larsen0320

320 II Anestezjologia ogólna

3.1.3    Elektrolity, mocznik, kreatynina, enzymy wątrobowe, glukoza

Pomiar wielu niepowiązanych ze sobą parametrów biochemicznych prowadzi u bezobjawowych pacjentów chirurgicznych do stwierdzenia odchyleń od normy niektórych zmierzonych wartości. Wynika to z definicji zakresu normy podawanej w populacji ludzi zdrowych jako wartości średniej ± 2 odchylenia standardowe. Jak wynika z krzywej Gaussa, 5% populacji znajduje się poza obszarem zdefiniowanym jako norma. Jeśli w populacji zmierzy się 12 niezależnych parametrów laboratoryjnych, jak to jest przyjęte w szpitalach, to prawdopodobnie tylko w 54% przypadków wszystkie parametry będą mieścić się w granicach normy, u 46% populacji uznanej za zdrową wykaże się co najmniej 1 wartość patologiczną.

Często dokładniejsze analizy odchyleń od stanu prawidłowego nie mają racjonalnego uzasadnienia, a nierzadko powtórne badanie wykazuje wartość prawidłową. Ponadto dla większości badań laboratoryjnych nie określono odchyleń od normy, które usprawiedliwiałyby zmiany postępowania okołooperacyjnego, podejmowanego przez anestezjologa.

Dlatego wykonywanie wielu badań laboratoryjnych w celu przedoperacyjnej oceny chorego (scre-ening) ma u pacjentów bez objawów' klinicznych niewielką wartość. Także badania laboratoryjne czynności wątroby i nerek mają niewielkie znaczenie dla postępowania okołooperacyjnego u chorych bez objawów' klinicznych < 60 roku życia.

Znaczenie hipokaliemii i hiperkalcemii - zob. rozdz. 27.

3.1.4    Badanie moczu

Zmiany patologiczne w moczu występują dość często. Bardzo rzadko wpływają one jednak na postępowanie przed znieczuleniem ogólnym. Z tego powodu rutynowe badanie moczu nie jest konieczne.

3.1.5    Zalecane postępowanie

Przedoperacyjne rutynowe badania laboratoryjne (zob. tab. 15.3) powinny być u pacjentów' bezobjawowych, u których planowany jest zabieg bez dużej utraty krwi, ograniczone do minimum. Najistotniejszymi przesłankami do zlecenia zróżnicowanych ukierunkowanych badań laboratoryjnych są: zebranie dokładnego wywiadu chorobowego i wyniki badań przedmiotowych (zob. tab. 15.4).

Tabela 15.4 Wskazania do przedoperacyjnych badań laboratoryjnych

Hemoglobina/hematokryt

-    kobiety > 40 r.ż., mężczyźni > 60 r.ż.

-    operacja z potencjalnie dużą utratą krwi

-    niedokrwistość stwierdzona w wywiadzie

-    zaburzenia krzepnięcia krwi

-    choroby układu krwiotwórczego

-    chemioterapia lub radioterapia

-    przewlekłe choroby nerek

-    inne ciężkie przewlekłe choroby

Leukocyty

-    choroby zakaźne

-    schorzenia układu białokrwinkowego

-    radio- i chemioterapia

-    immunosupresja lub sterydoterapia

-    hipersplenizm

-    niedokrwistość aplastyczna

Układ krzepnięcia

-    przy podejrzeniu lub istniejącym zaburzeniu krzepnięcia

-    leczenie środkami przeciwzakrzepowymi

-    skłonność do krwawienia, niedokrwistość

-    zakrzepica

-    choroby wątroby

-    zły stan odżywienia, zaburzenia wchłaniania Płytki krwi

-    rozpoznane trombocytopatie

-    krwawienie lub plamica

-    białaczka

-    radio- lub chemioterapia

-    hipersplenizm

-    niedokrwistość (aplastyczna, autoimmunolgiczna, złośliwa, z powodu gruźliczego uszkodzenia szpiku)

-    odrzut przeszczepu

Elektrolity

-    choroby nerek

-    cukrzyca

-    terapia lekami moczopędnymi

-    nadużywanie środków przeczyszczających

-    leczenie naparstnicą

-    przyjmowanie steroidów

Kreatynina i mocznik w surowicy

-    choroby nerek

-    choroby układu krążenia

-    cukrzyca

-    leczenie diuretykami

-    leczenie naparstnicą

Glukoza we krwi

-    cukrzyca

-    przyjmowanie steroidów

Enzymy wątrobowe

-    choroby wątroby

-    zapalenie wątroby, ekspozycja na substancje szkodliwe

-    nadużywanie alkoholu