2006-01-08

Zasady naboru buhajów do zakładów unasieniania i do punktów kopulacyjnych

Etapy

1. Wybór matek buhajów

Wybór odbywa się dwustopniowo spośród krów o najwyższym indeksie wpisanych do księgi głównej

I etap

Po każdej ocenie tworzona jest lista Kandydatek Na Matki Buhajów (lista rankingowa) obejmująca 15-20 krotnie większą liczbę krów niż l. młodych buhajów testowanych w ciągu roku

II etap

Wyboru dokonują wspólnie przedstawiciele SHiUZ i PFHB

Kryteria formalne: zdrowie stada, zgoda hodowcy

Kryteria merytoryczne: ocena typu i budowy, wywiad z hodowcą

Dyskwalifikowane są krowy, które nie uzyskały minimalnego wymaganego wyniku oceny typu i budowy

2. Wybór ojców buhajów i buhajów dopuszczonych do użycia w inseminacji

Spośród buhajów wpisanych na Krajową Listę Buhajów dopuszczonych do wykorzystania w sztucznym unasienianiu oraz list światowych

Podstawą wyboru jest wynik oceny wartości hodowlanej wyrażony indeksem

I= wartość hodowlana kg tłuszczu + 2*wartość hodowlana kg białka

Kryterium dodatkowym jest wartość hodowlana w zakresie cech typu i budowy potomstwa

Dopuszcza się wybór młodych buhajów testowanych, gdy wyróżniają się szczególnie wysokim indeksem rodowodowym i reprezentują szczególne linie hodowlane

Dopuszcza się wybór buhajów z zagranicy po analizie wyników oceny wartości hodowlanej w kraju pochodzenia, lub wyników oceny międzynarodowej (Interbull)

Wybór buhajów do wykorzystywania w sztucznym unasienianiu

Buhaje wybierane każdorazowo po przeprowadzeniu oceny wartościhodowlanej spośród buhajów wpisanych na krajową listę buhajów

3. Indywidualne kojarzenia

Plan indywidualnych kojarzeń ojców i matek buhajó ustala się po analizie ich rodowodów. Ma to zapobiec kojarzeniu w bliskim pokrewieństwie. Współczynnik spokrewnienia między kojarzonymi osobnikami powinien być niższy niż 12,5%

4. Ocena osobnicza

Ocena osobnicza młodych buhajów przeprowadzana jest po ich odchowaniu do wieku 12 miesięcy. W wyniku przeprowadzonej po zakończeniu odchowu selekcji młode buhaje są kwalifikowane do jednej z następujących klas:

A - spełniające wymagania związane z użytkowaniem w Stacjach Hodowli i Unasieniania Zwierząt

C - spełniające wymagania związane z dopuszczeniem do krycia naturalnego

D - wykluczone z rozrodu

T - przeznaczone wyłącznie do krzyżowania towarowego (dot. wyłącznie buhajów simentalskich)

5. Unasienianie testowe

Celem unasieniania testowego jest szybkie uzyskanie córek ocenianego buhaja. Wydajność mleczna i budowa córek jest głównym źródłem informacji o wartości hodowlanej buhaja.

Nasieniem młodych buhajów z klasy A unasienia się przede wszystkim pierwiastki. Unasienianie testowe musi być przeprowadzone w okresie nie dłuższym niż 9 dni.

6. Ocena buhajów w zakresie cech mleczności

Wartość hodowlana buhajów szacowana jest w zakresie wydajności mleka, tłuszczu i białka oraz zawartości tłuszczu i białka w mleku, oraz w zakresie cech typu i budowy. W oszacowaniach wykorzystuje się wyłącznie informacje o laktacjach, które trwały minimum 200 dni, a uzyskana wydajność mleczna była nie mniejsza niż 2tys kg mleka.

1963 - Metoda równoczesnego porównania córek (C-C - Contemporary Comparison)

1985 - BLUP - model ojca

1989 - Indeks krowy

1993 - BLUP model zwierzęcia

1999 - Wielocechowy model zwierzęcia

2001 - Ocena wartości hodowlanej pod względem cech pokroju

Metoda C-C polega na eliminowaniu systematycznych różnic środowiskowych występujących między córkami, znajdującymi się w różnych stadach, przez wyrażenie wydajności tych córek-pierwiastek-pierwiastek jako odchyleń od przeciętej wydajności rówieśnic - też pierwiastek. Wielkość tych odchyleń wraz z danymi o liczbie porównywanych córek i rówieśnic stanowią podstawę do oszacowania wartości hodowlanej buhaja. Porównania dokonuje się w obrębie stada, roku i sezonu.

---