Temat: Afryka po II wojnie światowej. Procesy dekolonizacyjne na świecie.

1. Afryka po II wonie światowej

• W skolonizowanej Afryce po II wojny światowej tendencje niepodległościowe.

• Państwa Europejskie akceptują Kartę Atlantycką - prawo narodów do własnego państwa

• Trudno się rozstać bogactwami naturalnymi i tanią siłą roboczą.

• Trzeci Świat - określa się tak zacofane państwa powstałe w wyniku dekolonizacji

a. Wojna w Algierii

• 1954 wybucha powstanie w koloni francuskiej- Algierii -wojna trwa do 1962.

• Francuzi dokonywali masowej eksterminacji ludność, zależało im na utrzymaniu Algierii, ponieważ żyło tam dużo osadników francuskich.

b. Pierwsze niepodległe państwa Afrykańskie

• Kolonie Brytyjskie

• 1957 powstaje niepodległa Ghana (pół zach. Afryka z poł. Złotego Wybrzeża z Togo)

• Pierwszy premier i twórca panafrykanizmu Kwame Nkrumah

• Kolonie Belgijskie

• 1960 niepodległość Konga Belgijskiego (Afryka środkowa)

• Secesja (odłączenie) bogatej prowincji Katangi -wojna domowa do 1965

• Do końca lat osiemdziesiątych XX w większość państw afrykańskich uzyskała niepodległość i wstąpiły do ONZ.

c. W 1963 powstała Organizacja Jedności Afryki (OJA)

• Powstała na konferencji w Addis Abebie (siedziba) w Etiopii - zrzesza ona wszystkie niepodległe kraje Afrykańskie

• Cel - obrona suwerenności i integralności, umacnianie jedności i solidarności oraz przyspieszanie rozwoju społeczno gospodarczego państw afrykańskich.

d. Polityka apartheidu (RPA 1948-1994) - segregacji rasowej

• Dyskryminacja ludność kolorowej będącej w większości przez mniejszość europejską, która miała władze polityczną gospodarcza i społeczną w republice.

• Likwidacja apartheidu lata 90 -te XX w.- prezydent Willem de Klerk Nelson Mandela

e. Neokolonializm - utrzymywanie zależności gospodarczych i politycznych przez mocarstwo w stosunku do koloni, która uzyskała niepodległość

• W Afryce w czasie zimnej wojny ścierały się interesy Zachodu (Francja) i Wschodu -ZSRR

• Kraje afrykańskie po odzyskaniu niepodległości:

• Zamachy stanu i przewroty polityczne, wojskowe, wojny domowe, walki plemienne rządów autorytarnych

• Najkrwawsze walki:

• Algieria, Sudan, Etiopia, Somalia, Uganda, Mozambik, Zimbabwe, Angloia, Czad i Niger. Konflikt na granicy Kongo i Ruady plemion Tutsi i Hutu..

2. Geneza procesów dekolonizacyjnych

• Państwa Kolonialne Francja Wielka Brytania, Belgia, Holandia, Portugalia i Hiszpania po II wojnie zbyt słabe by utrzymać zamorskie posiadłości

• Społeczności kolonialne w wojnie walczyły po stronie metropolii a po jej końcu w nagrodę chciały niepodległości, wzrosła też świadomość narodowa kolonistów

3. Brytyjska Wspólnota Narodów

a. Kolonie brytyjskie uzyskiwały autonomię na drodze pokojowej

• Zachowały luźny związek metropolią, wschodząc w skład Brytyjskiej Wspólnoty Narodów na czele brytyjska królową ( m.in. Australia, Bahama, Kanada, Jamajka i Nowa Zelandia)

b. utrata Indii przez Wielka Brytanie - w 1947 podział koloni przez Brytyjczyków na Indie i Pakistan i początek walki tych państw o Kaszmir

• Wybitni politycy Indyjscy: Mahatma Gandhi, premierzy: Jawaharlal Nehru i Indira Gandhi

4. Rozpad imperiów kolonialnych

a. Francji

• 1954 po przegranej wojnie z kolonii francuskich powstał Wietnam, Kambodża i Laos

• 1956 spod rządów francuskich wyzwoliła się Tunezja i Maroko

• 1960 niepodległość zyskały państwa wchodzące w skład Francuskiej Afryki Zach.

b. Portugalii

• „Rewolucja goździków” w Portugalii 1974 -1975

• Bezkrwawy przewrót wojskowy w Portugalii - w wyniku, którego rządy przejęła junta wojskowa na czele - Antonio de Spinola

• Zrezygnowano z kosztochłonnych kolonii ( m.in. Angloa, Mozambik)

5. Brytyjsko -argentyński spór o Falklandy -1982 (Malwiny)

• Zajęcie przez Argentynę Falklandów - spowodowało skuteczną interwencję na wyspach Brytyjczyków ( sukces premier Margaret Thatcher)

Zadanie domowe str. 233

1. Wyjaśni znaczenie pojęć: kolonia, dekolonizacja, Trzeci Świat

• Kolonia - posiadłość metropolii znajdujące się poza jej granicami i podlegająca bezpośredniej zależności politycznej i gospodarczej. Dekolonizacja - proces uniezależniania się krajów i narodów spod wpływów kolonialistów Trzeci Świat - określa się tak zacofane państwa powstałe w wyniku dekolonizacji

Pytania sprawdzające:

1. Wyjaśni, czego dotyczyło i gdzie występowało zjawisko apartheidu

• Polityka apartheidu (RPA 1948-1994) - segregacja rasowa - dyskryminacja ludność kolorowej będącej w większości przez mniejszość europejską, która miała władze polityczną gospodarcza i społeczną w republice.

125

---