dzieci 0-3, SWPS, ROK 3, Diagnoza psychologiczna

Monachijska Funkcjonalna Diagnostyka Rozwojowa (T. Hellbrugge)

System umożliwiający wczesną diagnostykę (0-3 r.ż.)

ośmiu najważniejszych funkcji w wieku niemowlęcym (1 r. r.ż.)
siedmiu funkcji (2-3 r.ż.)
w drugim i trzecim roku życia dochodzi diagnoza samodzielno samodzielności, nie ma natomiast diagnozy wieku ci, nie ma natomiast diagnozy wieku raczkowania i siadania.

Oceniane obszary (1 r.ż.):

raczkowanie- rozumiane jako miara rozwoju umiejętności pełzania i raczkowania,
siadanie- miara umiejętności siadania,
chodzenie- miara rozwoju umiejętności stania i chodzenia,
chwytanie- miara rozwoju umiejętności chwytania i funkcji manualnych,
percepcja- miara rozwoju spostrzegania miara rozwoju spostrzegania zmysłowego i umiejętności pojmowania zależności,
mówienie (mowa czynna) - miara rozwoju wyrażania dźwięków i mówienia,
rozumienie mowy (indywidualna mowa bierna, badane od 10. miesiąca) - miara rozwoju rozumienia mowy,
rozwój j społeczny- miara rozwoju kontaktów społecznych.

9 MIESIĄC

RACZKOWANIE: Pełza jak foka, niedługo zacznie raczkować.
SIADANIE: Siedzi samo, trzyma głowę prosto. Przy utracie równowagi popiera żeby nie upaść.
CHODZENIE: Stoi trzymane za rączki.
CHWYTANIE: Celowo upuszcza przedmiot. Robi z tego zabawę i chętnie to powtarza.
PERCEPCJA: Interesuje się cichymi odgłosami (sygnał w słuchawce telefonu, tykanie zegarka). Sięga do naczynia, w którym jest przedmiot.
ZACHOWANIA SPOŁECZNE: Bawi się z mamą w chowanego, szuka mamy, aż wychyli się z kryjówki. Śmieje się wtedy radośnie.
WYDAWANIE DZWIĘKÓW: Łączy takie same sylaby, artykułując je zaczyna mówić „ma-ma”, „da-da”, „ba-ba”.

Sygnały ostrzegawcze w rozwoju dziecka powinny być wyróżniane w 3 kategoriach:

9 MIESIĄC -SYGNAŁY OSTRZEGAWCZE W ROZWOJU

U - nie manipuluje przedmiotami, nie bawi się dwoma przedmiotami równocześnie, nie naśladuje prostych czynności, jak stukanie łyżeczką, przewracanie kartek książeczki, nie wypowiada sylab
E - nie odwzajemnia przywiązania do bliskiej osoby, uśmiechu, pieszczot, nie boi się obcych, nie bawi się w chowanego, nie szuka ukrytego przedmiotu, nie reaguje na słowo: „daj” lub „pa-pa”
R - nie siada i nie siedzi samo, nie stoi z podparciem, nie chwyta przedmiotów w palce
Dziecko wyłącznie leżące w tym wieku wymaga pilnej interwencji terapeutycznej

Skala Brunet-Lezine

Pozwala ocenić rozwój dziecka w wieku najmłodszym. Zawiera próby oceniające:

sprawność motoryczną (lokomocja i kontrola postawy);
umiejętność manipulowania zabawkami i przedmiotami (koordynacja wzrokowo - ruchowa);
umiejętność rozumienia mowy i porozumiewania się(mowa);
umiejętność spostrzegania otoczenia i odczuwania potrzeb (kontakty społeczne).

Skala dla dzieci od 1 m.ż. do 5. r.ż.
Próby dają wiedzę orientacyjną o rozwoju dziecka, muszą być uzupełnione innymi testami.
Wynik surowy przelicza się na wiek rozwoju i iloraz rozwoju.
Brak legalizacji i polskiej normalizacji

Teoria przywiązania (J. Bowlby)

uśmiech, podtrzymywanie kontaktu wzrokowego, wołanie, dotykanie, uwieszanie się, płacz

- 6-10 m.ż. dziecko zwraca uwagę na komunikaty emocjonalne

- 12-16 m.ż pojawia się (1) lęk przed obcymi i (2) niepokój przed oddzieleniem od rodzica.

"Nieznana sytuacja" - 12-18 m.ż.

-Z matką

- Z matką i osobą obcą

- Samo z obcą osobą

-Zupełnie samo (kilka minut)

- Z matką

- Samo

- Z osobą obcą

- Wraca matka

Klasyfikacja więzi:

Zachowanie dziecka- traktuje opiekuna jako podstawę do odkrywania otoczenia, rodzic jako bezpieczna baza, w jego obecności swobodna eksploracja.
Przy separacji- może odczuwać dyskomfort, mniej eksploracji.
Ponowne spotkanie- miło wita opiekuna, dąży do zadowolenia, wkrótce kontynuuje zabawę czy odkrycia.
Emocje- pozytywne i negatywne.
Model wychowania- wrażliwy na sygnały dziecka, odpowiadający na jego potrzeby, szybko reagujący na dyskomfort, dobre radzenie sobie z negatywnymi emocjami.

Zachowanie dziecka- odkrywa otoczenie przy małych powiązaniach z opiekunem, dyskomfort przy fizycznym kontakcie.
Przy separacji- niewielki dyskomfort, mało oznak stresu.
Ponowne spotkanie- unika lub ignoruje opiekuna i ponowne spotkanie.
Emocje- w ogóle pokazuje mało emocji.
Model wychowania- rodzice aktywnie odrzucający więzi lub bezwzględnie natarczywi, brak czułości, odrzucanie potrzeby bliskości przez rodzica, stłumiona złość rodziców.

Zachowanie dziecka - słabe pragnienie poznawania otoczenia.
Przy separacji - głęboki stres z powodu separacji.
Ponowne spotkanie- z trudności uspokaja się, przyjmuje wówczas postawę ambiwalentną -mieszaninę chęci zbliżenia się i złości.
Emocje- więcej emocji negatywnych.
Model wychowania- słaba lub niestała wrażliwość, brak spójności w zachowaniu matki, wahania zwłaszcza w responsywności (czyli dostrojeniu- zachowaniach będących bezpośrednią odpowiedzią na zachowanie partnera interakcji).

Zachowanie dziecka- brak spójnych wzorców, w obecności ci opiekuna strach i zmieszanie, wyrażane przy pomocy zdezorganizowanych zachowań, np. kołysania się, zakrywania twarzy, zamierania, nieoczekiwanych zmian: przybliżania się i oddalania; przyczyną jest jednoczesne doświadczanie przez dziecko lęku i przywiązania.
Przy separacji- brak spójnych wzorców.
Ponowne spotkanie - brak spójnych wzorców.
Model wychowania- zachowania rodziców budzą strach u dziecka i są nieprzewidywalne, nie odpowiadają na jego sygnały, lekceważą kontakty i cele dziecka, kierują do dziecka podwójne komunikaty, np. wyciągają ręce i cofają, ryzyko wystąpienia przemocy.

Dziecięca Skala Rozwojowa (DSR) Anna Matczak, Aleksandra Jaworowska, Anna Ciechanowicz, , Diana Fecenec, Joanna Stańczak, Ewa Zalewska (2007)

Skala Wykonaniowa:

Skala Obserwacyjna ocena cech temperamentu:

wczesne wykrywanie sygnałów zaburzeń i opóźnień w rozwoju;
wykrywanie słabych i mocnych stron funkcjonowania dziecka;
ocena ważnych dla rozwoju cech temperamentu;
może służyć do badań przesiewowych, do określania kierunku oddziaływań stymulacyjnych lub korekcyjnych.