8 <0;8.
Lekcja 25
8 <0;8.
>=8 <0;8.
>1@>3> 4=O!
 810GL, I> 2 ?>=54V;>: 70?V7=82AO. / =5 2AB83 =0 02B>1CA.
 "@510 1C;> E>G !!0 <5=V ?>A;0B8.
VB0T<> 20A =0 C@>FV C:@0W=AL:>W <>28. Witamy państwa na lekcji języka
 / 2B@0B82 A2>N <>1V;:C.
ukraińskiego.
 /: F5 AB0;>AO?
 @89H>2 =0 @>1>BC, ?>:;02 B5;5D>= =0 ?>;8FN V :>;8 G5@57 ?V23>48=8 E>BV2
>AB0==T <8 3>2>@8;8 ?@> B5;5D>==V @>7<>28. Ostatnio mówiliśmy
:><CAL ?>472>=8B8, <>1V;:8 265 =5 1C;>.
o rozmowach telefonicznych.
 "8 4>23> HC:02?
Przypomnijmy sobie następujące wyrażenia:  >23> V 2AN48. V45 =5 <V3 9>3> 7=09B8. V9 B5;5D>= ?@>AB> 7=8:.
 01CBL, EB>AL 9>3> 2:@02?
472>=8B8 dzwonić
 >6;82>. ;5 EB> F5 <V3 1CB8? "0< 65 BV;L:8 7=09><V 1C;8.
B5;5D>=C20B8 70 =><5@>< telefonować na numer
?5@5472>=8B8 zadzwonić jeszcze raz
Przetłumaczymy dialog:
<V6=0@>4=89 72'O7>: połączenie międzynarodowe
810GL, I> O 2 ?>=54V;>: 70?V7=82AO.
Wybacz, że w poniedziałek się spóz
niłem.
<>1V;:0 komórka
/ =5 2AB83 =0 02B>1CA.
02B>2V4?>2V40G automatyczna sekretarka Nie zdążyłem na autobus.
?V4=5AB8 B@C1:C podnieść słuchawkę
"@510 1C;> E>G !! <5=V ?>A;0B8.
Trzeba było chociał posłać mi SMSa.
=01@0B8 =><5@ wybrać numer
/ 2B@0B82 A2>N <>1V;:C.
Straciłem swoją komórkę.
:>4 numer kierunkowy
/: F5 AB0;>AO?
Jak to się stało?
@89H>2 =0 @>1>BC,
Przyszedłem do pracy,
Dzisiaj porozmawiamy trochę o ukraińskiej gramatyce, ale bez obaw. Chodzi o ukraiński
?>:;02 B5;5D>= =0 ?>;8FN
położyłem telefon na półce
czas przeszły, a ten jest  szczególnie dla Polaków  bardzo prosty. Prawdopodobnie już
w trakcie poprzednich lekcji zorientowali się państwo z grubsza, o co w nim chodzi.
V :>;8 G5@57 ?V23>48=8
i kiedy pół godziny potem
Zacznijmy od liczby pojedynczej rodzaju męskiego. Bez względu na osobę użyjemy
E>BV2 :><CAL ?>472>=8B8,
chciałem zadzwonić do kogoś,
zawsze tej samej formy czasownika:
<>1V;:8 265 =5 1C;>.
komórki już nie było.
/ @>182. Robiłem.
"8 4>23> HC:02?
Długo szukałeś?
"8 @>182. Robiłeś.
V= @>182. Robił.
>23> V 2AN48.
Długo i wszędzie.
Podobnie w rodzaju żeńskim użyjemy tylko formy @>18;0:
V45 =5 <V3 WW 7=09B8.
Nigdzie nie mogłem jej znalez
ć.
/ @>18;0.
V9 B5;5D>= ?@>AB> 7=8:.
Mój telefon po prostu zniknął
"8 @>18;0.
01CBL, EB>AL 9>3> 2:@02?
>=0 @>18;0. Być może ktoś go ukradł?
>6;82>. ;5 EB> F5 <V3 7@>18B8?
Z liczbą mnogą jest jeszcze łatwiej, bo forma czasownika nie zależy już nawet od Możliwe. Ale kto to mógł zrobić?
rodzaju. Więc bez względu na to, czy chodzi o kobiety, mężczyzn, dzieci czy zwierzęta,
"0< 65 BV;L:8 7=09><V 1C;8.
Tam przecież byli tylko znajomi.
użyjemy tego samego słowa. Oto przykład z czasownikiem <0B8 (czyli mieć):
Zwróćmy uwagę na niektóre wyrazy czasu przeszłego, które pojawiły się w tym dialogu. Możliwe, że pamiętacie państwo z poprzednich lekcji zjawisko wymiany głosek  > oraz
W wielu ukraińskich wyrazach czas przeszły rodzaju męskiego powstaje przez usunięcie  5 na  V . Spora część ukraińskich czasowników tworzy czas przeszły nie tylko przez
końcówki, jak w wypadku czasownika 7=8:=CB8  zniknąć. odrzucenie końcówki, ale i przez taką właśnie wymianę. Dotyczy to między innymi
czasownika <>3B8  móc, który w czasie przeszłym rodzaju męskiego ma formę <V3:
Mężczyzna, jeśli zniknie, może powiedzieć:
/ <V3.
/ 7=8:. czyli Zniknąłem.
"8 <V3.
V= <V3.
ale kobieta w takiej sytuacji powie:
W rodzaju żeńskim natomiast mówi się:
/ 7=8:;0. Zniknęłam.
/ <>3;0.
Zdemaskowany kłamca albo złodziej telefonów mógłby sobie powiedzieć:
"8 <>3;0.
/ 2;8?. czyli Wpadłem.
>=0 <>3;0.
od czasownika 2;8?=CB8 wpaść.
A w liczbie mnogiej wszystkich rodzajów powiemy:
Podobnie jest na przykład z czasownikami:
8 <>3;8.
8 <>3;8.
2AB83=CB8 czyli zdążyć
>=8 <>3;8.
1V3B8 czyli biec
2<5@B8 umrzeć
Według tej samej zasady tworzymy czas przeszły sporej liczy czasowników, np.:
czy 2>A:@5A=CB8 zmartwychwstać
CB5:B8 (uciec) 2BV: (uciekł)
=5AB8 (nieść) =VA (niósł)
Podajemy odmianę tych słów w liczbie pojedynczej rodzaju męskiego:
25AB8 (prowadzić) 2V2 (prowadził)
<5@, 0;5 2>A:@5A. Umarł, ale zmartwychwstał.
/ 1V3 V =5 2AB83. Biegłem i nie zdążyłem.
Powtórzmy kilka istotnych przykładów:
"8 1V3 V =5 2AB83. Biegłeś i nie zdążyłeś.
V= 1V3 V =5 2AB83. Biegł i nie zdążył.
V= =5 2AB83 =0 02B>1CA. Nie zdążył na autobus.
'><C B8 <5=V =5 ?>472>=82? Czemu do mnie nie zadzwoniłeś?
V= =5 <V3. On nie mógł.
 "0@0A5, <5=V 740TBLAO, I> O ?>GC;0 472V=>:. '8 F5 =5 1C2 A83=0; B2>TW
<>1V;:8? V= ?>1V3. On pobiegł.
 V9A=>! &5 C <5=5 2 :8H5=V.
>=0 1V3;0. Ona biegła.
 AL V ?@>?060 7=09H;0AO!
8 7=09H;8. Znalez
liście. (albo: Znalazłyście.)
8 7=8:;8. Zniknęliśmy. (albo: Zniknęłyśmy.)
Powiedziałam Tarasowi:
"0@0A5, <5=V 740TBLAO, I> O ?>GC;0
Zdaje mi się, że słyszałam dzwonek.
472V=>:.
B65 7=8:0T<>!<&
'8 F5 =5 1C2 A83=0; B2>TW <>1V;:8?
Zapytałam, czy to nie był sygnał jego komórki.
> ?>10G5==O! )0A;82>!
Taras powiedział:
V9A=>! &5 C <5=5 2 :8H5=V.
Rzeczywiście. To u mnie w kieszeni.
AL V ?@>?060 7=09H;0AO!
Oto i zguba się znalazła!
<& B65 7=8:0T<>!  No to znikamy!