Diagnoza i terapia pedagogiczna
Diagnoza jest to zapoznanie jakiegoś stanu rzeczy i jego tendencji rozwojowych na podstawie jego objawów w oparciu o znajomość ogólnych prawidłowości. Pełna i rozwinięta diagnoza dostarcza danych, które stanowią o problemie.
Wyróżniamy dwie części diagnozy:
Wstępna - opis danego przedmiotu, który badamy oraz określenie obecnego stanu,
Zasadnicza - wykrycie i opisanie wewnętrznych i zewnętrznych czynników działających na ten przedmiot. Charakterystyka dynamiki tego przedmiotu ( czas przeszły, teraźniejszy i przyszły).
W skład diagnozy wchodzą diagnozy cząstkowe:
1. Diagnoza przyporządkowująca do danego typu (typologia), gatunku (klasyfikacja).
2. Diagnoza genetyczna wyjaśniająca stan obecny danego przedmiotu przez pryzmat następujących po sobie ciągu zmian rozwojowych.
3. Diagnoza znaczenia dla całości
4. Diagnoza fazy określająca poziom aktualnego rozwoju.
5. Diagnoza rozwojowa ( prognostyczna) prognozująca dalszy rozwój badanego przedmiotu. Formułuje się ją na podstawie poprzednich diagnoz cząstkowych.
Rodzaje diagnozy pedagogicznej - kryteria:
1. Ze względu na cel podjętego postępowania.
2. Ze względu na świadomość osoby badanej w procesie diagnostycznym:
formalna - osoba badana wie, że jest poddawana diagnozie (klasówka, praca plastyczna),
nieformalna - osoba badana nie ma świadomości, że jest poddawana diagnozie (obserwacja dzieci w grupie przedszkolnej lub uczniów w klasie),
3. Ze względu na liczbę i cechy osób poddawanych jednocześnie diagnozie:
zbiorowa - takie samo zadanie wykonują wszyscy,
grupowa,
indywidualna - zadanie wykonuje jedno dziecko.
4. Ze względu na rolę i udział w postępowaniu diagnostycznym specjalistów różnych dziedzin wyróżniamy diagnozę:
jedno dyscyplinarną,
interdyscyplinarną.
5. Ze względu na miejsce:
diagnoza klasowa,
diagnoza kliniczna.
6. Ze względu na wiek dziecka:
diagnoza wieku przedszkolnego,
diagnoza wieku szkolnego - młodszego, starszego.
Diagnozę stosujemy w zależności od kryterium
Najpełniejsza jest diagnoza interdyscyplinarna, w której bierze udział wielu specjalistów. Składa się ona z trzech części:
1. Diagnoza medyczna - określa rozwój anatomiczny i fizjologiczny dziecka. Wyklucza, bądź potwierdza istnienie nieprawidłowości rozwojowych np. wady słuchu, wzroku itd.
2. Diagnoza psychologiczna - szczegółowy opis jednostki pod kątem psychologicznym, określanie tendencji rozwojowych dziecka.
3. Diagnoza pedagogiczna - wszechstronny opis pedagogiczny badanej jednostki.
Cele przeprowadzania diagnozy:
ocena aktualnego poziomu wiedzy i umiejętności,
zebranie informacji o przyczynach danego stanu,
prognozowanie rozwoju ucznia przez odpowiednie działania,
Cele dla potrzeb pedagogiki korekcyjnej:
profilaktyka przyszłych ewentualnych zaburzeń w uczeniu się,
usuwanie zaburzeń i trudności w uczeniu się
prognozowanie dalszego rozwoju określonych funkcji i kształtowanie pożądanych umiejętności szkolnych.
Dobrze przeprowadzona diagnoza pozwoli dostosować odpowiednie metody pracy z dzieckiem w zależności od aktualnych jego potrzeb. Zastosowana terapia pedagogiczna polegać powinna na stymulowaniu rozwoju dziecka, wyrównywaniu braków w wiadomościach i umiejętnościach dziecka, korygowaniu zaburzeń i trudności w uczeniu się oraz na kompensowaniu trudności powodzeniami. Im wcześniej wszelkie nieprawidłowości rozwojowe zostaną wykryte i poddane odpowiedniej terapii, tym większe są szanse na pomyślny start dziecka w szkole.
Opracowane na podstawie pozycji St. Ziemskiego
„ Z problemów diagnozy”
WYBRANE ZAGADNIENIA DOTYCZĄCE GRY JAKO INTERESUJĄCEJ METODY PRACY Z DZIEĆMI
Każda gra jest zabawą, ale nie każda zabawa jest grą.
W jednej i w drugiej występują umowy:
w zabawie są to umowy „luźne”, nie do końca określone, mogące ulegać zmianom;
w grze umowy są ściśle określone i bezwzględnie należy ich przestrzegać - są to reguły gry.
Czego mogą nauczyć się dzieci konstruując gry?
Panowania nad sobą, także w sytuacjach trudnych;
Lepszego refleksu i szybszej orientacji w tym, co jest aktualnie ważne dla osiągnięcia zaplanowanego celu;
Umiejętności interpersonalnych;
Odporności emocjonalnej;
Umiejętności matematycznych.
Gry rozwijają dziecięcą pamięć, mowę i myślenie. Dobrze jest więc, kiedy sztukę konstruowania gier wprowadza się już w piątym roku życia; w przedszkolach, szkołach, świetlicach, na zajęciach korekcyjno-kompensacyjnych, w domach.
Konstruowanie gier można doskonale łączyć z edukacją matematyczną niezależnie od tego, gdzie się ją realizuje. Są bowiem gry rozwijające procesy intelektualne ważne dla uczenia się matematyki. Można je więc wykorzystywać do rozwijania uzdolnień matematycznych i do matematycznego ukierunkowania dziecięcego umysłu, a także do ćwiczenia sprawności rachunkowych.
Dlatego warto nauczyć dzieci konstruowania gier zwłaszcza, jeżeli dorosłemu zależy na tym, by lepiej ukształtować ich umiejętności matematyczne. Dzieci pochłonięte grą nie zauważają, że intensywnie np. rachują i nie bronią się przed czasami nie lubianą tego typu „operacją”.
Sukces w dużym stopniu zależy od tego, jak rozumie się daną grę i czy trafnie przewidzi się następstwa.
Podczas konstruowania gier dzieci muszą:
zaplanować trasę i kierunek.
pułapki i premie,
symbole matematyczne (przyczynia się to do rozwijania myślenia przyczynowo-skutkowego oraz myślenia operacyjnego)
kodowanie i dekodowanie.
Inną , istotną cechą gier jest to, że - narysowanie i zaplanowanie
planszy przez dziecko oraz rozegranie gry - w sumie może trwać do dwóch godzin.
Aby to wszystko osiągnąć, warto przestrzegać specjalnej metodyki i do każdej gry wracać np. po miesiącu.