1. Do czego służą liczniki i jakie znasz ich rodzaje? Omów podstawowe parametry licznika.

Słuza do zliczanai imipulsow i pamiętania ich liczby.

Każdy licznik posiada: pojemnaosc - liczba impulsow jaka można doporowadzic na wejście licznika, a jego stan nie ulegnie zmianie. ( licznik po przepełnieniu zeruje się i liczy od nowa)

Najpopularniejsze liczniki licza do m=16 i m=10.

Dziela się na liczące w przod (dodające) i w Tyl (odejmujące).

Liczniki dzielimy na asynchroniczne i synchroniczne. Asynchroniczne to takie, w których zmiany stanow przerzutnikow nie występują jednoczesnie, lecz kolejno, gdyzwejscie zegarowe każdego przerzutnika polaczone jez z wyjsciem przerzutnika poprzedzającego w układzie licznika tworzsac strukture szeregowa.

Liczniki synchroniczne charakteryzuja się tym ze wejścia zegarowe wszystkich rpzerzutikow składowych połaczone SA rownolegle i zmiany ich stanow następują jednoczesnie w takt odpowiedniego zbocza impulsu.

2. Narysuj schemat blokowy dowolnego licznika asynchronicznego (podanego przez prowadzącego) i wyjaśnij na podstawie przebiegów czasowych ich działanie.

Licznik szeregowy liczący do szesnastu

Licznik równoległy liczący do osmiu:

3. Co to są rejestry, do czego służą i jakie znasz ich rodzaje ?

Rejestry to układy służące do chwilowego przechowywania informacji w urządzeniach cyfrowych. W tym względzie spełniają role pomocniczych układow pamięciowych, zwykle o niewielkiej pojemności. Służą często jako urządzenia pośredniczące miedzy urządzeniami o rożnej szybkości.

Rejestr przesowajacy - stanowi on zespol przerzutnikow D połaczonych kaskadowo w taki spoosb, ze synchronicznie z wejściowymi impulsami zegarowymi stan logiczny każdego przerzutika jest przenoszony w łańcuchu kolejno do sąsiednich pozcji, Az do wprowadzenia na zewnarz układu.

Pobranie informacji z rejestru może nastąpić szeregowo (bit po bicie z wyjscia rejestru) lub równolegle (poprzez jednoczesny odczyt z wyjsc wszystkich przerzutnikow)

Informacja w rejestrze przesowaacym może być przemieszczan a wrpawo lub w Leo w zależności od staniu wejsc określających tryb pracy. => rejestry rewersyjne

Rodzaje rejestrow: szeregowo-szeregowe, szeregowo-rownolegle, równoległo-szeregowe, równoległo-rownolegle.

4. Narysuj schemat blokowy wskazanego rejestru i opisz proces wpisywania i przetwarzania w nim informacji.
   

5. Podaj przykłady zastosowań rejestrów szeregowych i równoległych.

REJESTR RÓWNOLEGŁY - Informacja jest wpisywana i wyprowadzana równolegle.

REJESTR RÓWNOLEGŁO - SZEREGOWY - Informacja jest wpisywana równolegle a wyprowadzana szeregowo.

REJESTR SZEREGOWO - RÓWNOLEGŁY - Informacja jest wpisywana szeregowo a wyprowadzana równolegle.

6. Co to są sumatory i do czego służą? Narysuj realizację półsumatora, sprawdź jego tabelę prawdy i opisz wyjścia.

SUMATOR realizuje operację dodawania, możliwe jest łączenie ich kaskadowo (sumowanie liczb wielobitowych).

Aby realizować dodawanie na pierwszej pozycji najmniej znaczącej, trzeba dysponować układem, o dwóch wejściach wytwarzajcacym ich sumę i realizującym, gdy potrzeba, przeniesienie do sumowania następnej, bardziej znaczącej pozycji. Taki układ nazwany jest półsumatorem.

A	B	S	C
0	0	0	0
0	1	1	0
1	0	1	0
1	1	0	1

7. Podaj na schematach przykład sumatorów : równoległego i szeregowego. Wyjaśnij zasadę ich działania i wymień podstawowe różnice pomiędzy tymi układami.

8. Jaką rolę pełni multiplexer? Do czego służy demultiplexer? Opisz ich działanie i podaj przykłady zastosowań obu układów.

Multiplekserem nazywamy układ, który umozliwia wybor jednego z n wejsc informacyjnych i przeslanie sygnaluz tego wejścia na wyjscie układu. O tym, które wejście ma być w danej chwli wybrane, decyduje stan wejsc adresowych. Multiplekser realizuje zatem funkcje wielopołożeniowego przelacznika z cyfrowym wyborem pozycji.

Demultiplekser spełania funkcje odwrotne niż multiplekser. Wybiera on zedno z wyujsc układu w celu przesłania do nich informacji z wejścia. Wybor wyjscia sterowany jest adresem doprowadzanym w postaci binarnej we wejsc adresowych układu.

9. Jakiego typu układami cyfrowymi są sumatory i czym się charakteryzują.

Sumatory SA układami realizującymi operacje arytmetycznego sumowania liczb binarnych. Dzielimy je na układy polsumator, który posiada dwa wejścia wytwarzające sume jednej pozycji liczb binarnych i gdy potrzeba przeniesienie do sumowania nastepnej, bardziej znaczącej pozycji. Oraz na sumator, który będzie potrzebny dla każdej nastepnej pozycji, przyjmie trzy bity: dwa które SA dodawane i trzeci jako przeniesienie z poprzedniej pozycji. Wytwarza on sume i bit przeniesienia do nastepnej, bardziej znaczącej pozycji.

10. Co to są przetworniki C/A i A/C?

Przetwornik cyfrowo-analogowy (C/A)(ang. Digital-to-Analog Converter) jest to układ przetwarzający dyskretny sygnał cyfrowy na równoważny mu sygnał analogowy. Przetwornik ma n wejść i jedno wyjście. Liczba wejść zależy od liczby bitów słowa podawanego na wejście przetwornika (np. dla słowa trzybitowego - trzy wejścia a_1, a_2, a₃). Natomiast na jego wyjściu pojawia się informacja analogowa (np. w postaci napięcia). Napięcie na wyjściu przetwornika jest proporcjonalne do napięcia odniesienia oraz do liczby (n-bitowe słowo) zapisanej w kodzie dwójkowym. Wartość tego napięcia można obliczyć korzystając ze wzoru:

   Przetwornik analgowo-cyfrowy (ang. Analog-to-Digital Converter) przetwarza sygnał analogowy na odpowiadający mu dyskretny sygnał cyfrowy. Jest to układ o jednym wejściu i n wyjściach. Otrzymana w wyniku przetwarzania liczba dwójkowa jest proporcjonalna do wartości analogowego sygnału wejściowego 

czas konwersji (przetwarzania) - czas, jaki upływa między podaniem sygnału wejściowego rozpoczynającego przetwarzanie a pojawieniem się na wyjściu sygnału cyfrowego;
rozdzielczość - definiowana tak jak dla przetwornika C/A

11. Co to jest błąd dyskretyzacji?

12. Czym się różni przetwornik C/A ośmiobitowy od szesnastobitowego?

13. Narysuj drzewo klasyfikacji pamięci.

14. Czym różni się pamięć typu RAM od ROM?

Pamiec RAM jest pamięcią ulotną o swobodnym dostępie, umożliwiają szybki zapis i odczyt slowa danych, dzieli się na SRAM (stanic) i DRAM (dynamic) , pamiec ROM nielotna, programowana maską dziala się na PROM (jednorazowego zapisu przez użytkownika) i EPROM (wielokrotnie zapisywanie/kasowanie)

15. Co to są pamięci statyczne i dynamiczne oraz czym różni się miedzy sobą.

Pamieci statyczne sa to pamieci które w przeliczeniu na jeden bit pamieci zajmuja stosunkowo duzo miejsca w układzie scalonym, sa najszybsze i sa rodzajem pamieci ulonej , nie potrzebuja odświeżania, trzymaja dane przy minimalnym poborze pradu.

Pamieci dynamiczne, pobieraja wiecej pradu niż statyczne, SA wieksze i musza być odświeżane, SA także wolniejsze, największym z nimi problemem jest odczyt zapisanych informacji

16. Podaj definicję pamięci ulotnej.

Pamięcią ulotna nazywamy taka pamiec która pozwala na zapisywanie, kasowanie i ponowne zapisywanie jej informacjami podawanymi przez użytkownika, dzieli się na pamiec o swobodnym dostępie RAM i bez swobodnego dostępu (np. CAM)

17. Podaj definicję pamięci nie ulotnej.

Pamięcią nie ulotna nazywamy taka pamiec, która sluzy tylko do odczytu, charakteryzuje się tym ze pamiec zostaje zapisana już w momencie produkcji i której nie można zmienic w żaden sposób.

---