Finanse p stwa Wypych4 195

Ocena sytuacji majątkowej i finansowej przedsiębiorstwa

wowe sprawozdanie finansowe - rachunek zysków i strat. Wykazano, że prawidłowe funkcjonowanie i rozwój przedsiębiorstwa wymagają zachowania odpowiednich relacji w obrębie aktywów i pasywów a także między aktywami i pasywami. Przestrzeganie owych relacji sprzyja utrzymaniu równowagi ekonomiczno-finansowej. Z kolei równowaga ekonomiczno-finansowa stwarza przesłanki umożliwiające przedsiębiorstwu wypracowywanie zysku. Równowaga ekonomiczno-finansowa jest to bowiem sytuacja, gdy przedsiębiorstwo osiąga zysk na poziomie gwarantującym rozwiązywanie jego bieżących i przyszłych problemów, wykazując zdolność do terminowego regulowania wszelkich płatności i zobowiązań bieżących oraz przyszłych.

Zajmiemy się obecnie oceną wpływu struktury majątkowo-kapita-łowej na zyskowność przedsiębiorstwa. Problem ten pozostaje w ścisłym związku z realizowaną przez przedsiębiorstwo strategią finansową. Formułując strategię finansową przyjmuje się bowiem określone ustalenia co do struktury majątkowej i sposobu wykorzystania zasobów majątkowych, jak również co do źródeł pozyskiwania kapitału niezbędnego do finansowania majątku. Mają one wpływ zarówno na ryzyko operacyjne, jak i na ryzyko finansowe, a w konsekwencji i na rentowność zaangażowanych kapitałów. W zależności od tego, czy mamy do czynienia ze strategią mniej lub bardziej ekspansywną, ryzyko związane z prowadzeniem działalności gospodarczej będzie mniejsze lub większe a angażujący kapitał oczekiwać będą zysków odpowiadających skali ponoszonego ryzyka.

Generalnie wyodrębnia się trzy rodzaje strategii finansowania przedsiębiorstwa: umiarkowaną, agresywną i zachowawczą. Strategia umiarkowana uwzględnia kompromis między ryzykiem finansowym i rentownością. Jest to strategia bezpieczna pod względem utrzymania zarówno równowagi krótkookresowej, jak i długookresowej. Zapewnia zyskowność zbliżoną do średniej w branży. Również stopień zadłużenia i koszt pozyskania kapitału obcego zbliżone są do przeciętnych w branży, w której funkcjonuje przedsiębiorstwo. Jest pozytywnie oceniana przez wierzycieli i kontrahentów przedsiębiorstwa, jak również inwestorów. Strategia agresywna minimalizuje bieżącą płynność finansową, zwiększając tym samym ryzyko niewypłacalności. Cechuje ją relatywnie wysoki poziom zadłużenia, co wiąże się z wysokim kosztem pozyskiwania kapitałów obcych. Zapewnia stosunkowo wysoką zyskowność kapitałów własnych, natomiast zysk netto wyrażony w wartościach bezwzględnych jest niższy w porównaniu ze strategią umiarkowaną (wypracowanym zyskiem operacyjnym przedsiębiorstwo musi się dzielić z dawcami kapitału obcego, płacąc wysokie odsetki). Jest raczej negatywnie oceniana przez kontrahentów i wierzycieli, a potencjalni inwestorzy i kredytodawcy angażując kapitał w finansowanie przedsiębiorstwa realizującego strategie agresywną oczekują wysokiej stopy zwrotu. Strategia zachowawcza (zwana także konserwatywną) zakłada bardzo wysoką bieżącą płynność finansową i jednocześnie wysoki udział kapitałów własnych w finansowaniu majątku. Jest strategią pozytywnie ocenianą przez wierzycieli i kredytodawców (ci ostatni są skłonni oczekiwać relatywnie niższej stopy zwrotu z kapitału angażowanego w finansowanie działalności przedsiębiorstwa), z powodu niewielkiego ryzyka niewypłacalności. Nie zapewnia wprawdzie wysokiej zyskowności kapitału własnego, ale dzięki stosunkowo niskim kosztom pozyskania kapitałów obcych umożliwia osiągnięcie wysokiego poziomu zysku netto rozpatrywanego w kategoriach bezwzględnych. Opisane charakterystyki poszczególnych strategii finansowania przedsiębiorstwa zestawiono w tablicy 5.5.

Tablica 5.5. Cechy charakteryzujące strategie finansowania

przedsiębiorstwa

Wyszczególnienie	Strategii? finansowania:
	umiarkowana	agresywna	zachowawcza
Bieżąca płynność finansowa	przeciętna	niska	wysoka
Ryzyko niewypłacalności	przeciętne	wysokie	niskie
Stopień zadłużenia	przeciętny	wysoki	niski
Koszt pozyskania kapitału obcego	przeciętny	wysoki	niski
Zyskowność bezwzględna	przeciętna	niska	wysoka
Zyskowność kapitału własnego	przeciętna	wysoka	niska

Równowaga ekonomiczno-finansowa rozpatrywana jest w kategoriach krótko- i długoterminowych. Wyróżnikiem równowagi krótkoterminowej jest bieżąca płynność finansowa, którą charakteryzują: zdolność do wyprzedzającej (w stosunku do wymaganych terminów) spłaty zobowiązań i zaciągniętych kredytów, stałe kredytowanie odbiorców oraz zdolność do wypracowywania dodatkowego zysku w ramach posiadanych mocy wytwórczych (co łączy się z utrzymywaniem rezerwowej zdolności produkcyjnej). Z kolei wyróżnikiem równowagi długookresowej jest zachowanie odpowiednich relacji bilansowych określających strukturalne warunki wypłacalności i rozwoju przedsiębiorstwa. Równowagę ekonomiczno-finansową możemy zatem charakteryzować na podstawie przedstawionej uprzednio analizy