Lekcja 21
Powiedziałam do Tarasa:
0<'OB09, I>1 3>2>@8B8 ?>2V;L=>
Pamiętaj, żeby mówić wolno
V 28@07=>.
i wyraz
nie.
>1@>3> 4=O! @82VB!
Powiedziałam też:
5 :@8G8 2 <V:@>D>=!
Nie krzycz do mikrofonu!
Witamy państwa na kolejnej lekcji języka ukraińskiego.
Taras odpowiedział:
5@5AB0=L, ==>!
Przestań, Anno!
>@>7<>2;O9<> AL>3>4=V ?@> =0:078. (czyli: Porozmawiajmy dziś o rozkazach.)
%>G B8 <5=V =5 =0:07C9!
Chociaż ty mi nie rozkazuj!
Najpierw jednak krótka powtórka z poprzedniej lekcji:
5 4>:>@O9 <5=V!
Nie rób mi wyrzutów!
pogoda ?>3>40
Powiedziałam:
ładna pogoda 30@=0 ?>3>40
 EB> B515 B0: <CG8BL? >7:068!
A kto cię tak męczy?
zła pogoda ?>30=0 ?>3>40
Taras przyznał się, że jest zupełnym
słoneczna pogoda A>=OG=0 ?>3>40
/ ?>2=89 ?V4:01;CG=8:.
pantoflarzem.
słońce A>=F5
4><0 <>O 4@C68=0 2A5 <5=V I>AL =0:07CT:
W domu żona ciągle mu rozkazuje:
deszcz 4>I
śnieg A=V3 7@>18 F5!, 7@>18 B5!,
zrób to!, zrób tamto!,
mróz <>@>7
?@815@8 :V<=0BC!,
posprzątaj pokój!,
Jest zimno. %>;>4=>.
28=5A8 A<VBBO!,
wynieś śmiecie!,
ciepło B5?;>
2:;NG8 B5;52V7>@!,
włącz telewizor!,
burza 3@>70
=5 :C@8 2 BC0;5BV!,
nie pal w ubikacji!,
wiatr 2VB5@
ślisko :>27:> ?>409 <5=V ?82>!,
podaj mi piwo!,
gołoledz
>65;548FO
1V;LH5 AB0@09AO!,
więcej się staraj!,
Śnieg topnieje. !=V3 B0=5.
=5 A?8!
nie śpij!
V4>;0H=89...
Biedaczek...
 "0@0A5! 0<'OB09, I>1 3>2>@8B8 ?>2V;L=> V 28@07=>.
 >AB0@0NAL.
Niech państwo zwrócą uwagę (725@=VBL C203C) na to, że oprócz podobnych do polskich
 ;5 6 =5 :@8G8 2 <V:@>D>=!
końcówek trybu rozkazującego, takich jak w formach: ?>409, ?0<'OB09, AB0@09AO,
 "0 ?5@5AB0=L, ==>! %>G B8 <5=V =5 =0:07C9 V =5 4>:>@O9 <5=V!
występują rozkazy kończące się głoską  8 , jak w wyrażeniach: 28=5A8, 7@>18, :C?8.
  EB> B515 B0: <CG8BL? >7:068!
Nie będziemy się tu wdawać w gramatyczne szczegóły, a to, kiedy i jakiej formy
 / ?>2=89 ?V4:01;CG=8:. 4><0 <>O 4@C68=0 2A5 <5=V I>AL =0:07CT: 7@>18 F5!,
powinniśmy użyć, pozostawiamy państwa intuicji, która  zważywszy na podobieństwo
7@>18 B5!, ?@815@8 :V<=0BC!, 28=5A8 A<VBBO!, 2:;NG8 B5;52V7>@!, =5 :C@8
języków  nie powinna państwa zawieść.
2 BC0;5BV!, ?>409 <5=V ?82>!, 1V;LH5 AB0@09AO!, =5 A?8!
 V4>;0H=89...
Teraz krótki dialog między dwojgiem osób umawiających się na przyjęcie. Należy Przypominamy, że w języku ukraińskim liczba mnoga jest też grzecznościową formą,
zaznaczyć, że rozmówcy zwracają się do siebie na  pan  pani . która odpowiada polskiemu  niech pan (pani) czy  proszę pana (panią) .
Niech pan mówi powoli to po ukraińsku >2>@VBL ?>2V;L=>.
 .;VO 20=V2=>! @894VBL 4> =0A 2 3>ABV, 1C4L ;0A:0, 2 FN =54V;N =0 25G5@N<&!
07>< 7 20H8< G>;>2V:><, 728G09=>.
a Proszę tak dużo nie mówić  5 3>2>@VBL, 1C4L ;0A:0, B0: 1030B>.
  ?@VT<=VABN! O:CN 70 70?@>H5==O! !:06VBL, O:0 F5 =03>40?
 5=L =0@>465==O <>TW 4@C68=8. 5 701C4LB5, 1C4L ;0A:0!  =54V;N, > AL><V9
 ==>! 0:V=GC9<> 2@5HBV F59 C@>:!
25G>@0.
 5 A?VH8, "0@0A5!
 5 701C4C. 5@540209B5 ?@82VB A2>W9 6V=FV.
Tłumaczymy:
> ?>10G5==O! > =0ABC?=>W 7CAB@VGV!
@894VBL 4> =0A 2 3>ABV
Proszę do nas przyjść w gości
2 FN =54V;N C25G5@V!
w niedzielę wieczorem!
07>< 7 20H8< G>;>2V:><, 728G09=>.
Z pani mężem, oczywiście.
 ?@VT<=VABN! O:CN 70 70?@>H5==O!
Z przyjemnością! Dziękuję za zaproszenie!
!:06VBL, O:0 F5 =03>40?
Niech pan powie, jaka to okazja?
5=L =0@>465==O <>TW 4@C68=8.
Urodziny mojej żony.
5 701C4LB5, 1C4L ;0A:0!
Proszę nie zapomnieć!
 =54V;N, > AL><V9 25G>@0.
W niedzielę, o siódmej wieczorem.
5 701C4C. 5@5409B5 ?@82VB A2>W9 6V=FV.
Nie zapomnę. Proszę pozdrowić swoją żonę.
Kiedy zwracamy się w nakazującej formie do wielu osób, często używamy zakończenia
 -VBL , jak w zwrotach: :C?VBL, 7@>1VBL. Końcówka  -VBL występuje w tych formach,
które w liczbie pojedynczej mają końcówkę  -8 . Mamy więc na przykład :C?8 (czyli
kup) i :C?VBL (czyli kupcie). Taras będzie teraz wydawał rozkaz jednej osobie, a państwa
prosimy o samodzielne przerobienie go na rozkaz kierowany do większej liczby osób.
Porozkazujmy sobie:
7@>18  ......................
28=5A8  ......................
?5@5409  ......................
=5 A?8  ......................
V48  ......................
:C@8  ......................
?>409  ......................
701C4L  ......................
<& =0 25G5@N  na kolację