sciagawka, Fizjoterapia, Balneologia- wykłady


Balneoklimatologia i medycyna fizykalna to dziedzina wiedzy medycznej wykorzystująca naturalne metody leczenia i czynniki fizyczne do leczenia, prewencji i rehabilitacji chorób przewlekłych.

Balneoklimatologia= balneologia + klimatologia.

Balneologia to nauka o właściwościach i zastosowaniu naturalnych tworzyw leczniczych tj. wód leczniczych, gazów zawartych w niektórych zdrojach, oraz peloidów, tj. borowin, mułów i błota.

Klimatoterapia wykorzystanie do leczenia naturalnego środowiska przyrodniczego, to jest warunków atmosferycznych i walorów krajobrazowych. Warunki klimatyczne determinują leczenie niektórych chorób w uzdrowiskach, powinny być brane pod uwagę przy ustalaniu profilu leczniczego. Klimatoterapia uzupełnia inne metody fizjoterapeutyczne, czasami jest metodą podstawową, jedyną do zastosowania u chorego.

Kinezyterapia:

Fizykoterapia:

Stosowanie promieni nadfioletowych, które wzmacniają układ odpornościowy organizmu i metabolizm neuroprzekaźników.

Twórcy balneologii:

Historyczne formy balneoterapii:

Uzdrowiskowe zakłady lecznicze:

Kierunki lecznicze uzdrowisk Polskich:

Kierunki działalności lecznictwa uzdrowiskowego:

Podstawowe czynniki lecznicze wykorzystywane przez lecznictwo uzdrowiskowe:

  1. Naturalne surowce lecznicze (wody mineralne, peloidy, gazy).

  2. Naturalne czynniki przyrodolecznicze (klimat, krajobraz, szata roślinna).

  3. Różne formy wysiłku fizycznego.

  4. Czynniki fizyczne: światło, dźwięk, prąd leczniczy, pole magnetyczne.

Lecznicze wody mineralne najczęstsze w Polsce.

Gazy lecznicze:

Zasoby złóż borowinowych i ich lokalizacja.

Lokalizacja- region północny Polski.

Działanie bodźców środowiska przyrodoleczniczego na ustrój.

Klimatologia, klimatoterapia, peloidoterapia.

Uzdrowiska pod względem klimatycznym dzielą się na nizinne (nadmorskie i lądowe), podgórskie, górskie i wysokogórskie.

Zabiegi klimatoterapeutyczne obejmują:

Istotne czynniki:

Talassoterapia- to wykorzystywanie naturalnych walorów klimatu morskiego. To kąpiele morskie, słoneczne, naturalne inhalacje, leżakowanie nad morzem.

Uzupełniające elementy klimatologii- walory krajobrazowe.

Peloidoterapia.

Peloidy- naturalnie powstałe produkty organiczno- mineralne, które po rozdrobnieniu z wodą tworzą papkę.

Biolity: torfy, muły, borowina

Abolity: igły, gliny, lessy, osady w zbiornikach wody

Borowina- peloid organiczny o działaniu leczniczym, powstały w naturalnym środowisku, przy udziale mikroorganizmów, przy małym dostępie tlenu i w nadmiarze wody.

Typy złóż borowinowych:

Złoże typu wysokiego: zasilane wodami opadowymi, duża zawartość składników organicznych, mało składników mineralnych, odczyn kwaśny.

Złoże typu niskiego: zasilane przez wody powierzchniowe, zawierają dużo składników mineralnych, mają odczyn obojętny, lub słabo alkaiczny.

Występowanie złóż borowinowych- uzdrowiska:

Pas północny- złoża typu niskiego, przejściowego, wysokiego- wszystkie uzdrowiska nadmorskie ( Kamień Pomorski, Kołobrzeg, Ustka, Świnoujście, Połczyn.

Pas środkowy- złoża typu niskiego- Ciechocinek, Wieniec, Inowrocław.

Pas południowy- złoża typu wysokiego i przejściowego- Świeradów- Czerniawa, Cieplice, Duszniki, Lądek, Kudowa, Ustronie, Rabka, Solec, Busko, Krynica, Iwonicz, Rymanów, Horyniec.

Podstawowe składniki borowiny:

  1. Organiczne

    1. kwasy huminowe

    2. bituminy (żywice, woski, sterydy)

    3. inne: cukry, białko, alkaloidy, garbniki, pektyny, enzymy, ligniny, celuloza.

  2. Mineralne

    1. makroskładniki: chlorki, siarczany, węglowodany, wapń, magnez, sód, potas, aluminium, żelazo.

    2. Mikroskładniki: mangan, miedź, kobalt, cynk, jod, fluor, brom.

Roztwór wodny borowiny zawiera:

Rodzaje kwasów huminowych:

    1. kwasy humusowe rozpuszczalne tylko w zasadach, nierozpuszczalne w kwasach, alkoholu, wodzie.

    2. Fluwokwasy rozpuszczalne w wodzie, kwasach, zasadach, alkoholu.

    3. Kwasy hymatomelanowe rozpuszczalne w zasadach i alkoholu, nierozpuszczalne w wodzie i kwasach.

Mechanizm działania kwasów humusowych:

  1. hamowanie aktywności hialuroniadzy

  2. pobudzanie fagocytozy

  3. hamowanie aktywności prostaglandyn PGE2

  4. tworzenie kompleksów z metalami ciężkimi.

Działanie lecznicze kwasów humusowych:

  1. przeciwzapalne

  2. bakteriostatyczne

  3. oczyszczające i odtruwające

  4. antyoksydacyjne

  5. przekrwienne

  6. regenerujące skórę (kosmetyka)

Temat: Peloidoterapia.

Mechanizm działania kwasów huminowych:

Działanie lecznicze kwasów humusowych:

Mechanizm działania zabiegów borowinowych:

WŁAŚCIWOŚCI:

a) termiczne

Właściwości fizyczne:

b) chemiczne:

Składniki aktywne:

SKUTKI DZIAŁANIA NA USTRÓJ:

Podstawowe zabiegi borowinowe:

Zastosowanie zabiegów borowinowych- wskazania lecznicze

Choroby układu ruchu:

- ZZSK

Choroby kobiece:

- niepłodność, klimakterium

Choroby układu trawiennego i moczowego:

- przewlekłe zapalenie pęcherza moczowego

Choroby laryngologiczne i okulistyczne:

- przewlekłe choroby przedniego odcinka oka

Lecznicze działanie pasty borowinowej:

Rodzaje zabiegów z pasty borowinowej:

Wskazania lecznicze do pasty borowinowej:

Choroby układu ruchu

Neurologia

Choroby układu krążenia

Powikłania cukrzycowe

Choroby kobiece

Choroby laryngologiczne i stomatologiczne

Możliwe duże działanie zabiegów borowinowych na naczynia:

  1. układ nerwowy wegetatywny- pobudzanie a-2 receptorów

  2. hormony tkankowe, wzrost sekrecji histaminy, serotoniny, prostacykliny, kalcytoniny

  3. hormony ściany naczyniowej:

Podstawowe wskazania do leczenie borowiną i pastą borowinową:

Pasta:

Leczenie pastą borowinową przewlekłych powikłań cukrzycy:

Preparaty borowinowe:

Optymalne parametry mikroklimatu pomieszczenia zabiegowego do peloidoterapii:

Temp. powietrza 25-26st C, wilgotność względna 30-60%, temp. ekwiwalentna- efektywna- 22-23st C.

Temat: fizykoterapia, magnetoterapia i magnetostymulacja, laseroterapia i laserostymulacja.

Fizykoterapia: światłolecznictwo, elektrolecznictwo, ultradźwięki, pole magnetyczne, pole elektromagnetyczne, laseroterapia, leczenie ciepłem i zimnem, wodolecznictwo.

ŚWIATŁOLECZNICTWO

Działanie światła:

W światłolecznictwie wykorzystuje się:

Promieniowanie podczerwone (IR), podział zależy od długości fali:

Wpływ biologiczny promieniowania podczerwonego polega na udzielaniu ciepła przez depolaryzację światła w tkankach (nie ma ono działania fotochemicznego, odwrotnie niż UV).

Wpływ biologiczny IR:

Zastosowanie IR:

Przeciwwskazania:

UV- promieniowanie nadfioletowe, niewidzialne promieniowanie elektromagnetyczne o długości fali 100- 400nm.

Podział promieniowania UV:

  1. obszar A o długości fali 400- 315nm

  2. obszar B o długości fali 315- 280nm

  3. obszar C o długości fali 280- 200nm.

Właściwości fotochemiczne UV:

Działanie: rumień fotochemiczny wiąże się z uszkadzającym działaniem promieniowania, uszkadza komórki warstwy kolczystej naskórka. Rumień powstaje szybko, jest plamisty (niehomogenny), szybko ustępuje.

Terapeutyczne lampy kwarcowe,

Bakteriobójcze lampy kwarcowe.

Znane są liczne substancje i leki zwiększające wrażliwość na promieniowanie UV. Zalicza się do nich zawarte w niektórych roślinach pochodne Kumaryny, pochodne Smołowcowe (smoła, dziegcie, antracen, benzen), barwniki takie jak eozyna, błękit metylenowy, róż bengalski, naturalne olejki ( bergamotowy, cedrowy, sandałowy, cytrusowy, laurowy), oraz związki niektórych metali (żelazo, srebro, złoto, bizmut, arsen). Spośród leków wrażliwość na UV zwiększają: sulfonamidy, antybiotyki (tetracykliny), niektóre leki przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwcukrzycowe.

Wpływ UV na ustrój:

Wskazania do stosowania UV:

Przeciwwskazania:

Elektrolecznictwo- dział lecznictwa wykorzystujący do celów leczenia prąd stały, oraz prądy impulsowe małych i średnich częstotliwości.

Zjawiska towarzyszące przepływowi prądu stałego:

Reakcja nerwów i mięśni na prąd stały:

Przepływ prądu powoduje zmianę pobudliwości tkanki nerwowej i mięśniowej. Pod anodą obserwujemy zmniejszenie pobudliwości- anelektrotonus. Pod katodą obserwujemy z kolei zwiększenie pobudliwości- katelektrotonus.

Odczyn ze strony naczyń krwionośnych:

Etapy rozszerzenia naczyń krwionośnych pod wpływem prądu stałego:

Zabiegi z użyciem prądu stałego:

Galwanizacja- zabieg elektroleczniczy w którym wykorzystuje się prąd stały. Do zabiegu galwanizacji stosuje się elektrody płaskie, a także elektrody o specjalnym kształcie. Dawkę natężenia prądu stałego ustala się w zależności od powierzchni elektrody czynnej, czasu trwania zabiegu, rodzaju i umiejscowienia schorzenia, wrażliwości chorego na prąd elektryczny.

Dawka słaba- 0,01- 0,1mA/cm2 powierzchni elektrody

Dawka średnia- do 0,3mA

Dawka mocna- do 0,5mA

Efekty działania na organizm galwanizacji anodowej:

Efekt działania na organizm galwanizacji katodowej:

Galwanizacja poprzeczna:

Wskazania:

Przeciwwskazania do galwanizacji:

Jonoforeza- zabieg elektryczny, polega na wprowadzeniu do tkanek siłami pola elektrycznego jonów działających leczniczo.

Aby doszło do jonoforezy potrzebne jest środowisko wodne, zdolność leków do dysocjacji elektrolitycznej.

Mechanizm leczniczego działania jonoforezy:

Wybrane jony lecznicze w JF:

Elektrostymulacja- wykorzystuje się prąd impulsowy. Aparaty nazywamy elektrostymulatorami. Najczęściej stymulacja dotyczy mięśni i nerwów. Wyróżnia się 2 metody elektrostymulacji układu nerwowo- mięśniowego: elektrostymulację elektrodą czynną i elektrostymulację dwuelektrodową.

Elektrostymulacja elektrodą czynną:

Nerw lub mięsień pobudza się elektrodą czynną połączoną z biegunem ujemnym źródła prądu, której wymiary są o wiele mniejsze od elektrody biernej umieszczonej na skórze w dostatecznie dużym oddaleniu. Elektrodę czynną przykłada się w punkcie motorycznym. Punkt motoryczny nerwu to miejsce na skórze gdzie nerw jest najbliżej jej powierzchni. Punkt motoryczny mięśnia to miejsce w którym nerw wnika do mięśnia.

Elektrostymulacja dwuelektrodowa:

Metoda polega na ułożeniu na skórze dwóch małych elektrod w pobliżu przyczepów mięśnia. Metodę tę stosuje się zazwyczaj w przypadku mięśni odnerwionych. W takim wypadku punkty motoryczne nie istnieją, ponieważ włókna nerwowe straciły zdolność przewodzenia prądu. Metodą dwuelektrodową można stosować w pobudzaniu do skurczu mięśni zdrowych i nieznacznie uszkodzonych. W tej metodzie biegun ujemny łączy się z elektrodą ułożoną obwodowo.

Impulsy:

Prąd faradyczny:

Należy do prądów impulsowych małej częstotliwości. Prąd ten znajdował szerokie zastosowanie w elektrolecznictwie, obecnie jednak wychodzi z użycia. Prąd faradyczny jest asymetrycznym prądem indukcyjnym o częstotliwości 50-100Hz, który otrzymuje się z induktora. Prąd faradyczny wywołuje tężcowy skurcz mięśnia, trwający przez cały czas jego przepływu, ponieważ impulsy działają na mięsień w krótkich odstępach czasowych, uniemożliwiając jego rozkurcz. Brak reakcji na prąd faradyczny świadczy o ciężkim uszkodzeniu mięśnia. Prąd faradyczny wywołuje rozszerzenie naczyń krwionośnych w okolicy jego oddziaływania na skórę.

Prąd impulsowy Traberta (Ultra- Reiz)

Jest to jednobiegunowy prąd prostokątny o czasie trwania 2ms i czasie przerwy 5ms. Istota terapii prądami UR polega na wprowadzeniu mięśni w drżenie o częstotliwości około 140Hz które powoduje rozluźnienie mięśnia- dlatego mówi się w tym przypadku o masażu prądem bodźcowym. Drugą istotną składową biologicznego wpływu prądu UR jest jego szybkie działanie przeciwbólowe. Prąd Traberta powoduje obniżenie aktywności układu współczulnego. Można go stosować segmentarnie i miejscowo. W przypadku terapii miejscowej elektrody umieszcza się w miejscu bolesnym lub wzdłuż nerwów obwodowych. W terapii segmentarnej stosuje się 2 elektrody najczęściej różnej wielkości, umieszczone na linii środkowej ciała, na kręgosłupie. Odległość między elektrodami powinna wynosić około 3cm. Wskazania do prądów UR stanowią choroby zwyrodnieniowe stawów, zespoły bólowe kręgosłupa, nerwobóle, bóle mięśniowe, stany ze wzmożonym napięciem mięśniowym, stany pourazowe narządu ruchu i zaburzenia krążenia obwodowego.

Prądy diadynamiczne (prądy Bernarda)

Powstają w wyniku prostowania prądu sinusoidalnie zmiennego o częstotliwości 50Hz. Wykazują one silne działanie przeciwbólowe i przekrwienne, zmniejszają napięcie mięśni.

Stosowanie DD:

Metodyka:

Prądy średniej częstotliwości.

Ich częstotliwość wynosi 1000- 10000Hz. Mają działanie przeciwbólowe i przekrwienne.

Prądy Kotza- inaczej stymulacja rosyjska. Jest to rodzaj stymulacji służący do wzmacniania siły mięśniowej, zwiększenia masy mięśnia. Stymulacji wg Kotza poddaje się mięśnie szkieletowe prawidłowo unerwione. Metoda zatem nadaje się do stymulacji mięśni hipotroficznych, zanikających z powodu unieruchomienia, oraz do treningu mięśni zdrowych.

Prądy wielkiej częstotliwości.

Do metod wykorzystujących drgania elektromagnetyczne wielkiej częstotliwości należy:

Arsonwalizacja- działanie prądów d' Arsonvala dotyczy głównie naczyń krwionośnych i zakończeń nerwów w skórze. Zabiegi mogą być miejscowe, lub ogólne. miejscowe stosuje się w leczeniu nerwobólów, zaburzeń czucia, świądu i odmrożeń.

Ogólne stosuje się w leczeniu nerwicy wegetatywnej, stanów wyczerpania nerwowego i bezsenności.

Diatermia krótkofalowa- polega na przegrzaniu tkanek.

Diatermia krótkofalowa impulsowa (terapuls, diapuls) ma działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwobrzękowe.

Wskazania:

Ultradźwięki- fale akustyczne o działaniu mechanicznym.

Wpływ na ustrój:

Wskazania:

Przeciwwskazania:

Magnetoterapia- wykorzystanie wolno zmiennych pół magnetycznych o dużych wartościach częstotliwości.

Biologiczny mechanizm magnetoterapii:

Zastosowanie kliniczne (reumatologia, ortopedia, neurologia):

Pole magnetyczne użyte w magnetostymulacji. Mechanizmy fizyczne i biofizyczne.

Magnetostymulacja w stosunku do magnetoterapii wyróżnia się:

Działanie magnetostymulacji:

Kliniczne zastosowanie magnetostymulacji:

Wykorzystanie terapeutyczne:

Główne efekty działania:

Efekty lecznicze manifestują się przez:

Efekty uboczne: uczucie ciepła, mrowienia, ogólne rozluźnienie, rozbicie, skurcze kkd, zaostrzenie dolegliwości bólowych- potem dołącza się działanie endorfin mających charakter endogennych opiatów.

Przeciwwskazania:

Kliniczne wykorzystanie pól magnetycznych:

Pole elektromagnetyczne wielkiej częstotliwości:

Diatermia- głębokie przegrzanie. Może być krótkofalowa i mikrofalowa.

Dawki:

I. atermiczna

II. oligotermiczna

III. termiczna

IV. hipertermiczna

Wskazania do diatermii krótkofalowej:

Przeciwwskazania:

Diatermia mikrofalowa:

Działanie biologiczne:

Wskazania:

Przeciwwskazania:

LASER

Działanie biologiczne:

Wskazania:

Przeciwwskazania:

Temat: Leczenie ciepłem i zimnem.

Leczenie ciepłem, czyli ciepłolecznictwo polega na dostarczeniu do ustroju energii cieplnej głównie drogą przewodzenia i przenoszenia.

Wpływ ciepła na organizm zależy od:

natężenia bodźców

okoliczności fizycznych towarzyszących oddziaływaniu ciepła

możliwości termoregulacyjnych ustroju

czasu działania bodźca

zmiany natężenia bodźca w czasie

powierzchnia ciała na którą działa bodziec cieplny.

Metody lecznicze w których wykorzystuje się bodźce cieplne znajdują szerokie zastosowanie w fizykoterapii i balneoterapii. Są to zabiegi przy użyciu gorącego powietrza, oraz parafiny:

łaźnia sucha szafkowa

łaźnia sucha rzymska

sauna

kuchnia parafinowa

Leczenie zimnem.

Polega ono na obniżeniu temperatury tkanek. Zabiegi lecznicze z wykorzystaniem niskich temp. dzieli się na miejscowe i ogólne. Celem zabiegów miejscowych jest obniżenie temp. skóry i tkanek głębiej położonych, a ogólnych- oziębienie całego ustroju z wszystkimi tego faktu następstwami.

Zimne zabiegi miejscowe:

okład z lodu

nacieranie lodem

zimne okłady lub zawijania

oziębienie przy pomocy ciekłego chlorku etylu

miejscowe zabiegi wykonywane przy użyciu gazów chłodzących

Wskazania do stosowania zimnych zabiegów miejscowych:

przeciwzapalne

przeciwbólowe

przeciwobrzękowe

zmniejszające napięcie mięśniowe.

choroby narządu ruchu: stany po urazach i przeciążeniach, obrzęk po złamaniu, zwichnięcia i skręcenia stawów, ostre zapalenie tkanek miękkich okołostawowych.

Choroby gośćcowe: RZS w okresie ostrym i zaostrzonym, artopatia łuszczycowa, stany bólowe w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów, zespoły zapaleń okołostawowych w okresie ostrym, ostra postać dny.

Choroby układu nerwowego: nerwobóle nerwów obwodowych, oraz zespoły bólowe rwy kulszowej i ramiennej w okresie ostrym, stany wzmożonego napięcia mięśni- jako przygotowanie do kinezyterapii.

Ogólna terapia zimnem:

Zabiegi w kriokomorze w znaczny sposób poprawiają skuteczność kinezyterapii przeprowadzanej bezpośrednio po zabiegach. W wyniku zadziałania skrajnie niskich temp. w organizmie zachodzą następujące reakcje:

spadek napięcia mięśni, zwolnienie przewodnictwa nerwowego.

Wzrost stężenia ACTH, kortyzonu, endorfin, adrenaliny, noradrenaliny, testosteronu.

Skurcz naczyń krwionośnych, a następnie rozkurcz i silne przekrwienie.

Działanie przeciwbólowe.

Poprawa drenażu żylnego i limfatycznego (działanie przeciwbólowe).

Wskazania do krioterapii:

RZS

ZZSK

Łuszczycowe zapalenie stawów

Dyskopatia

Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa i stawów

Stany pourazowe

Zmiany wynikłe z przeciążeń narządu ruchu

Odnowa biologiczna

Przeciwwskazania:

klaustrofobia

nadwrażliwość na zimno

niewydolność układu krążenia i oddechowego

stany gorączkowe

zmiany zakrzepowe, zatorowe, zapalne w układzie naczyniowym.

Zmiany miażdżycowe tętnic uniemożliwiające reakcję naczyniową

Otwarte rany i owrzodzenia

Krioterapię dzielimy na kriodestrukcję i kriochirurgię.

Kriostymulacja- schładzanie ciała przy użyciu niskich temperatur będących intensywnym bodźcem, wywołującym w organizmie wiele reakcji odwracalnych o charakterze miejscowym i ogólnym.

Kriochirurgia- najczęstsze wskazania:

stany przedrakowe

naczyniaki zwykłe

nabłoniaki (oczu, nosa, powiek)

kłykciny kończyste

rak prostaty

rak szyjki macicy

ropne rany

żylaki

w okulistyce

Metody- kontaktowe (zewnętrzne i sonda wewnętrzna- natryskowa. Sonda- nóż chirurgiczny).

Nacięcie chirurgiczne+ krio

Elektrokonizacja+ krio

Krio+ nacięcie chirurgiczne + krio

Farmakoterapia+ krio

Kriodestrukcja w kosmetyce.

Wskazania:

plamy soczewicowate (po słońcu)

znamiona naczyniowe płaskie

kępki żółte

koloidy po trądziku

trądzik młodzieńczy

łysienie plackowate

brodawki

wrastające paznokcie

usuwanie tatuażu

odciski

Reakcja organizmu na oziębianie- reakcja zachowania ciepła - reakcja kompensacyjna (rezerwie ciepła i zachowaniu termoregulacji), zaróżowienie skóry, pobudzenia krążenia obwodowego, następuje zmniejszenie napięcia mięśniowego, spadek ciśnienia tętniczego i żylnego krwi.

Objawy reakcji zachowania ciepła

W pierwszej fazie skóra jest blada, skurcz naczyń krwionośnych skóry i tkanki podskórnej zmniejsza przepływ krwi i ogranicza w ten sposób oddawanie ciepła do środowiska. Jest to reakcja odruchowa - następstwo pobudzenia receptorów zimna skóry. Nasilenie tych zmian zależy od temperatury i od szybkości jej obniżania w czasie. Reakcje naczynioruchowe są najsilniej wyrażone w obrębie kkd i kkg. Skurcz naczyń skóry i tkanki podskórnej powoduje przemieszczenie krwi do głębiej położonych tkanek kończyn. W fazie tej następuje zmniejszenie przemiany materii miejscowej i zwiększenie przemiany materii w części rdzeniowej. Dochodzi do zwiększenia ciśnienia tętniczego i żylnego krwi, zwiększenia napięcia mięśni szkieletowych i zmniejszenia przewodnictwa nerwowego.

Objawy reakcji kompensacyjnej

Mechanizmy regulacyjne powodują rozszerzenie naczyń krwionośnych. Skóra przybiera barwę różową z powodu zwiększonego ukrwienia. Następuje zmniejszenie napięcia mięśniowego i spadek ciśnienia tętniczego i żylnego krwi.

Efekty działania zimna na ustrój zależą od:

czasu trwania ekspozycji na zimno

powierzchni

Kriostymulacja- działanie biologiczne.

Właściwości działania leczniczego.

Ważnym działaniem terapeutycznym zimnych zabiegów leczniczych jest wpływ przeciwzapalny i przeciwobrzękowy.

Reakcje ustrojowe wywołane bodźcem zimna

okresowe zwężanie i rozszerzanie się naczyń krwionośnych

zwiększony przepływ krwi powoduje podwyższenie temp. skóry do około 8st.

w kolejnej fazie występuje skurcz naczyń a następnie znowu ich rozszerzenie.

Skurcz naczyń powierzchownych tkanek ustroju powoduje zwiększenie oporu naczyniowego na obwodzie- podwyższenie ciśnienia skurczowego krwi i obciążenie serca pracą zwiększającą zapotrzebowanie na tlen.

Częstość skurczów serca maleje

Trzy fazy reakcji naczynioruchowych:

Blokowanie receptorów bólowych w skórze

Zmniejszenie napięcia mięśniowego

Działanie krio na układ hormonalny.

Korzystne działanie na stan psychiczny człowieka

Metoda miejscowego stosowania krioterapii

Do najczęściej wykonywanych zabiegów należą:

Zimne okłady i zawijania- zabiegi te wykonuje się przy użyciu chust oziębionych do żądanej temp. albo worków gumowych napełnionych zimną wodą lub lodem. W niektórych uzdrowisku wykonuje się zimne okłady z solanki (gąbkę moczy się w solance, wkłada do woreczka ze sztucznego tworzywa i oziębia w zamrażalniku do temp. około - 20st.C

Oziębienie przy użyciu ciekłego chlorku etylu- wydobywający się z pojemnika ciekły chlorek etylu działa silnie oziębiająco w wyniku jego rozprężania, oraz pobierania ciepła na parowanie. Jest on stosowany do znieczulenia w małych zabiegach chirurgicznych oraz urazach sportowych.

Miejscowe zabiegi wykonywane przy użyciu gazów chłodzących- do tego celu używa się specjalnie skonstruowanych urządzeń. Jako czynnik schładzający używany jest ciekły azot, dwutlenek węgla lub nadmuch zimnego powietrza. W czasie zabiegu należy wykonywać ruchy okrężne nad powierzchnią ciała objętą zabiegiem, aby uniknąć grożącego odmrożeniem punktowego działania gazu. Zabieg w zależności od wskazań i tolerancji chorego trwa 1-3 min. i może być powtarzany 3 razy w ciągu dnia.

Metoda ogólnoustrojowego stosowania krioterapii

Kriokomora składa się z 2 pomieszczeń: przedsionka (temp około -60st), oraz komory właściwej (temp -110 do -160st). czynnikiem schładzającym kriokomory jest ciekły azot. Przed pierwszym wejściem do komory pacjent przechodzi kwalifikację lekarską. Zabiegi w kriokomorze w znaczny sposób poprawiają skuteczność kinezyterapii przeprowadzanej bezpośrednio po zabiegach. W wyniku zadziałania skrajnie niskich temperatur w organizmie zachodzą reakcje:

Spadek napięcia mięśniowego, zwolnienie przewodnictwa nerwowego

Wzrost stężenia ACTH, kortyzonu, beta-endorfin, adrenaliny, noradrenaliny, testosteronu u mężczyzn

Skurcz naczyń krwionośnych, a następnie rozkurcz i silne przekrwienie.

Działanie przeciwbólowe

Poprawa drenażu żylnego i limfatycznego (działanie przeciwbólowe).

Wskazania do krio miejscowej:

Choroby narządu ruchu

stany po urazach i przeciążeniach (do 5 dni po urazie)

obrzęk po złamaniu kości oraz zwichnięciach i skręceniach stawów

ostre zapalenia tkanek miękkich okołostawowych

Choroby gośćcowe

RZS w okresie ostrym, oraz zaostrzenia

Artopatia łuszczycowa

Stany bólowe w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów

Zespoły zapaleń okołostawowych w okresie ostrym

Ostra postać dny

Choroby układu nerwowego.

nerwobóle nerwów obwodowych, oraz zespoły bólowe rwy kulszowej i ramiennej w okresie ostrym

stany wzmożonego napięcia mięśni- jako przygotowanie do kinezyterapii.

Wskazania do ogólnoustrojowej:

RZS

ZZSK

Łuszczycowe zapalenie stawów

Stany pourazowe

Zmiany wynikłe z przeciążeń narządu ruchu

Odnowa biologiczna

Przeciwwskazania do krioterapii:

Miejscowej:

Stan nadwrażliwości na zimno

Choroby w których zimno jest czynnikiem wywoławczym, np. krioglobulinemia, zespół Raynauda

Zespół Sudecka

Zmiany skóry popromienne

Zapalenie miedniczek nerkowych

Zapalenie pęcherza moczowego

Stany wyniszczenia i osłabienia

Odmroziny

Zespoły ciasnoty przedziałów powięziowych.

Ogólnej:

Klaustrofobia

Nadwrażliwość na zimno

Niewydolność układu krążenia i oddechowego

Stany gorączkowe

Zmiany zakrzepowe, zatorowe i zapalne w układzie naczyniowym

Zmiany miażdżycowe tętnic uniemożliwiające reakcję naczyniową

Otwarte razy i owrzodzenia.

WODOLECZNICTWO:

Hydroterapia: wykorzystywanie wody gospodarczej do celów leczniczych.

Balneoterapia: wykorzystywanie wody leczniczej. Wody wykorzystuje się w różnych postaciach, o różnej temp. i pod różnym ciśnieniem.

Cele:

Wodolecznictwo- wykorzystanie wody do celów leczniczych w różnych postaciach i o różnej temperaturze i pod różnym ciśnieniem w postaci zabiegów wodnych. W zabiegach wodnych działa na chorego czynnik termiczny, hydrostatyczny i mechaniczny.

Działanie termiczne zabiegów wodnych:

Temp. wody 33-35 st. C jest odczuwana jako obojętna. Do zabiegów stosuje się wodę chłodną o temp. 22- 27 st. wodę letnią o temp. 28- 33 st. ciepłą- 34- 37st. oraz gorącą 38- 42 st.

Ciepłe zabiegi wodne powodują przyśpieszenie pracy serca, obniżenie ciśnienia krwi, zwiększenie wydzielania moczu i potu, rozluźnienie mięśni szkieletowych i gładkich. Kąpiele ciepłe działają uspokajająco, nasennie i zmniejszają apetyt.

Zabiegi chłodne i zimne powodują zwężenie naczyń skóry, zwiększenie ciśnienia krwi, zwolnienie pracy serca, zmniejszenie wydzielania potu, zwiększają wydzielanie moczu, zwiększają napięcie mięśniowe. Na układ nerwowy zabiegi zimne działają pobudzająco, poprawiają samopoczucie.

Intensywność bodźcowego działania zabiegów wodnych zależy od pory ich stosowania. Dobowy rytm biologiczny człowieka przebiega w 2 fazach: faza przegrzewania- godz. 3-15, oraz faza ochładzania- godz. 15-3.

Zabiegi wodne działają łagodniej jeżeli są stosowane zgodnie z rytmem biologicznym. Działanie bodźcowe jest intensywniejsze, gdy stosuje się je przeciwnie do rytmu biologicznego, tzn. chłodne lub zimne przed południem, a ciepłe po południu.

Działanie hydrostatyczne i wypór wody.

Po zanurzeniu ciała w wodzie, pod wpływem ciśnienia hydrostatycznego zmniejszają się obwody brzucha i klatki piersiowej co zwiększa opór naczyniowy i pracę serca. Ucisk słupa wody powoduje przesunięcie krwi z żył kończyn i narządów jamy brzusznej do serca. Powoduje to zwiększenie pracy serca. Działanie hydrostatyczne wody jest większe u człowieka będącego w pozycji siedzącej, a mniejsze, gdy jego pozycja jest leżąca.

Chorzy, z chorobami dróg oddechowych i serca podczas kąpieli w wannie i w basenie powinni wykonywać ćwiczenia przy zanurzeniu tułowia jedynie do pępka.

W zabiegach hydroterapeutycznych wykorzystuje się też zdolność wyporu wody. Człowiek w wodzie czuje się lekki, łatwiej może wykonywać ruchy. W lecznictwie wykorzystuje się zdolność wyporu wody, w zabiegach kinezyterapeutycznych wykonywanych w wodzie łatwiej wykonywać ćwiczenia.

Należy przepytać pacjentów odnośnie schorzeń układu oddechowego i krążenia!!!!!!!!!!!!!

Działanie mechaniczne zabiegów wodnych.

W wyniku ciśnienia dynamicznego strumienia wody powstaje odczyn naczyniowy. Zwiększa się też przy umiejętnym kierowaniu strumienia wody odpływ krwi żylnej z części obwodowej ciała do serca. Właściwości te wykorzystuje się w natryskach, biczach, kąpieli wirowej, masażu podwodnym, polewaniach.

Zabiegi wodolecznicze wpływają na funkcje organizmu: układ krążenia, układ oddechowy, układ pokarmowy, układ ruchu, układ nerwowy, układ endokrynny, układ limfatyczny.

Rodzaje zabiegów wodoleczniczych:

  1. kąpiele wodne

  • natryski