Friedrich Wilhelm

Froebel o wychowaniu

przedszkolnym

Wykład III

Podstawowe informacje

• Urodził się 21 kwietnia 1782 w Oberweißbach.

• Wcześnie osierocony przez matkę doceniał rolę kobiet w

wychowaniu dzieci (wprowadził kobiety do zawodu

nauczycielskiego tworząc seminaria i kursy nauczycielskie

dla wychowawczyń przedszkoli).

• Wykonywał wiele zawodów, aby się utrzymać.

• Przygotowywał się do pracy nauczycielskiej m.in. przez

praktykę u Pestalozziego.

• W 1837 założył w Blankenburgu przedszkole (Kindergarten).

• Jego praca koncepcyjna i praktyczne rozwiązania

doprowadziły do stworzenia spójnej metodyki wychowania

przedszkolnego.

• Podjął próbę reformy systemu szkolnego w Prusach.

• Zmarł 21 czerwca 1852 w Marienthal.

Założenia filozoficzne

koncepcji F. Froebla

• Osobowość dorosłego człowieka

uzależniona jest od rozwoju

naturalnych skłonności w okresie

dziecięcym.

• Człowiek i przyroda stanowią jednolity

świat, zaś wytwory kultury ludzkiej są

przedłużeniem przyrody.

• Istotny wpływ na wytwory kultury w

tym na wychowanie mają cztery

instynkty: instynkt pracy, wiedzy,

artystyczny(piękna) oraz religijny.

Cel wychowania wg Froebla

• „Dać dzieciom zajęcie zgodne z ich naturą,

wzmacniać ich ciało, ćwiczyć zmysły, zająć
ich budzący się umysł i za pośrednictwem
zmysłów zapoznać je z naturą i ludźmi,
przede wszystkim pokierować należycie ich
sercem i uczuciem i dać im jedyną,
prawdziwą podstawę życia – jedność z
samym sobą”.

F.W. Froebel

Znaczenie zabawy dla rozwoju

dziecka

„Dziecko, które bawi się samo,

spokojnie, wytrwale, aż do znużenia
cielesnego, stanie się z pewnością
także zdolnym, spokojnym,
wytrwałym człowiekiem, troskliwym o
cudze i własne dobro”.

F.W.

Froebel

Cel działalności

• Najważniejszym celem Froebla było

stworzenie oryginalnej instytucji
dla wychowania dzieci w wieku od 3
do 6 lat - ogródków dziecięcych

• Celem ogródków dziecięcych było

wszechstronne przygotowanie
dziecka do dalszych stadiów
wychowania i kształcenia.

Cele szczegółowe

wychowania

•Rozwijać instynkt wiedzy
•Rozwijać instynkt pracy
•Rozwijać instynkt

artystyczny

•Instynkt religijny

Zasady dydaktyczne

• poglądowości,
• aktywności,
• dostępności,
• systematyczności,
• logicznej kolejności.

„NATURALNY” MATERIAŁ

• Poznawanie w przyrodzie różnych kształtów,

odwzorowywanie ich w zabawach i zajęciach

zaspokaja naturalną ciekawość dziecka,

pobudza je do twórczości i działania.

• Natura sama dostarcza bogatego materiału

służącego zabawie dziecka – stanowią go:

gałązki, kamyki, owoce, różne gatunki

ziarna, piasek, glina i śnieg.

• Dzięki temu materiałowi dziecko odtwarza

poznane przedmioty zdobywając

równocześnie wiedzę o ich cechach i

przeznaczeniu.

Podstawowe elementy

zabawek

• Kształtom geometrycznym przypisywał Froebel szczególne

znaczenie. Za idealny kształt odzwierciedlający jedność i wielość,

spoczynek i ruch, a więc godzący cechy sprzeczne, uznawał kulę.

Była ona w jego pojęciu – obrazem wszechświata, gdyż jak pisał:
” kula ukazuje się przy wszelkiej różnorodności i przy

różnicach zewnętrznych i naturalnych form, nie dających

się pozornie zjednoczyć, jako prapostać, jako jedność

wszystkich zewnętrznych naturalnych postaci i form,

dlatego też przestrzenna i ucieleśniona kula nie jest

podobna do żadnej innej postaci w naturze, jednak

zawiera w sobie wszystkie tak co do istoty, jak co do

warunków i praw. Jest bezpostaciowa, najbardziej

upostaciowiona”.

F.W.

Froebel

• Kula, która uosabia ruch, stanowi tezę, sześcian- spoczynek i

jest antytezą, zaś walec jest syntezą kuli i sześcianu, gdyż łączy

ich cechy.

Środki dydaktyczne stworzone

przez Froebla - dary

Froebel jest twórcą sześciu

specyficznych pomocy dydaktycznych
zwanych „darami”. Oparte są na
poglądach filozoficznych o
wszechświecie, jego specyficznych
cechach. Praca z nimi ukierunkowana
jest na dostarczanie dzieciom wiedzy o
świecie poprzez samodzielne ich
działanie (zabawa) oraz poprzez pracę z
darami według zadań stawianych przez
nauczyciela.

Dar nr 1

Zestaw 6 wełnianych kul o średnicy około 5cm w 3 kolorach

podstawowych i 3 pochodnych: czerwonym, żółtym, niebieskim

oraz pomarańczowym, zielonym i fioletowym. Zawieszone były na

krótkim sznurku zakończonym pętelką. Przeznaczone dla dzieci

do lat 3. Dzieci uczą się rozróżniać kształt kuli, która jest bryłą

podstawową, poznają kolory, mają możliwość obserwacji ruchu w

przestrzeni. Kulę można toczyć, podrzucać, bujać, wirować. Kula

unaocznia podstawową tezę o wszechświecie - ruch

Dar nr 2

• Zestaw 2 kul, 2 sześcianów i 2 walców w

jednakowym kolorze. Przeznaczone dla dzieci

od 3-4 lat. Zadaniem tego materiału

dydaktycznego jest wdrażanie do manipulacji,

obserwacji i porównywania obiektów. Dziecko

ma możliwość doświadczania, iż niektóre

obiekty można toczyć (kula, walec) a inne nie.

Sześcian jest obrazem antytezy – bezruchu, a

walec syntezy tezy i antytezy. Dodatkowo bryły

te posiadają otwory, przez które można

przełożyć specjalne pręty, umożliwia to obroty

w przestrzeni względem wybranej osi.

Dar nr 3

Sześcian podzielony płaszczyzną
prostopadłą przez środek
podstawy i drugą w połowie
wysokości, równolegle do
podstawy- powstaje 8 małych
sześcianów, z których można złożyć 1
większy sześcian. Sześcian posiada 6
ścian, 8 wierzchołków, 12 krawędzi

Dar nr 4

• Sześcian podzielony prostopadłą do

podstawy w jej środku i trzema

płaszczyznami równoległymi do podstawy

w jednakowych odległościach w wysokości

sześcianu – otrzymuje się w ten sposób 8

prostopadłościanów. Można je porównywać z

poprzednimi klockami zadając pytania “Czym

one się różnią?” “Co mają takie same?”.

Doskonale nadają się do wprowadzenia nowego

słownictwa np. cegła, schody, łóżko, stół,

bowiem można z nich budować różnorodne

obiekty, ale również słowa takie jak: wysoki,

niski, długi, podłużny, wysokość, szerokość.

Dar nr 5

•

Duży sześcian podzielony

płaszczyzną prostopadłą do
podstawy i po jej przekątnej oraz
dwoma płaszczyznami równoległymi
do podstawy, w jednakowej
odległości na wysokości boku – daje
to trójgraniaste połówki sześcianu.
Należy zauważyć, że 2 klocki trójkątne
tworzą klocek sześcienny.

Dar nr 6

Pudełko zawierające klocki o
płaszczyznach odpowiadających
poznanym kształtom. Poprzez cięcia
można otrzymać klocki o płaszczyznach
w kształcie trójkątów równoramiennych
i nierównoramiennych, równobocznych i
różnobocznych. Powstaje z tych klocków
mozaika do różnych zabaw i ćwiczeń.