Makroelementy >0,01% C,O,N,H,P,S,Ca,Na,K,Cl,Mg

Mikroelementy od 0,01% do 0,00001% Fe,B,Mo,J,Mn,Zn,Cu,F,Co

Ultra elementy Hg,Se,Ra,Pb,Ag,Au

H₂O - termoregulacyjna (duża pojemność cieplna), transportująca (krew i limfa i skłądniki odżywcze), rozpuszczalnik, substrat fotosyntezy i hydrolizy, produkt przemiany wewnątrz komórkowej, uczestniczy w rozmnażaniu i rozwoju organizmu, reguluje ciśnienie, utrzymuje kształt i jędrność komórek, ma budowę dipolową ( po stroni O - , a po H +), jest lepka, ma wysokie napięcie powierzchniowe, tworzy błony cytoplazmatyczne, duża przewodność cieplna, zabezpiecza organizm przed parowaniem, przegrzaniem i ochłodzeniem.

WĘGLOWODANY

Monosacharydy – cukry proste, np. Triozy, tetrozy, pentpzy (ryboza, dezoksyryboza), hektozy (glukoza, fruktoza, maltoza)

Oligosacharydy (2-5 cz. Cukru prost.) Maltoza – kiełki, laktoza-mleko, sacharoza-trzcina i buraki)

Polisacharyd chityna-pancerzyki celuloza – bud. ściany kom roślin, skrobia – ziemniak, glikogen – wątroba mięśnie f magazyn Funkcje: budująca, magazynująca, ochronna, energetyczna – oligo

TŁUSZCZE

Funkcje: termoregulacyjna, zapasowa, energetyczna, ochronna, budulcowa, rozpuszcza witam, są hormaonami, barwnikami.

BIAŁKA zbudowane z aminokwasów połączonych wiązaniem peptydowym grupa–NH₂ amin i –COOH karboksylowa. Kwaśne + COOh, zasadowe +NH₂. Peptydy mniej niż 100 aminokw Proste – tylko aminokwasy np albuminy, globuliny, kolagen Złożone np glikoproteidy, lisoproteidy Struktura 3 rz –S-S- 4 rz np. Hemoglobina kilka struktur 3 rzędowych Funkcje: budulcowa (kolagen), transportująca (hemoglobina), regulacyjna, odpornościowa (globuliny), zapasowa (u roślin i przy braku innych substancji)

METABOLIZM – całokształt reakcji biochem zachodzących w kom organizmu związany z przepływem materii, energii i informacji genetycznej zapewniający organizmowi ruch, rozmnażanie, wzrost. Dzielimy go na

Anabolizm (reakcja syntezy, endoergiczny, En dostarcza) np fotosynteza, biosynteza białek, synteza wielocukrów.

Katabolizm (rozpad egzoergicze En uwalniana) np. utlenianie biologiczne,oddychania tlen i bez tlen.

Fosforylacja – przyłączanie reszty kw fosforowego ADP ATP Rodzaje: fotosyntetyczna

(e świetlna) oksydacyjna (e oddychania kom) substratowa (e wiązań wysokoenergetycznych)

ENZYM – biokatalizator białkowy wytwarzany przez każdy organizm, reguluje szybkość przebiegu reakcji biochem, sam jednak nie ulega przemianie czyli nie zmienia i nie zużywa się.

Apoenzym – część białkowa, warunkuje specyficzność substratową, wykazuje powinowactwo do substratów.

Centrum aktywne - specyficznie pofałdowany łańcuch polipeptydowy pozwala na powstanie nietrwałego kompleksu E-S, którego powstanie obniża energię aktywacji.

Koenzym – określa typ katalizowanego procesu, decyduje jakiej przemianie ulega substrat

Cechy:

1) nie zużywają się

2) jeden enzym katalizuje tylko jedną reakcję

3) przyspieszają reakcje nawet milion krotne

4) dzięki enzymom uzyskuje się szybciej stan równowagi

Aktywator - przyspieszacz reakcji;

Inchibitor - opóźniacz lub zahamowuje (odwracalny i nieodwracalny)

Klasyfikacja:

hydrolazy - katalizują procesy rozpadu (hydrolizy) przy udziale H₂O;

oksydoreduktory (utleniania i redukcji);

transferazy (przenoszenia całych grup np. -COOH, COH, -OH;

izomerazy (przekształcanie struktury cząsteczki bez jej rozkładu);

liazy (rozpadu bez udziału H2O);

ligazy (syntezy przy udziale energii zgromadzonej w ATP)

FOTOSYNTEZA – złożone reakcje syntezy zw org z nieorg (CO₂, H₂O) przy udziale energii świetlnej, barwników (chlorofil). Powstają związki mniej utlenione, a tym samym bogatsze w energie, głównie cukry. Zachodzi w chloroplastach.

Czynniki zewnętrzne: światło pod kątem prostym, temp 20^o-40^o,CO₂-0,1%, obecność N

Czynniki wewnętrzne: ilość chloroplastów, aparatów szparkowych, miękisz asymilacyjny, obecność barwników, powierzchnia liścia.

FAZA JASNA – zachodzi w granach chloroplastów, zawierających chlorofil, polega na pochłanianiu promieni świetlnych i zmianie ich energii w energię wiązań chem np, w ATP, NADPH₂.

FAZA CIEMNA – zachodzi w stromie chloroplastu, gdzie przebiegają reakcje katalizowane przez enzymy nie wymagające udziału światłą, a prowadzące do syntezy cukrów, a następnie innych złożonych zw org czyli wtórnych produktów fotosyntezy. Procesy te odbywają się przy udziale energii wiązań chem zgromadzonej w fazie pierwszej.

Rodzaje fosforylacji fotosyntetycznej:

a) cykiczna – zachodzi gdy wybity elektron z fotosystemu PSI po przejściu przez przenośnik wraca na swoje miejsce fotosystemu PSI

b) niecykliczan – zachodzi gdy wybity elektron z fotosystemu PSI jest transportowany na przenośnik wodorowy (NADP⁺), a do wytworzonej dziury trafia elektron z innego chlorofilu z fotosystemu PS II

FAZA CIEMNA:

1) karboksylacja - polega na asymilacji (przyłączaniu) CO₂ do akceptora CO₂ czyli związku pięciowęglowego. W wyniku tego tworzy się związek sześciowęglowy, który rozpada się na 2 cz zw trzywęglowego

2) redukcja - polega na redukcji zw trzywęglowego do aldehydu przy udziale energii z ATP i NADPH₂

3) regeneracja - odtworzenie akceptora CO₂ czyli zw pięciowęglowego, też wymaga energii z ATP i NADPH₂ Fotosynteza ma wydajność 30 %

CHEMOSYNTEZA – synteza związków organicznych z prostych związków nieorganicznych (CO₂, H₂O), ale przy wykorzystaniu energii chemicznej pochodzącej z utleniania rożnych zw mineralnych np NH₃, H₂S.

Zdolność tą mają bakterie : nitryfikacyjne – utleniony amoniak i sole amonowe, siarkowe siarkowodór do siarki, wodorowe - wodór do wody.