Makroekonomia

„Bezrobocie i inflacja”

Wykład V

Podstawowe pojęcia:

•

Zasoby siły roboczej i bezrobocia

•

Rodzaje bezrobocia i jego przyczyny

•

Inflacja i bezrobocie

•

Krzywa Philipsa

•

Przeciwdziałanie inflacji

Wysokie bezrobocie oznacza, że gospodarka nie

produkuje tyle, ile mogła by produkować, gdyby

wszyscy mieli prace.

W latach siedemdziesiątych ludzie uwierzyli w

możliwość dostosowania się gospodarki do wstrząsów

i szybkiego powrotu do stanu pełnego zatrudnienia.

Na początku lat trzydziestych ponad ¼ siły

roboczej w Wielkiej Brytanii była bezrobotna. W

niektórych regionach a także w niektórych

zawodach stopa bezrobocia była o wiele wyższa.

Zasoby siły roboczej

Zasoby siły roboczej

obejmują wszystkich

tyhc, którzy jako pracownicy najemni

wykonują jakiś zawód lub są

zarejestrowani jako chcący i będący w

stanie podjąć pracę.

Stopa bezrobocia

Stopa bezrobocia

jest to odsetek siły roboczej,

która nie ma pracy, jest zarejestrowana jako

chcąca i będąca w stanie pracować.

Oczywiście niektórzy z pozbawionych pracy

rzeczywiście szukają zatrudnienia, lecz nie

zadają sobie trudu zarejestrowania się jako

bezrobotni.

Nie będą oni uwzględnieni przez oficjalne

statystyki zarejestrowanej siły roboczej.

Struktura bezrobocia

Recesja silnie uderza w młodych. W

odróżnieniu od zasiedziałych pracowników,

którzy zdobyli już kwalifikacje i

doświadczenie zawodowe, młodzi

pracownicy muszą zostać przyuczeni do

zawodu od podstaw, a w trudnych czasach

firmy często zmniejszają wydatki na

szkolenie.

Aby odwrócić tę tendencję rządy powinny

wprowadzać program szkolenia młodzieży.

Rodzaje bezrobocia

Bezrobocie frykcyjne

.

Tworzą je osoby o ułomnościach

psychicznych i fizycznych, które

uniemożliwiają im podjęcie pracy.

Do tej kategorii zalicza się również osoby

chwilowo pozbawione pracy ze względu

na zmianę zawodu.

Rodzaje bezrobocia

Bezrobocie strukturalne.

Dotyczy takiego rodzaju bezrobocia, które

powstaje ze względu na rozbieżność

ludzkich kwalifikacji i rodzaju oferowanej

pracy w warunkach zmieniającego się

popytu i produkcji.

Rodzaje bezrobocia

Bezrobocie wynikające z niedostatku

popytu.

Powstaje ono wtedy, kiedy popyt globalny

zmniejszył się, a płace i ceny nie zdążyły

dostosować się, co przeszkodziło

przywróceniu pełnego zatrudnienia.

Z niedostatkiem popytu globalnego mamy

doczynienia wówczas, gdy jest on niższy

od poziomu zapewniającego pełne

zatrudnienie.

Rodzaje bezrobocia

Bezrobocie klasyczne.

Oznacza rodzaj bezrobocia pojawiający się

wtedy, kiedy płaca jest rozmyślnie

utrzymywana powyżej poziomu, przy

którym krzywe podaży pracy i popytu

na nią się przecinają.

Może to być spowodowane albo

działalnością związków zawodowych,

lub też ustawodawstwem określającym

wysokość płac minimalnych.

Naturalna stopa bezrobocia

Naturalna stopa bezrobocia

jest to stopa

bezrobocia występująca wówczas, gdy

rynek pracy znajduje się w równowadze.

Ten rodzaj bezrobocia ma charakter

całkowicie dobrowolny.

Bezrobocie przymusowe

Pracownik jest czasowo bezrobotny, jeżeli

jest gotów zaakceptować przedłużoną

mu ofertę pracy za obowiązującą na

rynku płacę, a mimo to nie może znaleźć

zatrudnienia.

Ekonomia podażowa i krańcowa

stopa podatku dochodowego.

Ekonomia podażowa

opisuje stosowanie

bodźców mikroekonomicznych w celu

zmiany poziomu pełnego zatrudnienia,

wielkości produkcji potencjalnej oraz

naturalnej stopy bezrobocia.

Krańcowa

stopa podatku dochodowego

jest to ta część każdej dodatkowe

złotówki dochodu, którą państwo

zabiera w formie podatku dochodowego.

Prywatny i społeczny koszt

bezrobocia

Dobrowolnie bezrobotni swym zachowaniem

sygnalizują w prawdzie, że związane z

bezrobociem prywatne korzyści

przewyższają prywatny koszt w postaci

utraconej płacy. Społeczeństwo jako całość

nie odnosi żadnej bezpośredniej korzyści z

wypłacanych zasiłków dla bezrobotnych.

Jednostki traktują je jako osobistą korzyść

związaną ze statusem bezrobotnego.

Prywatny i społeczny koszt

bezrobocia

Niemniej jednak społeczeństwo nie

miałoby żadnego pożytku z obniżenia

naturalnej stopy bezrobocia do zera.

Pewna korzyść społeczna z przejściowego

bezrobocia w postaci podwyższonej

wydajności pracy jest wynikiem

lepszego dostosowania się ludzi o

określonych kwalifikacjach do

istniejącego popytu na pracę.

Inflacja

Inflacja

to wzrost przeciętnego poziomu cen

i dóbr w jakimś okresie.

Czysta inflacja jest przypadkiem

szczególnym, który pojawia się wtedy,

kiedy wszystkie ceny dóbr i czynników

produkcji wzrastają w tym samym tempie.

Monetaryści twierdzą, że inflacja jest

spowodowana przez nadmierną - w

porównaniu z podażą dóbr – ilość

pieniądza w gospodarce.

Pieniądz i inflacja

Poznanie podstawowego związku między

nominalną podażą pieniądza a

poziomem cen umożliwi analizę

zależności między stopą wzrostu

nominalnej podaży pieniądza a inflacją,

czyli stopą wzrostu poziomu cen.

Realna podaż

pieniądza jest to iloraz

nominalnej podaży pieniądza

M

i

poziomu cen

P

.

Ilościowa teoria pieniądza

Ilościowa teoria pieniądza

utrzymuje, że

zmiany nominalnej podaży pieniądza

powodują identyczne zmiany poziomu

cena ( a także płaca), lecz nie wpływają

na produkcję i zatrudnienie.

Polityka pieniężna

Polityka pieniężna

łagodzi wstrząs, jeśli

zmiana cen wywołuje reakcję państwa,
które dostosowuje wielkość nominalnej

podaży pieniądza, aby w krótkim okresie

uniknąć zmiany jego realnej podaży.

Gdy wzrost cen zostaje zamortyzowany

przez wzrost nominalnej podaży

pieniądza, realna podaż pieniądza się nie

zmienia.

Inflacja i stopa procentowa

Kraje w których występuje wysoka

inflacja, mają również wysokie stopy

procentowe.

Według hipotezy Fishera wzrostowi inflacji

o 1% towarzyszy wzrost stopy

procentowej także o 1%.

Realna stopa procentowa = nominalna

stopa procentowa – stopa inflacji.

Hiperinflacja

Hiperinflacją

nazywamy zjawisko polegające

na utrzymaniu się bardzo wysokiej stopy

inflacji.

Najbardziej znany przykład hiperinflacji to

wydarzenia w Niemczech w latach 1922-

1923.

Po przegraniu I wojny światowej, spustoszona

gospodarka dodatkowo została obciążona

płatnościami reparacji wojennych.

Budżet państwa wykazywał ogromny deficyt,

finansowany głównie przez drukowanie

pieniędzy.

Ucieczka od pieniądza

Ucieczka od pieniądza

oznacza gwałtowny

spadek realnego popytu na pieniądz,

występujący wtedy, kiedy wysoka

inflacja i wysoka nominalna stopa

procentowa zwiększają koszty

utrzymania pieniądza.

Krzywa Philipsa

Krzywa Philipsa

dowodzi, że wyższej

stopie inflacji towarzyszy niższa stopa

bezrobocia i odwrotnie.

Sugeruje to, że możemy wybrać niższe

bezrobocie, za cenę wyższej inflacji i

odwrotnie

Krzywa Philipsa

1

2 3 4

Stopa

bezrobocia (%)

S

to

p

a

i

n

fl

a

cj

i

(%

)

4 -

2 -

0 -

-2 -

-4 -

U*

Stagflacja

Załóżmy, że rząd nie zamortyzuje wstrząsu

po stronie podaży. Tempo wzrostu ilości

pieniądza się nie zmieni. Wyższa inflacja

spowoduje spadek realnej podaży

pieniądza, wzrost stopy procentowej oraz

zmniejszenie popytu globalnego. Pojawia

się kryzys typu keynesowskiego oraz

stagflacja.

Stagflacja

oznacza współwystępowanie

wysokiej inflacji i dużego bezrobocia.

Często jest ona spowodowana przez ujemny

wstrząs podażowy.

Złudzenie inflacyjne

Ludzie ulegają

złudzeniu inflacyjnemu

gdy

mylą zmiany realne ze zmianami

nominalnymi.

Ludzki dobrobyt zależy od zmiennych

realnych a nie nominalnych.

Błędem jest stwierdzenie, że inflacja jest

szkodliwa, bo sprawia, że dobra stają się

droższe.

Drenaż podatkowy

Drenaż podatkowy

to wzrost realnych

wpływów podatkowych wywołany

inflacją, która zwiększa dochody

nominalne i sprawia, że niektórzy ludzie

zostają zaliczeni do wyższych

przedziałów opodatkowania w ramach

systemu progresywnego podatku

dochodowego.

Rachunkowość uwzględniająca

inflację

Rachunkowość uwzględniająca inflację

polega

na przyjęciu takich definicji kosztów,

przychodów, zysków i strat, które są w pełni

dostosowane do warunków inflacji.

Opisane niedoskonałości instytucjonalne

pomagają wyjaśnić dlaczego inflacja może

wywołać zmiany wielkości realnych, nawet

jeżeli jednostki bezbłędnie przewidziały ich

pojawienie się.

Polityka dochodowa i indeksacja

Polityka dochodowa

jest próbą

bezpośredniego oddziaływania na

wysokość płac i innych dochodów.

Indeksacja

automatycznie dostosowuje

wysokość nominalnych zobowiązań do

skutków inflacji.