larsen0322

322 II Anestezjologia ogólna

znać, gdyż mają one wpływ na anestezjologiczne postępowanie okołooperacyjne (zob. rozdz. 16). W tym przypadku jednak przedoperacyjne EKG spoczynkowe ma niewielką wartość, ponieważ u 25-50% pacjentów z chorobą niedokrwienną EKG nie budzi zastrzeżeń. Nawet wśród mężczyzn w wieku 75 lat i więcej, a więc w grupie najwyższego ryzyka, liczba występujących w ciągu ostatnich 6 miesięcy i nierozpoznanych zawałów serca wynosi mniej niż 0,5%.

3.2.4 Zalecane postępowanie

Istnieje powszechna zgodność, że u pacjentów bez klinicznych objawów choroby poniżej 40 roku życia oraz bez żadnych czynników ryzyka choroby niedokrwiennej serca - nie jest konieczne rutynowe przedoperacyjne EKG. Od 40 roku życia EKG (12-odprowadzeniowe) powinno być wykonane przed znieczuleniem u wszystkich pacjentów. Według Goldbergera i O’Końskiego ta granica wieku może być podwyższona do 45 lat u mężczyzn i 55 lat u kobiet.

.leżeli istnieją przesłanki wskazujące na schorzenie serca lub istotne zaburzenia w gospodarce elektrolitowej lub pacjent przyjmuje leki nasercowe, należy zawsze, niezależnie od wieku, przeprowadzić przedoperacyjne badanie EKG. Jeśli EKG było wykonane w ciągu ostatnich 2 lat, przy decyzji o powtórnym EKG należy kierować się wywiadem chorobowym i wynikami badań przedmiotowych.

3.3 Zdjęcie RTG klatki piersiowej

Zdjęcie RTG klatki piersiowej to obecnie także najczęściej wykonywane rutynowe badanie u pacjentów hospitalizowanych. Jednocześnie stanowi ono istotny czynnik wpływający na koszty leczenia. Do najczęściej opisywanych wyników po badaniu rutynowym należą: kardiomegalia, śródmiąższowe zmiany w płucach oraz zmiany wskazujące na przewlekłe obturacyjne choroby płuc. American Cancer Society nie zaleca RTG klatki piersiowej jako rutynowego badania w celu wczesnego zdiagnozowania raka płuc.

3.3.1 Częstość występowania

i znaczenie zmian patologicznych

W badaniu prospektywnym 491 chorych leczonych internistycznie (Hubbel i wsp., 1985), 60% z nich poddano rutynowemu badaniu radiologicznemu klatki piersiowej. Zmiany patologiczne stwierdzono u 26% pacjentów, w tym nowe u 4%. Resztę stanowili pacjenci ze zmianami już wcześniej utrwalonymi, chorobami układu krążenia i układu oddechowego, z których 81% uznano za przewlekłe i stabilne. Z 4% pacjentów (20 osób) ze zmianami o świeżym charakterze, tylko u jednego można było, nie wykonawszy RTG klatki piersiowej, przeoczyć poważną chorobę.

W badaniu przeprowadzonym u 6693 pacjentów (Sagel i wsp., 1974), w 16,5% stwierdzono istotne zmiany podczas badania, z których 50% wywołanych było kardiomegalią, a 24% przewlekłą obturacyjną chorobą płuc. Częstość występowania zmian wzrastała z wiekiem i dotyczyła 43% chorych w wieku > 70 roku życia. Nowe informacje diagnostyczne pojawiły się podczas rutynowego badania radiologicznego tylko u 4% chorych, lecz wpływu tych badań na rokowanie w okresie okołooperacyjnym nie można ocenić.

Na podstawie wyników badań wieloośrodko-wych (Royal College of Radiologist, 1979) przeprowadzonych u 10 619 pacjentów, można wnosić, że rutynowe zdjęcie RTG klatki piersiowej, jako sposób oceny prawdopodobieństwa pooperacyjnych powikłań ze strony układu oddechowe-go/płuc, okazało się mało przydatne.

Liczne badania wykazały:

-    U pacjentów bez objawów klinicznych wyniki RTG klatki piersiowej rzadko okazują się istotne dla postępowania anestezjologicznego.

-    Korzyść z wykonania rutynowego przedopera-cyjnego RTG klatki piersiowej jest dla anestezjologa niewielka; szczególnie podczas przeprowadzania oceny stopnia ciężkości przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, która może w istotny sposób wpłynąć na okołooperacyjne postępowanie anestezjologiczne. Korzyść ta nie jest większa od tej, którą lekarz wynosi z dobrze przeprowadzonego badania podmiotowego i przedmiotowego.

-    U chorych bez objawów klinicznych w wieku poniżej 60 roku życia, ryzyko związane z wykonaniem rutynowego zdjęcia RTG klatki piersiowej jest prawdopodobnie większe niż wynikające z niego korzyści.

3.3.2 Zalecane postępowanie

U pacjentów bezobjawowych, którzy nie przekroczyli 60 roku życia, należy zrezygnować z rutynowego badania RTG klatki piersiowej przed operacją. Jeśli wywiad i badanie przedmiotowe nasuwa-