Systemy zarządzania jakością na przykładzie PKN ORLEN S.A.

Autoży:

Kamińska Beata

Supeł Maciej

Spis treści

1. Wstęp ………………………………………………………………………..3

2. Charakterystyka firmy ………………………………………………………3

3. Systemy zarządzania jakością na przykładzie PKN ORLEN S.A .………….4

• System Zarządzania Jakością wg ISO 9001……………………………...5

• System Zarządzania Jakością wg AQAP 2120 ...………………………..6

• System Zarządzania Środowiskowego wg ISO 14001…………………...6

• System Zarządzania BHP wg PN-N-1800.. ...…………………………...7

• System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji wg ISO/IEC 27001…8

• System Zarządzania Bezpieczeństwem Żywności HACCP….…………..8

1. Podsumowanie i wnioski…………………………………………………….9

2. Bibliografia ………………………………………………………………...10

1. Wstęp

Celem pracy jest przedstawienie w jaki sposób systemy zarządzania jakością w Polskim Koncernie Naftowym ORLEN S.A. mają wpływ na oferowane klientom produkty i usługi. PKN ORLEN S.A. jest jedną z największych korporacji przemysłu naftowego w Europie Środkowo-Wschodniej, dlatego tak bardzo zainteresowała nas ta firma pod względem zarządzania jakością.     

2. Charakterystyka firmy

PKN ORLEN S.A. zajmuje się przerobem ropy naftowej na benzyny bezołowiowe, olej napędowy, olej opałowy, paliwo lotnicze, tworzywa sztuczne i wyroby petrochemiczne. Zarządzamy siedmioma rafineriami w Polsce, Czechach i na Litwie. Zintegrowany kompleks rafineryjno-petrochemiczny w Płocku zaliczany jest do najnowocześniejszych i najefektywniejszych tego typu obiektów w Europie.

Źródło: http://odpowiedzialnybiznes.orlen.pl/rob_pl_o_nas_nasza_misja_2009

PKN ORLEN to liderem nie tylko polskiej gospodarki, ale także branży rafineryjno-petrochemicznej w regionie, wiodący producent i dystrybutor produktów rafineryjnych i petrochemicznych. Produkty poddawane są kontroli od etapu produkcji po dystrybucję, gdyż nadrzędnym celem, jaki sobie stawiamy, jest najwyższa jakość wytwarzanych produktów i świadczonych usług.

Posiadają największą w Europie Centralnej sieć stacji paliw zlokalizowaną w Polsce, Niemczech, Czechach i na Litwie. Na stacjach oferujemy klientom produkty i usługi najwyższej jakości. Zapleczem sieci detalicznej PKN ORLEN jest efektywna infrastruktura logistyczna, z sieci terminali paliw własnych i obcych, podziemnych magazynów oraz rurociągów dalekosiężnych.

Według stanu na dzień 31 grudnia 2009 roku Grupa Kapitałowa ORLEN liczyła 125 spółek. W Grupie były 82 spółki zależne (36 bezpośrednio zależnych, 46 pośrednio zależnych), 58 podmiotów bezpośrednio powiązanych, 67 podmiotów pośrednio powiązanych, w tym 3 przedsięwzięcia joint venture (2 bezpośrednio powiązane, 1 pośrednio powiązane).

PKN ORLEN jest dziś polskim synonimem światowej klasy produktów i modelowego ekspansywnego przedsiębiorstwa, firmy działającej zgodnie z zasadami społecznej odpowiedzialności biznesu, etyki i ładu korporacyjnego oraz pełnej transparentności. Troszczącej się o rozwój swoich pracowników i dbającej o środowisko naturalne. Koncern dąży do zachowania właściwych proporcji pomiędzy ekonomią, otaczającym środowiskiem oraz potrzebami ludzi. Konsekwentnie, poprzez efektywne inwestycje krajowe i zagraniczne, PKN ORLEN wszedł do grona liderów kontynentu – firm stanowiących znakomite wizytówki swoich krajów.

3. Systemy zarządzania jakością na przykładzie PKN ORLEN S.A.

W strategii przyjęła , że zadaniem dotyczącym jakości produktów jest spełnienie potrzeb i oczekiwań klientów. Celem i ambicją jest utrzymanie pozycji lidera jakości na polskim i międzynarodowym rynku. Nacisk kładzie na umacnianie zaufania klientów do Polskiego Koncernu Naftowego ORLEN S.A., który gwarantuje najwyższą jakość, proekologiczne własności oraz terminowość dostaw produkowanych i sprzedawanych przez ich wyrobów.

W ramach obowiązujących przepisów prawnych oraz zgodnie zadeklarowaną Polityką Zintegrowanego Systemu Zarządzania chronią życie i zdrowie pracowników poprzez zapewnienie wszystkim bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Powyższe cele i działania realizują w oparciu o wdrożony Zintegrowany System Zarządzania, na który składają się:

• System Zarządzania Jakością wg ISO 9001, 

• System Zarządzania Jakością wg AQAP 2120,

• System Zarządzania Środowiskowego wg ISO 14001,

• System Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy wg PN-N-18001,

• System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji wg PN-ISO/IEC 27001

• System Zarządzania Bezpieczeństwem Żywności HACCP.

Wdrożone systemy są zgodne z najwyższymi międzynarodowymi standardami zarządzania i stanowią codzienną praktykę w działalności spółki mającą na celu profesjonalną obsługę klientów oraz utrzymanie najwyższych standardów ochrony zdrowia i środowiska.

Audit certyfikacyjny Zintegrowanego Systemu Zarządzania został przeprowadzony na przełomie miesiąca maja i czerwca 2010 roku przez auditorów Bureau Veritas Certification (BVC). Wyniki auditu pozwoliły na przyznanie certyfikatów Zintegrowanego Systemu Zarządzania na zgodność z wymaganiami poszczególnych norm.

• System Zarządzania Jakością wg ISO 9001

Wyrazem troski o jakość wyrobów spełniających oczekiwania klienta jest funkcjonujący System Zarządzania Jakością i realizowana zgodnie z nim Polityka Zintegrowanego Systemu Zarządzania. Po raz pierwszy system został certyfikowany w 1996 roku, recertyfikowany w 1999 roku przez Bureau Veritas Quality International i Polskie Centrum Badań i Certyfikacji. Ponowna recertyfikacja miała miejsce w 2002 roku i dotyczyła zgodności z wymaganiami nowej normy PN – EN ISO 9001:2001. Przez kolejne lata System Zarządzania Jakością był doskonalony. Obecnie poszczycić się mogą certyfikatem nr PL1000373/P na zgodność z wymaganiami PN-EN ISO 9001:2009 przyznanym w dniu 21 czerwca 2010 roku przez BVC na okres ważności do 20 czerwca 2013 roku. 

W ramach Systemu Zarządzania Jakością PKN ORLEN S.A. zidentyfikowane i opisane zostały realizowane procesy i ich wzajemne powiązania. Zatwierdzona Księga Procesów, jako suplement do Księgi Zintegrowanego Systemu Zarządzania, stanowi jeden z kluczowych dokumentów Systemu.

Zakres certyfikacji Systemu Zarządzania Jakością to:

• produkcja, magazynowanie i sprzedaż hurtowa wyrobów rafineryjnych i petrochemicznych,

• sprzedaż detaliczna produktów pozapaliwowych i świadczenie usług przez własne stacje paliw.

Jakość i asortyment benzyn silnikowych w 2009 roku

Źródło: http://odpowiedzialnybiznes.orlen.pl/rob_pl_tabele_i_wykresy_2009?cmn_id=2055&ph_main_content_start=show

• System Zarządzania Jakością wg AQAP 2120

PKN ORLEN S.A. posiada certyfikat według wymagań normy AQAP 2120 w zakresie produkcji i sprzedaży hurtowej paliw silnikowych i lotniczych. Jest on ważnym elementem, pozwalającym na pozyskanie i utrzymanie odbiorców wojskowych w krajach należących do Paktu Północnoatlantyckiego.

Zakres działań objętych Systemem Zarządzania Jakością według wymagań normy AQAP 2120 określa nadzór nad produkcją i zgodną z zawartymi kontraktami jakością nabywanych produktów oraz ogólne zasady współpracy z Przedstawicielstwami Wojskowymi. AQAP 2120 wprowadza dodatkowe wymagania związane z zarządzaniem konfiguracją, zarządzaniem ryzykiem realizacji kontraktu oraz wspomaganiem procesu Rządowego Zapewniania Jakości GQA.

Po raz pierwszy 11 lipca 2003 roku Zakład Systemów Jakości i Zarządzania  przyznał PKN ORLEN S.A. certyfikat Systemu Jakości, potwierdzający spełnianie wymagań AQAP 2120 w zakresie produkcji i sprzedaży paliw silnikowych i lotniczych. W dniu 10 lipca 2010 roku po raz kolejny potwierdziliśmy zgodność naszych działań z wymaganiami AQAP 2120 i otrzymaliśmy certyfikat ważny do 9 lipca 2013 roku.

Zakres certyfikacji Systemu Zarządzania Jakością to:

• produkcja i sprzedaż paliw silnikowych i lotniczych. 

• System Zarządzania Środowiskowego wg ISO 14001

Potwierdzeniem podporządkowania strategii Spółki celowi, jakim jest osiągnięcie maksymalnie możliwej neutralności ekologicznej dla bezpośredniego otoczenia przy równoczesnej minimalizacji wpływu na środowisko, wynikającej z użytkowania produktów jest funkcjonujący System Zarządzania Środowiskowego.

System Zarządzania Środowiskowego obejmuje komórki organizacyjne Spółki zlokalizowane w Płocku i w Warszawie oraz Terminale Paliw w strukturach logistyki, których działalność wpływa na stan środowiska. Po raz pierwszy system został certyfikowany na obszarze obiektów w Płocku w marcu 2000. Jednostką certyfikującą było Bureau Veritas Quality International.  W 2003 roku miała miejsce recertyfikacja, a w roku 2004 nastąpiło rozszerzenie zakresu certyfikacji o magazynowanie i sprzedaż paliw płynnych we własnych Terminalach Paliw. Polityka Zintegrowanego Systemu Zarządzania zawiera deklarację systematycznego dostosowywania metod planowania i prowadzenia procesów do wymogów zasady trwałego i zrównoważonego rozwoju, poprzez zintegrowane traktowanie procesu zapobiegania zanieczyszczeniom i ochrony środowiska.

Wymagania normy PN – EN ISO 14001 przeniesione na System Zarządzania Środowiskowego skutkują osiąganiu następujących celów:

• uzyskania zgodności organizacji z prawem środowiskowym i około środowiskowym,

• sukcesywnego zmniejszania ujemnego wpływu działalności na środowisko w drodze realizacji zadań środowiskowych

• minimalizowania możliwości awarii chemicznych, a jeśli się już wydarzą, do ograniczania ich skutków.

Szczegółowe wymagania dotyczące identyfikacji aspektów, monitorowania parametrów środowiskowych, sterowania operacyjnego, prowadzenia auditów, realizacji działań korygujących i innych określonych normą działań są w gruncie rzeczy tylko narzędziami do osiągania powyższych celów podstawowych. Dodatkowo chodzi również o podnoszenie świadomości ekologicznej załogi realizującej prace mające lub mogące mieć wpływ na środowisko.

Obecnie potwierdzenie spełnienia wymagań normy ISO 14001 stanowi certyfikat nr PL1000374/P przyznany przez Bureau Veritas Certification w dniu 21 czerwca 2010 roku na okres ważności do 20 czerwca 2013 roku.

Zakres certyfikacji Systemu Zarządzania Środowiskowego to:

• produkcja, magazynowanie i sprzedaż hurtowa wyrobów rafineryjnych i petrochemicznych.

• System Zarządzania BHP wg PN-N-18001

Głównym zadaniem Systemu Zarządzania BHP jest wspomaganie działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy poprzez określenie wymagań skutecznego i efektywnego systemu zarządzania w oparciu o przepisy prawne, identyfikację zagrożeń i ocenę ryzyka zawodowego. Myślą przewodnią zadeklarowaną w Polityce Zintegrowanego Systemu Zarządzania jest przesłanie, że bezpieczna praca, nie powodująca utraty zdrowia jest prawem każdego pracownika.

W dniu 29 kwietnia 2004 roku Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy przyznał PKN ORLEN S.A. certyfikat Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy. Pierwszy uzyskany w tym obszarze certyfikat potwierdził zgodność działania z normą PN-N-18001:2004 na Bloku Reformingów, Wydziałach Reformingów I-V i Reformingu VI w obszarze: przetwórstwo ropy naftowej, dystrybucji i sprzedaży produktów.

System Zarządzania BHP jest sukcesywnie rozszerzany i doskonalony. W 2005 roku objął on wszystkie komórki organizacyjne PKN ORLEN S.A. zlokalizowane w Płocku, a w roku 2008 został skutecznie wdrożony w obiektach administracyjnych w Warszawie. Potwierdził to kolejny audit i certyfikat przyznany w kwietniu 2009 roku.

Obecnie posiadany certyfikat przyznany przez Bureau Veritas Certification potwierdzający spełnienie wymagań normy PN-N-18001. Certyfikat nr PL1000375/P został przyznany w dniu 21 czerwca 2010 roku na okres ważności do 20 czerwca 2013 roku.

Zakres certyfikacji Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy  to:

• produkcja, magazynowanie i sprzedaż wyrobów rafineryjnych oraz petrochemicznych z wyłączeniem Terminali Paliw.

W bieżącym roku PKN ORLEN S.A. wdraża wymagania tego systemu we wszystkich Terminalach Paliw.

• System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji wg ISO/IEC 27001

Po raz pierwszy Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A. uzyskał certyfikat Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji zgodny z wymaganiami normy PN-I-07799-2 wydany przez Bureau Veritas Certification w maju 2007 roku. W chwili obecnej System spełnia wymagania normy PN-EN ISO 27001. Zasadniczym celem Systemu jest przyjęcie, wdrożenie i realizacja działań przy zastosowaniu środków technicznych i organizacyjnych, które zapewnią maksymalny poziom bezpieczeństwa przy przetwarzaniu danych, chroniąc je przed nieautoryzowanym dostępem, utratą poufności, kradzieżą lub nieuprawnioną modyfikacją.

Świadomość znaczenia informacji i systemów informacyjnych dla realizacji celów PKN ORLEN S.A. zapewnia, że podejmowane przez Spółkę działania dążą do zapewnienia bezpieczeństwa informacji we wszystkich systemach jej przetwarzania, z uwzględnieniem zabezpieczenia interesów zarówno Spółki, jej akcjonariuszy, jak i klientów oraz kooperantów.

Polityka Zintegrowanego Systemu Zarządzania i procedury Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji regulują zasady postępowania odnoszące się do bezpieczeństwa posiadanych aktywów. Zostały przygotowane z myślą o zapewnieniu standardów bezpieczeństwa informacji w Spółce ze szczególnym uwzględnieniem zgodności z prawem oraz zminimalizowania skutków zagrożeń z tytułu utraty poufności, autentyczności danych, strat finansowych, jak również utraty wizerunku Spółki.

Obecnie posiada certyfikat przyznany przez Bureau Veritas Certification, potwierdzający spełnienie wymagań normy PN-ISO/IEC 27001. Certyfikat nr PL1000372 został przyznany w dniu 21 czerwca 2010 roku na okres ważności do 20 czerwca 2013 roku.

Zakres certyfikacji Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji to:

• produkcja, magazynowanie i sprzedaż wyrobów rafineryjnych oraz petrochemicznych z wyłączeniem Stacji Paliw.

• System Zarządzania Bezpieczeństwem Żywności HACCP

W roku 2005 wdrożone zostały na stacjach paliw własnych oraz restauracjach PKN ORLEN S.A. System Zarządzania Bezpieczeństwem Żywności HACCP. Podstawę wdrożenia systemu stanowią wymagania Kodeksu Żywnościowego (Codex Alimentarius).

Celem HACCP jest zagwarantowanie klientom, że oferowane produkty żywnościowe spełniają wymagania przepisów sanitarnych, są bezpieczne dla zdrowia oraz zgodne z ich oczekiwaniami odnośnie jakości. Dotyczy to zarówno produktów w opakowaniach jednostkowych, jak i dań gorących oferowanych w restauracjach.

HACCP czyli  analiza zagrożeń i kontroli krytycznych punktów jest systemowym postępowaniem mającym na celu identyfikację zagrożeń zdrowotnych żywności oraz ryzyka ich wystąpienia podczas wszystkich etapów procesu produkcji  i dystrybucji żywności. Jest to również system, który kontroluje i opanowuje wszystkie zagrożenia istotne  z punktu widzenia  bezpieczeństwa konsumenta i ochrony jego zdrowia. HACCP służy minimalizowaniu ryzyka zagrożeń związanych z obrotem żywnością. Jest  systemem prewencyjnym. Chroni  interesy konsumenta dając mu pewność bezpieczeństwa i wysokiej jakości zdrowotnej nabywanych produktów spożywczych. Chroni również interesy producenta, który prowadząc w odpowiedni i udokumentowany sposób proces produkcyjny może dowieść, że dostarcza produkt bezpieczny dla zdrowia.

4. Podsumowanie i wnioski

PKN ORLEN jest niekwestionowanym liderem na rynku paliwowym w Polsce. Od lat dostarcza klientom produkty najwyższej jakości, notując stały wzrost sprzedaży. Tę tendencję potwierdzają badania prowadzone przez Polską Organizację Przemysłu i Handlu Naftowego (POPiHN), skupiającą firmy działające na polskim rynku paliwowym.

Dążąc do uzyskania pozycji regionalnego lidera, chcą zapewnić akcjonariuszom długofalowy wzrost wartości firmy poprzez oferowanie klientom najwyższej jakości produktów i usług. Jako firma transparentna, wszelkie działania realizują z zachowaniem zasad ładu korporacyjnego i społecznej odpowiedzialności biznesu, troszcząc się o rozwój pracowników i dbając o środowisko naturalne. Jako firma świadoma swojego oddziaływania na środowisko prowadzą działalność biznesową z zachowaniem możliwie jak najwyższej neutralności ekologicznej procesów produkcyjnych oraz magazynowania i dystrybucji produktów. Podejmowane w ostatnich latach inwestycje na rzecz ochrony środowiska pozwoliły znacznie ograniczyć emisję zanieczyszczeń, przy jednoczesnym zwiększeniu przerobu ropy naftowej.

Ambicją jest, aby PKN ORLEN był bezpiecznym miejscem pracy, a sytuacją, do której dążą jest brak wypadków. Wychodzą z założenia, że skuteczna prewencja daje poczucie bezpieczeństwa, co pozwala nie tylko na spokojną pracę, ale ma także wymiar ekonomiczny.

ISO to przede wszystkim jakość. Dlatego naszym zdaniem działanie PKN ORLEN S.A. jest zgodne z normami ISO, która jest gwarancją dla klientów, że poziom produktów usług będzie co najmniej na poziomie, który został zadeklarowany w Polityce Jakości. Coraz więcej osób wie czym jest ISO oraz co się z tym wiąże, dlatego widząc przedsiębiorstwo posiadające certyfikat ISO, mogą prędzej zdecydować się na skorzystanie z jego usług. Dodatkowo coraz częściej firmy posiadające ISO dostają dodatkowe punkty w przetargach lub przy ubieganiu się o dotacje. Wprowadzenie Systemu Zarządzania Jakością pomaga w poprawie jakości świadczonych usług, a co za tym idzie wzrost zadowolenia klientów.

Bibliografia:

• http://www.popihn.pl/, dn. 6.01.2012;

• http://odpowiedzialnybiznes.orlen.pl/, dn. 8.01.2012;

• www.orlen.pl/, dn. 9.01.2012;

• Sławomir Wawak, „Zarządzanie jakością. Teoria i praktyka.”, Wyd. II, Helion, Gliwice, 2006;

• Tomasz Bartosz Kalinowski, „Innowacyjność przedsiębiorstw a systemy zarządzania jakością.”, Warszawa : Oficyna Wolters Kluwer business, 2010;

• Adam Hamrol, Władysław Mantura, „Zarządzanie jakością : Teoria i praktyka”, PWN, Warszawa, 2005;

• Marfo Edward Yiadom, „Zasady Zarządzania” Wydawnictwo WSHE w Łodzi, 2008;

• Żemigała Marcin „Jakość w Systemie Zarządzania Przedsiębiorstwem”, Agencja Wydawnicza PLACET,2009;

• Katarzyna Szczepańska-Woszczyna,„Kompleksowe Zarządzanie Jakością TQM”, Warszawa 1988;

• Janusz Toruński, „Zarządzanie jakością : wybrane zagadnienia”, Akademia Podlaska, Siedlce, 2003

• Jerzy Lech Lisowski, „Zarządzanie jakością w przedsiębiorstwie”, WSFiZ, Białystok, 2004