made by koperek©

Kolonializm

narodził się w

XIXw.

Paostwami, które wiodły prym w kolonizacji

były:

Francja;

*

Anglia;

*

Hiszpania;

*

Belgia;

*

Niemcy;

*

Portugalia.

*

Głównie kolonizowano paostwa Afryki, ale też Azję (południową i południowo- wschodnią),
Amerykę Łacioską i Południową.

Przyczyny powstania ruchu kolonizacyjnego :

surowce

(kraje

Europy

Zachodniej

przygotowywały

się

już

wtedy

*

do I Wojny Światowej);

tania siła robocza, niewolnicy (niewolnictwa zakazano w

1815 roku

*

na Kongresie Wiedeoskim);

rynek zbytu.

*

Afryka została zajęta do tego stopnia, że autonomię zachowały tylko dwa paostwa: Nigeria i Etiopia,
przy czym ta druga została w 1936 roku zajęta przez Mussolini’ego.

PROCES DEKOLONIZACYJNY

to proces odzyskiwania niepodległości przez kolonie i wycofywania się

kolonizatorów.

Niemcy straciły swoje posiadłości kolonialne po I Wojnie Światowej na mocy

traktatu wersalskiego

,

Włochy już

w latach 40. XX w.

, a reszta krajów po II Wojnie Światowej.

Przyczyny powstania ruchu dekolonizacyjnego :

podpisanie

w 1941 roku

Karty Atlantyckiej

;

*

Anglia i Francja przestały byd takimi mocarstwami po II Wojnie Światowej,

*

władzy i znaczenia nabrały Stany Zjednoczone i ZSRR, które nie miały kolonii;

wojska paostw kolonialnych lojalnie walczyły w czasie II Wojny Światowej po stronie

*

swoich kolonizatorów, licząc w zamian na odzyskanie autonomii;

mocarstwa organizowały życie gospodarcze, kulturowe, ale także oświatowe ludów

*

skolonizowanych, co rozbudziło ambicje narodowe tych krajów.

made by koperek©

Cały proces przebiegał dwutorowo:

1)

stopniowe nadawanie autonomii i niepodległości, bezkrwawo (Anglia);

2)

procesy militarne, partyzantka (Francja).

W związku z dekolonizacją

w 1954 roku

wybuchła

pierwsza wojna

na tym tle, w Algierii.

Paostwo to miało duży udział w II Wojnie Światowej – tam schronił się Dégal i jego wojsko,
prawie całe wybrzeże było zajęte przez Francuzów. Traktowali oni Algierczyków jak naród podbity,
poddaoczy, nie chcieli wycofad się z kolonii, bo była bardzo bogata, poza tym dużo rodowitych
Francuzów traktowało ją jak swoją ojczyznę. To dało powód do krwawej wojny na wyniszczenie.
Algierczycy założyli partyzancki

Front Wyzwolenia Narodowego

. Francuzi przegrali m.in. dlatego,

że w tym samym czasie prowadzili działania wojenne w Wietnamie.

1960

– tzw.

rok Afryki



najwięcej wyzwolonych paostw

1962

– utworzenie niepodległego paostwa algierskiego

Specyficzna sytuacja wytworzyła się w RPA, gdzie

od 1948 roku

panował system paostwowy,

oparty na rasizmie względem białej ludności i trwał aż

do 1994 roku

(

APARTHEID

).

Dekolonizacja nie rozwiązała problemów Afryki, gdyż jej paostwa były niestabilne gospodarczo,
społecznie i politycznie,

granice

przebiegały w sposób nienaturalny (linie proste), nie uwzględniając

granic etnicznych, kulturowych, co powodowało wiele wojen domowych. Często były też zamachy
stanu, dyktatury, reżimy wojskowe.

W latach 70. i 80. XX w.

widoczny był silny wpływ paostw

europejskich (głównie Francji), popierających lub obalających niektóre ustroje.

TRZECI ŚWIAT – kraje postkolonialne

DRUGI ŚWIAT – kraje socjalistyczne, postradzieckie

PIERWSZY ŚWIAT – demokratyczny Zachód

Zimna wojna obejmowała również kraje Afryki ze względu na znajdujące się tam ogromne złoża
naturalne, kopalnie, zakłady przemysłowe. Ponadto kraje te były ściśle połączone gospodarczo
ze swoimi mocarstwami. Był to również doskonały rynek zbytu (m.in. broni dla USA) i źródło taniej
siły roboczej.

Afryka była ( i ciągle jest) bardzo biedna, zacofana kulturowo, społecznie i gospodarczo, bo paostwa
kolonizatorskie nie dążyły do rozwinięcia kolonii, ale maksymalnego wykorzystania ich.

1963

– pierwsza próba zjednoczenia Afryka; powstała

Organizacja Jedności Afryki

, strzegąca

bezpieczeostwa, suwerenności i jedności paostw afrykaoskich. Później przekształciła się
w

Unię Afrykańską

.

made by koperek©

Były perłą korony brytyjskiej. Anglicy, wycofując się stamtąd, podzielili
je arbitralnie na Indie i Pakistan, które – podobnie, jak to miało miejsce w Afryce
przy podziałach arbitralnych – toczyły wojny o przygraniczny Kaszmir.

Do

wyzwolenia

Indii

spod

panowania

brytyjskiego

przyczynił

się

Gandhi.

W 1947 roku

jego przyjaciel, Neru, został premierem, który jednak – przeciwnie do Gandhi’ego –

okazał się byd zwolennikiem industrializacji i rozwoju technicznego.

1982

– wojna brytyjsko- argentyoska o Falkandy

Dzisiejszy świat nie dzieli się, jak kiedyś, na wschód i zachód, lecz północ i południe. Jest to wynikiem
procesów kolonizacji i dekolonizacji, które „wyssały” z kolonii większośd bogactw i dób naturalnych.
Co prawda później np. Francja strała się naprawid swoje błędy z przeszłości, ułatwiając zdobycie
obywatelstwa imigrantom afrykaoskim. Skutkuje to jednak sporymi problemami również w krajach
niegdyś kolonizujących.