Dekontaminacja – wszystkie procesy usuwania drobnoustrojów zarówno ze sprzętów jak i ze skór. Zarówna oczyszczanie, mycie i prawnie jak i dezynfekcja i sterylizacja

Sterylizacja – wyjałąwianie – proces prowadzący nie tylko do zabicia drobnoustrojów ale i sporów (przetrwalników) – po sterylizacji nie mma żadnej formy z ktorej w sprzyjajacyh war mogloby sie rozwinac zakazenie. Wykorzystuje sie w niej suche gorące powietrze. W warunkach szpitalnych para wodna w nadciśnieniu – urządzenie autoklaw 0.5 – 2 atmosfery

, formaldehyd, tlenek etylenu,

ozon, promieniowanie gamma – stosowane w przemyśle do sterylizacji nici, igieł ostrzy chirurgicznych, nadtlenek wodoru, kwas nadoctowy.

Skuteczność sterylizacji – sterylizacja musi trwac odpowienio długo, odpowiednia temp czynnika ster, wilgotność, odpowendnie natężenie promieniowanie, odpowiednie stężenie gazu czy środka chemicznego. Czas sterylizacji zaczyna się liczyć od momentu uzyskania parametrów sterylizacyjnych

Dezynfekcja – selektywne eliminowanie niktórych niepożądanych drobnoustrojó za pomocą albo środków chemicznych albo środków termicznych gotowanie w temperaturze 100c jest tylko dezynfekcją, gdyż nie giną przetrwalniki. Niszczymy niektóe szczepy drobnoustrojó wrażliwe na danyc czynnik dezynfekujący. Ma ograniczyć łańcuch zakażeń szpitalnych. Stosujemy ją gdy nie można sterylizowac lub sterylizacja jest niepotrzebna. Brudne narzędzia, z krwią ropą i strzępkami tkanek należy najpier wymoczyć w środku chemicznym.

Prawdopodobieństwo Skuteczność idezynfekcji zależy od:

stopnia nzanieczyszczenia drobnoustrojami

obecności zanieczyszczeń organicznych

rodzaju dezynfekowanej powierzchni

współczynnika inaktywacji danej metody – skuteczności

Metody dezynfekcji

metody fizyczne: promieniowanie nadfioletowe, ultradźwięki, filtracja do odkażania powietrza i roztworów

metody termiczne – suche i cieple powietrze, gotowanie

metody termiczno – chemiczne (skojarzone) – stosowanie metod chemicznych w podwyższonej temperaturze

metody chemiczne – w postaci roztworów, proszków granulatów, par aerozoli ktore inaktywują drobnoustroje

oreparaty tosowane do dezynfekcji są najczęściej zstoworzone z kilku ibstancji

Dezynfekcja sporobójcza – środek chem niszczy nie tylko drobnoustroje ale tez formy przetrwalnikowe. Nie może być uważaną za równoznaczną z wyjałąwianiem, gdyż np środek chem musi być spłuk co zwiększa ryzyko

Srodki dezynfekcyjne powoduj a:

niszczenie struktury białkowej lub kwasów nukleinowych dronujstrojów

zmieniają pH drobnoustrojów

doprowadzają do uszkodzenia błony komórkowej

uszkadza aparat rozrodczy drobnoustrojów

zmniejszają napięcie powierzchniowe na przedmiotach, przez co latwiej zetrzeć mechanicznie

powodują wytwarzanie oporności – bakterie moga się na nie uodparniać

Aseptyka – postępowanie bezbakteryjne – posługiwanie się sprzętem , materiałem opatrunkowym i lekami wyjałowionymi czyli pozbawionym drobnoustrojów i ich form przetrwalnikowych. Wszystko co jest użyte do przecięcia skóry, błony śluzowej lub podane dotkankowo musi byc aseptyczne.

Działaniom aepytcznym zawsze towarzyszą działania antyeptyczne – przeciwbankteryjne, przeciwdrobnoutrojowe.

Odkażanie – działanie środkiem chemicznym na tkanki żywe, skórę, błonę sluzową, miejsce wstrzyknięcia, zawsze odkaża się pole działania, odkaża sie rucham z góry na dól w jednym kierunku aby ściągnąć jest to co na powierzchni. W przeciwnym wypadku bakterie zjeżdżaja na pole pracy.

Dezynfekcja dotyczy wszystkiego martwego: narzędzi, urządzen, łóżka, podłogi. Praktycznie ejst to to samo

Drogi podawania leków

• pokarmową: doustnie per os, doodbytniczo – per rectum podaje się leki w formie czopków lub wlewów czy maści. Należy pacjenta uśiwadomić p;rzy przepisywaniu czopków pacjenta.

• Oddechowa: albo w postaci inhalacji – drogą wziewną lub rurka dotchawicza gdy nie można się wkłuć do żyły. Powinno się zrobić 5 wdmuchnięć powietrza, zawsze w rozcienczeniu i większą dawką

• zenwętrzna, na srókre lub błonę żlusowa wszystkie krople masci płyny do nacierań

• do jam ciła

• dostawowo, doszpikowo, dokanałowo

• dotkankowo: sróskórnie, podskornie, domięśniowo, donaczyniowo, doszpikowo, dosercowa jest już historią. Leki podajemy wtedy gdy chcemy osiągnąć szybkie działanie leku, wtedy dożylnie lub doszpikowo doustnie u dzieci 20 – 30 min na wchłonięcie i zaobserwowanie działań. Lek podany droga doustną przechodzi przez metabolizm wątrobowy. Lek podawany dorgą doustną może drażnić błonę lsuzowa, wrzodowcy nie moga otrzymywać przez to niektorych leków. Chory nieprzytomny lub z nowotworem przew pok nie ejst w stanie przyjm leków drogą doustną

Zlecenie powinno zawierać:

lek powinien byc podany na pisemne zlecenie lekarza. Leki na gębę są podawanę w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia życia gdzie nie ma czasu na pisanie. Zlecenie ma byc wyraźnie czytelne

• nazwę leku, ewentualnę stężenie dawke leku

• droge podania

• cza i częstośc podania

• ewentualne czynności kontrolne przed podaniem leku (pomiar cisnienia tetniczego). Próba uczuleniowa powinna byc odczytana przez lekarza jako odczyn wczesny ale tez odczyn późny po 24h. Ujeny wynik nie zwalnia z czujności. Zanim podasz lek zawze sprawdź. Leki dożylne podają lekarze oraz pielęgniarki anestezjologiczne, m.in. Odpowiada osoba, która podaje! Należy samemu przygotowac lek.

• podpis zlecającego

zawsze dokładnie sprawdź:

nazwę leku

ilość i dawkę leku

stęzenie

droge pdoania leku

przechowywanie termian ważności

sprawdź ciągłośc podania

oznaki rokładu – zmiany optyczne.

Wlaściwe przygotoanie (Wstrzasniecie, rozpuszczenie zmieszanie

prawdzić czy lek ma rozpuszczalnik fabryczny

nie mieszać nigdy różnych leków w jednej strykawce

wyliczanie ilości leku % roztworu x 10 to ilość miligramów leku w 1 ml tego roztworu np 0.1% adrenalina 0.1%x10=1 mg w 1 l

wstrzyknięcia śródkórne – najczęściej mają charakter zabiegu rozpoznawczego. Podajemy 0.1 ml płynu, lub szczepienia na ospę

najczęściej w wewnętrzną część przedramienia lub okolica międzyłopatkowa.

Przed próbą uczuleniowa nie odkaża się miejsca ukłucia, można przemyć solą fizjologiczną

wstrzyknięcia podskórne – ze względu na duże unerwienie jednorazowo nie więcej niż 2 ml leku. Podaje się tak leki o stężeniach izotonicznych, zarówno w roztworach wodnych jak i bardoz słaboi oleistych wchłanianie leku 20 – 30 min.

Najczęściej – środkowa zewnętrzna cz ramienia w ułożeniu fizjologicznym nie anatomicznym

środkowa przednia i środkowa zewnętrzna pow uda

okolica grzeb kosci biodrowej

dolny kat lopatki

skóa po obu stronach kresy białej brzucha

każde miejsce obfitujące w luźną tkanke podskórną – np u cukrzyków. Ciągłe klucie w jedno miejsce daje zaniki tkanowe, rozwoj tkanki laczne, zrosty.

Unikać miejsc io wyraźnym widocznym zarysie naczyn krwionośnych

nigdy w miejsca patologiczne: zmiany barwnikowe, pieprzyki, rumienie blizny zrosty po poprzednich wstrzyknięciach

wstrzyknięcia domięśniowo – zarównoleki w roztworach wodnych jak i oleistych oraz zawiesiny

do 10 ml, max 15 ml, czas wchłaniania 10 – 20 min do działania ogólnoustrojowego

przed podaniem leku domięśniowego należy zawsze zaaspirować – sprawdzić czy igła nie tkwi w świetle naczynia krwionośnego. Nawet jeśli domięśniowo i dożylnie, domięśniowo ejst większy oby się dłuzej wchlaniał

leki w potaci zawiein i olein podane do naczyn mogą wywołać zatory naczyniowe.

Metody wkłuć domięśniowych

1. mięśnie pośladka
   metoda brzuszno pośladkowa wg Hochstettera – rozgiąganie palca

   metoda wg

   Sachtlebena
   metoda kwadratów

2. w udo

2. mięsiaen anramienny radko

3. bardzo rzadko miesien jezyka

wstrzykniecia donaczyniowe – punkcja donaczyniowa , najczesniej nakłuwa się naczynia żylne, leczniczo po to aby podac lek, krew, preparaty krwiopochodne, pobrac krew, znieczulić nawodnienie odzywuienie

diagnostyczny – pobranie krwi, podanie środka cieniującego

szybki i sprany dostep do zyly ejst wazny w sytuacjach nagłego zagrożenia życia. Venflon – igła plastikowa.

Miejsca nakłuć żył

zawze wybieramy żyłę widoczną lub wyczuwalną palpacyjnies

u osób dorosłych żyły przedramienia konczyny górnej, żyły konczyny górnej, zgiecia stawowe w ostateczności, zgiecie lokciowe trzeba pamietac o nietyp przb tetniczego

konczyna dolna

zyla szyjna zewnetrzna, zawsze robi sie tak aby podć lek z prądem krwi, ważne przy szyjnej zewnetrznej

u dzieci żyły centralne: zyla szyjna wewnetrzna, podobnojczykowa

w sytuacjach szczegolnych osoby kompetentne nakłuwają w warunkach szpitalnych

leki można podawać doszpikowo – droga alternatywna dla drogi dożylnej – albo kość piszczelowa poniżej wyniosłości piszczeli albo kośc udową

podcza resuscytacji w duże żyły, zgiecie łokciowe przedramie tuz pod lokciem lek należy przepchnąć podaniem 0.9% NaCl, nie należy podawac w obrebie nadarstka i dłoni

należy zwrócić uwage na niezgodność płynów

sól fizjologiczną niezgodna z aminofilinąm noradrenaliną labetalol

glokoza z adrenaliną i chlorkiem wapnia

płyn ringera zadrenalina dwuweglanem sodu labetalolem, nitroprusydkiem sodunitrogli, noradrenaliną

nie powinno sie miezac lekow w jednej strzykawce

dożylnie leki podajemy na przepływie krwi powoli obserwując reakcję pacjenta na podawany lek. Najpierw powyzej zakłądamy stazę, któa ma spełnić role opaski uciskowej, nie zasiskającej zeby uwidocznic przebieg naczynia. Po wkłuciu usunąć stazę leki podawane drogą dożylną działają natychmiast zchwilą podania, w rozcienczeniu, powoli, obserwując reakcję. Z chwi.ą zauważenia skutków ubocznych przerwac podanie leku, jednak nie usuwać igły ze światła naczynia !!!!tylko nienaciskać tloka!!!!tylko kwestia zmiany strzykawki!!jak nie wiesz co zrobić nie rób nic zatrzymaj się!. Najpierw pojawiają się objawy subiektywne w razie W, np ejst pacjentowi gorąco. Zawsze nalezy poproic pacjenta zeby mowil zawsze jak coś mu się zacznie dziać.

Czynniki utrudniające punkcję żyl:

- obfita tkanka tlusz

- zwłóknienie tkanek, tzw zrosty powtałe w nastepstwie wielokrotnych nakłuć tego samego miejsca

- zmiany zarostowe swiatła naczyń popodaniu leków drażniących jako wynik odczynu zapalnego

• ruchomość naczyń (odpowiednio uchwycić nakłuwaną kończynę, napiąć skórę, unieruchomić żyłę) małe dzici się boją, żeby nie kopnęlo.

• Odruchowe obkurczenie naczynia na skutek bodźców emocjonalnych

• powstanie skrzepu w igle jako nastepstwo przedluzajace go sie zabiegu

• zablokowanie wyotu igły – oparcie ścięcia igły o sicanę lub zastawkę żylną

• zawsze kłuje się na prostum odcinku naczyn, nie na rozwidleniu ani zatawce

• pobudliwośc ruchowa chorego

Szybkość przetaczania płynów – ilość kropli na minutę zależy od :

rodzaju płynu

rodzaju schorzenia – os z niewydolnością krążenia nie moga miec podawanych szybko leków

stopnia odwodnienia organizmu

wieku chorego

zbyt szybkie podawanie płynu powoduhe przeciążenie krążenia i wystąpienie obrzęku płuc

1 kropla wlewu – 0.05 ml; 1 ml = 20 kropli.

Objętość infuzji w ml x 20 /czas infuzji w min = liczba kropli / min

liczba kropli na minutę x czas infuzji w min = objętość infuzji

Niebezpieczeństwa wstrzyknięć:

1. wprowadzenie infekcji – przestrzegać zaasd aseptyki i antyseptyki. Należy wszystko wykonywać w rękawicach ochronnych, mają chronić lekarza od chorego, jałowa strzykawka, jałowa igła i jałowy lek, anty to rekawice, odkażenie miejsca wstrzyknięcia, zdezynfekowanie pojemnika z ktorego pobiera się lek, jeżeli trzeba dgo fizycznie nakłuc igłą

2. podanie leku domięśniowego – zawsze dokłądnie aspirować

3. podanie leku w nieodpowiednie miejsce – słabe działanie albo brak

4. wprowadzenie powietrza

5. uszkodzenie dużych pni nerwowych – nie w środek posladka gdzie jest nerw kulzowy tylko środek górnej zewnetrznej ćwiartki

6. pomyłka leku

7. pomyłka pacjenta

8. złamanie igły – nie wkłuwa sie ostrza po samą nasadę

9. zrosty i zaniki tkankowe – jako wynik ciągłego kłucia w to amo miejsce

10. zasłabnięcie pacjenta – efekt emocjonalny lub zbyt szybkie podanie leku
    
    
    

Droga dotchawicza

przy utrudnionym dostępie do żył gdy chory jest zaintubowany

leki

rozpuszczone w soli fizlogoicznej lub wodzie NIE MAM 2 LINIJEK

po podaniu dotchawiczym wykonac 5 sztucznych oddechów

Droga doszpikowa równorzędna do drogi dożylnej

można podawać wszystkie lkei i wszystkie płyny. Wkłucie w jedno miejsce nie dłużej niż 24h.

Można pobierac materiał do badan laboratoryjnych.

Szczególnie u małych dzieci do 6 r.ż.

Miejsce wkłucia:

przednio przyśrodkowa część piszczeli 2 cm ponizej wyniosłości pizczelowej

kość udowa 3-5 cm powyżejh rzepki

u dorosłych najlepszym miejscem jest blizszy koniec piszczeli 2-5 cm ponizej guzowatosci piszczeli na powierzch n[rzednio rpzysrodkowej gdzie kosc znajduje sie bezpisrednio pod sroka i ejst płaka. rzadko kłuje się kośc biodrową 1/3 dolna kości udowej ,obwodowy koniec kosci udowej

wtedy gdy są trudności z wkłuciem do zyły a konieczne jest szybkie podanie lekyu działjącego ogólnoustrojowo LIB

przeciwwskazania:

choroby tjkanki kostnej

zmiany zapalne tkanki miękkiej nad mijscem wkłucia np oparzenia ropien

uszkodzenie urazowe konczyny, no zlamianie