larsen0992

992 III Anestezjologia specjalistyczna

„Stężenie analgetyczjne" halotanu, enfluranu, izo-fluranu, desfluranu i sewofJuranu nie wpływa na czynność skurczową macicy, czas trwania porodu i poporodową utratę krwi.

Podtlenek azotu w stężeniach stosowanych w praktyce klinicznej nie ma żadnego wpływu na czynnos'ć skurczową macicy i reakcję na oksytocynę.

Działanie anestetyków wziewnych powodujące relaksację macicy jest wykorzystywane w praktyce klinicznej, kiedy w określonych położniczych celach konieczne jest zwiotczenie macicy, np. przy manipulacjach wewnątrzmacicznych, zakładaniu kleszczy czy ręcznym wydobyciu łożyska. W tych przypadkach wystarczające są niskie stężenia; należy unikać wysokich stężeń z powodu zagrażającego życiu krwawienia z atonicznej macicy bezpośrednio po porodzie.

4.2 Anestetyki dożylne, opioidy i leki uspokajające

Barbiturany we wczesnym okresie porodu mogą zmniejszać częstość i amplitudę skurczów macicy; natomiast w II okresie porodu nie wywierają żadnego efektu.

Opioidy, morfina lub dolantyna (petydyna), w klinicznych. analgetycznych dawkach nie wywierają wpływu na częstość i siłę skurczów macicy, kiedy zostanie osiągnięty II okres porodu. Przeciwnie, wysokie dawki podane w fazie rozwierania mogą zmniejszyć aktywność macicy. Pentazocyna (For-tral) w wyniku analgetycznego działania może zwiększyć aktywność macicy.

Ketamina (Ketanest). W niskich dawkach (poniżej 1,1 mg/kg) ketamina wywiera niewielki wpływ' na napięcie spoczynkowe macicy, natomiast dawki 1,27-2,2 mg/kg wywołują wyraźny wzrost napięcia. Daw'ki powyżej 2,2 mg/kg mogą zwiększać napięcie o 40%. Z podaniem ketaminy w całkowitej dawce od 75 mg do 100 mg związany jest krótkotrwały w'zrost kurczliwości macicy, porównywalny z iniekcją 10 j. oksytocyny.

Benzodiazepiny i neuroleptyki stosowane w daw-kach klinicznych nie powodują upośledzenia kurczliwości macicy; środki te często przez likwidację strachu i niepokoju koordynują, a naw'et poprawiają czynność skurczową macicy.

4.3 Środki znieczulające miejscowo

Regionalne techniki znieczulenia powodują zmniejszenie aktywmości macicy podczas porodu i wydłużają czas jego trwania. Dokładny mechanizm tego działania nie jest jednak znany. Dyskutowane jest bezpośrednie działanie anestetyków lokalnych na macicę i pośrednie działanie blokady nerwowej lub kombinacja obydwu tych efektów.

Przedstawiane wyniki są sprzeczne. W badaniach eksperymentalnych na ciężarnych i niecię-żamych preparatach mięśnia macicy stwierdzono zarówno zmniejszenie, jak i zwiększenie aktywności. Wysokie znieczulenie podpajęczynówkowe (do Th6) może nie wywierać wpływu na czynność macicy, natomiast znieczulenie zewnątrzoponowe może przejściowo zmniejszać aktywność macicy, co można wiązać z wyższym stężeniem we krwi środka znieczulającego miejscowo. Podczas znieczulenia zewnątrzoponowego działanie to będzie zależało od typu anestetyku lokalnego oraz dodania adrenaliny.

Pochodne aminoamidowe, takie jak lidokaina czy mepiwakaina, po 10-15 min od zewnątrzoponowego ich podania powodują zmniejszenie siły skurczu macicy. To działanie podczas stosowania bupiwakainy jest mniej widoczne.

Pochodne aminoestrowe, takie jak tetrakaina i chlorprokaina, nie wykazują żadnego działania na macicę, co może być spowodowane ich sżyb-kim hydrolitycznym rozkładem we krwi przez cholinoesterazę.

Dodanie adrenaliny do środka znieczulającego miejscowo powoduje zależne od dawki zmniejszenie aktywności macicy; im większe objętości anestetyku lokalnego z dodatkiem adrenaliny są stosowane w' znieczuleniu zewnątrzoponowym, tym dłuższy okres rozwierania i tym wyższe zapotrzebowanie na oksytocynę do stymulacji czynności skurczowej macicy.

Środki znieczulające miejscowo działają nie tylko na czynność macicy, ale wpływają także na ukrwienie macicy. U ciężarnych owiec, podanie do tętnicy różnych anestetyków lokalnych, powoduje zależne od dawki obniżenie przepływu krwi przez macicę. Spotykana często podczas przy-szyjkowej blokady płodowa bradykardia i kwasica. być może spowodowana jest (wywołanym przez podanie anestetyku lokalnego) skurczem naczyń macicy i łożyska z następową hipoksją płodu.