Temat: Istota i znaczenie rachunkowości.

1. DEFINICJA RACHUNKOWOŚCI

Przez rachunkowość należy rozumieć całkowity, zwarty i logiczny system gromadzenia oraz przetwarzania danych dotyczących majątku przedsiębiorstwa i jego działalności, a także prezentacji informacji ekonomiczno-finansowych.

Rachunkowość jest ściśle powiązana z praktyką, której bezpośrednio służy.

Podstawowym celem rachunkowości jest opracowywanie i dostarczanie informacji
o składnikach majątku oraz prowadzonej przez przedsiębiorstwo działalności gospodarczej.
Informacje te służą przede wszystkim:
- zarządowi przedsiębiorstwa do poznania i oceny sytuacji majątkowej oraz finansowej, efektywności wykorzystania zasobów i kapitałów, wyników finansowych, obciążeń podatkowych, pozycji jednostki na rynku, a także do podejmowania decyzji zarówno operacyjnych jak i strategicznych,
- otoczeniu przedsiębiorstwa, które jest z nim powiązane transakcjami gospodarczymi i kapitałami.

Rachunkowość umożliwia uzyskanie przejrzystego i wiarygodnego obrazu rzeczywistości gospodarczej przedsiębiorstwa, jej rentowności, płynności finansowej oraz gospodarności.
Z ewidencji prowadzonej przez rachunkowość wynikają również ważne informacje dla właścicieli podmiotów gospodarczych w zakresie eksploatowania majątku.
Ponadto sprawozdania i raporty finansowe sporządzone na podstawie ksiąg rachunkowych stanowią podstawę do okresowych rozliczeń z organami fiskalnymi, właścicielami itp., są także źródłem informacji dla potencjalnych inwestorów.

Zgodnie z ustawą rachunkowość obejmuje:

- przyjęte zasady (politykę) rachunkowości,
- prowadzenie na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych, ujmujących
zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym,
- okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu
aktywów i pasywów,
- wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego,
- sporządzanie sprawozdań finansowych,
- gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz pozostałej dokumentacji
przewidzianej ustawą,
- poddanie badaniu i ogłoszenie sprawozdań finansowych w przypadkach przewidzia-
nych ustawą,

2. ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Prawidłowe i rzetelne oraz zgodne z regułą wiernego obrazu przedstawienie w księgach rachunkowych oraz w sprawozdaniach finansowych sytuacji majątkowej, a także finansowej uwarunkowane jest stosowaniem nadrzędnych zasad rachunkowości.

- ZASADA WIERNEGO I RZETELNEGO OBRAZU
(art. 4 ust. 1 oraz art. 8 ust. 2 ustawy o rachunkowości)
- ZASADA KONTYNUACJI
(art. 5 ust. 2 ustawy o rachunkowości)
- ZASADA PODSTAWY MEMORIAŁOWEJ
(art. 6 ust. 1 ustawy o rachunkowości)
- ZASADA WSPÓŁMIERNOŚCI
(art. 6 ust. 2 ustawy o rachunkowości)
- ZASADA OSTROŻNEJ WYCENY
(art. 7 ust. 1 ustawy o rachunkowości)
- ZASADA ISTOTNOŚCI
(art. 8 ust. 1 ustawy o rachunkowości)
- ZASADA CIĄGŁOŚCI
(art. 5 ust. 1 oraz art. 8 ust. 2 ustawy o rachunkowości)

W sprawach nieuregulowanych przepisami ustawy o rachunkowości przedsiębiorstwo może stosować krajowe standardy rachunkowości wydane przez Komitet Standardów Rachunkowości.
W przypadku braku uregulowania sprawy krajowymi standardami rachunkowości można stosować Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (art. 10 ust. 3 ustawy o rachunkowości).

3. KATEGORIE RACHUNKOWOŚCI

Informacje tworzone przez rachunkowość oprócz odbiorców zewnętrznych są ukierunkowane na potrzeby użytkowników wewnętrznych.
Stanowiło to podstawę do rozgraniczenia w teorii i praktyce rachunkowości na dwie kategorie, tj. na rachunkowość finansową oraz zarządczą.

Rachunkowość finansowa jest wykorzystywana do kontroli finansowej i rewizji ksiąg rachunkowych oraz sporządzania sprawozdań finansowych, w tym w szczególności rocznego sprawozdania podstawowego, jakim jest bilans.

Rachunkowość zarządcza wykorzystuje odpowiednie techniki i procedury, które mają za zadanie wspomagać kierownictwo oraz zarząd przedsiębiorstwa w procesie podejmowania decyzji gospodarczych, jak również kontroli.

Między tymi dwiema kategoriami rachunkowości istnieją wzajemne korelacje i powiązania. Znajduje to swój wyraz w tym, że:

- informacje pochodzące z rachunkowości finansowej ujmowane są zarówno w sprawozdaniach (raportach) wewnętrznych, jak i obligatoryjnych sprawozdaniach finansowych; oznacza to wykorzystanie tych informacji w procesie zarządzania przedsiębiorstwem.

- obie rachunkowości opierają się na tych samych podstawowych pojęciach i kategoriach ekonomicznych (majątek trwały, kapitał, zysk itp.).

4. ORGANIZACJA RACHUNKOWOŚCI

Organizacja rachunkowości polega na działaniu zmierzającym do logicznego i skutecznego powiązania ze sobą wszystkich czynności oraz środków technicznych, służących udokumentowaniu, a także ewidencji stanu majątkowego, jak również wynikających z działalności gospodarczej operacji przedsiębiorstwa (ustalenie kosztów, przychodów i wyniku finansowego). Następnie prezentacji zagregowanych informacji z tego zakresu w postaci sprawozdawczości finansowej.

Zorganizowanie rachunkowości w przedsiębiorstwie wymaga:

- opracowania zakładowego planu kont,
- opracowania instrukcji wystawiania, obiegu i archiwizowania dowodów księgowych,
- wyboru formy ewidencji księgowej,
- wyboru i zastosowania właściwych środków technicznych do ewidencji oraz
przetwarzania danych wynikających z dokumentacji księgowej,
- zorganizowania wewnętrznej kontroli rachunkowości,
- okresowego przeprowadzania inwentaryzacji,
- podziału pracy pomiędzy komórkami i pracownikami służby finansowo-księgowej.

Dokonując wyboru rozwiązań dopuszczonych ustawą i dostosowując je do potrzeb jednostki, należy zapewnić wyodrębnienie w rachunkowości wszystkich zdarzeń istotnych do oceny sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostki, przy zachowaniu zasady ostrożności.

Bibliografia:

• Świderski J.: Podstawy rachunkowości.
  Oficyna wydawnicza WSEiZ, Warszawa 2008

• Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości; (Dz.U. z 2002 r. nr 76 poz. 694)

• Źródło: http://pl.wikipedia.org/

---