PSM - ćwiczenia 17 grudnia 2008

Kryteria konieczne dla istnienia organizacji międzynarodowej rządowej:

1. statut w postaci umowy międzynarodowej

• wyjątkiem OBWE, które do 1995 roku funkcjonowało jako KBWE w formie permanentnej konferencji - mimo wszystko OBWE uznaje się za organizację międzynarodową rządową

spór odnośnie tego czy wystarczą dwa czy trzy państwa członkowskie

• za trzema przemawia fakt, że organizacja międzynarodowa to porozumienie multilateralne (a nie bilateralne)

• jednocześnie prawo międzynarodowe nie wyklucza istnienia organizacji międzynarodowej, która ma tylko dwóch członków

• członkami głównie państwa, ale:

• w skład członków Ligi Narodów wchodziły terytoria zależne

• przy ONZ status obserwatora posiadają: przedstawiciel UE, OWP, Watykan

• w skład Ligii Państw Arabskich wchodzi OWP

• struktura wewnętrzna:

• organ plenarny przedstawicielski

• organ zarządczo wykonawczy

• podmiotowość prawno-międzynarodowa

Kryteria konieczne dla istnienia organizacji międzynarodowej pozarządowej:

1. członkami osoby fizyczne, prawne lub ich związki

2. akt założycielski zgodny z prawem państwa, w którym organizacja ma swoją siedzibę

3. prawo nie wyklucza, aby było powołane na podstawie umowy międzynarodowej, natomiast trudno znaleźć takie przypadki, gdyż taka sytuacja implikuje zależność od państwa

4. natomiast funkcje organizacji międzynarodowej mogą wynikać z prawa międzynarodowego - np. Czerwony Krzyż

5. struktura wewnętrzna - brak wymogu organu plenarnego

• organ uchwałodawczy

• organ kontrolny

• względnie trwały charakter

• zdolność do czynności prawnych

• ewenementem Europejski Trybunał Praw Człowieka, który zezwala organizacjom międzynarodowym pozarządowym być stroną „Persons, non-governmental organisations or groups of individuals may initially present applications under Article 34 of the Convention themselves or through a representative”

Instytucjami podobnymi do organizacji międzynarodowych rządowych są:

1. G8 - `is intended to be an informal forum, it lacks an administrative structure'

2. Inicjatywa Środkowoeuropejska

3. Trójkąt Weimarski

Ile razy ONZ zastosowało sankcję z użyciem sił zbrojnych?

Dwa razy:

1. wobec Korei Północnej w 1950 - Sowieci popełnili błąd, gdyż w związku z reprezentowaniem Chin w RB przez Tajwan, nie uczestniczyli w jej obradach. Wówczas to podjęto decyzję o zastosowaniu sankcji z użycie sił zbrojnych. Uważa się jednak zastosowanie tej sankcji za nielegalne, gdyż wówczas nie funkcjonowała praktyka polityczna, wedle której mogły zapadać decyzje RB podczas nieobecności, któregoś ze stałych członków, bądź w wypadku wstrzymania się od głosu jednego z mocarstw (choć dziś taka praktyka się przyjęła).

2. w 1990 po aneksji Kuwejtu przez Irak - USA wykorzystały sprzyjające okoliczności. ZSRR był na wykończeniu i Gorbaczow wolał się nie narażać. Chiny natomiast Irak mało interesował, a ponadto po wydarzeniach na placu Niebiańskiego Spokoju pozostawały raczej w międzynarodowej izolacji, dlatego, żeby odzyskać choć trochę prestiżu, nie zagłosowały przeciw.

Operacje pokojowe

1. Tworzenie pokoju (peacemaking) polega na skłonieniu dyplomatycznymi metodami stron konfliktu do zaprzestania działań wojennych oraz wynegocjowaniu pokojowego rozstrzygnięcia sporu. ONZ może zareagować tylko i wyłącznie za zgodą stron konfliktu. Operacja pokojowa rozpoczyna się w chwili powstania sytuacji kryzysowej, natomiast arbitraż może się zacząć na długo przed nią.

• RB może zaproponować drogę rozwiązania konfliktu lub może zwrócić się do Sekretarza o podjęcie mediacji ze stronami.

• Sekretarz odgrywa kluczową rolę w arbitrażu.

• Budowanie pokoju (peacebuilding) polega na podejmowaniu akcji mających na celu uniemożliwienie ponownego powstania sytuacji konfliktowej oraz dążeniu do umocnienia pokoju, m. in. poprzez działania na polu militarnym, takie jak rozbrojenie, demobilizacja, niszczenie broni. Budowanie pokoju obejmuje również repatriację uchodźców, opiekę nad dziećmi poszkodowanymi przez konflikt, organizowanie instytucji prawno - rządowych, przeprowadzanie reform oraz wyborów, kontrolę nad przestrzeganiem praw człowieka, usprawnianie aparatu wewnętrznego, sądownictwa i policji, a także odbudowywanie gospodarki kraju uwikłanego w konflikt.

• Utrzymywanie pokoju (peacekeeping) - siły zbrojne stacjonują na danym obszarze wtedy, gdy formalnie konflikt jest zażegnany, strony podpisały wcześniej porozumienie pokojowe a jednak istnieje realne niebezpieczeństwo odrodzenia się konfliktu. Polega na rozmieszczeniu sił ONZ w rejonie konfliktu, za zgodą wszystkich zainteresowanych stron, składających się zwykle z komponentu wojskowego, policyjnego i cywilnego.

• Narzucanie pokoju (peaceenforcement) - strony są w otwartym konflikcie zbrojnym i nie wykazują woli podpisywania porozumień pokojowych. Taka wola jest wtedy narzucana siłą z zewnątrz. Są to misje polegające na narzuceniu pokoju. „Program dla Pokoju” Butrosa Ghalego z 1992 roku:

• somewhere between peacekeeping and large-scale enforcement

• use of peace-enforcement units in clearly defined circumstances and with their terms of reference specified in advance.

• Such units from Member States would be available on call and would consist of troops that have volunteered for such service. They would have to be more heavily armed than peace-keeping forces and would need to undergo extensive preparatory training within their national forces.

• Such peace-enforcement units should not be confused with the forces that may eventually be constituted under Article 43 to deal with acts of aggression or with the military personnel which Governments may agree to keep on stand-by for possible contribution to peace-keeping operations

	Sankcje z użyciem sił zbrojnych	Misje pokojowe
Podstawa prawna	Karta NZ	Rezolucja ZO
Decydent	Rada Bezpieczeństwa	RB, choć czasami ZO lub SG
Zgoda stron konfliktu na interwencję	Niepotrzebna	Konieczna
Uzbrojenie	Typowe dla wojny	Lekkie, używać broni można jedynie w samoobronie

---