1

Choroba niedokrwienna

serca

Katedra i Zakład Fizjopatologii AMG

Anna Dubaniewicz

Sem. 09

2

Mięsień sercowy przeciętnego
człowieka waży około pół
kilograma.

Przez system naczyń długości
około 90 tysięcy kilometrów serce
powoduje krążenie krwi w naszym
ciele, odżywiając kilka trylionów
komórek.

W ciągu jednej doby mięsień
sercowy kurczy się około 100
tysięcy razy, a w okresie 70 lat
życia około 2,5 miliarda razy
przepompowując około 185 tysięcy
ton krwi.

3

Choroba niedokrwienna

serca

w czasach Seneki (60 r. n.e.)

nazywana była "meditatio

mortis" –

przygotowanie do śmierci

4

Choroba niedokrwienna serca/
Definicja

Zespół chorób serca o

zróżnicowanej etiologii, ale o
wspólnym mechanizmie

=

dysproporcja między

zapotrzebowaniem a
dostarczaniem tlenu

5

Choroba niedokrwienna
serca/Epidemiologia

Zgony z powodu choroby

niedokrwiennej serca

12%

Na świecie:

56 mln wszystkich
zgonów rocznie

16 mln zgonów z
powodu chorób
serca

Częściej chorują mężczyźni, zwłaszcza w wieku 40-55 lat

Przeciętna roczna częstość występowania choroby niedokrwiennej serca

wynosi ok. 250-300 nowych przypadków na 100 000 mieszkańców

(Polska)

6

Choroba niedokrwienna serca/ Cz.
ryzyka

ENDOGENNE:

EGZOGENNE

Wiek

Palenie tytoniu

Płeć (męska)

Stres

Choroba

niedokrwienna w

rodzinie

Nadwaga

Hiperlipidemia

Mierna aktywność

fizyczna

Nadciśnienie

Alkohol (nadmierne

spożycie lub

abstynencja) -

najlepiej 30g/

24h

Cukrzyca
Czynniki

hemostatyczne

(wzrost cz.VIII,

VII, PAI –1,

fibrynogenu)

7

Choroba niedokrwienna serca/
Postacie

• Dławica piersiowa (dusznica

bolesna)

• Zawał
• Nagła śmierć sercowa
• Zaburzenia rytmu
• Niewydolność krążenia

8

Choroba niedokrwienna serca/
Postacie

• Przewlekła choroba niedokrwienna serca

– dusznica bolesna stabilna

– niedokrwienie nieme

• Ostra lub podostra postać choroby niedokrwiennej serca

– dusznica bolesna niestabilna

• wysiłkowa

• spoczynkowa

– dusznica bolesna naczynioskurczowa

– zawał serca

• Nagły zgon sercowy

• Choroba niedokrwienna z obrazem niewydolności serca

• Choroba niedokrwienna z obrazem z zaburzeniami rytmu serca

9

Choroba niedokrwienna serca/
Postacie

• Przewlekła stabilna dławica piersiowa :
spowodowana przez częściowe zmniejszenie przepływu krwi

do serca, dolegliwości wywoływane są przez wysiłek fizyczny

lub silne emocje. Bóle ustępują zazwyczaj w spoczynku

• Dławica niestabilna :
poważniejsza odmiana, bóle mogą pojawiać się w spoczynku.

Każda zmiana w dotychczasowym przebiegu choroby (taka

jak częstsze i dłuższe napady) jest objawem zaostrzenia

dławicy i wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej

• Dławica odmienna tzw. "variant angina" – dławica

Printzmetala : rodzaj dławicy spowodowanej skurczem

naczynia wieńcowego, a nie odkładaniem się blaszki

miażdżycowej

10

Choroba niedokrwienna
serca/Podział

• PIERTWOTNA

• WTÓRNA

11

Choroba niedokrwienna
serca/Pierwotna

Dotyczy bezpośrednio naczyń:

• miażdżyca tętnicy wieńcowej (choroba wieńcowa)

Norma

Miażdżyca tętnic jest chorobą związaną ze
zmianami w wewnętrznej warstwie naczyń
krwionośnych zwanej błoną wewnętrzną
(intima). Zmiany polegają na stopniowym
rozwoju blaszki miażdżycowej, któremu
towarzyszy utrata elastyczności ściany
naczyniowej.

migracja
monocytów

komórki piankowe

nacieczenia tłuszczowe blaszki miażdżycowe

12

Choroba niedokrwienna
serca/Pierwotna

PATOGENEZA BLASZKI MIAŻDŻYCOWEJ

 

cholesterol LDL, turbulentny przepływ krwi ( stres ciśnieniowy), niezidentyfikowane czynniki / toksyny- homocysteina,

palenie papierosów, infekcje wirusowe, nadciśnienie, kompleksy immunologiczne

USZKODZENIE ŚRÓDBŁONKA - TYP I USZKODZENIA

Przyleganie, migracja, aktywacja monocytów, makrofagów do śródbłonka naczyń wieńcowych

pochłanianie i metabolizowanie utlenionych cząsteczek cholesterolu LDL

uwalnianie produktów utleniania lipidów - powstają wolne rodniki + toksyczne produkty

ODSŁONIĘCIE ŚRÓDBŁONKA NACZYNIOWEGO - TYP II USZKODZENIA

uwalnianie czynników wzrostu (GF - growth factors) , cytokin

migracja i proliferacja (rozrost) mięśni gładkich budujących ścianę naczynia

WŁÓKNISTA OSŁONA POKRYWAJĄCA JĄDRO O ZMIENNEJ ZAWARTOŚCI LIPIDÓW = BLASZKA MIAŻDŻYCOWA - TYP III

USZKODZENIA

makrofagi , kolagenaza I PĘKNIĘCIE BLASZKI MIAŻDŻYCOWEJ stres ciśnieniowy ,
pochłaniają macierz katecholaminy

(A,NA) ,

pozakomórkową angiotensyna

II     

  

 

Uwolnienie materiału sprzyjającego powstawaniu zakrzepu

ZAKRZEPICA

13

Choroba niedokrwienna
serca/Pierwotna

14

Choroba niedokrwienna
serca/Pierwotna

Dotyczy bezpośrednio naczyń:

• zwężenie tętnic w przebiegu:

– kiły

– reumatycznego zapalenia stawów

– guzkowego zapalenia tętnic

– tocznia rumieniowetego

– zapalenia zakrzepowo – zarostowego tętnic

– twardziny układowej

– mukopolisacharydozy

– homocystynurii

– skrobiawicy

– idiopatycznego młodzieńczego zapalenia tętnic

– zapalenia tętnic wieńcowych w następstwie posocznic,

choroby zakaźnej, płonicy, duru brzusznego, brucelozy,

wirusów

15

Choroba niedokrwienna
serca/Pierwotna

• zatory tętnic wieńcowych w przebiegu:

-

bakteryjnego zapalenia wsierdzia

- zakrzepów w lewym przedsionku i komorach oraz na sztucznych

zastawkach

- śluzaka
- koronarografii i pomostowania aortalno – wieńcowego

• urazy tętnic wieńcowych i serca zwężąjące światło z zewnątrz

• anomalie tętnic wieńcowych:

-

ujście lewej tętnicy wieńcowej od tętnicy płucnej)

- tętniaki
- przetoki wieńcowe

Dotyczy bezpośrednio naczyń (cd):

16

Choroba niedokrwienna serca/
Wtórna

bez zmian organicznych w naczyniach :

•

stany spastyczne tętnic

–

spastyczna dławica – bez zwężeń organicznych

• zaburzenia hemodynamiczne w przebiegu

:

–wad serca: zwężenia ujścia lewego tętniczego, niedomykalności aortalnej,

zwężenia lewego ujścia żylnego

–zaburzeń rytmu serca z szybką czynnością komór (częstoskurcz,
trzepotanie,

migotanie przedsionków)

–pierwotne i wtórne nadciśnienie płucne

• zaburzenia regulacji neurohormonalnej:

–

nadmierne wydzielanie katecholamin

– nadczynność tarczycy

– nadmierne wydzielanie (przedawkowanie) insuliny

17

Choroba niedokrwienna serca/
Wtórna

bez zmian organicznych w naczyniach

(cd):

•

przedłużające się niedociśnienie

•zaburzenia hematologiczne:

- niedokrwistość

- czerwienica

- zatrucie CO

18

Choroba niedokrwienna
serca/Objawy

Niedokrwienie
mięśnia serca

 poj.

Min. serca

 podaży

O

2

Aktywacja

układu

współczulnego

 HR

 przepływu

w naczyniach

trzewnych

 przepływu

w

naczyniach

skórnych

Aktywacja
gruczołów

potowych

Nudności, wymioty

Zimna, blada i spocona skóra

Niepokój

Gliokoliza

beztlenowa

 kwasu

mlekowego

BÓL

19

Choroba niedokrwienna
serca

/

Konsekwencje

ZMIANY BIOCHEMICZNE W KOMÓRKACH MIĘŚNIA

ZMIANY BIOCHEMICZNE W KOMÓRKACH MIĘŚNIA

SERCOWEGO

SERCOWEGO

:

:

O

2

NIEDOKRWIENIE

JĄDRO

KOMÓRKOW

E

mitochondrium

K

+

, Mg

2+

, PO

4

3-

,

adenozyna

AST

CYTOSOL

CPK

LDH

ALAT

T

R
O
P
O
N

I

N
A

T

M

I

O
G

L

O
B

I

N
A

Kwas

mlekowy

miofibryle

20

Choroba niedokrwienna serca/
Zapobieganie

•

 

odpowiednia dieta mająca na celu obniżenie poziomu

cholesterolu w surowicy: ograniczenie spożycia tłuszczów

zawierających wiązania nasycone - tłuszcze zwierzęce.

Zgodnie z zaleceniami należy zwiększyć spożycie owoców

(także suszonych), warzyw

•

 

dążenie do uzyskania należnej masy ciała pacjenta

powinien mieścić się między 20 a 25 - wskaźnik masy

ciała =

BMI= masa ciała w kg

(http://kaliszok.republika.pl/bmi.htm)

(wzrost w m)2

kontrola ciśnienia tętniczego krwi

•

 

okresowo należy wykonać sobie badania kontrolne

poziomu frakcji cholesterolu we krwi

•

 

rzucenie palenia tytoniu (zarówno palenia

papierosów,fajki jak i cygar)

•

 

regularny wysiłek fizyczny - co najmniej 3 razy w tygodniu

przez min. 30 minut

•