Komunikacja niewerbalna

Pojęcie komunikacji Komunikowanie się jest sztuką porozumiewania i przekazywania informacji. To także umiejętność odbierania informacji.

Komunikowanie jest uznawane za jeden z najistotniejszych elementów procesu intelektualnego i emocjonalnego kształtowania się jednostki ludzkiej.

Komunikowanie to proces tworzenia wspólnych pojęć, opinii, wierzeń za pomocą języka, a także za pomocą znaków wizualnych, gestów, sugestii.

Komunikacja niewerbalna

Badania naukowe wskazują na to, iż ponad 80% informacji odbieranych przez ludzi w procesie komunikacji przesyłanych jest niewerbalnie. Obserwowanie zachowania rozmówcy jest dodatkowym źródłem informacji, których nie uzyskamy z wypowiadanych słów. Z reguły jest tak, że słowa zawierają głównie odniesienie do problemu, rzeczowego tematu negocjacji, a zachowania niewerbalne odnoszą się do stosunku między rozmówcami, zawierają ocenę istniejącego układu międzyludzkiego.

Na komunikację niewerbalną składa się

• Kontakt wzrokowy

• Kontakt fizyczny

• Gestykulacja

• Mimika

• Wygląd zewnętrzny

• Dźwięki paralingwistyczne

• Intonacja głosu

• Elementy środowiska fizycznego

Funkcje komunikatów niewerbalnych

• Wskaźnik znaczeń - poprzez pewne gesty, minę, ruchy przekazujemy informacje podobne do wypowiedzi.

• Ilustracja wypowiedzi - poprzez akty niewerbalne wzbogacamy nasze wypowiedzi teatralnością i żywością zachowań.

• Wskaźnik emocji - zachowania ekspresyjne mają na celu okazanie przeżywanych uczuć.

• Regulowanie zabierania głosu - organizacja rozmowy, ułatwienie zmiany głosu.

• Dopasowanie do sytuacji - osiągnięcie jak najbardziej komfortowej pozycji konwersacyjnej poprzez przyjęcie odpowiedniej pozycji ciała, dostosowanie dystansu fizycznego do dystansu psychicznego, ułatwienie regulacji napięcia psychicznego.

Kontakt fizyczny i dystans

• Sfera intymna 0-45 cm

• Sfera osobista 45-120 cm

• Sfera społeczna 120-360 cm

• Sfera publiczna powyżej 360 cm

Kontakt wzrokowy

Kontakt wzrokowy – funkcje

• Sygnalizacja otwarcia kanału komunikacyjnego

• Poszukiwanie informacji dotyczącej stopnia zrozumienia i chęci odebrania naszej informacji przez partnera

• Ukrywanie lub ujawnianie naszych odczuć wobec partnera

• Rozpoznawanie i utrzymywanie społecznej zależności, uwidaczniającej się szczególnie
  we wstępnej fazie rozmowy.

Gestykulacja

Gesty rąk

• Ręka otwarta skierowana ku górze - gest wyrażający uległość

• Ręka otwarta skierowana ku dołowi - dominatywny stosunek do naszego partnera

• Zamknięta pięść z wyraźnie wyciągniętym palcem wskazującym - symbol dominacji

• „Gest rękawiczki” - charakterystyczny dla polityków, którzy chcą wzbudzić zaufanie

• „Gest śniętej ryby” - sygnalizuje uległość lub osobę o słabym charakterze

• „Gest strzelających kostek” - oznaka twardego
  i agresywnego partnera

• „Gest wieżyczki” - wyraża pewność siebie
  i wywyższanie się w relacjach z podwładnymi

• Gest rąk założonych za głowę - wyraża nasz lekceważący i negatywny stosunek wobec partnera

Gesty wyrażające ocenianie

• Ręce podpierające podbródek - wyraz pewności siebie

• Spoglądanie spoza okularów - wyraz krytycznej oceny wobec naszego partnera

• Wkładanie końcówek okularów do ust - zwlekanie z decyzją

Gesty podejrzliwości i skrytości

• Unikanie kontaktu wzrokowego

• Ręce skrzyżowane na piersiach

• Odchylenie głowy do przodu

• Pocieranie ucha albo nosa

• Odchylanie tułowia do tyłu

Wygląd zewnętrzny, ubiór

Jest częściowo uzależniony od budowy ciała, częściowo od obyczajów kulturowych, a częściowo od osobowości
i indywidualności danej osoby. Obecnie, ubranie niekiedy jest formą manifestacji przynależności społecznej. Staranność ubioru sygnalizuje przywiązywanie wagi do spotkania, nadawanie mu specjalnego znaczenia.

Dźwięki paralingwistyczne (parajęzykowe)

Chodzi o takie wokalizacje, jak śmiech, płacz, ziewanie, mruczenie, mlaskanie, gwizdanie, westchnienia. Ich krótkotrwałość nie oznacza, że nie są ważne.

Jakość wypowiedzi (sposób wokalizacji)

Jest związana z intonacją głosu. Można mówić zimno albo ciepło, ostro albo łagodnie, monotonnie albo dynamicznie, spokojnie lub nerwowo. Czasem sposób mówienia ważniejszy jest niż to, co się mówi. Zimno wypowiedziane pozdrowienie nie brzmi przekonująco, podobnie jak nie przeraża nas krytyka wypowiadana głosem ciepłym i przyjaznym.

Elementy środowiska fizycznego

Rodzaj mebli, charakter wnętrza, oświetlenie, dźwięki, a nawet zapachy tworzą korzystne albo niekorzystne tło spotkania. Wielkie gabinety, nowoczesne meble i bogactwo są znakiem prosperity, przytulne i miękkie fotele kojarzą się z relaksem, a drewniane ławki i odrapane stoły ze szkołą.