19.02.07.

T₂ : GLOBALNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU PRZEMYSŁU
I USŁUG

1. GLOBALIZACJA:

• Proces upodobniania się gustów i oferty produkcji na całym świecie, wskutek czego popyt jest zaspakajany produkcja globalna a nielokalna,

• Złożone procesy zachodzące w skali światowej prowadzące do pogłębienia się światowych powiązań we wszystkich dziedzinach życia politycznego, społecznego, ekonomicznego i kulturowego,

• Proces integrowania się krajowych i regionalnych rynków w jeden globalny rynek towarów, usług i kapitału,

• Długofalowy proces integrowania się coraz większej liczby krajowych gospodarkach ponad ich granicami, rozszerzeniu oraz intensyfikowaniu wzajemnych powiązań (inwestycje, produkcja, handel, kooperacja) w rynku, czego powstaje ogólnoświatowy system ekonomiczny o dużej współzależności i znaczących reperkusjach działań podejmowanych i toczących się nawet w odległych krajach,

• Na poziome przedsiębiorstw globalizacja działań polega na zintegrowaniu roz…?, Międzynarodowych funkcji (działań) i realizujących je jednostek. Jest to wyższy stopień umiędzynarodowienia działań,

• To wyższy, bardziej zaawansowany „jakościowo” (a nie tylko ilościowy) stopień umiędzynarodowienia działań gospodarczych.

UMIĘDZYNARODOWIENIE (początek: koniec XIX i I połowa XX wieku): np.: firma Devoo u Korei - filia w Warszawie,

GLOBALIZACJA: integracja funkcji, bogata sieć powiązań, rozproszenie międzynarodowych działań, centrum technologiczne,

A) ETAPY PROCESU GLOBALIZACJI:

# 50-60 te lata XX wieku => wielonarodowa ekspansja filii zagranicznych (ograniczenie globalnej koordynacji).

# 70-te lata XX wieku => wycofanie się firm wielonarodowych, sprzedaż i zamykanie zakładów w krajach inwestycyjnych,

# 80-te lata XX wieku => przesuniecie korporacji w kierunku skoordynowanych i zintegrowanych strategii globalnych, realizowanych przez stabilne przedsiębiorstwa wielonarodowe skupione na globalnej konkurencji. Stosowanie zasięgu globalnego jako broni konkurencyjnej w sektorach,

# 90-te lata XX wieku =>

- przejście do strategii globalnych i transportowych,

- koncentracja firm na rozwoju kluczowych kompetencji z jednakowym wydzieleniem innych, pobocznych działań,

- rozwój sieci globalnej i partnerstwa strategicznego zarówno zarówno kierunku poziomych jak i pionowym (N),

- nacisk na wiedze jako część aktywów,

- rozwijanie się wzajemnych form organizacji uczących się,

- era korporacji wirtualnych i inteligentnych…,

B) PRZEJWY PROCESU GLOBALIZACJI:

- Procesy konkurencji kapitału oraz integracyjne przedsiębiorstwa prowadzą wzrostu znaczenia działalności korporacji międzynarodowych,

- swobodny przepływ informacji (rozwój technologii informacyjnej),

- szybki postęp technologiczny związany ze wzrostem zapotrzebowania na …,

- gospodarka oparta na wiedzy, prowadząca do wzrostu znaczenia zaawansowania prac badawczo-rozwojowych i innowacji,

- liberalizm w handlu międzynarodowym,

- swobodny przepływ kapitału (korporacje transnarodowe inwestują w różnych krajach światowych, co zwiększa przepływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych),

- wzrost przepływu (BIZ - bezpośrednie inwestycje zagraniczne) i ich znaczenie w rozwoju gospodarczym,

- swobodne przemieszczanie się ludzi, umożliwiają liberalizację przepisów dotyczących przekraczania granic, oraz rozwój światowego systemu transportu kołowego ( lotniczego i morskiego),

- procesy integracyjne państw i regionów, w tym proces integracji europejskiej,

C) SIŁA NAPĘDZAJACA PROCES GLOBALIZACJI:

Działalność korporacji międzynarodowych (globalnych), które stały się głównymi podmiotami kształtującymi procesy gospodarcze i wpływającymi na funkcjonowanie krajowych przedsiębiorstw, a nawet na funkcjonowanie gospodarek niektórych państw świata.

Wynika to z posiadanych przez nich zasobów kapitałowych, mocy i zdolności produkcyjnych wraz z dysponowaniem nowoczesnym zapleczem badanych
i zaawansowanych technologii.

D) MODELE KORPORACJI:

1. Międzynarodowa: - więcej niż jedna siedziba firmy w kraju,

- dwie siedziby firmy poza krajem (mniejsze niż w kraju rodzimym),

- oddział zagraniczny,

- firmy „córki” podporządkowane firmie „matce”

2. Wielonarodowa: - siedziba w kilku krajach,

- eksport > 50%

- tworzenie subcentra,

- centrum zarządza w jednym macierzystym kraju (stąd pochodzi kadra), B + R

3. Transnarodowe: - eksport > sprzedaż krajowa,

- wartość majątku trwałego > m. krajowego,

- działanie na podstawie kadry i kapitału miejscowego, tj.: kraju goszczącego,

- pomijanie polityki kraju, kultury.

Największe firmy świata:

Wall Mart Stares	5. Ford	8. Royal Deutch Shell
Exxon Mibil	6. Enron	9. General Moters
General Motors	7. Dailer Christer	10. Toyota Motor
BP

4. Globalna: - kumulacja kapitału za granicą przewyższa krajową,

- działa na rynkach kapitałowych (notowania giełdowe) kilku państw,

- globalna sieć zatrudnienia, duży udział pracowników zagranicznych w porównaniu z krajowymi,

- kilku najważniejszych udziałowców zagranicznych decyduje i zarządza,

- postrzeganie społeczne - jako firma niezwiązanej z żadnym konkurencyjnym państwem.

E) SZYBKI POSTĘP TECHNOLOGICZNY:

Związany ze wzrostem zapotrzebowania na wiedze i w konsekwencji wzrost znaczenia prac badawczo - rozwojowych i innowacji.

Cechy przemysłu zaawansowanego:

- wydajność pracy o 50% wyższa od średniej całego przemysłu, dynamika jej wzrostu dwukrotnie wyższa niż tempo wzrostu wydajności pracy w całym przemyśle,

- materiałochłonność i energochłonność w przeliczeniu na jednostkę produkcji 30-40 % niższa niż średnia w całym przemyśle.

- wysoka opłacalność eksportu gdyż koszt wysłania jednostki (…) jest w tych przemysłach dwukrotnie lub nawet trzykrotnie niższy niż w całym przemyśle,

- wysoka rentowność, gdyż stopa zysku sięga 18-20 %, a w krańcowych przypadkach 40
- 50%, podczas gdy w całym przemyśle 5-7 %,

- nakłady na prace badawczo - rozwojowe przewyższają nakłady inwestycyjne na budowę zakładów i wyposażenia,

- Higt - tech nieuciążliwe dla środowiska,

- duży stopień koncentracji kapitału i zarządu.

2. PROCESY INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ:

POLSKA W UNII EUROPEJSKIEJ:

SZANSE:

# możliwość kooperacji z firmami zagranicznymi,

# podniesienie renomy polskich przedsiębiorstw,

# łatwiejszy dostęp do rynków europejskich.

ZAGROŻENIA:

# liberalizacja cen,

# konkurencja z zagranicy,

# wykorzystanie cen dumpingowych

WEJŚCIE POLSKI DO UNII EUROPEJSKIEJ:

# wyeliminowanie zmienności kursów walut i tym samym narażenie eksporterów na rynki kursowe,

# wzrost przejrzystości cen, zapewniający przejrzystość rynku i stymulujący konkurencje,

# stabilność cen i konieczność utrzymania dyscypliny walutowej prowadzący do ustabilizowania się inflacji na niskim poziomie.

CELE POLITYKI PRZEMYSŁOWEJ (10 % możliwości):

# wspieranie postępu technicznego,

# wspieranie rozwoju przemysłów,

# strategii opartych na nowoczesnych technologii (informatyka, biotechnologia, przemysł energetyczny),

# restrukturyzacja przemysłów tradycyjnych (wydobywanie, energetyka, tekstylia),

# restrukturyzacja przemysłu w regionach opóźnionych w rozwoju.

Deklaracja Bolońska (18-19 czerwca 1999) jest podstawą procesu na rzecz tworzenia harmonijnego systemu szkolnictwa wyższego w Europie, podniesienia prestiżu uczelni europejskich w porównaniu z uczelniami amerykańskimi, przyjęcie systemu porównywalnych stopni i tytułów akademickich.

INSTRUMENTY REALIZUJĄCE PRZEJŚCIE POLSKI DO UE

# realizowanie i finansowanie prac badawczych,

# rozwój regionalny,

# rozbudowa infrastruktury,

# niewielki zakres subwencji dla państw,

# programy rozwoju przemysłu (kapitału i regionu),

# doradztwo,

# wdrażanie standardów i norm technicznych,

# promowanie przekształceń organizacyjnych przedsiębiorstw w tm prywatyzacji,

# zamówienia publiczne,

# systemy podatkowe poszczególnych krajów.

OCZEKIWANE KORZYŚCI WYNIKAJĄCE Z NAPŁYWU INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH DO POLSKI:

# wspomaganie prac prywatyzacyjnych, ratowania przedsiębiorstw przed upadłością,

# tworzenie nowych miejsc pracy,

# unowocześnienie i rozbudowa aparatu produkcyjnego,

# transfer nowych technologii,

# podniesienie konkurencji jakościowej wyrobów,

# poprawa zarządzania przedsiębiorstwami i podniesienie kwalifikacji pracowników,

# łatwiejszy dostęp do światowych rynków zbytu,

# stwarzanie lepszych warunków pracy, przeciwdziałanie bezrobociu i wzrost poziomu wynagrodzeń.

MOTYWY INWESTOWANIA W POLSCE:

# koszt czynnika pracy,

# cena siły roboczej,

# perspektywa wzrostu gospodarczego,

# położenie geograficzne,

# wielkość, chłonność polskiego rynku,

# zdobycie udziału w lokatach rynku lub jego powiększenie,

# dostęp wykwalifikowanej siły roboczej,

# poziom cen,

# możliwość transferu zysków.

BARIERY INWESTYCYJNE W POLSCE:

# wysoki poziom inflacji,

# niedostateczna prawna gwarancja dla zagranicznych inwestycji,

# niesprawny system bankowy (trudny dostęp do kredytów)

# niekorzystny bilans płatniczy Polski,

# niski poziom dochodu narodowego / 1 mieszk.,

# ograniczona siła nabywcza ludności,

# rynki inwestycyjne,

# siła związków zawodowych,,

# brak usług zawodowych,

# stosunek władz lokalnych do inwestowania,

# fatalny stan infrastruktury telekomunikacyjnej i transportowej,

ANALIZA SWOT:

MOCNE STRONY:

# położenie geograficzne,

# jeden z największych rynków w Środk-Wszch Europie,

# różnorodny przemysł,

SŁABE STRONY:

# wysokie obciążenie podatkowe, bariery demokratyczne,

# konieczność modernizacji gospodarki,

# słaba infrastruktura komunikacyjna,

SZANSE:

# wejście Polski do UE,

# korzystne prognozy gospodarcze na najbliższe lata,

# wykorzystanie położenia geograficznego,

# dobrze rozwinięty sektor MŚP,

ZAGROZENIA:

# mała stabilność prawna dotycząca prowadzenia działalności gospodarczej,

# powolna prywatyzacja.

CELE STRATEGICZNE - ZWIEKSZANIA INWESTYCJI W POLSCE:

# wzrost inwestycji zapewniający tworzenie miejsc pracy,

# wzrost inwestycji technologicznych wspomagające zwiekszenie konkurencji polskiej gospodarki,

# wzrost inwestycji w regionach potrzebujących wspomagania regionalnego,

# wzrost inwestycji proekologicznych, przyczyniający się do poprawy stanu środowiska oraz zmniejszenie presji rozwoju gospodarki na środowisko.

DZIAŁANIA PODEJMOWANE NA RZECZ ZWIEKSZANIA INWESTYCJI;

# obniżka podatku CIT ( z 40% do 19% w 2004 r.),

# skrócenie amortyzacji środków trwałych,

# możliwość obniżenia przez gminy podatku od nieruchomości,

# możliwość otrzymywania ulg,

# udzielanie przez agencję kredytów i poręczeń.

Udział Europu Środk-Wszch w bezpośrednich inwestycjach zagranicznych (BIZ)
w 2000 roku:

27% Rosja światowe BIZ

14% Polska

Delokalizacja: transfer przez BIZ produkcji bądź usług do innego kraju w poszukiwaniu obniżenia kosztów produkcji.

Inwestycje w Polsce:

40% działalność produkcyjna(sprzęt transportowy, spożywczy, metaliczny, chemiczny) - nowoczesne działy produkcji,

23% pośrednictwo finansowe,

11% markety

Greenfield & inwestycje:
Polska jest atrakcyjnym rejonem dla inwestycji greenfield przede wszystkim ze względu na stosunkowo niskie obciążenia podatkowe, korzystne koszty wynagrodzeń oraz strategiczne położenie. Magnesem przyciągającym zagranicznych inwestorów przede wszystkim z branży motoryzacyjnej i przemysłu metalowego jest w Polsce 14 specjalnych stref ekonomicznych jak i strefy działalności gospodarczej w ofercie gmin.

Atrakcyjne inwestycyjnie województwa w Polsce:

1. Śląskie,

2. Mazowieckie,

3. Dolnośląskie,

4. Małopolskie,

5. Wielkopolskie.

1

---