29. Skład Rady Ministrów
Konstytucja nie określa liczbowego składu Rady Ministrów, stąd też z regulacji prawnych zawartych w Ustawie Zasadniczej nie dowiadujemy się bynajmniej ile osób wchodzi w skład tego organu. W praktyce liczba ta waha się od 25 (rząd H. Suchockiej) do 15 (gabinet L. Millera) Natomiast Konstytucja wylicza kategorie jej członków.
- Pierwsza z nich obejmuje Prezesa Rady Ministrów. Jest to oficjalna, konstytucyjna nazwa tego organu, odgrywającego zasadniczą rolę w składzie rządu. Premier pełni ważną rolę w rządzie i może łączyć swe stanowisko z funkcją ministra.
-Drugą kategorię członków rządu stanowią wiceprezesi Rady Ministrów. Konstytucja nie wymaga bynajmniej powoływania wiceprezesów, stwierdza bowiem , że „mogą być powoływani”. Konstytucja nie określa także liczby wiceprezesów RM. O tym decyduje Premier.
-Kategorię trzecią przy tym najliczniejszą stanowią ministrowie, którzy spełniają podwójną rolę. Pierwsza z nich to członkostwo w organie kolegialnym, jakim jest Rada Ministrów, druga zaś polega na kierowaniu resortem lub wypełnianiu zadań powierzonych im przez Premiera
-Czwarta kategoria członków Rady Ministrów obejmuje przewodniczących określonych w ustawach komitetów. Przewodniczący tych komitetów są odpowiednikami ministrów resortowych.
29. Skład Rady Ministrów.
Konstytucja nie określa liczbowego składu Rady Ministrów (RM), z treści art.147 nie dowiadujemy się więc, ile osób wchodzi w skład tego organu. W praktyce liczba ta waha się od 25(rząd H.Suchockij) do 15 (gabinet L.Millera).
Natomiast art.147 wylicza kategorie jej członków:
Pierwsza z nich obejmuje Prezesa RM-jest to oficjalna, konstytucyjna nazwa tego organu, odgrywającego zasadniczą rolę w składzie rządu. W języku potocznym występuje termin „premier”- nazwa ta ma historyczne uzasadnienie, oznaczała ona pierwszego ministra, który w XIX w. był jednym z członków rządu. Był to primus inter pares-( pierwszy wśród równych),do którego należało tylko przewodniczenia obradom ministrów; dzisiaj nazwa ta ma inny sens, co innego oznacza
i pozostała w języku codziennym z uwagi że jest krótka.
Prezes RM może łączyć swe stanowisko z funkcją ministra (art.147 ust 3)
Pozycja i funkcję Prezesa RM:
Udział w powoływaniu i rekonstrukcji RM
- całkowita odpowiedzialność za komplementowanie składu przyszłego
rządu
- prawo do wniosku o powołanie w skład RM osób, których zakres
działania i pozycję określa samodzielnie premier
(ministrowie „bez teki”)
- odpowiedzialność za podstawy programowe RM
- decyduje o zmianach w RM; Prezydent musi zaakceptować jego wniosek
Wyjątek - odwołanie ministra w wyniku wotum nieufności przez Sejm,
wniosek w tej sprawie , z reguły pochodzący od opozycji
parlamentarnej, może zgłosić grupa co najmniej 69 posłów.
Wpływa na trwałość rządu
- dymisja premiera = dymisja całego rządu
- wotum nieufności wobec rządu - formą wymuszenia dymisji premiera
Wpływ na tok i kierunek prac RM
- RM działa na podstawie programu przedstawionego przez premiera w
expose
- zwołuje, otwiera i zamyka posiedzenia RM
- określa porządek posiedzeń RM
- przewodniczy posiedzeniom RM
- decyduje o sposobie przyjęcia danego rozstrzygnięcia przez rząd
(uzgodnienie -głosowanie-tryb obiegowy)
- może zapraszać dodatkowe osoby na posiedzenia RM
- decyduje o utajnieniu części lub całości posiedzenia
Wpływa na prace członków RM
- koordynuje, w celu uzgodnienia, działalność poszczególnych członków
RM (realizacja założonych zadań); stałe komitety RM, komitety doraźne,
zespoły, rady.
Uprawnienia kontrolne premiera- szczegółowo określa zakres działań ministra, ma prawo żądania dokumentów, sprawozdań.
Weryfikacja zgodności działań członków RM z prawem i programem RM
Kompetencje koordynacyjne wobec samorządu terytorialnego:
- mianuje wojewodów i wicewojewodów
- posiada możliwość ustanowienia zarządu komisarycznego w
gminie do 2 lat
- może złożyć wniosek do Sejmu o rozwiązaniu organów gminy.
Prawo wydawania aktów prawnych w postaci - rozporządzeń- akty wykonawcze w stosunku do ustaw, w celu ich wykonania i z powołaniem się na upoważnienie w nich zawarte.
Drugą kategorię stanowią wiceprezesi RM:
Członek RM o charakterze fakultatywnym. Konstytucja nie wymaga powoływania wiceprezesów, stwierdza bowiem, że „mogą być powoływani”.
O powołaniu decyduje premier, jeśli dojdzie do takiego przekonania, wówczas przedstawia odpowiednie wnioski personalne Prezydentowi.
Wiceprezesi RM mogą łączyć swe stanowisko z funkcją ministra.
O zakresie działania wiceprezesów decyduje wyłącznie premier, który wyznacza im zadania
Wiceprezes RM wykonuje swe działania w imieniu premiera- jego kompetencje nie mogą wykraczać poza kompetencje premiera
Gdy w RM brak wicepremiera- premier upoważnia jednego z ministrów do zastępowania go.
Trzecią kategorię stanowią ministrowie.
Minister jest centralnym organem administracji rządowej, którego pozycję charakteryzuje podwójna rola:
I - członek kolegialnego organu władzy wykonawczej - Rada Ministrów-
uczestniczy w realizacji zadań, jakie obowiązujące prawo przyznaje rządowi;
II- stanowi on jednoosobowy, samodzielny organ państwowy, powołany do
kierowania określonym działem administracji (ministrowie resortowi).
Szczególny charakter ma minister powołany do wykonania zadań zleconych
mu przez Prezesa RM (ministrowie zadaniowi, dawniej określani „bez teki”)
Ministrowie resortowi:
kierują określonym resortem (dział administracji rządowej)
biorą udział w pracach RM
wydają: rozporządzenia (ogłaszane w „Dzienniku Ustaw”), zarządzenia („Monitor Polski”), decyzje administracyjne
sprawują nadzór nad państwowymi osobami prawnymi w ramach swego działu
mogą łączyć funkcje ministra z mandatem parlamentarnym
do pomocy w kierowaniu resortem mają sekretarzy i podsekretarzy stanu:
są aparatem urzędniczym podległym ministrowi
powołani przez Prezesa RM na wniosek właściwego ministra
zakres czynności określa minister
Ministrowie „bez teki” :
biorą udział w pracach RM
wykonują zadania określone przez premiera
premier określa w drodze rozporządzenia „zaplecze” dla ministra
nie mogą wydawać rozporządzeń.
Czwarta kategoria członków RM obejmuje przewodniczących określonych w ustawach Komitetów, a więc działów administracji funkcjonujących na innych zasadach niż ministerstwa.
Aktualnie istnieje 2 tego rodzaju komitety: Komitet Badań Naukowych i Komitetu Integracji Europejskie (przewodnicząca Anna Fatyga). Przewodniczący tych komitetów są odpowiednikami ministrów resortowych.
Prezes Rady Ministrów, z własnej inicjatywy lub na wniosek członka Rady Ministrów, może, w drodze zarządzenia, tworzyć organy wewnętrzne Rady Ministrów lub Prezesa Rady Ministrów o charakterze pomocniczym i opiniodawczym w postaci:
stałych komitetów Rady ministrów (zadania stałego komitetu- przygotowanie, uzgadnianie, przedstawienia rządowi lub premierowi projektów rozstrzygnięć albo stanowiska RM bądź premiera; w tym celu komitet określa swe opinie albo udziela rekomendacji projektom dokumentów rządowych. Posiedzenia odbywają się w stałych terminach; sprawozdanie ze swej działalności składa premierowi).
rady i zespoły ( działają w celu zapewnienia właściwej i terminowej realizacji zadań, do których zostały utworzone. Posiedzenia zwołuje ich przewodniczący w razie potrzeby, określając za razem ich porządek obrad; rezultaty prac przedkładane RM, premierowi bądź właściwym ministrom).
W roku 2004 został powołany Komitet Europejski Rady Ministrów( organ opiniodawczo-doradczy i pomocniczy RM i premiera w sprawach związanych z członkostwem Polski W Unii Europejskiej).
Aktualny Skład Rady Ministrów: Jarosław Kaczyński Premier (PiS)
Ludwik Dorn Wicepremier (PiS)
Roman Giertych Wicepremier, Minister Edukacji Narodowej (LPR)
Zyta Gilowska Wicepremier, Minister Finansów
Andrzej Lepper Wicepremier, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Samoobrona)
Janusz Kaczmarek Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji
Anna Kalata Minister Pracy i Polityki Społecznej (Samoobrona)
Zbigniew Ziobro Minister Sprawiedliwości; (PiS)
Wojciech Jasiński Minister Skarbu; (PiS)
Andrzej Aumiller Minister Budownictwa (Samoobrona)
Jerzy Polaczek Minister Transportu (PiS)
Kazimierz Ujazdowski Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego (PiS)
Anna Fotyga Minister Spraw Zagranicznych (PiS)
Aleksander Szczygło Minister Obrony Narodowej; (PiS)
Piotr Woźniak Minister Gospodarki; (PiS)
Grażyna Gęsicka Minister Rozwoju Regionalnego
Michał Seweryński Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Rafał Wiechecki Minister Gospodarki Morskiej (LPR)
Tomasz Lipiec Minister Sportu
Zbigniew Religa Minister Zdrowia
Jan Szyszko Minister Środowiska (PiS)
Przemysław Gosiewski Minister, członek Rady Mistrzów (PiS) przewodniczący Komitetu Stałego RM w Kancelarii Prezesa RM
Zbigniew Wassermann Minister, członek Rady Ministrów (PiS)
Mariusz Błaszczak Minister - członek Rady Ministrów, szef Kancelarii PrezesaRM
1