszczalnych w tłuszczach oraz nie-



rozpuszczalnych pudrów. Dodawane do

rozpuszczalnych pudrów. Dodawane do

maści i balsamów.

maści i balsamów.



Wskazania: natłuszczanie skóry,

Wskazania: natłuszczanie skóry,

zmiękczanie i oddzielanie strupów i

zmiękczanie i oddzielanie strupów i

łusek, oczyszczanie skóry z wcześniej

łusek, oczyszczanie skóry z wcześniej

stosowanych miejscowo leków.

stosowanych miejscowo leków.

Oleje – c.d.

Oleje – c.d.



1. oleje mineralne

1. oleje mineralne



oczyszczone węglowodory, uzyskiwane

oczyszczone węglowodory, uzyskiwane



w procesie destylacji ropy naftowej

w procesie destylacji ropy naftowej



( np. parafina stała i płynna )

( np. parafina stała i płynna )



2. oleje roślinne

2. oleje roślinne



trójglicerydy, inne nasycone i nienasy-

trójglicerydy, inne nasycone i nienasy-



cone kwasy tłuszczowe (np. oliwa z

cone kwasy tłuszczowe (np. oliwa z



oliwek, olej arachidowy, olej rzepakowy,

oliwek, olej arachidowy, olej rzepakowy,



olej rycynowy)

olej rycynowy)



3. oleje zwierzęce

3. oleje zwierzęce



najczęściej olej z wątroby ryb - tran

najczęściej olej z wątroby ryb - tran

Podłoża dwufazowe

Podłoża dwufazowe



1. zawiesiny ( płynne pudry, papki)

1. zawiesiny ( płynne pudry, papki)



2. Maści , kremy

2. Maści , kremy



3. Emulsje płynne ( lotiony)

3. Emulsje płynne ( lotiony)



4. Pasty

4. Pasty

Zawiesiny

Zawiesiny



- składają się z podłoży płynnych (woda,

- składają się z podłoży płynnych (woda,



rozcieńczony wodą etanol,wodne r-ry

rozcieńczony wodą etanol,wodne r-ry



wapnia, kwas borny 3% oraz zawieszo-

wapnia, kwas borny 3% oraz zawieszo-



nych w nich pudrów)

nych w nich pudrów)



Konieczne wstrząsanie przed użyciem!

Konieczne wstrząsanie przed użyciem!



Na powierzchni skóry frakcja płynna

Na powierzchni skóry frakcja płynna

odparowuje. Przyleganie i spoistość frakcji

odparowuje. Przyleganie i spoistość frakcji

stałej poprawia dodatek glicerolu lub gumy

stałej poprawia dodatek glicerolu lub gumy

arabskiej.

arabskiej.

Zawiesiny – c.d.

Zawiesiny – c.d.



Działanie: chłodzące, ściągające,

Działanie: chłodzące, ściągające,

p/świądowe, słabo p/zapalne.

p/świądowe, słabo p/zapalne.



Wskazania: niesączące, niepowikłane

Wskazania: niesączące, niepowikłane

procesem ropnym ostre i podostre

procesem ropnym ostre i podostre

stany zapalne.

stany zapalne.



Są dobrym podłożem dla leków

Są dobrym podłożem dla leków

p/trądzikowych.

p/trądzikowych.



P/wskazania: zmiany sączące, strupy.

P/wskazania: zmiany sączące, strupy.

Maści i kremy

Maści i kremy



Skład fabrycznych podłoży maściowych:

Skład fabrycznych podłoży maściowych:



1. środki zagęszczające

1. środki zagęszczające



węglowodory- wazelina biała i żółta,

węglowodory- wazelina biała i żółta,



parafina stała i ciekła, wosk pszczeli,

parafina stała i ciekła, wosk pszczeli,



polietyleny,polimery karbowinylu

polietyleny,polimery karbowinylu



2. emulgatory i stabilizatory emulsji

2. emulgatory i stabilizatory emulsji



woski emulgujące, cholesterol, siarczan

woski emulgujące, cholesterol, siarczan



laurylowy sodu, alkohole, lanolina i jej poch.

laurylowy sodu, alkohole, lanolina i jej poch.

Podłoża maściowe – c.d.

Podłoża maściowe – c.d.



3. rozpuszczalniki

3. rozpuszczalniki



woda, alkohole, gliceryna, glikol propy-

woda, alkohole, gliceryna, glikol propy-



lenowy

lenowy



4. środki zmiękczające

4. środki zmiękczające



triglicerydy kaprylowe, alkohole cetylo-

triglicerydy kaprylowe, alkohole cetylo-



we, gliceryna, lanolina i jej poch.,oleje

we, gliceryna, lanolina i jej poch.,oleje

mineralne, skwalen

mineralne, skwalen

Podłoża maściowe – c.d.

Podłoża maściowe – c.d.



5. środki konserwujące

5. środki konserwujące



estry kwasu parabenzoesowego,

estry kwasu parabenzoesowego,



alkohol benzylowy, maślan hydroksy-

alkohol benzylowy, maślan hydroksy-



lomenu, glikol propylenowy

lomenu, glikol propylenowy



6. środki nawilżające

6. środki nawilżające



gliceryna, sorbitol, glikol

gliceryna, sorbitol, glikol

propylenowy

propylenowy

Maści hydrofobowe ( tłuste )

Maści hydrofobowe ( tłuste )

nie zmywające się wodą

nie zmywające się wodą



Najczęściej zawierają wazelinę, parafinę

Najczęściej zawierają wazelinę, parafinę



i oleje roślinne lub zwierzęce.

i oleje roślinne lub zwierzęce.



Działanie: tworzą na skórze nieprzepusz-

Działanie: tworzą na skórze nieprzepusz-



czalną dla wody i ciepła powłokę.

czalną dla wody i ciepła powłokę.



Zmiękczają, nawilżają naskórek, ułatwiają

Zmiękczają, nawilżają naskórek, ułatwiają

oddzielanie się łusek (dobre podłoże dla

oddzielanie się łusek (dobre podłoże dla

leków keratolitycznych, złuszających).

leków keratolitycznych, złuszających).



Nie powinny być stosowane na ostre zmiany

Nie powinny być stosowane na ostre zmiany

zapalne z wysiękiem. Nasilają łojotok, trądzik.

zapalne z wysiękiem. Nasilają łojotok, trądzik.

Maści hydrofilowe ( tłuste

Maści hydrofilowe ( tłuste

kremy)

kremy)



W składzie: tłuszcze i woda.

W składzie: tłuszcze i woda.



Dodatek subst. emulgujących powoduje

Dodatek subst. emulgujących powoduje

powstanie zawiesiny wody w oleju W/O.

powstanie zawiesiny wody w oleju W/O.



Działanie:podobne do maści tłustych, są

Działanie:podobne do maści tłustych, są

jednak lżejsze i lepiej akceptowane.

jednak lżejsze i lepiej akceptowane.



Natłuszczają, nawilżają, lekko chłodzą.

Natłuszczają, nawilżają, lekko chłodzą.



Stosowane w dermatozach przebiegających z

Stosowane w dermatozach przebiegających z

wysuszeniem skóry.

wysuszeniem skóry.



Stanowią podłoże kremów kosmetycznych na

Stanowią podłoże kremów kosmetycznych na

noc.

noc.



Mogą nasilać stan zapalny i dyshydrozę.

Mogą nasilać stan zapalny i dyshydrozę.

Kremy

Kremy



Zawierają dużo do 70% wody oraz lipidy i środki

Zawierają dużo do 70% wody oraz lipidy i środki

emulgujące. Stanowią emulsję olej w wodzie O/W.

emulgujące. Stanowią emulsję olej w wodzie O/W.



Dobrze przylegają do skóry i łatwo wnikają w nią

Dobrze przylegają do skóry i łatwo wnikają w nią



Nie ograniczają parowania i przepływu ciepła. Są

Nie ograniczają parowania i przepływu ciepła. Są

łatwo zmywalne i dobrze akceptowane

łatwo zmywalne i dobrze akceptowane

kosmetycznie.

kosmetycznie.



Stosowane jako podłoża kremów na dzień.

Stosowane jako podłoża kremów na dzień.



Działanie: łagodzące, chłodzące, p/świądowe,

Działanie: łagodzące, chłodzące, p/świądowe,

p/zapalne.

p/zapalne.



Wskazania: ostre i przewlekłe stany zapalne,

Wskazania: ostre i przewlekłe stany zapalne,

także zmiany sączące.

także zmiany sączące.

Emulsje płynne ( lotiony )

Emulsje płynne ( lotiony )



Bardzo lekkie podłoża, o płynnej konsystencji i

Bardzo lekkie podłoża, o płynnej konsystencji i

mlecznej barwie. Mają ponad 70% wody, emulgatory i

mlecznej barwie. Mają ponad 70% wody, emulgatory i

niewielką ilość tłuszczów ( O/W ).

niewielką ilość tłuszczów ( O/W ).



Działanie: powierzchowne p/zapalne, chłodzące,

Działanie: powierzchowne p/zapalne, chłodzące,

p/świądowe, lekko natłuszczające.

p/świądowe, lekko natłuszczające.



Wskazania: ostre i przewl. zmiany zapalne,

Wskazania: ostre i przewl. zmiany zapalne,



także pęcherzowe, wyprzeniowe, wysiękowe i ropne. Są

także pęcherzowe, wyprzeniowe, wysiękowe i ropne. Są

podłożem dla leków p/trądzikowych oraz stosowanych

podłożem dla leków p/trądzikowych oraz stosowanych

na owłosioną skórę głowy i na błony śluzowe.

na owłosioną skórę głowy i na błony śluzowe.



Często stosowane w kosmetyce do pielęgnacji.

Często stosowane w kosmetyce do pielęgnacji.



Przewlekłe stosowanie emulsji nasila suchość skóry, nie

Przewlekłe stosowanie emulsji nasila suchość skóry, nie

stosować na strupy i łuski.

stosować na strupy i łuski.

Pasty

Pasty



Skład: zaróbki maściowe o typie W/O i

Skład: zaróbki maściowe o typie W/O i

pudry

pudry



W zależności od stosunku ilościowego

W zależności od stosunku ilościowego

części składowych wyróżnia się:

części składowych wyróżnia się:



- pasty zawierające równe ilości

- pasty zawierające równe ilości

składowych maściowych i pudrów

składowych maściowych i pudrów



- pasty twarde ( ponad 50% pudrów )

- pasty twarde ( ponad 50% pudrów )



- pasty miękkie ( poniżej 50% pudrów )

- pasty miękkie ( poniżej 50% pudrów )

Pasty – c.d.

Pasty – c.d.



Działanie: osłaniające, słabo ściągające,

Działanie: osłaniające, słabo ściągające,

osuszające ( resorpcja wydzieliny), chłodzące.

osuszające ( resorpcja wydzieliny), chłodzące.



Dobrze zmywają się olejami.

Dobrze zmywają się olejami.



Wskazania: pasty i pasty twarde na otoczenie

Wskazania: pasty i pasty twarde na otoczenie

owrzodzeń i odleżyn ( zabezpieczenie przed

owrzodzeń i odleżyn ( zabezpieczenie przed

maceracją i wypryskiem).

maceracją i wypryskiem).



Pasty miękkie – jako podłoża leków w wyprysku,

Pasty miękkie – jako podłoża leków w wyprysku,

dyshydrozie, trądziku, trądziku różowatym.

dyshydrozie, trądziku, trądziku różowatym.



Nie mogą być stosowane na owłosioną skórę

Nie mogą być stosowane na owłosioną skórę

głowy, na strupy i łuski.

głowy, na strupy i łuski.

Podłoża trójfazowe

Podłoża trójfazowe



1. Pasty chłodzące.

1. Pasty chłodzące.



2. Liposomy.

2. Liposomy.



3. Oleosomy.

3. Oleosomy.

Pasty chłodzące

Pasty chłodzące



Skład: woda, oleje i substancje

Skład: woda, oleje i substancje

suche.

suche.



Działanie podobne do działania

Działanie podobne do działania

okładów.

okładów.



Wskazania: ostre i podostre, suche i

Wskazania: ostre i podostre, suche i

sączące zmiany zapalne.

sączące zmiany zapalne.

Liposomy

Liposomy



Mikrocząsteczki zbudowane z wodnistego

Mikrocząsteczki zbudowane z wodnistego

rdzenia otoczonego dwuwarstwą lipidów.

rdzenia otoczonego dwuwarstwą lipidów.



Są wykorzystywane od niedawna do

Są wykorzystywane od niedawna do

przeznaskórkowego transportu leków i

przeznaskórkowego transportu leków i

kosmetyków.

kosmetyków.



Liposomy zwiększają wiązanie wody w

Liposomy zwiększają wiązanie wody w

warstwie rogowej.

warstwie rogowej.



Z powierzchni skóry szybko przenikają do

Z powierzchni skóry szybko przenikają do

wnętrza naskórka.

wnętrza naskórka.

Oleosomy

Oleosomy



kuliste mikrocząsteczki tłuszczu,

kuliste mikrocząsteczki tłuszczu,

uzyskiwane pod wysokim ciśnieniem.

uzyskiwane pod wysokim ciśnieniem.



Są doskonałymi nośnikami substancji

Są doskonałymi nośnikami substancji

lipidowych, które uwalniają się stopniowo do

lipidowych, które uwalniają się stopniowo do

warstwy rogowej.

warstwy rogowej.



Nawilżają, regenerują, ochraniają,

Nawilżają, regenerują, ochraniają,

zwłaszcza, suchą skórę.

zwłaszcza, suchą skórę.



Wskazania: profilaktyka i lecz. suchej skóry,

Wskazania: profilaktyka i lecz. suchej skóry,

zwłaszcza AZS

zwłaszcza AZS

Zewnętrzne leki

Zewnętrzne leki

przeciwzapalne

przeciwzapalne



- KS

- KS



- okłady z: 3% kwasu bornego

- okłady z: 3% kwasu bornego



1-3% ichtiolu

1-3% ichtiolu



2% rezorcyny

2% rezorcyny



0,5 – 2% taniny

0,5 – 2% taniny



0,1 – 0,25% azotanu srebra

0,1 – 0,25% azotanu srebra



0,9% soli fizjologicznej (chlorku sodu)

0,9% soli fizjologicznej (chlorku sodu)

Leki redukujące

Leki redukujące



Mają zdolność utleniania się, kosztem

Mają zdolność utleniania się, kosztem

pochłaniania tlenu z tkanek.

pochłaniania tlenu z tkanek.



Na skutek zmniejszenia ilości tlenu

Na skutek zmniejszenia ilości tlenu

tkankowego – słabnie nasilenie

tkankowego – słabnie nasilenie

procesów życiowych w ogniskach

procesów życiowych w ogniskach

chorobowych.

chorobowych.

Leki redukujące – c.d.

Leki redukujące – c.d.



Dziegcie

Dziegcie



Pochodzą z destylacji różnych

Pochodzą z destylacji różnych

gatunków drzew

gatunków drzew



Sosnowy Pix liquida

Sosnowy Pix liquida



Brzozowy Oleum Rusci, Oleum Betulae

Brzozowy Oleum Rusci, Oleum Betulae



Jałowcowy Oleum Candini

Jałowcowy Oleum Candini



Bukowy Oleum Fagi

Bukowy Oleum Fagi

Leki redukujące – c.d.

Leki redukujące – c.d.



Dziegcie – c.d.

Dziegcie – c.d.



Pochodzące z destylacji węgla kamiennego

Pochodzące z destylacji węgla kamiennego



(Pix, s.Oleum lithanthracis)

(Pix, s.Oleum lithanthracis)



Najczęściej używanym takim dziegciem jest

Najczęściej używanym takim dziegciem jest

prodermina – krajowa smoła pogazowa.

prodermina – krajowa smoła pogazowa.



Oczyszczonym r-rem alkoholowym dziegciu

Oczyszczonym r-rem alkoholowym dziegciu

z węgla kamiennego jest Liquor Carbonis

z węgla kamiennego jest Liquor Carbonis

detergens.

detergens.

Leki redukujące – c.d.

Leki redukujące – c.d.



Dziegcie – c.d.

Dziegcie – c.d.



Mogą się wchłaniać, uszkadzając nerki i

Mogą się wchłaniać, uszkadzając nerki i

dając objawy zatrucia. Powinny być

dając objawy zatrucia. Powinny być

stosowane w podłożach, z których

stosowane w podłożach, z których

wchłanianie jest utrudnione (wazelina)

wchłanianie jest utrudnione (wazelina)

oraz na niezbyt rozległe powierzchnie.

oraz na niezbyt rozległe powierzchnie.



Mogą być stosowane w postaci maści,

Mogą być stosowane w postaci maści,

mieszanek spirytusowych, papek, past i w

mieszanek spirytusowych, papek, past i w

stanie czystym.

stanie czystym.

Leki redukujące – c.d.

Leki redukujące – c.d.



Kwas pirogalusowy

Kwas pirogalusowy

- Poch.fenolu, w stężeniach słabszych

- Poch.fenolu, w stężeniach słabszych

(2-10%) ma działanie redukujące, w

(2-10%) ma działanie redukujące, w

wyższych (10-20%) przyżegające.

wyższych (10-20%) przyżegające.



Chryzarobina

Chryzarobina

- Poch.z drzew brazylijskich,

- Poch.z drzew brazylijskich,

0,5% - działanie p/zapalne

0,5% - działanie p/zapalne

2,5-10% - działanie redukujące

2,5-10% - działanie redukujące

Leki redukujące – c.d.

Leki redukujące – c.d.



Cygnolina

Cygnolina

- Syntetyczny odpowiednik chryzarobiny,

- Syntetyczny odpowiednik chryzarobiny,

o znacznie silniejszym działaniu

o znacznie silniejszym działaniu

- Stosowana w stężeniach 0,125 – 2 %

- Stosowana w stężeniach 0,125 – 2 %



Rezorcyna – pochodna fenolu

Rezorcyna – pochodna fenolu

1-2% dz.p/zapalne

1-2% dz.p/zapalne

2-3% dz. keratoplastyczne i odkażające

2-3% dz. keratoplastyczne i odkażające

5-20% dz. redukujące i lekko złuszczające

5-20% dz. redukujące i lekko złuszczające

20-40% dz. bardzo silnie złuszczające

20-40% dz. bardzo silnie złuszczające

Leki redukujące – c.d.

Leki redukujące – c.d.



Ichtiol

Ichtiol



Produkt destylacji łupków bitumicznych.

Produkt destylacji łupków bitumicznych.



W niższych stężeniach –dział.odkażające,

W niższych stężeniach –dział.odkażające,



p/zapalne i keratoplastyczne, w wyższych-

p/zapalne i keratoplastyczne, w wyższych-



słabo redukujące. W postaci czystej

słabo redukujące. W postaci czystej

przyśpiesza wchłanianie nacieków

przyśpiesza wchłanianie nacieków

zapalnych (czyraczność).

zapalnych (czyraczność).

Leki redukujące – c.d.

Leki redukujące – c.d.



Tumenol – poch.ichtiolu

Tumenol – poch.ichtiolu



Stosowany w stęż. do 20%, słabsze działanie

Stosowany w stęż. do 20%, słabsze działanie

redukujące od ichtiolu

redukujące od ichtiolu



Betanaftol – produkt destylacji smoły pogazowej

Betanaftol – produkt destylacji smoły pogazowej



Stosowany w stęż. 0,25 – 5%, działanie redukujące,

Stosowany w stęż. 0,25 – 5%, działanie redukujące,

złuszczające, p/pasożytnicze

złuszczające, p/pasożytnicze



Siarka - w stęz. 2-20%

Siarka - w stęz. 2-20%



Działanie odkażające, keratolityczne, złuszcza-

Działanie odkażające, keratolityczne, złuszcza-

jące,p/pasożytnicze, obniża wydzielanie łoju

jące,p/pasożytnicze, obniża wydzielanie łoju



Rtęć

Rtęć



Działanie redukujące, odbarwiające, p/pasożutnicze,

Działanie redukujące, odbarwiające, p/pasożutnicze,

Leki utleniające

Leki utleniające



Działają odbarwiająco, odkażająco, odwadniająco

Działają odbarwiająco, odkażająco, odwadniająco



Perhydrol

Perhydrol



3% r-r (Hydrog.peroxydatum) do odkażania

3% r-r (Hydrog.peroxydatum) do odkażania

owrzodzeń

owrzodzeń



20-50% do odbarwiania plam barwnikowych

20-50% do odbarwiania plam barwnikowych

(piegów)

(piegów)



Nadmanganian potasu

Nadmanganian potasu



W dużych rozcieńczeniach – środek utleniający i

W dużych rozcieńczeniach – środek utleniający i

odkażający (1:5000, 1:10000)

odkażający (1:5000, 1:10000)



W stężeniach wyższych – działanie żrące

W stężeniach wyższych – działanie żrące

Leki przeciwświądowe

Leki przeciwświądowe



- KS

- KS



- preparaty p/histaminowe

- preparaty p/histaminowe



- inne: 2-5% r-r nowokainy,

- inne: 2-5% r-r nowokainy,

5-10% anestezyna

5-10% anestezyna

2-10% wodzian chloralu

2-10% wodzian chloralu

1-2% mentol

1-2% mentol

0,5-1% tymol

0,5-1% tymol

1-2% fenol

1-2% fenol

3-5% rezorcyna

3-5% rezorcyna



- Crotamiton

- Crotamiton

Leki przeciwpasożytnicze

Leki przeciwpasożytnicze



10-20% maść rtęciowa biała ( Ung Hydrargyri ppt

10-20% maść rtęciowa biała ( Ung Hydrargyri ppt

albi)

albi)



Maść rtęciowa szara ( Ung.Hydrargyri cinerei)

Maść rtęciowa szara ( Ung.Hydrargyri cinerei)

wszawica

wszawica



Świerzb: Cetriscabin, Novoscabin, Eurax (Crotamiton)

Świerzb: Cetriscabin, Novoscabin, Eurax (Crotamiton)



Jacutin, Agalin

Jacutin, Agalin



Maść Wilkinsona :

Maść Wilkinsona :

Floris sulfuris

Floris sulfuris

Olei Rusci aa 50,0

Olei Rusci aa 50,0

Cerae albae 10,0

Cerae albae 10,0

Saponis viridis

Saponis viridis

Axungiae porci aa 100,0

Axungiae porci aa 100,0

Antybiotyki do stosowania

Antybiotyki do stosowania

miejscowego

miejscowego



- makrolidy – Erytromycyna ( Aknemycin,

- makrolidy – Erytromycyna ( Aknemycin,

Davercin)

Davercin)



- linkozamidy – klindamycyna ( Clindacne,

- linkozamidy – klindamycyna ( Clindacne,

Dalacin T)

Dalacin T)



- tetracykliny – tetracyklina, minocyklina

- tetracykliny – tetracyklina, minocyklina



- aminoglikozydy – gentamycyna

- aminoglikozydy – gentamycyna



Mupirocyna ( Mupirox, Bactroban)

Mupirocyna ( Mupirox, Bactroban)



Multibiotic, Tribiotic ( bacytracyna+neomycyna+

Multibiotic, Tribiotic ( bacytracyna+neomycyna+

Polimyksyna B)

Polimyksyna B)



Bivacin (bacytracyna+neomycyna)

Bivacin (bacytracyna+neomycyna)



Maść detreomycynowa, Neomycyna aerosol,

Maść detreomycynowa, Neomycyna aerosol,

Antybiotyki do stosowania

Antybiotyki do stosowania

miejscowego- c.d.

miejscowego- c.d.



Preparaty złożone:

Preparaty złożone:



Oxycort, Pimafucort

Oxycort, Pimafucort



Dexapolcort N, Polcortolon TC,Diprogenta,

Dexapolcort N, Polcortolon TC,Diprogenta,

Mecortolon N, Lorinden N, Bedicort G,

Mecortolon N, Lorinden N, Bedicort G,



Flucinar N

Flucinar N



Aknemycin Plus (+ tretynoina), Duac, Zineryt

Aknemycin Plus (+ tretynoina), Duac, Zineryt



Triderm ( betametazon, Klotrimazol,

Triderm ( betametazon, Klotrimazol,

Gentamycyna)

Gentamycyna)

Leki recepturowe

Leki recepturowe



Rp. Ac. salicylici 5,0

Rp. Ac. salicylici 5,0



Sulfur ppti 10,0

Sulfur ppti 10,0



Vaselini flavi ad 100,0

Vaselini flavi ad 100,0



M.f.ung. Da ad scatulam.

M.f.ung. Da ad scatulam.



S. Zewnętrznie, maść siarkowo-

S. Zewnętrznie, maść siarkowo-

salicylowa

salicylowa

Leki recepturowe

Leki recepturowe



Rp. Cignolini 1,0

Rp. Cignolini 1,0



Ac. salicylici 5,0-3,0

Ac. salicylici 5,0-3,0



Vaselini albi ad 100,0

Vaselini albi ad 100,0



M.f. ung.

M.f. ung.



S: Zewnętrznie, 1% maść

S: Zewnętrznie, 1% maść

cignolinowa

cignolinowa

Leki recepturowe

Leki recepturowe



Rp. Sulfuris ppti 5,0

Rp. Sulfuris ppti 5,0



Camphorae tritae

Camphorae tritae



Gumi arabici aa 3,0

Gumi arabici aa 3,0



Aquae Calcis ad 100,0

Aquae Calcis ad 100,0



M. F. Papka Kumerfeld

M. F. Papka Kumerfeld

Leki recepturowe

Leki recepturowe



Rp. Ac. salicylici 5,0

Rp. Ac. salicylici 5,0



Ol. Raphae vel

Ol. Raphae vel



Lini ad 100,0

Lini ad 100,0



S. Zewnętrznie oliwa salicylowa

S. Zewnętrznie oliwa salicylowa

Leki recepturowe

Leki recepturowe



Rp. Prodermini 10,0-5,0

Rp. Prodermini 10,0-5,0



Aetheris sulf. 45,0

Aetheris sulf. 45,0



Spir. Vini 70% 45,0

Spir. Vini 70% 45,0



M.f. solutio. Da ad vitrum nigr.

M.f. solutio. Da ad vitrum nigr.



S.: Zewnętrznie, spirytus

S.: Zewnętrznie, spirytus

proderminowy.

proderminowy.

Wskazania do miejscowej

Wskazania do miejscowej

kortykosteroidoterapii

kortykosteroidoterapii



Leki z wyboru: Wyprysk, wyprysk

Leki z wyboru: Wyprysk, wyprysk

kontaktowy, AZS, Liszaj płaski, ukąszenia

kontaktowy, AZS, Liszaj płaski, ukąszenia

owadów, oparzenia, keloidy

owadów, oparzenia, keloidy



Leki uzupełniające: Łuszczyca, łojotokowe

Leki uzupełniające: Łuszczyca, łojotokowe

zapalenie skóry, toczeń rumieniowaty,

zapalenie skóry, toczeń rumieniowaty,

łysienie plackowate

łysienie plackowate



Leki które mogą być stosowane z dobrym

Leki które mogą być stosowane z dobrym

skutkiem: Pemfigoid pęcherzowy,

skutkiem: Pemfigoid pęcherzowy,

mastocytoza skórna, bielactwo

mastocytoza skórna, bielactwo

Miejscowe leki

Miejscowe leki

immunosupresyjne i

immunosupresyjne i

immunomodulujące

immunomodulujące



Takrolimus (antybiotyk makrolidowy):

Takrolimus (antybiotyk makrolidowy):



AZS, wyprysk kontaktowy, bielactwo, łysienie

AZS, wyprysk kontaktowy, bielactwo, łysienie

plackowate, liszaj płaski

plackowate, liszaj płaski



Pimekrolimus (makrolaktam askomycyny)

Pimekrolimus (makrolaktam askomycyny)



AZS, wyprysk, przewlekły wyprysk rąk

AZS, wyprysk, przewlekły wyprysk rąk



Imikwimod (amina imidazochinolinowa

Imikwimod (amina imidazochinolinowa

immunomodulująca) 1i 5% krem: brodawki

immunomodulująca) 1i 5% krem: brodawki

zwykłe, kłykciny kończyste, mięczak zakaźny,

zwykłe, kłykciny kończyste, mięczak zakaźny,

BCC?Scc?

BCC?Scc?

Retinoidy

Retinoidy

(retinol, aldehyd retinolu,

(retinol, aldehyd retinolu,

kwas wit.A, izotretinoina, adapalen,

kwas wit.A, izotretinoina, adapalen,

tazaroten

tazaroten



Profilaktyka i lecz. zmian związanych z

Profilaktyka i lecz. zmian związanych z

proc. starzenia się skóry oraz uszkodzeń

proc. starzenia się skóry oraz uszkodzeń

posłonecznych

posłonecznych



trądzik

trądzik



rybia łuska

rybia łuska



rogowacenie przymieszkowe

rogowacenie przymieszkowe



brodawki płaskie

brodawki płaskie



łuszczyca (tazaroten)

łuszczyca (tazaroten)