0000025

146 Badanie kliniczne w neurologii

runku zarówno promieniowym, jak i łokciowym; odwodzenie wskaziciela w kierunku promieniowym, odwodzenie palca serdecznego w kierunku łokciowym).

Pierwszy grzbietowy — przywodzenie kciuka (zwłaszcza w kierunku dłoniowym).

Dłoniowe — przywodzenie palców wskazującego, serdecznego i małego ku palcowi średniemu.

Obie grupy — zginanie w stawach śródręcznopaliczkowych i równoczesne prostowanie w stawach między paliczkowych.

Próba. Odwodzenie i przywodzenie poszczególnych palców z oporem w pozycji wyprostowania palców. Przywodzenie badać można za pomocą przytrzymywania kartki papieru między palcami (kciukiem a wskazicielem oraz innymi), gdy lekarz usiłuje tę kartkę wyciągnąć.

Zginanie przez badanego paliczków dosiebnych przy równoczesnym prostowaniu paliczków odsiebnych.

Prostowanie środkowych paliczków palców z oporem, przy czym lekarz ustala paliczki do-siebne w nadmiernym wyprostowaniu.

Prostowniki palców długie (nerw promieniowy) oraz mięśnie glistowate (nerw pośrodkowy i łokciowy) wspomagają prostowanie paliczków środkowych i odsiebnych. Pierwszy mięsień międzykostny grzbietowy daje się łatwo obserwować i omacać w przestrzeni między wskazicielem a kciukiem.

M. przywodziciel kciuka. (N. łokciowy, C 8 D 1).

Działanie. Przywodzenie kciuka w kierunku zarówno łokciowym, jak dłoniowym (w płaszczyźnie dłoni i w płaszczyźnie prostopadłej do dłoni).

Udział w zginaniu paliczka dosiebnego.

Próba. Przywodzenie w każdej płaszczyźnie z oporem. Utrzymywanie kartki papieru między kciukiem a promieniowym brzegiem ręki oraz między kciukiem a dłonią, bez zginania paliczka odsiebnego.

Często okazuje się możliwe omacanic brzegu przywodziciela kciuka tuż przy dłoniowej powierzchni dosiebnej części pierwszego mięśnia międzykostnego grzbietowego.

Mięśnie uczestniczące: przywodzenie w kierunku łokciowym — pierwszy międzykostny grzbietowy; zginacz kciuka długi, prostownik kciuka długi, zginacz kciuka krótki.

Przywodzenie w kierunku dłoniowym — pierwszy międzykostny grzbietowy szczególnie ; pro-stowtuk kciuka długi.

W ciężkim porażeniu nerwu łokciowego zanik widoczny jest między kciukiem a wskazicielem, między ścięgnami prostowników w obrębie grzbietu ręki oraz w zakresie wyniosłości kłębu palca małego. Palec mały zostaje rozłączony z serdecznym i nie można ich zetknąć razem. Palce mały i serdeczny ulegają szczególnie nadmiernemu wyprostowaniu w stawach śródręcznopaliczkowych oraz zgięciu w stawach międzypaliczkowych. Palce wskazujący i średni zostają zajęte w stopniu o wiele mniejszym dzięki nienaruszonemu stanowi mięśni glistowatych tychże palców (mięśni zaopatrywanych przez nerw pośrodkowy). Prawdziwa „ręka szponiasta" (main en griffe) występuje wyłącznie w skojarzonym porażeniu nerwów pośrodkowego i łokciowego. Usiłowanie przywodzenia kciuka idzie zwykle w parze ze zgięciem paliczka odsiebnego, wskazującym na czynność długiego zginacza kciuka (nerw' pośrodkowy), który usiłuje wyrównać porażenie przywodziciela. Objaw Fromenta w porażeniu nerwu łokciowego stanowi zastosowanie tego zjawiska (ryc. 33). Badany chwyta mocno kawałek tektury kciukami i wskazicielami obu rąk i silnie go rozciąga. Jeśli występuje zgięcie odsiebnego paliczka kciuka, próba daje wynik dodatni i przemawia za porażeniem nerwu łokciowego.

Ryc. 33. Objaw Fromcnta w porażeniu nerwu łokciowego. Dodatni w ręce lewej, na co wskazuje zgięcie końcowego paliczka kciuka

l

10*

N supmscopularis (nod- i podgrrebiemowy) \

\

,    N. dorsalis scopulae

i    (rówoolegloboczne i dżwigacz łopatki)

N, medianus

N. cutaneus antibrachii mediałis

Ryc. 34. Splot barkowy. Mięśnie zaopatrywane przez poszczególne nerwy wymieniono

w nawiasach