Leki przeciwbólowe i

Leki przeciwbólowe i

przeciwzapalne

przeciwzapalne

stosowane w

stosowane w

stomatologii.

stomatologii.

Czym jest ból?

Czym jest ból?

Ból – nieprzyjemne doznanie zmysłowe

Ból – nieprzyjemne doznanie zmysłowe

i emocjonalne związane z aktualnie

i emocjonalne związane z aktualnie

występującym lub potencjalnym

występującym lub potencjalnym

uszkodzeniem tkanek albo opisywane

uszkodzeniem tkanek albo opisywane

w kategoriach takiego uszkodzenia.

w kategoriach takiego uszkodzenia.

W stomatologii uporczywe,

długotrwałe i coraz częstsze bóle są

sygnałem narastającego zapalenia i

martwicy miazgi zęba, która może

przedostać się do tkanek otaczających

ząb.

Najczęściej stosowanymi lekami p/zapalnymi

Najczęściej stosowanymi lekami p/zapalnymi

i p/bólowymi w stomatologii są NLPZ-ty:

i p/bólowymi w stomatologii są NLPZ-ty:

Aspiryna
Ibuprofen
Metamizol
Propyfenazon
Ketoprofen
Salicylan choliny

Mechanizm działania

Mechanizm działania

NLPZ

NLPZ



Mechanizm działania leków z tej grupy

Mechanizm działania leków z tej grupy

polega na hamowaniu

polega na hamowaniu

aktywności

aktywności

enzymów z

enzymów z

grupy COX (cyklooksygenazy 1 i 2)

grupy COX (cyklooksygenazy 1 i 2)

katalizujących reakcje powstawania

katalizujących reakcje powstawania

substancji prozapalnych nazywanych

substancji prozapalnych nazywanych

prostaglandynami. Większość NLPZtów

prostaglandynami. Większość NLPZtów

blokuje zarówno COX1 jak i COX2, różnią się

blokuje zarówno COX1 jak i COX2, różnią się

przede wszystkim siłą działania i efektami

przede wszystkim siłą działania i efektami

dodatkowymi. Na przykład: aspiryna blokuje

dodatkowymi. Na przykład: aspiryna blokuje

niemal wyłącznie COX1 a diclofenak znacznie

niemal wyłącznie COX1 a diclofenak znacznie

silniej COX2 niż COX1 oraz dodatkowo działa

silniej COX2 niż COX1 oraz dodatkowo działa

miorelaksacyjnie (wywołuje rozkurcz mięśni).

miorelaksacyjnie (wywołuje rozkurcz mięśni).

Przewód pokarmowy:
• niestrawność
• krwawienia
• nadżerki
• owrzodzenia
• perforacje
Krew i układ krwiotwórczy:
• zmniejszenie krzepliwości
• hamowanie agregacji płytek krwi
• agranulozytoza (metamizol)
OUN
• ból głowy, szum w uszach, zawroty (indometacyna, kwas
acetylosalicylowy)

Ciężkie uszkodzenia wątroby
• Zespół Zespół Reye’a - najczęściej u dzieci chorych na ospę
wietrzną lub grypę (salicylany)
• marskość wątroby
• podwyższenie transaminaz
• działanie hepatotoksyczne (nimesulid, paracetamol)

NLPZ – działanie niepożądane

-Żylaki przełyku
-Czynna choroba wrzodowa
-Niewydolność nerek lub wątroby
-Nabyte i wrodzone skazy krwotoczne
-Nadwrażliwość
-Dychawica oskrzelowa
-Ostrożnie w ciąży i w okresie karmienia;

ostatnie 3 m-ce ciąży – nie stosować

(niebezpieczeństwo przedwczesnego zamknięcia
przewodu tętniczego (Botalla)
-Dzieci – zawsze sprawdzić na ulotce, od którego
roku życia można stosować dany preparat (ASA)

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:

Preparaty p/bólowe i p/zapalne:

Preparaty p/bólowe i p/zapalne:



Kwas acetylosalicylowy

Kwas acetylosalicylowy

(aspiryna) – należy do salicylanów, przeciwwskazany u

(aspiryna) – należy do salicylanów, przeciwwskazany u

osób uczulonych na tą grupę leków, u których może wywołać niebezpieczne dla

osób uczulonych na tą grupę leków, u których może wywołać niebezpieczne dla

życia reakcje alergiczne w postaci skurczu oskrzeli i rozszerzenia naczyń.

życia reakcje alergiczne w postaci skurczu oskrzeli i rozszerzenia naczyń.

Preparaty aspiryny: Encopiryna, Aspiryn, Polopiryna, Calcipiryna (z dodatkiem

Preparaty aspiryny: Encopiryna, Aspiryn, Polopiryna, Calcipiryna (z dodatkiem

weglanu wapnia, który osłania błonę śluzową żołądka przed drażniącym

weglanu wapnia, który osłania błonę śluzową żołądka przed drażniącym

działaniem aspiryny).

działaniem aspiryny).



Ibuprofen

Ibuprofen

– chemicznie: jest pochodną kwasu propionowego.

– chemicznie: jest pochodną kwasu propionowego.

Preparaty ibuprofenu: Bolinet, Ibupar, Ibum, Nurofen, Ibuprom.

Preparaty ibuprofenu: Bolinet, Ibupar, Ibum, Nurofen, Ibuprom.



Metamizol

Metamizol

– przekroczenie dopuszczalnych dawek stwarza zagrożenie powstania

– przekroczenie dopuszczalnych dawek stwarza zagrożenie powstania

niewydolności nerek. Preparaty metamizolu: Pyralginum, Pyralgin.

niewydolności nerek. Preparaty metamizolu: Pyralginum, Pyralgin.



Solpadeine

Solpadeine

(z kofeiną i kodeiną) – ten preparat jest przeciwskazany u  kobiet w

(z kofeiną i kodeiną) – ten preparat jest przeciwskazany u  kobiet w

ciązy i karmiących piersią oraz poniżej 18 roku życia, ze względu na zawartość

ciązy i karmiących piersią oraz poniżej 18 roku życia, ze względu na zawartość

kodeiny.

kodeiny.



Paracetamol

Paracetamol

– jako jedyny lek p/bólowy może być krótkotrwale

– jako jedyny lek p/bólowy może być krótkotrwale

stosowany u kobiet w ciąży (oprócz I trymestru). W związku z tym, że nie

stosowany u kobiet w ciąży (oprócz I trymestru). W związku z tym, że nie

powoduje ryzka zwiększonego krwawienia pozabiegowego może być

powoduje ryzka zwiększonego krwawienia pozabiegowego może być

użyty do uśmierzania bólu przed wszelkimi zabiegami chirurgicznymi (np.

użyty do uśmierzania bólu przed wszelkimi zabiegami chirurgicznymi (np.

ekstrakcja zęba czy inne zabiegi operacyjne w obrębie jamy ustnej).

ekstrakcja zęba czy inne zabiegi operacyjne w obrębie jamy ustnej).

Może być stosowany u pacjentów z wrzodami żołądka. Nie należy

Może być stosowany u pacjentów z wrzodami żołądka. Nie należy

spożywać alkoholu podczas przymowania paracetamolu! Takie

spożywać alkoholu podczas przymowania paracetamolu! Takie

połaczenie, choćby w niewielkiej ilości może doprowadzić do martwicy

połaczenie, choćby w niewielkiej ilości może doprowadzić do martwicy

rozpływnej wątroby.

rozpływnej wątroby.

Preparaty paracetamolu w postaci tabletek czy syropu:

Preparaty paracetamolu w postaci tabletek czy syropu:

Apap, Efferalgan, Panadol, Paracetamol, Tazamol,

Apap, Efferalgan, Panadol, Paracetamol, Tazamol,



Preparat kw.acetylosalicylowego- Nipas (tabletki dozębodołowe)

Preparat kw.acetylosalicylowego- Nipas (tabletki dozębodołowe)

jako wkładka lecznicza po powikłanych ekstrakcjach zębów (bóle

jako wkładka lecznicza po powikłanych ekstrakcjach zębów (bóle

poekstrakcyjne, zapalenie kości, suche zapalenie zębodołu).

poekstrakcyjne, zapalenie kości, suche zapalenie zębodołu).

Salicylan choliny:

Salicylan choliny:



Cholinex – działa p/bólowo i p/zapalnie, zwiększa wydzielanie

Cholinex – działa p/bólowo i p/zapalnie, zwiększa wydzielanie

śliny, przyjmowany w pastylkach wskazany w leczeniu stanów

śliny, przyjmowany w pastylkach wskazany w leczeniu stanów

zapalnych dziąsęł i przyzębia

zapalnych dziąsęł i przyzębia



Sachol- żel o działaniu p/zapalnym i slabym p/bólowym,

Sachol- żel o działaniu p/zapalnym i slabym p/bólowym,

p/wskazany dla dzieci przed 3 r.ż.

p/wskazany dla dzieci przed 3 r.ż.

Metamizol

Metamizol

Lek o działaniu:

Lek o działaniu:

-przeciwbólowym (ból zęba, bóle pooperacyjne, neurologiczne)

-przeciwbólowym (ból zęba, bóle pooperacyjne, neurologiczne)

-przeciwgorączkowym

-przeciwgorączkowym

-spazmolitycznym

-spazmolitycznym

Interwencyjny, szczególnie w bólach kolkowych

Interwencyjny, szczególnie w bólach kolkowych

500 - 1000 mg co 4 godz. Lek nie może być stosowany dłużej niż 7

500 - 1000 mg co 4 godz. Lek nie może być stosowany dłużej niż 7

dni:

dni:

-uszkodzenie szpiku => zagrożenie agranulocytozą

-uszkodzenie szpiku => zagrożenie agranulocytozą

-krwawienia z przewodu pokarmowego

-krwawienia z przewodu pokarmowego

METAMIZOL MOŻE WYWOŁAĆ WSTRZĄS ANAFILAKTYCZNY !!!

METAMIZOL MOŻE WYWOŁAĆ WSTRZĄS ANAFILAKTYCZNY !!!

Istnieją również środki znieczulające w

Istnieją również środki znieczulające w

postaci żelu, stosowane bezpośrednio na

postaci żelu, stosowane bezpośrednio na

ubytek próchnicowy: Orajel Regular

ubytek próchnicowy: Orajel Regular

Strength Care, Orajel Maximum Strength.

Strength Care, Orajel Maximum Strength.

Bóle związane z wyrzynaniem

Bóle związane z wyrzynaniem

zębów u niemowlaków, ale również

zębów u niemowlaków, ale również

zębów mądrości u starszych osób,

zębów mądrości u starszych osób,

można złagodzić stosując na

można złagodzić stosując na

dziąsło żele ze środkiem

dziąsło żele ze środkiem

znieczulającym.

znieczulającym.

Są to m. in.: Baby Orajel, Bobodent

Są to m. in.: Baby Orajel, Bobodent

Calgel, Dentinox, Lidodent ( >4 m.

Calgel, Dentinox, Lidodent ( >4 m.

ż).

ż).

Nie należy łączyć ze sobą różnych leków z
grupy NLPZ np.. ibuprofenu i metamizolu lub
ibuprofenu i ketoprofenu (silny NLPZ
przepisywany na receptę).
Długotrwałe stosowanie i przedawkowanie
paracetamolu i/lub NLPZ może doprowadzić
do niewydolności wątroby, nerek, bądź
wrzodów żołądku (w przypadku NLPZ), a także
stać się przyczyną innych dolegliwości. Należy
zawsze zapoznać się z treścią ulotki
informacyjnej dołączonej do leku.

Uwaga!