3tom329

10. TECHNIKA ŚWIETLNA 660

Na podstawie wymienionego związku oblicza się również wymagany strumień świetlny źródeł światła w celu wytworzenia wymaganego poziomu natężenia oświetlenia £_avr w warunkach utrzymywania w czasie tegoż poziomu scharakteryzowanych założoną wartością współczynnika zapasu k. Zatem

10. TECHNIKA ŚWIETLNA 660

<b = -

E.^.ab x k

łoś

(10.19)

Wskaźnik olśnienia WO jest miarą stopnia olśnienia przykrego, bezpośredniego i pośredniego. Wyznacza się go zc wzoru

WO = WWO + Z + P    (10.20)

gdzie: WWO — wstępny wskaźnik olśnienia, określony w warunkach umownie od-niesieniowych; P — poprawki ze względu na odejście od warunków odniesieniowych w danym przypadku oceny olśnienia.

Wartości WWO¹ są podawane dla poszczególnych klas BZ w zależności od wartości półprzestrzennych strumieni oprawy wyrażonych w procentach całkowitego strumienia oprawy oraz w zależności od współczynników odbicia powierzchni wnętrza i względnych wymiarów wnętrza (X; Z), wynikających z odniesienia szerokości (długości) wnętrza do wysokości H, umieszczenia opraw nad poziomem oka. Parametr X dotyczy zawsze ściany prostopadłej do założonego kierunku obserwacji, przy którym jest dokonywana ocena olśnienia, zaś parametr Y— pozostałej ściany (bez względu na to, czy jest to ściana dłuższa czy krótsza). Zwykle za kierunki obserwacji przyjmuje się kierunki wzdłuż ścian dłuższych i krótszych. W tablicach WWO dla niektórych klas BZ podano dodatkowo poprawki ze względu na liniowość oprawy.

Stosowane są trzy rodzaje podstawowych poprawek: P, — ze względu na pólprze-strzenny dolny strumień świetlny oprawy <P_V; P₂ — ze względu na wysokość H umieszczenia opraw nad poziomem oka; P_} — ze względu na pole A pozornej powierzchni świecącej oprawy. Dla klas BZ1 -f- BZ8 pozorną powierzchnię oprawy należy rozumieć jako pole rzutu powierzchni świecącej oprawy na płaszczyznę poziomą, prostopadłą do osi wzdłużnej oprawy. Dla klas BZ9 i BZ10 pozorną powierzchnię świecącą oprawy należy rozumieć jako maksymalne pole rzutu powierzchni świecącej oprawy na płaszczyznę pionową, równoległą do osi wzdłużnej oprawy.

Najmniejszej dostrzegalnej różnicy w stopniu olśnienia odpowiada zmiana wartości WO o 1; natomiast najmniejszej różnicy w stopniu olśnienia — powodującej istotną zmianę w odczuciu olśnienia — odpowiada zmiana w wartości WO o 3.

Równomierność oświetlenia w przestrzeni. Przy dobrej praktyce oświetlania rozmieszczenie opraw charakteryzuje się zwykle przedziałem wartości² 0,5 -=-1,4 stosunku odstępu s między oprawami do wysokości H_m zawieszenia opraw nad płaszczyzną roboczą. Przy takich wartościach stosunku s/H_m można poprzestać na szacunkowym określaniu wartości stosunku £_mi„/£_av.

Przy oprawach rozmieszczonych w układzie szachownicy minimalne spodziewane poziomy równomierności oświetlenia mogą być oszacowane (tabl. 10.30) w zależności od wielkości odstępów s₀ skrajnych opraw od najbliższych ścian, odniesionych do odstępów s między oprawami. Przy oprawach rozmieszczonych w układzie linii świetlnych

Tablica 1030. Minimalne spodziewane poziomy równomierności oświetlenia na polu pod układem oDraw di i w całym pomieszczeniu d, (przv oprawach rozmieszczonych w układzie szachownicy

i 0,5    1-4)

d,		d,
	0,25 s	0,6
0,7	0,55	0,4
	0,75 s	0,35
		przy niezbyt skupionych rozsyłach i s/Hm < 0,9
	5	0,3
		w pozostałych przypadkach
		<0,3

Tablica 1031. Minimalne spodziewane poziomy równomierności oświetlenia na polu pod układem opraw d, i w całym pomieszczeniu d, (przy oprawach rozmieszczonych w układzie linii świetlnych i 0,5 « s///„ SC 1,4)

Długość linii				d,
świetlnej	^ói
			0,1255	0,55
		0,255	0.25 s	0,40
5 m	0,7		0,375 s 0,5 s	0,35
			0,125 s	0,40
		0,5 5	0.25 s	0,35
			0,375 s	0,30
			0,1255	0,50
		0,25 s	0,25 s	0,35
			0,3755 0,5 s	0,30
		0,5 s	0,125 5 0,255	0,35
10 m	0,6		0,375 s 0,5 s
			0,125 5	0,35
		0,75 s	0,25 s
			0,375 s 0,55	0,30
20 m	03	0.255	0,125 s 0,25 s	0,40 0,30

minimalne spodziewane poziomy równomierności oświetlenia mogą być oszacowane (tabl. 10.31) — przy różnych długościach linii — w zależności od odstępów só skrajnych linii od najbliższych ścian równoległych do tychże linii, a także od odstępów / krańców linii od najbliższych ścian prostopadłych do tychże linii. Odstępy i / są podawane w odniesieniu do odstępu s' między liniami. Przy stosunkowo długich liniach można zwiększyć równomierność oświetlenia przez zastosowanie dodatkowych opraw w końcach linii (p. 10.5.4.2).

W razie potrzeby można zastosować dokładniejsze sposoby [10.2] określania równomierności oświetlenia, dość praktyczne, nie związane z wyznaczaniem rozkładu natężenia oświetlenia na płaszczyźnie roboczej.

1

Wartości WWO oraz wartości poprawek są dostępne w literaturze przedmiotu, np. w książce J. Bąk — Obliczanie oświetlenia ogólnego wnętrz. Warszawa, WNT 1983.

2

W takich warunkach równomierność oświetlenia na polu pod układem opraw jest duża bez względu na typ krzywej światłości opraw oświetlenia ogólnego.