larsen0318

318 II Anestezjologia ogólna

manych wyników badań nieukierunkowanych są dla oceny ryzyka okołooperacyjnego wątpliwe. Rutynowe badania laboratoryjne (tab. 15.3) bardzo rzadko wskazują te wartości patologiczne, które miałyby znaczenie dla postępowania okołooperacyjnego lub miałyby związek z powikłaniami oko-łooperacyjnymi.

J Nie ma żadnych obowiązujących przepisów, mówiących o tym, jakie parametry laboratoryjne należy przed operacją rutynowo zbadać.

W „Zaleceniach dotyczących badań przed znieczuleniem” Niemieckiego Towarzystwa Anestezjologicznego i Intensywnej Terapii (DGAI - Deutsche Ge-sellschaft fiir Anaesthesiologie und Intensivmedizhi) (Opderbecke i Weipauer, 1983) stwierdza się jedynie: „W przypadku klinicznie zdrowych pacjentów w młodym i średnim wieku bez specjalnych wskazań na ryzyko, nie ma właściwie konieczności wykonywania rutynowo badań uzupełniających”.

BBadanlalaboratoryjne przed operacją powln-ny być zlecone tylko wtedy, gdy na podstawie wywiadu, wyniku badań klinicznych lub rodzaju planowanego zabiegu istnieją wskazania do ich przeprowadzenia.

Zasada ta nie zawsze jest przestrzegana w codziennej praktyce klinicznej. Dominuje inny tok rozumowania: ułatwienie pracy dzięki stałemu schematowi przygotowań do operacji, analiza strat i korzyści oraz przesadna obawa przed konsekwencjami medyczno-prawnymi.

Zlecenie badań laboratoryjnych. U pacjentów bez dolegliwości zlecanie wielu badań laboratoryjnych przed operacjami rutynowymi nie jest uzasadnione.

Powinny być zlecone takie badania, które mogą pomóc w wykryciu schorzeń albo zaburzeń czynności organizmu, zwiększających prawdopodobieństwo zachorowalności w okresie okołoopera-cyjnym, lub takie, które umożliwią zmniejszenie ryzyka przez wdrożenie odpowiedniego postępowania przedoperacyjnego. Zlecone badania laboratoryjne muszą być wystarczająco czułe, tzn. przy istnieniu określonych schorzeń powinny dawać wyniki pozytywne, oraz powinny być specyficzne, tzn. przy nieobecności schorzeń powinny dawać wynik negatywny. Specjalistyczne lub wyszukane badania laboratoryjne powinny być zlecane tylko wtedy, gdy istnieje uzasadniona potrzeba.

Zawsze należy brać pod uwagę możliwość fałszywie dodatnich (a także fałszywie ujemnych) wyników badań laboratoryjnych, zwłaszcza u pacjentów bez klinicznych objawów choroby. Nierzadko postępowanie bezkrytyczne, opierające się wyłącznie na wynikach badań laboratoryjnych niepotrzebnie opóźnia wykonanie operacji.

3.1.1 Morfologia krwi

Przed rutynową operacją nie jest zazwyczaj wykonywana pełna morfologia krwi. Znaczenie mają przede wszystkim wartości hematokrytu i hemoglobiny pomocne w stwierdzeniu nadkrwistości lub czerwienicy.

Niedokrwistość. Obecnie nie wiadomo, w jakim stopniu niedokrwistość normowolemiczna wpływa na ryzyko znieczulenia ogólnego i zabiegu operacyjnego. Niskie stężenie hemoglobiny osiągnięte w dłuższym czasie jest zazwyczaj dobrze tolerowane wskutek istniejących mechanizmów kompensacyjnych, zwłaszcza wówczas, gdy w czasie operacji nie występuje duża i nagła utrata krwi. Za dolną granicę przyjmuje się stężenie hemoglobiny 9-10 g/dl lub wartość hematokrytu 29% u mężczyzn i 27%

Tabela 15.3 Przedoperacyjne badania laboratoryjne w przypadku pacjentów bez dolegliwości w wywiadzie i bez odchyleń od stanu prawidłowego w badaniu przedmiotowym
Niemowlęta w pierwszych miesiącach życia	- hemoglobina lub hematokryt
Dzieci od 4 miesiąca życia do 18 lat	-    żadnych -    wyjątek: hemoglobina lub hematokryt w razie konieczności próby krzyżowej
Dorośli od 18 roku życia	-    hemoglobina i hematokryt -    elektrolity: potas -    kreatynina -    stężenie glukozy we krwi -    enzymy wątrobowe: AlAT, y-GT