Rachunkowość bankowa
16.11.2005
Zaliczenie: 10.01 lub 24.01.2006
Zadania na zaliczeniu:
Dekretacja
Księgowanie na kontach
Podana dekretacja i ułożyć treść
Literatura:
Rozporządzenie MF z 10 grudnia 2001 „W sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków” DZ.U. nr 149 poz. 763
Rozporządzenie MF z 12 grudnia 2001 „W sprawie wzorcowego planu kont” DZ.U. nr 152 poz. 1727
Rozporządzenie MF z 10 grudnia 2003 „ w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków” DZ.U. nr 218
Podręczniki 2003 i później
Konsultacje: czwartek 12-14, p. 224
Rachunkowość bankowa - jest to system gromadzenia, przetwarzania i prezentacji informacji dotyczących stanów i procesów kształtujących majatek banku.
Procesy występujące w banku można podzielić na 4 grupy:
Usługi finansowe - operacje związane z udzielaniem kredytu, operacje związane z przyrzeczeniem kredytu, operacje związane z emisją papierów wartościowych.
Usługi depozytowe - polegają na przyjmowaniu wolnych środków pieniężnych od klientów banków.
Usługi związane z obsługą obrotu płatniczego między klientami - obtót bezgotówkowy.
Inne usługi - np. doradztwo, pośrednictwo.
Zakres rachunkowości bankowej:
Opis stosowanych zasad rachunkowości: bankowy plan kont, wykaz prowadzonych ksiąg rachunkowych, dokumentacja systemu przetwarzania danych.
Opis stosowanych i sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych:
Dziennik - chronologiczne zapisy,
Księgi główne - wykaz kont syntetycznych,
Księgi pomocnicze - wykaz kont analitycznych,
Zestawienie obrotów i sald,
Inwentarz - wykaz aktywów i pasywów; sporządzają tylko te firmy, które wcześniej nie prowadziły pełnej rachunkowości.
Wycena aktywów i pasywów.
Sporządzanie sprawozdań finansowych i ich badanie.
Przechowywanie dokumentacji i ksiąg rachunkowych.
BANKOWY PLAN KONT
W planie kont banku należy posłużyć się dwoma pojęciami:
Konta ogólne
Konta ogólne występują w bankowym planie kont i każde z nich ma swój numer i nazwę. W banku konta pogrupowane są w 10 zespołów od 0 do 9.
Zespół 0 - Majątek trwały
Zespół 1 - Operacje z udziałem środków pieniężnych i operacje z podmiotami finansowymi
Zespół 2 - Operacje z podmiotami niefinansowymi
Zespół 3 - Operacje z podmiotami sektora rządowego i samorządowego
Zespół 4 - Papiery wartościowe
Zespół 5 - Operacje różne
Zespół 6 - Fundusze własne
Zespół 7 - Koszty i straty
Zespół 8 - Przychody i zyski
Zespół 9 - Konta pozabilansowe, które dotyczą zobowiązań udzielonych i otrzymanych np. z tytułu gwarancji
Wyznaczniki - są to elementy uzupełniające, które umożliwiają dostarczenie określonych informacji bez konieczności stosowania zapisów analitycznych.
Rodzaje wyznaczników:
Waluty, w której prowadzona jest operacja,
Partner operacji:
Rezydent - obywatele Polski, w tym osoby posiadające obywatelstwo polskie przebywające zagranicą oraz osoby prowadzące działalność gospodarczą na terenie Polski.
Nierezydent - to osoba nie posiadająca statusu rezydenta, a więc przede wszystkim podmioty zagraniczne.
Klasyfikacja według której podmioty dzieli się na trzy grupy:
Podmioty finansowe - Bank Centralny, inne banki krajowe, instytucje finansowe, biura maklerskie, poczta polska, banki zagraniczne, międzynarodowe organizacje finansowe,
Podmioty niefinansowe - osoby fizyczne i prawne prowadzące działalność gospodarczą, osoby fizyczne nie prowadzące działalności gospodarczej, fundacje, stowarzyszenia, związki zawodowe,
Podmioty sektora rządowego i samorządowego - cała sfera budżetowa.
Okres zapadalności - jest to okres, w którym dana należność powinna być spłacona lub depozyt wypłacony.
BILANS BANKU
Aktywa banku pogrupowane są według malejącego stopnia płynności, tzn. najpierw ujmowane są środki pieniężne, a na końcu rzeczowe aktywa trwałe. Pasywa w bilansie pogrupowane są według malejącego stopnia wymagalności. Najpierw ujmowane są zobowiązania, czyli kapitały obce a później kapitały własne. Zachowana jest zasada równowagi bilansowej.
OPERACJE Z PODMIOTAMI NIEFINANSOWYMI
Dotyczą one przede wszystkim:
Udzielania kredytów przez bank,
Operacji depozytowych.
Ad. 1) Dla banku udzielane kredyty są należnościami. Należności od podmiotów niefinansowych ujęte są w zespole drugim bankowego planu kont. Należności z tytułu udzielonych kredytów można podzielić na 5 grup:
Należności normalne - są to należności, których opóźnienie w spłacie nie przekracza 1 miesiąca,
Należności pod obserwacją - są to należności, których opóźnienie w spłacie wynosi od 1 do 3 miesięcy oraz należności od podmiotów, które wymagają ze strony banku szczególnej uwagi ze względu na występujące ryzyko w branży, regionie, itd.,
Należności poniżej standardu - są to należności, których opóźnienie w spłacie wynosi od 3 do 6 miesięcy,
Należności wątpliwe - są to należności, których opóxnienie w spłacie wynosi od 6 do 12 miesięcy,
Należności stracone - należności, których opóźnienie w spłacie przekracza 12 miesięcy oraz należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub upadłości, a także od dłużników, których pobyt jest nieznany.
Banki tworzą rezerwy na należności z wyjątkiem należnosci normalnych. Tworzenie rezerw wynika z zasady ostrożności. Wysokość tworzonych rezerw wynosi:
Dla należności pod obserwacją 1,5% kwoty należności,
Dla należności poniżej standardu 20% kwoty należności,