5.03.2007r

T_4: FORMY KONCENTRACJI PRZEMYSŁU:

ZAKŁAD PRZEMYSŁOWY:

- produkcja jednolitej produktów,

- tworzy grupę współpracująca ze sobą w zakresach sfery produkcyjnej i poza produkcyjnej,

- ich wzajemne związki, a czasem tylko szczególne położenie sprawiają, że przybierają one różnorodne formy produkcji przestrzennej,

FORMY KONCENTRACJI PRZEMYSŁU:

1. - skupienie przemysłowe,

2. - zespół przemysłowy,

3. - kombinat przemysłowy,

4. - osiedle przemysłowe,

5. - okręg przemysłowy

Poza tym: aglomeracja okręgów przemysłowych, klaster przemysłowy, aglomeracja przemysłowa.

SKUPIENIE PRZEMYSŁOWE:

- zbiór wspólnych zakładów,

- niezwiązaną produkcja ekonomiczna,

- zróżnicowany profil działalności,

- powtarzalność rodzajów wytwórczości,

- dominacja przemysłu środków konsumpcji (spożywczy, codziennego użytku),

- mała koncentracja produkcji,

- wielozakładowość,

ZESPÓŁ PRZEMYSŁOWY:

- w odróżnieniu od skupienia przemysłowego posiada cechy jakościowe,

- różnorodne powiązania przemysłu w zakresie: transportu, energetyki, siły roboczej, nie stanowią one związków pionowych obejmujących kolejne stada produkcji,

- większa niż w skupieniu przemysłowym koncentracja produkcji, przewaga przemysłu ciężkiego,

KOMBINAT PRZEMYSŁOWY:

- zespół wyspecjalizowanych zakładów opartych na ścisłej więzi technologiczno- organizacyjnych,

- rozmieszczony na wspólnym terytorium,

- podlegający wspólnym zarządom,

Dwa typy:

• Pionowe: więź technologiczno-organizacyjna zespala poszczególne zakłady, polega na połączeniu kolejnych faz procesu technologicznego, (np. metalurgia)

• Poziome: połączenia szeregowe zakładów wytwórczych, różne produkty, ale wspólna baza surowcowa, (np. ropa naftowa)

Rysunek

OŚRODEK PRZEMYSŁOWY:

- zbiór zakładów powiązanych produkcyjnie i ekonomicznie,

- charakter ponadregionalny,

- położony w jednej osadzie lub najbliższej okolicy,

- obejmuje nie tylko przemysł o wysokiej stopie agregacji przemysłowej w miastach, ale także rozmieszczenie w osiedlach i wsiach.

Teorie ośrodka! (W notatkach)

OKRĘG PRZEMYSŁOWY:

- wielkie terytorium o silnej koncentracji przemysłu,

- skupiające znaczny potencjał produkcyjny z zachowaniem pewnej ciągłości jego występowania dzięki kolejnym łączeniem się wzajemnie powiązanych skupień i osiedl przemysłowych,

Kryteria delimitacji okręgów przemysłowych (wg GUS i Gierańczyk i Stańczyk)- NOTATKI

TYPY OKRĘGÓW PRZEMYSŁOWYCH:

• MONOCENTRYCZNE: wyraźnie wybijające się ośrodki centralne,

• POLICENTRYCZNE: nie mające jednolitej gałęzi przemysłowej,

• MONOSTRUKTURALNE: dominacja wyraźnie jednolitej gałęzi przemysłu (Legnica- Głogów, ROP),

• POLISTRUKTURALNE: np. poznański, krakowski

MIERNIKI POTENCJAŁÓW PRZEMYSŁOWYCH:

- liczba zatrudnionych,

- wielkość produkcji,

- wartość produkcji sprzedanej,

-wartość brutto środków trwałych,

- zużycie energii elektrycznej (kw.),

- moc zainstalowana w maszynach i urządzeniach,

- powierzchnia zakładu ( w badaniach nad wykorzystaniem projektu)

KLASTRY (WG PORTERA):

• Geograficzne skupiska wzajemnie powiązanych ze sobą firm wyspecjalizowanych, jednocześnie świadczących usługi, firm działających w pokrewnych sektorach i związanych z nimi instytucji w poszczególnych dziedzinach, konkurujących ze sobą, ale także współpracujących.

- koncentracja przemysłowa,

- interakcyjność (powiązania),

- wspólna trajektoria rozwojowa,

- konkurencja i kooperacja

• Przestrzenne koncentracja przedsiębiorstw instytucji i organizacji wzajemnie powiązanych z rozbudowana siecią relacji o formalnym jak i nieformalnym charakterze opartym na wspólnej trajektorii rozwoju (np. technologia, wspólne rynki docelowe), jednoczesna konkurencja i kooperacja w pewnych aspektach działania.

Innowacyjność w klastrach:

- kluczowe znaczenie dla klastrów,

- międzynarodowa konkurencyjność,

- innowacyjne klastry mogą stać się motorem rozwoju danego kraju

- w klastrach innowacyjnych występuje partnerstwo i współpraca nie tylko miedzy firmami światem, ale także nauki i badań,

- uniwersytety + klastry = lokalne systemy innowacyjne,

Klastry - koncepcja systemu innowacyjnego:

- postrzeganie gospodarki jako sieć wzajemnie powiązanych podmiotów gospodarczych
i instytucji warunkująca zajście synergicznych efektów współpracy,

- różnorodne interakcje,

- system innowacyjny powinien być rozumiany jako kompleks instytucji i łączących je powiązań, dzięki którym dana gospodarka stanowi sprawny mechanizm generowania i dyfuzji wiedzy.

Klastry ODCE (4 formy innowacji systemu):

• Powiązanie przedsiębiorstwo - przedsiębiorstwo (p-p): wspólne B + R, produkcja i patenty,

• Przedsiębiorstwo - strefa B + R: wsparcie działań B + R, transfer technologii,

• Rynkowy transfer technologii: dyfuzja wiedzy innowacji (np. zakup maszyn, urządzeń, licencji, wydatki pośrednie, na B + R,

• Mobilność pracowników oraz transfer wiedzy ukrytej.

Polityka oparta na klastrach:

- trwałe podniesienie poziomu konkurencyjności lokalnej regionalnej,

- wzrost innowacyjności,

- wzmocnienie pozycji klastra (wzrost specjalizacji kooperacyjnych przedsiębiorstw),

- podział pracy,

- wzajemne koordynowanie i efektywna synergia

---