Sprawozdania finansowe

Podejmowanie decyzji finansowych wymaga

dysponowania

odpowiednio

przygotowanymi

wiarygodnymi informacjami na temat finansów

przedsiębiorstwa

jak

również

znajomości

odpowiednich narzędzi ekonomicznych.

Efektywność

ekonomiczna

funkcjonowania

przedsiębiorstwa

znajduje odzwierciedlenie w jego sytuacji

finansowej. Analiza sytuacji finansowej

powinna stanowić źródło informacji oraz

jedno

z

podstawowych

narzędzi

optymalizacyjnych,

którym

powinno

posługiwać

się

kierownictwo

firmy.

Historyczne

dane

o

działalności

gospodarczej

firmy

prezentuje

jej

sprawozdanie finansowe.

Sprawozdanie finansowe obejmuje:
• bilans,
• rachunek zysków i strat,
• zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym,
• rachunek przepływów pieniężnych,
• informację dodatkową.

Bilans, rachunek zysków i strat oraz rachunek

przepływów pieniężnych stanowią główne źródło

informacji o sytuacji majątkowej i finansowej firmy.

Bilans

jest syntetycznym zestawieniem

zasobów majątkowych przedsiębiorstwa
(aktywa) oraz źródeł ich pochodzenia
(pasywa), sporządzanym na dany
moment (zwykle początek i koniec okresu
sprawozdawczego).

AKTYWA (sposób
zaangażowania kapitału)

PASYWA (źródła pokrycia
aktywów)

A.Aktywa trwałe
I.Wartości niematerialne i
prawne

II.Rzeczowe aktywa trwałe
III.Należności długoterminowe
IV.Inwestycje długoterminowe
V.Długoterminowe rozliczenia

międzyokresowe
B. Aktywa obrotowe

VI. Zapasy
VII. Należności krótkoterminowe
VIII. Inwestycje
krótkoterminowe

IX. Krótkoterminowe rozliczenia
międzyokresowe

A.Kapitał (fundusz) własny

I.Kapitał (fundusz) podstawowy
II.Kapitał (fundusz) zapasowy

III.Kapitał (fundusz) z aktualizacji
wyceny
IV.Pozostałe kapitały (fundusze)
rezerwowe

V.Zysk (+), strata (-) netto

B. Zobowiązania i rezerwy
na zobowiązania

VI.Rezerwy na zobowiązania

VII.Zobowiązania długoterminowe
VIII.Zobowiązania
krótkoterminowe
IX.Rozliczenia międzyokresowe

Uproszczony schemat
bilansu

Krzak Sp. z o.o.
Siedlce, ul. Piękna 3

Bilans sporządzony na dzień 31 grudnia 2006 r.

AKTYWA

AKTYWA

Kwota

Kwota

PASYWA

PASYWA

Kwot

Kwot

a

a

A. Aktywa trwałe

A. Aktywa trwałe

I. Wartości niematerialne i

I. Wartości niematerialne i

prawne

prawne

II. Rzeczowe aktywa trwałe

II. Rzeczowe aktywa trwałe

1.

1.

Środki trwałe

Środki trwałe

2.

2.

Środki trwałe w budowie

Środki trwałe w budowie

III. Należności długoterminowe

III. Należności długoterminowe

IV. Inwestycje długoterminowe

IV. Inwestycje długoterminowe

B. Aktywa obrotowe

B. Aktywa obrotowe

I. Zapasy

I. Zapasy

1.

1.

Materiały

Materiały

2.

2.

Produkty gotowe

Produkty gotowe

II. Należności

II. Należności

krótkoterminowe

krótkoterminowe

1.

1.

Należności z tytułu dostaw i

Należności z tytułu dostaw i

usług

usług

III. Inwestycje

III. Inwestycje

krótkoterminowe

krótkoterminowe

3500

3500

100

100

1800

1800

1600

1600

200

200

900

900

700

700

2900

2900

1800

1800

1100

1100

700

700

500

500

500

500

600

600

A. Kapitał (fundusz) własny

A. Kapitał (fundusz) własny

I. Kapitał (fundusz)

I. Kapitał (fundusz)

podstawowy

podstawowy

II. Pozostałe kapitały

II. Pozostałe kapitały

(fundusze)

(fundusze)

III. Zysk (strata) z lat ubiegłych

III. Zysk (strata) z lat ubiegłych

IV. Zysk (strata) netto

IV. Zysk (strata) netto

B. Zobowiązania i rezerwy na

B. Zobowiązania i rezerwy na

zobowiązania

zobowiązania

I. Zobowiązania

I. Zobowiązania

długoterminowe

długoterminowe

1.

1.

Kredyty i pożyczki

Kredyty i pożyczki

2.

2.

Zobowiązania z tytułu emisji

Zobowiązania z tytułu emisji

papierów wartościowych

papierów wartościowych

II. Zobowiązania

II. Zobowiązania

krótkoterminowe

krótkoterminowe

1.

1.

Kredyty i pożyczki

Kredyty i pożyczki

2.

2.

Zobowiązania z tytułu

Zobowiązania z tytułu

dostaw i usług

dostaw i usług

3.

3.

Zobowiązania z tytułu

Zobowiązania z tytułu

podatków, ceł, ubezpieczeń

podatków, ceł, ubezpieczeń

4.

4.

Zobowiązania z tytułu

Zobowiązania z tytułu

wynagrodzeń

wynagrodzeń

3100

3100

2000

2000

900

900

80

80

120

120

3300

3300

1200

1200

800

800

400

400

2100

2100

450

450

1250

1250

180

180

220

220

Aktywa razem

Aktywa razem

6400

6400

Pasywa razem

Pasywa razem

6400

6400

AKTYWA

Aktywami trwałymi

Aktywami trwałymi

są aktywa o

są aktywa o

przewidywanym okresie ekonomicznej

przewidywanym okresie ekonomicznej

użyteczności dłuższym niż rok.

użyteczności dłuższym niż rok.

Do wartości niematerialnych i

prawnych

zalicza

się

nabyte

przez

jednostkę prawa majątkowe, nadające się do

gospodarczego

wykorzystania

i

przeznaczone

na

potrzeby

jednostki.

Przepisy prawa zaliczają do nich w

szczególności autorskie prawa majątkowe i

prawa pokrewne, licencje i koncesje; prawa

do

wynalazków,

patentów,

znaków

towarowych

wzorów

użytkowych

i

zdobniczych oraz know-how.

Na

szczególną

uwagę

zasługują

zaklasyfikowane do tej pozycji: wartość firmy

oraz koszty zakończonych prac rozwojowych.

Rzeczowymi aktywami trwałymi
jednostki gospodarczej są składniki
aktywów trwałych o charakterze
materialnym, które mają postać
fizyczną, a okres ich ekonomicznej
użyteczności jest dłuższy niż rok.
Należą do nich: środki trwałe, środki
trwałe w budowie oraz zaliczki na
środki trwałe w budowie.

Do środków trwałych zalicza się rzeczowe

aktywa trwałe i zrównane z nimi, o

przewidywanym okresie ekonomicznej

użyteczności dłuższym niż rok, kompletne,

zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby

jednostki. W szczególności zalicza się do

nich:

• nieruchomości – w tym grunty, prawo

użytkowania wieczystego gruntu, budowle i

budynki, a także będące odrębną własnością

lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do

lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo

do lokalu użytkowego,

• maszyny, urządzenia, środki transportu i

inne rzeczy,

• ulepszenia w obcych środkach trwałych,

• inwentarz żywy.

Pojęcie środków trwałych w

budowie obejmuje zaliczane do

aktywów trwałych środki trwałe w

okresie ich budowy, montażu lub

ulepszenia już istniejącego środka

trwałego. Zakończenie tych czynności

powoduje zaliczenie składnika majątku

do środków trwałych i rozpoczęcie

naliczania amortyzacji.

Należności długoterminowe to należne

jednostce gospodarczej sumy pieniężne o

terminie spłaty dłuższym niż rok.
Pozycja ta nie obejmuje należności z tytułu

dostaw i usług. Przykładowo mogą być to

m.in. należności powstałe w wyniku

postępowania naprawczego i restrukturyzacji.

Mianem inwestycji długoterminowych

określa się Składniki majątku, które:

• będą w posiadaniu jednostki przez okres

dłuższy niż rok,

• nabyte zostały w celu osiągnięcia korzyści

ekonomicznych wynikających z przyrostu ich

wartości, uzyskania z nich przychodów w

formie odsetek, dywidend lub innych

pożytków, w tym również z transakcji

handlowej.
W szczególności do tej grupy aktywów należy

zaliczyć nieruchomości, wartości

niematerialne i prawne oraz aktywa

finansowe, które nie są użytkowane przez

jednostkę, a ich nabycie miało na celu tylko

osiągnięcie tych korzyści.

Długoterminowe rozliczenia
międzyokresowe są związane z
nakładami, które są ponoszone w
pewnym okresie, a następnie w
dłuższym okresie, tj. powyżej roku, są
rozliczane w ciężar kosztów.

Aktywa obrotowe stanowią tę część

aktywów jednostki, które są przeznaczone

do zbycia lub zużycia (aktywa rzeczowe)

albo są płatne i wymagalne lub

przeznaczone do zbycia (aktywa finansowe i

należności) w ciągu 12 miesięcy od dnia

bilansowego.
Zaliczane tu są również aktywa obrotowe

przeznaczone do zbycia lub zużycia w ciągu

właściwego dla danej działalności,

normalnego cyklu operacyjnego, nawet

jeżeli trwa on dłużej niż 1 rok.

Do aktywów obrotowych jednostki gospodarczej

należą:

• aktywa rzeczowe, w skład których zalicza się z

zapasy materiałów, półproduktów i produktów w toku,

produktów gotowych oraz towarów,

• aktywa finansowe, obejmujące udziały, akcje lub

obligacje oraz inne papiery wartościowe, udzielone

pożyczki krótkoterminowe, środki pieniężne w kasie i

na rachunkach bankowych i inne aktywa pieniężne, a

także naliczone odsetki od aktywów finansowych,

• należności krótkoterminowe: ogół należności z tytułu

dostaw i usług oraz inne należności (np. należności z

tytułu podatków, ceł i ubezpieczeń społecznych i

zdrowotnych),

• rozliczenia międzyokresowe, które stanowią ujęcie

kosztów okresu w sposób współmierny z przychodami

oraz realizację zasady kompletności ujmowania

kosztów poniesionych w okresie obrachunkowym.

PASYWA

Kapitały

informują o zaangażowaniu

środków pieniężnych i rzeczowych w
składnikach

majątku,

a

jednocześnie

stanowią prawo własności dla tego majątku.
Pokazują

one

skąd

pochodzą

środki

zaangażowane w działalność gospodarczą
oraz jakie są koszty tego zaangażowania.

 

Kapitał własny

Kapitał obcy

Finansowanie

wewnętrzne

Finansowanie zewnętrzne

• zysk netto
·   
amortyzacja
·   
przekształceni
a w aktywach
·   
przekształceni
a w kapitałach

· emisja akcji
· dopłaty
wspólników
·
poszukiwanie
nowych
wspólników
· fundusze
venture
capital
 

Kapitał
krótkotermin
owy

Kapitał
długotermin
owy

· bankowe kredyty
krótkoterminowe
· kredyty od
dostawców
· kredyty od
odbiorców
· faktoring
· pozyczki z
sektora
pozabankowego
·
krotkoterminowe
papiery dłużne

· rezerwy
· bankowe
kredyty
dlugoterminowe
· poręczenia
kredytowe
· leasing
· franchising
· obligacje
· środki z
funduszy
pomocowych

Kapitał własny to udział własny
inwestorów w firmie. Jest to wartość
środków gospodarczych, wniesionych do
firmy przez właścicieli (udziałowców,
akcjonariuszy, wspólników) oraz środków
wygospodarowanych przez przedsiębiorstwo
w toku działalności.

Kapitały własne dzielimy na:

•kapitały (fundusze) powierzone - są to
wkłady finansowe lub rzeczowe (aporty)
właścicieli firmy,

•kapitały (fundusze) samofinansowania -
powstają
z osiągniętego zysku zatrzymanego w firmie
bądź innych źródeł charakterystycznych dla
danej działalności.

Kapitały własne powierzone w zależności od
formy własności mają różne nazwy:

•w spółce akcyjnej - kapitał akcyjny

•w spółce z o.o. - kapitał udziałowy (zakładowy)

•w spółce cywilnej - kapitał właściciela

•w spółdzielni - fundusz udziałowy

•w przedsiębiorstwach państwowych - fundusz
założycielski

Rachunek zysków i strat

przedstawia

tworzenie nadwyżki finansowej

przedsiębiorstwa (zysku lub straty).
Jest syntetycznym zestawieniem wszystkich

przychodów i kosztów oraz obciążeń

związanych z uzyskaniem przychodu

poniesionych w danym okresie

sprawozdawczym.

Rachunek zysków i strat może być

sporządzony w układzie porównawczym lub

kalkulacyjnym co sprzyja pogłębieniu

wniosków co do działalności firmy.

Uproszczony rachunek zysków i strat

w układzie kalkulacyjnym

Przychody ze sprzedaży towarów, produktów i materiałów
- Koszty sprzedanych towarów, produktów i materiałów

= Zysk (strata) brutto ze sprzedaży

- Koszty sprzedaży
- Koszty ogólnego zarządu

= Zysk (strata) ze sprzedaży

+ Pozostałe przychody operacyjne

- Pozostałe koszty operacyjne

= Zysk (strata) z działalności operacyjnej

+ Przychody finansowe
- Koszty finansowe

= Zysk (strata) z działalności gospodarczej

+/- Wynik zdarzeń nadzwyczajnych

= Zysk (strata) brutto

- Podatek dochodowy
- Pozostałe obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego

= Zysk (strata) netto

Przychody ze sprzedaży towarów,
produktów i materiałów

są przychodami

ze sprzedaży po potrąceniu VAT. Są one
osiągane z podstawowej operacyjnej
działalności firmy.

Koszty sprzedanych towarów, produktów
i materiałów

obejmują koszty związane

z ich wytworzeniem w danym okresie

Wynik na sprzedaży brutto następnie korygowany jest

o koszty które nie są bezpośrednio związane z

główną działalnością jednostki, ale są niezbędne do

jej prowadzenia. Czyli:

• koszty ogólnego zarządu (administracyjne) -

obejmują głównie wynagrodzenia pracowników

administracji, materiałów biurowych, ale także np.

koszty prenumeraty czasopism, reklamy itp.

• koszty sprzedaży - koszty związane ze sprzedażą

wyrobów gotowych ponoszone przez jednostkę np.

rozładunek, transport, ubezpieczenie transportu, itp.

Otrzymuje się w ten sposób wynik na sprzedaży netto,

czyli faktyczny zysk/stratę z podstawowej

działalności jednostki

Pozostałe przychody i koszty operacyjne
nie są związane bezpośrednio z działalnością

gospodarczą jednostki i nie dotyczą podstawowego

zakresu jej działania, ale występują jako pośredni

efekt podejmowanych czynności.

Do najczęściej spotykanych pozostałych przychodów

operacyjnych zaliczyć można:

• przychody ze sprzedaży środków trwałych, środków trwałych

w budowie, a także wartości niematerialnych i prawnych,

• przychody z likwidacji środków trwałych,

• przychody związane z działalnością socjalną,

• przedawnione i umorzone zobowiązania,

• otrzymane odszkodowania, kary i grzywny nie związane z

nieterminową regulacją należności (czyli nie wliczamy tutaj

odsetek zwłoki),

• otrzymane darowizny,

• otrzymane dotacje, subwencje i dopłaty

Pozostałe koszty operacyjne

to m.in.:

• wartość netto sprzedanych oraz likwidowanych środków

trwałych, środków trwałych w budowie oraz wartości

niematerialnych i prawnych,

• aktualizacja wartości nieprzydatnych środków trwałych,

wartości niematerialnych i prawnych do cen sprzedaży

netto,

• odpisy aktualizujące wartość aktywów obrotowych:

należności, zapasów,

• wartość tworzonych rezerw na przewidywane straty,

• przekazane darowizny,

• koszty postępowania sądowego,

• zapłacone odszkodowania, kary i grzywny, nie związane

z nieterminową regulacja zobowiązań lub stratami

losowymi,

• niezawinione niedobory inwentaryzacyjne,

• nieplanowane odpisy amortyzacyjne,

• przedawnione, umorzone lub nieściągalne należności.

Przychody finansowe - przychody

przedsiębiorstwa z operacji finansowych.

Należą do nich w szczególności:
• przychody ze sprzedaży papierów wartościowych;
• przychody z dywidend (od zakupionych akcji)
• odsetki uzyskiwane przez przedsiębiorstwo od:

– lokat bankowych
– udzielonych pożyczek
– weksli obcych
– papierów dłużnych (m.in. obligacji)
– przeterminowanych należności

• dodatnie różnice kursowe.

Koszty finansowe – koszty uzyskania przez

przedsiębiorstwo przychodów finansowych

Należą do nich w szczególności:

• wartość sprzedanych inwestycji

• zapłacone i zarachowane odsetki oraz prowizje od

zaciągniętych kredytów bankowych i otrzymanych

pożyczek, jeżeli nie dotyczą środków trwałych

oraz wartości niematerialnych i prawnych

• zapłacone i zarachowane odsetki od

przeterminowanych zobowiązań cywilnoprawnych

i od należności budżetowych

• zapłacone i zarachowane odsetki i dyskonto od

wyemitowanych papierów dłużnych oraz od

wystawionych weksli własnych

• ujemne różnice kursowe.

Straty nadzwyczajne – skutki finansowe zdarzeń

niepowtarzalnych, trudnych do przewidzenia,

niezwiązanych z ogólnym ryzykiem prowadzenia

działalności.

Przykłady:

• straty wywołane pożarem, powodzią, huraganem

lub inną klęską żywiołową (np. gdy towary zniszczy

powódź),

• nieplanowane odpisy amortyzacyjne rzeczowych

składników majątku trwałego unieruchomionych z

powodu zaprzestania określonego typu działalności

oraz koszty likwidacji lub sprzedaży tego majątku,

• koszty postępowania układowego, ugodowego i

naprawczego

Zyski nadzwyczajne są to zyski powstające na

skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, poza

działalnością operacyjną jednostki i niezwiązane z

ogólnym ryzykiem jej prowadzenia.

Do zysków nadzwyczajnych należą m.in.:
• odszkodowania z tytułu strat nadzwyczajnych;
• w przypadku zniszczenia maszyn - odzyski w

postaci złomu (złomowanie);

• przychody ze sprzedaży zorganizowanej części

przedsiębiorstwa, np. jednego z jego wydziałów,

oddziałów, ośrodków wczasowych, ponieważ taki

przychód nie jest efektem regularnej działalności

przedsiębiorstwa.

Rachunek przepływu środków pieniężnych

przedstawia zmiany w zasobach środków

pieniężnych będących w dyspozycji

przedsiębiorstwa w okresie między bilansem

otwarcia a bilansem zamknięcia.

Sporządzany jest na podstawie bilansu i

rachunku zysków i strat dając nie tyle

księgowy, co rzeczywisty (finansowy) obraz

przedsiębiorstwa.

Rachunek przepływu środków pieniężnych

ilustruje przyczyny zmian w finansach firmy,

ukazując przepływy gotówki w trzech

podstawowych obszarach:

• działalności operacyjnej,

• działalności inwestycyjnej,

• działalności finansowej.

Zysk jest opinią, gotówka jest faktem

Uproszczony rachunek przepływów

pieniężnych

Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej
+ przepływy pieniężne netto z działalności

inwestycyjnej

+ przepływy pieniężne netto z działalności

finansowej

= zmiana stanu środków pieniężnych netto
+ środki pieniężne na początek roku obrotowego

= środki pieniężne na koniec roku obrotowego