Medycyna fizykalna i balneoklimatologia wykład VI 16.12.2009

Profile lecznicze, wskazania i przeciwwskazania do leczenia uzdrowiskowego.

Przeciwwskazania ogólne:

• Ostre choroby zakaźne

• Przewlekłe choroby zakaźne, czynna gruźlica, choroby weneryczne, świerzb, owsica, lamblioza, grzybica

• Ropne ogniska zapalne (ropne zapalenia migdałków, ropne zapalenie zatok obocznych nosa, ropnie okołozębowe).

• Żółtaczka

• Choroby mające istotne wskazania do zabiegów chirurgicznych: kamica pęcherzyka żółciowego, kamica nerek, zwężenie odźwiernika, krwawienie z przewodu pokarmowego, przepuklina ze skłonnością do uwięźnięcia i inne.

• Pełnoobjawowa niewydolność krążenia i oddychania

• Niewydolność narządowa wątroby i nerek

• Skazy krwotoczne ciężkiego stopnia (skłonność do krwotoków)

• Choroby psychiczne, psychonerwicowe, uciążliwe dla otoczenia, niedorozwój umysłowy znacznego stopnia.

• Zespoły psychoorganiczne, otępienne

• Zniedołężnienie, całkowita niesprawność do samoobsługi

• Choroby układowe wyniszczające

• Chorzy w ciężkim stanie ogólnym z przeciwwskazaniami do transportu

• Dużego stopnia nietrzymanie moczu i kału

• Alkoholizm, narkomania

• Padaczka, z ciężkimi napadami

• Czynna choroba nowotworowa

• Ciąża i okres karmienia.

Ocena zdolności do samoobsługi:

1. zdolność do podstawowej samoobsługi (ALD): ubieranie się, jedzenie, poruszanie się, zaspokajanie potrzeb fizjologicznych, higiena osobista.

2. Zdolność do wykonywania czynności złożonych (IADL): zdolność do robienia zakupów, wykonywania prac domowych, przygotowywania posiłków, korzystanie ze środków transportu.

ALD- activities of daily living

IADL- instrumental activity of daily living

Problemy kontrowersyjne- wskazania i przeciwwskazania:

• Choroba nowotworowa (sanatorium rok po zakończeniu leczenia)

• Zaburzenia psychiczne i psychosomatyczne

• Przetoki brzuszne (stomia)

• Padaczka

• Zakażenia wirusem B i C.

Bezwzględne przeciwwskazania:

1. czynna choroba nowotworowa- wszystkie postacie

2. stany po leczeniu zachowawczym lub operacyjnym nowotworu, przed upływem 5 lat:

1. nerek

2. czerniaka

3. białaczki

4. ziarnicy złośliwej

5. guzy mózgu

3. stany po leczeniu zachowawczym lub operacyjnym innych niż wymienione , przed upływem 1 roku od zakończenia leczenia.

Wskazania względne lub brak przeciwwskazań:

1. stany po amputacji sutka (klimat nizinny, mało bodźcowy)

2. stany po laryngektomii.

Pod następującymi warunkami:

1. skierowanie wystawia lekarz leczący- onkolog

2. po upływie 1 roku od zabiegu, lub chemioterapii

3. chorzy kierowani są do ośrodków wyspecjalizowanych, stosujących sprawdzone w praktyce metody, mają zapewniony nadzór specjalistyczny.

Choroby psychiczne i psychosomatyczne- wskazania względne, brak przeciwwskazań:

1. zaburzenia aktywne, w tym łagodne depresje

2. zaburzenia lękowe, stresowe

3. łagodne zaburzenia behawioralne

4. bulimia

5. jadłowstręt

6. zaburzenia snu

7. zaburzenia psychiczne pacjentów po udarze- zależnie od stopnia nasilenia

Są to zaburzenia względne, w zależności od nasilenia objawów.

Przeciwwskazania:

1. ciężkie i umiarkowane choroby afektywne, zaburzenia nastroju

2. schizofrenia

3. ciężkie i umiarkowane zaburzenia organiczne mózgu, malacje mózgu

4. Zaburzenia behawioralne

Choroby odpowiadające dawnym nerwicom:

1. zaburzenia afektywne

2. zaburzenia lękowe i stresowe

3. zaburzenia behawioralne

Stomia- przetoki brzuszne

Brak przeciwwskazań, wskazania względne (choroby towarzyszące):

• stomia z przyczyn pozanowotworowych

• stomia z przyczyn nowotworowych, ale zabieg odbył się ponad 1 rok wcześniej

Padaczka- brak przeciwwskazań, jako choroba towarzysząca:

Padaczka z napadami rzadkimi (1 raz na 0.5 roku, lub 1 raz na rok). Bodźce w uzdrowisku mogą wywołać ataki padaczkowe, nawet jeśli wcześniej były one rzadkie.

Przeciwwskazania:

• padaczka z częstymi napadami (1 raz na tydzień)

• padaczka skroniowa (napady nieprzewidywalne, o różnym charakterze).

Zakażenie wirusem B i C.

Brak przeciwwskazań, wskazania względne:

• stan po przebytym zapaleniu wirusowym wątroby

• Nosicielstwo HBS, HCV

Przeciwwskazania:

• Żółtaczka

• Ostre zapalenie wątroby

Wysiłek fizyczny w leczeniu, rehabilitacji i profilaktyce uzdrowiskowej.

Podstawowa przemiana materii.

Całkowity, dobowy wydatek energii 1700- 2000 kcal (8-10 MJ)

Korzystne skutki stosowania wysiłku fizycznego:

• Usprawnia narząd ruchu

• Zapobiega zawałowi serca

• Obniża nadciśnienie krwi

• Ma działanie przeciwmiażdżycowe

• Usprawnia krążenie obwodowe w kkd

• Poprawia czynność układu krążenia

• Powoduje korzystne zmiany w procesach metabolicznych.

Korzystne skutki wysiłku fizycznego- pośrednie:

• Zapobieganie otyłości

• Zapobieganie cukrzycy typu II

• Zapobieganie nadciśnieniu tętniczemu

• Zapobieganie miażdżycy, zawałowi serca

• Zapobieganie osteoporozie

• Zapobieganie nerwicom.

Podziały wysiłku fizycznego:

• Krótkotrwały

• Długotrwały- wytrzymałościowy

• Miejscowy- zaangażowane 30% masy mięśniowej

• Ogólny

• Dynamiczne- napięcie mięśni wywołuje odpowiedni ruch

• Ogólne- napięcie mięśni bez ruchu

Zmiany czynnościowe pod wpływem ruchu:

• Wrasta siła mięśniowa, wytrzymałość mięśni, masa mięśni

• Polepsza się koordynacja nerwowo- mięśniowa

• Zwiększa się elastyczność i długość włókien mięśniowych

• Polepsza się zdolność do szybkiego reagowania

• Zwiększa się elastyczność i sprężystość torebek stawowych

• Polepsza się krążenie krwi i chłonki.

• Lepsza termoregulacja

Przyczyny zmęczenia:

• Obiektywne

• Subiektywne

Odnowa biologiczna:

• Szkodliwy wpływ kwaśnych produktów wysokiej przemiany materii

• Zwiększenie stopnia zadłużenia tlenowego tkanek.

Zmęczenie może być ogólne- ból.

Postacie zmęczenia:

• Ostre

• Przewlekłe

• wyczerpanie

Wypoczynek

Cele:

• Usunięcie objawów zmęczenia

• Eliminacja szkodliwych produktów przemiany

• Spłycenie zadłużenia tlenowego tkanek.

• Uzupełnienie strat energetycznych

• Przywrócenie równowagi wodnej i elektrolitowej

• Obniżenie wewnętrznej temperatury

Formy wypoczynku:

• Bierny

• czynny

Terenoterapia- wykonywanie dynamicznego wysiłku fizycznego w różnych formach, w zmiennym widokowo i krajobrazowo terenie:

• Trasy spacerowe o różnym stopniu obciążenia

• Jogging, marsze i truchty

• Trasy rowerowe

• Trasy rajdów konnych

• Trasy narciarskie

Trasy spacerowe są krótkie, średnie, długie i bardzo długie.

Krótkie- 2,5- 3km

Średnie- 3-5km

Długie- 5-10km

Bardzo długie- ponad 10 km

Urządzenia rekreacji uzdrowiskowej:

• Baseny

• Boiska

• Sale gimnastyczne

• Siłownie

• Ścieżki zdrowia

...

Sporty rekreacyjnie:

• Zbiorowa gimnastyka poranna

• Pływanie

• Siatkówka

• Koszykówka

• Tenis ziemny

• Tenis stołowy

• Jazda konna

• Kolarstwo

• Narciarstwo zjazdowe i biegowe

Podstawowe wyposażenie terenowe:

• Ścieżka zdrowia, różne stacje

Formy odnowy powysiłkowej:

1. Hydroterapia

2. Krioterapia

3. Sauna

4. Solarium

5. Masaż

Psychoterapia:

1. relaksacja mięśni- trening autogenny Schultza, stopniowe rozluźnianie Jacobsona, joga

2. ćwiczenia relaksacyjne

3. formy dodatkowe: muzykoterapia, choreoterapia, biblioterapia.

Muzykoterapia- niektóre uzdrowiska mają w okresie letnim muszle koncertowe, gdzie odbywają się koncerty orkiestry zdrojowej.

W krynicy na pijalni jest sala koncertowa, gdzie odbywają się koncerty w porach gdy jest najwięcej kuracjuszy pijących wodę.

---