2002-10-12 Ćwiczenia 1.

SYSTEMY GOSPODARCZE.

Podstawowy podział typów własności:

• prywatny

• państwowy

Podejmowanie decyzji:

• zdecentralizowane

• centralne

	prywatny	państwowy
Zdecentralizowane	USA, Australia, RPA, państwa Europy zach i śr w.	Jugosławia
centralne	Trzecia Rzesza, Białoruś	ZSRR, PRL, Kuba,

Socjalizm:

• Centralne planowanie.

• Własność państwowa.

• Ceny i płace urzędowe.

• Pełne zatrudnienie.

Kapitalizm:

• Własność prywatna.

• Wolny rynek

• Państwo zapewnia spokój i bezpieczeństwo oraz respektowanie prawa.

Typy gospodarki kapitalistycznej:

• Kapitalizm anglosaski - najbardziej typowy, najbardziej zbliżony do modelu idei kapitalizmu.

• Kapitalizm skandynawski ( Szwecja, Norwegia, Dania, ) - państwa opiekuńcze, państwa dobrobytu.

• Kapitalizm nadreński - społeczna gospodarka rynkowa, liberalna gospodarka

• Kapitalizm japoński - istnieją grupy przedsiębiorstw nie konkurujących ze sobą, a wręcz przeciwnie, współpracujących np. Bank powołany do finansowania jednego przedsiębiorstwa. Grupy, rodziny przedsiębiorstw tzw: CZEBOLE. Sektor usług słabo rozwinięty, słabe rolnictwo.

2002-12-11 Ćwiczenia 2.

POLITYKA MONETARNA I POLITYKA FISKALNA.

Polityka fiskalna wiąże się z budżetem. Podstawą każdego budżetu są podatki i parapodatki. Podatek to przymusowe nieodpłatne świadczenia obywateli, osób fizycznych, prawnych na rzecz państwa i samorządów lokalnych.

Parapodatki: winiety, opłaty na ZUS, na fundusze rehabilitacyjne itd.

Podatki dzielimy na:

1. Pierwszy podział:

• Bezpośrednie. Np.: dochodowy ( podmiot kto płaci to ten sam podmiot, który jest obciążony tym podatkiem.

• Pośrednie: inny podmiot jest obciążony, a inny płaci. Producent odprowadza podatek do budżetu państwa a konsument płaci ten podatek.

2. Drugi podział:

• Centralne - pobiera budżet państwa.

• Lokalne - pobierają samorządy

3. Trzeci podział:

• Progresywne: 19%, 30%, 40%,

• Dygresywne: 40%, 30%, 19%

• Liniowy: 19%

Wykres LAFFER'A:

dd - dochody budżetu

wp - wysokość podatków

Zwiększanie podatku bez końca powoduje powstanie i rozwój szarej strefy.

Podatki w Polsce.

Wyróżniamy 16 podatków:

1. Dochodowy od osób fizycznych PIT.

2. Podatek pośredni od towarów i usług: 22%, 7%, 3%, 0%, zwolniony z VAT.

3. Podatek akcyzowy.

4. Od środków transportu.

5. Od nieruchomości.

6. Rolny.

7. Leśny.

8. Od psów

9. Od zysków i od lokat bankowych.

10. Od czynności cywilno - prawnych.

11. CIT - podatek od osób prawnych.

12. Od spadków i darowizn.

13. Od gier.

14. Od osób duchownych.

15. Podatek zryczałtowany.

16. Karta podatkowa.

Wydatki budżetowe:

1. Osobowe uposażenia pracowników sfery budżetowej.

2. Transfery: zasiłki chorobowe, renty, emerytury, dla bezrobotnych.

3. Inwestycje.

4. Dotacje do przedsiębiorstw nierentownych.

5. Wydatki na restrukturyzację gospodarki.

6. Tworzenie nowych miejsc pracy.

7. Gwarancje np. stocznia szczecińska, gwarancje kredytowe.

8. Obsługa zadłużenia publicznego.

Polityka monetarna. Celem polityki monetarnej jest utrzymanie jak najniższej inflacji. Organami odpowiedzialnymi są:

• NBP

• Rada Polityki Pieniężnej.

To jaka będzie inflacja zależy od podaży pieniądza.

Instrumentem polityki pieniężnej jest stopa podatkowa; im wyższa stopa tym niższa inflacja.

2003-01-04 Ćwiczenia 3.

BEZROBOCIE.

Bezrobocie to nadwyżka podaży pracy nad popytem na pracę.

Podaż - ludzie wyrażający gotowość do podjęcia pracy.

Popyt - przedsiębiorstwa.

Bezrobocie dotyczy osób w wieku produkcyjnym.

Ludność w wieku produkcyjnym

Mężczyźni 18 - 65 lat

Kobiety 18 - 60 lat

Czynni zawodowo. Bierni zawodowo.

Zatrudnieni. Bezrobotni.

Bezrobocie to stan, w którym osoby zdolne do pracy i gotowe do jej podjęcia mimo aktywnych poszukiwań pozostają bez pracy. Bezrobocie można mierzyć w wartościach bezwzględnych w tysiącach (milionach) osób lub względnych np. %.

1. Pierwsza miara:

Bezrobocie = zasób siły roboczej - liczba pracujących

W roku 2002 ok. 3 mln w Polsce

2. Druga miara.

Liczba bezrobotnych

Stopa bezrobocia = --------------------------- * 100%

Liczba pracujących

W roku 2002 ok. 18% w Polsce.

Typy bezrobocia:

1. Klasyfikacja pierwsza

• Bezrobocie frykcyjne (łac. Fricto - tarcie) (Ktoś sam się zwalnia, ze względu na nie odpowiadające jemu warunki pracy i przez jakiś czas pozostaje bezrobotny, poszukując pracy)

• Strukturalne - powstaje gdy zmienia się struktura gospodarki. Całe grupy zawodowe stają się bezrobotne np.: górnicy, hutnicy. Obecnie najczęściej spotykane w Polsce.

• Koniunkturalne - cykliczne.

• Sezonowe.

2. Druga klasyfikacja.

• Dobrowolne.

• Przymusowe.

3. Trzecia klasyfikacja.

• Jawne ( 3mln, 18% )

• Ukryte ( bezrobotni niezarejestrowani )

Dwie koncepcje przyczyn bezrobocia:

1. Liberalna

Dl - krzywa popytu na pracę

Sl - ludzie, którzy chcą pracować ( podaż )

Koncepcja liberalna mówi że, popyt na pracę zależy od płacy realnej.

Przyczyny bezrobocia :

• związki zawodowe ( wymagają na pracodawcach wysokie płace, co powoduje niechęć pracodawców do zatrudniania.

• Ustawa o płacach minimalnych

• Zbyt wysokie zasiłki dla bezrobotnych.

2. Socjalna.

Poziom bezrobocia jest uzależniony od wielkości popytu. Im niższy popyt, tym większe bezrobocie. Jeżeli rosną wydatki, to rosną zakupy, dzięki temu rośnie sprzedaż. Jeżeli rośnie sprzedaż to rośnie produkcja, a wówczas maleje bezrobocie.

Optymalne bezrobocie może wynosić 4 - 5% (naturalna stopa bezrobocia, bezrobocie higieniczne).

Pozytywne skutki bezrobocia

• Szacunek do pracy.

• Wydajność.

• Mobilność pracowników

Negatywne skutki bezrobocia.

• Obniżenie standardu życia ( patologie, przestępstwa)

• Wzrost wydatków budżetowych

• Luka w PKB ( porównanie bezrobocia higienicznego z poziomem wytworzonych dóbr przy istniejącym bezrobociu.)

Prawo OKUNA

Każdy wzrost bezrobocia o jeden punkt procentowy powyżej poziomu naturalnego, powoduje 2,5 % spadek PKB.

Działania Państwa w celu ograniczenia bezrobocia.

Polityka pasywna:

• Wypłata zasiłków dla bezrobotnych.

Polityka aktywna - wpływa na przyczyny bezrobocia:

• Polityka makroekonomiczna ( zwiększanie popytu ), obniżanie stóp procentowych, obniżanie podatków.

• Polityka zatrudnienia:

• Roboty publiczne

• Redukcja tygodniowego czasu pracy.

• Wydłużanie urlopów

• Liberalizacja kodeksu pracy.

---