Wykład 4 - 18.10.2012

CHÓW I HODOWLA DROBIU

Prof. dr hab. Ewa Łukaszewicz

1. JAJOWÓD:

Funkcje:

- miejsce zapłodnienia komórki jajowej i pierwszych etapów rozwoju zarodka,

- tworzenie i odkładanie białka, blon pergaminowych, skorupy, pigmentu i otoczki mucynowej,

- transport jaja,

- przechowywanie i transport plemników.

2.BUDOWA JAJA:

Z uwagi na kształt, jaja dzieli się na:

- eliptyczne (kuliste, jajo strusia),

- owalne,

- szpiczasto-owalne (kuraki),

- stożkowate.

Części jaja:

- żółtko - 26-32%

- białko - 56-62%

- skorupka - 10,5 - 12%

3. BUDOWA ŻÓŁTKA:

- tarczka zarodkowa

- jądro Pandera

- szyjka latebry

- latebra

- żółtko ciemne (tworzone w dzień)

- żółtko jasne (tworzone w nocy).

Skład chemiczny:

- woda - 48,7%

- tłuszcze - 32,6%

- białka - 16,6 %

- węglowodany - 1%

- sole mineralne - 1,1%

- witaminy

Rola żółtka w jaju:

- miejsce zapłodnienia i rozwoju zarodka,

- miejsce tworzenia błon płodowych,

- funkcja odżywcza, ochronna i oddechowa.

4. BUDOWA BIAŁKA:

- wewnętrzne gęste - chalazotwórcze,

-chalazy,

- wewnętrzne rzadkie,

- zewnętrzne gęste,

- błony pergaminowe,

- komora powietrzna.

Skład chemiczny:

- woda - 87,9 %

- sucha masa - 12,2%

- związki organiczne - 11,5%

- białka - 10,6%

- tłuszcze - 0,03%

- węglowodany - 0,9%

- związki nieorganiczne - 0,6%

Rola białka:

- zapewnienie środowiska wodnego,

- źródło białka i związków mineralnych,

- amortyzacja zarodka,

- ochrona przed zakażeniem drobnoustrojami.

Rola błon podskorupowych:

- bariera dla drobnoustrojów,

- odkładanie się skorupy,

- kształt jaja,

- komora powietrzna.

5. BUDOWA SKORUPY:

- warstwa brodawkowata

- warstwa gąbczasta.

Skład chemiczny:

- woda - 1,6%

- sucha masa - 98,4%

- związki organiczne - 3,3 %

- białka - 3,3%

- tłuszcze - 0,03%

- związki nieorganiczne - 95,1 %

- węglan wapnia - 93,5%

- trójfosforan wapnia - 0,8%

- węglan magnezu - 0,8%

Funkcje skorupy:

- ochrona mechaniczna i bakteriostatyczna,

- wymiana gazowa miedzy wnętrzem jaja i środowiskiem zewnętrznym.

Jajo niezapłodnione ( z blastodyskiem) posiada mało widoczną tarczkę zarodkową, natomiast jajo zapłodnione (z blastodermą) ma większą, dobrze widoczną tarczkę.

6. PIERWSZE ETAPY ORGANOGENEZY:

Stadia rozwoju jajowodowego zarodka kury zostały szczegółowo opisane przez Eyal-Giladi i Kachav'a i oznaczone są cyframi Szymskimi od I do X:

- bruzdkowanie - stadium I-VI,

- tworzenie pola jasnego - stadium VII-X.

(Później dodano jeszcze stadium XI i XII.)

Dalsze etapy rozwoju zarodka kury (podczas wysiadywania lub inkubacji jaj) opisali Hamburger i Hamilton (HH) i określa się je cyframi arabskimi od 1 do 46.

7. ETAPY ROZWOJOWE ZARODKA KURY

- w jajowodzie kury - stadium dwóch warstw komórek: ektodermy i endodermy,

- 1-5 dzień inkubacji - stadium tworzenia się narządów wewnętrznych,

- 6-14 dzień inkubacji - stadium tworzenia się narządów wewnętrznych,

- 15-20 dzień inkubacji - wzrost i rozwój zarodka,

- 21 dzień - klucie piskląt.

8. WYPADANIE JAJOWODU:

- nieprawidłowy wychów kurek - słabe i otłuszczone powłoki brzuszne, brak grzędy,

- przyspieszona owulacja:

- co 2-3 h - jaja dwużółtkowe,

- co 7-8 h - jaja spotykają się w gruczole skorupowym, są bocznie spłaszczone, zdeformowane, brak w nich pigmentu lub otoczki mucynowej,

- 20-22 h - jaja nieodwapnione, bez pigmentu.

9. CZYNNIKI WPLYWAJĄCE NA ZDOLNOŚĆ WYLĘGOWĄ JAJ:

• Warunki wychowu i utrzymania stada rodzicielskiego

- wartość genetyczna stada

- wiek

- stosunek samców do samic

- zdrowotność stada

- żywienie

Przegrzanie niosek i wysokie stężenie NH₃ - negatywny wpływ na przekazywanie przeciwciał do jaja - pisklęcia.

• Zewnętrzne i wewnętrzne właściwości jaja:

- masa jaja - (kury 53-65g, indyki 70-90g, perlice 35-45g, kaczki 80-90g, gęsi 140-190g),

- budowa skorupy - nie może być zniekształcona, zbyt cienka lub krucha, z widocznymi zgrubieniami, pęknięta lub zabrudzona,

- świeżość jaja - wielkość komory powietrznej, nie powinna przekraczać 5,5mm,

- jakość treści jaja - powinna być przejrzysta, nie zbełtana, z nienaruszonymi chalazami i komorą powietrzną w tępym końcu jaja, do wylęgu nie nadają się jaja dwużółtkowe, z ciałami obcymi lub ruchomą komorą powietrzną.

• Postępowanie z jajem od zniesienia do nałożenia do aparatów lęgowych.

• Technika inkubacji jaj.

Postępowanie z jajami wylęgowymi na fermie:

- czystość gniazd - wymiana ściółki co 2 tygodnie,

- zbiór jaj - 3-4 razy dziennie,

- dezynfekcja,

- magazynowanie (nie schładzać zbyt szybko - ok. 6h).

Postępowanie z jajami w zakładzie wylęgowym:

- magazynowanie jaj - do 4 dni - 17-18^oC - wilgotność 80%,

- do 7 dni - 12-15^oC - wilgotność 80%,

- sortowanie,

- dezynfekcja,

- magazynowanie po dezynfekcji.

W 6g skorupy zawarte jest 2,3g wapnia

---