-GEOGRAFIA SPOŁECZNA – W NR 2 15.10.2012r.

1. FUNKCJE GEOGRAFII SPOŁECZNEJ

1. Opisowa – polega na identyfikacji potrzeb materialnych i niematerialnych jednostek i grup społecznych, zasobów (naturalnych i antropogenicznych) i stosunków społecznych w ich środowisku w skali mikrospołecznej, a układów terytorialnych zbiorowości społecznych różniących się poziomem zaspokojenia potrzeb w skali makroskopowej.

2. Wyjaśniająca – polega na identyfikacji czynników i procesów ....

3. Teoretyczna i praktyczna – związana jest z formułowaniem prawidłowości i wskazywaniem na ich podstawie sposobów takiego kształtowania i użytkowania środowiska człowieka ...

1. PODSTAWOWE POJĘCIA W GEOGRAFII SPOŁECZNEJ

• Przestrzeń społeczna / terytorium / miejsce

• Zbiorowości terytorialne – grupy społeczne

• Terytorialny system społeczny

• Kontinuum ...

1. Przestrzeń i miejsce są zasadniczymi składnikami naszego świata. To co na początku jest przestrzenią, jest obce i abstrakcyjne, staje się miejscem w miarę poznania i nadawania przez nas znaczeń.

Przestrzeń społeczna pojęcie wywodzi się z socjologii. Przestrzeń społeczna to przestrzeń użytkowana przez konkretna grupę społeczną, która nadaje jej swoiste cechy, buduje jej symbolikę, zagospodarowuje ją i broni (jest postrzegana jako własność grupy).

Przestrzeń społeczna , ponieważ:

• „jest wytwarzana w procesie zbiorowym,

• charakteryzujemy ją poprzez odwołanie się do określonych działań indywidualnych i zbiorowych,

• ludzie przyznają jej określone znaczenie, wartość,

• może być czyjąś własnością,

• można odwoływać ją do cech ludzi, którzy ją zamieszkują, do cech kultury lokalnej,

• może być rozważana jako odległości i dystanse mierzone ...

1. Miejsce PWN

„miejsce to bezpieczeństwo, przestrzeń to wolność: przywiązani jesteśmy do pierwszego i tęsknimy do drugiego (..,) Przestrzeń staje się miejscem w miarę nadawania wartości. Zamknięta i uczłowieczona przestrzeń staje się miejscem”

Do najważniejszych cech miejsca można zaliczyć: Tuan (1987)

• część przestrzeni wyraźnie wyznaczona i ograniczona

• posiada szczególny charakter ze względu na krajobraz, wspomnienia, uczucia

• ma charakter symboliczny wynikający z indywidualnego doświadczenia człowieka

• jest częścią przestrzeni społecznej intensywnie nasyconej myślą i uczuciami

1. Społeczności lokalne

Społeczność lokalna jest to zbiorowość zamieszkująca wyodrębniona stosunkowo niewielkie terytorium np. parafia, wieś czy osiedle, w której występują silne więzi wynikające ze wspólnoty interesów i potrzeb, a także z poczucia zakorzenienia i przynależności do zamieszkiwanego miejsca.

Według Hillery’ego społeczności lokalne tworzą trzy elementy:

1. Interakcje społeczną (szczególnie face to face)

2. poczucie przynależności do pewnego terytorium

3. istnienie trwałej więzi

Typy społeczności lokalnych:

1. Społeczności wiejskie mają różną wielkość i charakter w zależności od struktury agrarnej, wielkości wsi, występowania funkcji pozarolniczych

2. Społeczności, które tworzą mieszkańcy osiedli i dzielnic (zwłaszcza dużych miast):

• osiedla przyfabryczne

• podmiejskie

• willowe

• handlowe

• slumsy np. Slumsy w Guayaquil, Guayas, Ekwador.

• wielorodzinne

1. Społeczności mało miasteczkowe – mają w sobie właściwą specyfikę określoną charakterem danego miasta, swoistymi zwyczajami, obyczajami, sposobem życia jego mieszkańców (do 20 000 mieszkańców)

2. Społeczności wielkomiejskie – ich charakter wynika ze zróżnicowania społeczno – ekonomicznego mieszkańców, wielkości i znaczenia gospodarczego miasta, jego funkcji i historii np. Warszawa, która jest podzielona na dla centa – nowoczesne i historyczne

3. Społeczności regionalne – poczucie przynależności do regionu, czyli samoidentyfikacja jego mieszkańców np. pod względem aspektu kuchni, ubioru

Terytorialny system społeczny – jest to system społeczny, w którym zbiorowość ludzi trwale zajmuje, zagospodarowuje i kontroluje wyodrębniony obszar ziemi.

W jego skład wchodzą dwie warstwy, czyli poziomy systemowe:

1. warstwa społeczna, czyli zbiorowość

2. ...

Strukturę tego systemu stanowią trzy kategorie relacji wiążących składniki systemu:

1. relacje i działania społeczne

2. relacje i działania transformacyjne polegające na przekształceniu ...