larsen1064

1064 III Anestezjologia specjalistyczna

Postępowanie praktyczne:

^ Natychmiast po porodzie należy owinąć noworodka ciepłym ręcznikiem i ostrożnie osuszyć. W ciągu 1 min po urodzeniu noworodka przenieść do otoczenia z kontrolowaną temperaturą, np. pod promiennik stolika noworodkowego. Temperatura skór)' powinna być utrzymywana w zakresie 35-38°C, a temperatura w odbycie -37-37,5°C.

^ Należy unikać przegrzania, które również prowadzi do zwiększonego zużycia tlenu.

5.3 Stymulacja dotykowa

W wielu przypadkach noworodki wymagają stymulacji dotykowej w celu ustabilizowania wydolnego oddychania. Działanie pobudzające czynność oddechową ma zarówno wycieranie ciepłym ręcznikiem tułowia, jak i delikatne klepanie powierzchni podeszwowej stóp.

6 Wstępna ocena noworodka

Stan noworodka ocenia się klinicznie natychmiast po porodzie. Do najprostszych i najczęściej zalecanych obserwacji należy rejestracja pierwszego oddechu lub krzyku, jak również ocena punktowa w skali Apgar. Uzupełniająco stosuje się osłuchi-wanie klatki piersiowej oraz, w koniecznych wypadkach, pomiar ciśnienia tętniczego i temperatury ciała. Rozszerzenie postępowania w stanach za-martwicy obejmuje oznaczenie parametrów równowagi kwasowo-zasadowej, gazometrii krwi, stężenia glukozy we ki wi i wartości hematokrytu.

6.1 Skala Apgar

Skala opracowana przez amerykańską specjalistkę z zakresu anestezjologii, Virginię Apgar, służy do szybkiej oceny klinicznej stanu noworodka, bez konieczności użycia specjalnego wyposażenia.

J Skala Apgar opiera się na analizie pięciu następujących parametrów klinicznych:

-    częstości akcji serca,

-    oddychania,

-    napięcia mięśniowego,

-    odruchów,

-    zabarwienia skóry.

Wartość punktacji określa się dokładnie w 1,5 i 10 min po porodzie. Każdy z parametrów podlega osobnej ocenie z ustaleniem wartości punktowej 0, l lub 2 w' zależności od braku, obecności i nasilenia danej cechy (tab. 32.8). Znaczenie prognostyczne przypisuje się punktacji z 5 min po porodzie, względnie skumulowanemu wskaźnikowi zamartwicy, tzn. sumie wartości oznaczonych w 1. 5 i 10 min.

Noworodek z liczbą punktów równą 0 ma niewyczuwalne tętno, nie oddycha, wykazuje brak napięcia mięśniowego i aktywności odruchowej, jego skóra jest blada lub sino zabarwiona. Dzieci oceniane na 10 punktów charakteryzuje prawidłowy stan każdego z badanych parametrów.

Ocena w skali Apgar podlega wpływom czynników subiektywnych. Zauważono, że u konkretnego dziecka najniższą punktację przyznają pediatrzy, najwyższą - położnicy; a ocena anestezjologa przyjmuje wartości pośrednie.

6.1.1    Częstość akcji serca

Częstość akcji serca ustala się za pomocą osiuchi-wania klatki piersiowej lub badania palpacyjnego tętnicy pępkowej pulsującej jeszcze u podstawy kikuta pępowiny.

Ważne w praktyce klinicznej:

-    Prawidłowa częstość akcji serca noworodka wynosi ok. 120-160/min.

-    Częstość akcji serca poniżej 100/min wskazuje na zamartwicę.

Tachykardia może być następstwem wstrząsu. Pomiar ciśnienia tętniczego ki wi nie należy do rutynowej oceny stanu noworodka. Prawidłowe watrości średniego ciśnienia tętniczego przekraczają 40 mmHg.

6.1.2    Oddychanie

W ciągu 90 s po porodzie noworodek powinien opanować zdolność podtrzymania „regularnego” oddychania. Częstość oddechów waha się zw'ykle w zakresie 30-60/min.

Krzyczące, głęboko oddychające noworodki ocenia się na 2 pkt, przy stwierdzeniu bezdechu na 0, dzieci z nieregularnym, płytkim oddechem i słabym płaczem na I pkt. Skala Apgar nie uwzględnia częstości oddychania.

Bezdech lub zwolnione oddychanie mogą być następstwem wewnątrzmacicz.nej zamartwicy, podawania matce niektórych leków (znieczulają-