lektury j polski4

Chłopi (tom I — Jesień)

Władysław Stanisław Reymoi

Jagna na początku powieści ma dziewiętnaście lat Pochodzi z dość bogatej rodziny Paczesiów, je córką Dominikowej oraz siostrą Jędrzycha i Szymka. W pierwszym tomie wychodzi za mąż za Madę Borynę, chociaż potajemnie spotyka się z jego synem Antkiem. Jagna wychowuje się bez ojca, jest natJ miast hołubiona przez matkę, która często kazała ją wyręczać jej bradom. Wyróżnia się urodą, wita nością, postawą, siłą. W utworze podkreślone są takie atrybuty jej wyglądu jak lniane długie włosy on modre oczy.

Jagna jest niewątpliwie jedną z najciekawszych kreacji kobiecych w literaturze. Ma cechy femn fatale, tajemniczej kobiety, z którą związek przynosi mężczyźnie nieszczęśde. Motywacja zachowania { bohaterki jest przede wszystkim biologiczna, wynika z praw natury, dlatego jej postępowanie, chocu niemoralne, nie jest potępione w utworze. Symbolizuje ona nieświadomą siebie ale potężną moc natur dlatego też nie ma we wsi mężczyzny, który pozostałby wobec niej obojętny, a wszystkie kobiety j zazdroszczą. Jagna nie ma też świadomośd praw moralnych, które narusza, dlatego często obwinia ii nych za swoje nieszczęśtia. Dziewczyna nie ma nic wspólnego z zasadami, jakimi rządzi się społeczna wiejska. Nie jest zachłanna na posiadanie ziemi — wysokość zapisu, który uczynił dla niej Mad Boryna, nie robi na niej wrażenia W sprawach żydowych wykazuje bierność, o swoim losie pozwą decydować matce, która lepiej orientuje się, jak należy żyć w gromadzie. Ta odmienność bohaterki sta się przyczyną jej nieszczęśda i odizolowania Niemoralne prowadzenie się nie odgrywa tu najistotniejsa roli (np. wielokrotnie pojawiają się w powieśd wskazówki, które pozwalają stwierdzić, że Jagna nie by jedyną we wsi kobietą, która zdradzała męża, ale tylko ona została tak potępiona). Bohaterka ta ma ni zwykłe uzdolnienia artystyczne. Jej wycinanki, którymi ozdabiała chałupę, były powszechnie podziwiali Odznaczała się też niezwykłą wrazłiwośdą muzyczną. Często zdarzało się jej płakać w kośdele, gdy tyU usłyszała dźwięk organów. Wyróżnia się, a to sprawia, że musi być odsunięta od społecznośd wiejski której podstawowym prawem jest byde z gromadą.

Hanka Borynowa z domu Bylica, siostra Weronki, żona Antka, w pierwszym tomie jest mad dwójki dzied. W całej powieści jest przykładem największej metamorfozy. Na początku jest kobiej skłonną do płaczu, zapatrzoną w swego męża, który ją lekceważy. Ona jednak stara się dbać o gospoda stwo Borynów, nieustannie dężko pracuje. Nie ma czasu ani środków, żeby zająć się własnym wyglądes Współczuje ojcu (który oddał gospodarstwo Weronce, a teraz cierpi biedę), ale nie może mu pomó Potem staje się coraz dojrzalsza. Po wygonieniu przez Madeja Borynę całej rodziny Antków zmaga s z biedą, musi wyżywić dzied. Staje się twarda, nieustępliwa. Chodaż bardzo derpi (bieda, wygnani zdrada męża i jego pijaństwo), szuka ukojenia w wierze. Często się modli, nie czyni nikomu krzywdy.

Józia Borynianka — najmłodsza córka Madeja Boryny. Pomaga w gospodarstwie ojca, jest praa wita i uczynna, bardzo brakuje jej matki, dlatego przywiązuje się do Hanki. Ma wesołe usposobienie, lu się bawić. Bardzo przeżywa kłótnie w domu rodzinnym.

Dominikowa (Marcjanna) Paczesiowa — matka Jagny oraz Jędrzeja i Szymka, jest kobietą spryt! i zachłanną, potrafi poradzić sobie w każdej sytuacji, nawet sprać dorosłych synów, wchodząc na stole Cieszy się szacunkiem; w karczmie po zaręczynach wykazuje się znajomością spraw społecznych, aż s chłopi dziwią, skąd jest taka mądra. Budzi respekt — jest znachorką (odbierała porody, leczyła ziołami uważana przez wielu za czarownicę.

Kuba Socha — parobek Boryny, brał udział w powstaniu styczniowym, dobrze strzela, jest poba nym człowiekiem, niezwykle uczdwym, kocha zwierzęta i pracę w polu, naiwnie daje się wykorzysb karczmarzowi do dostarczania mu upolowanej zwierzyny. Podczas kłusowania zostaje raniony w nq| przez borowego, umiera w osamotnieniu w czasie wesela Boryny.

Jagusiynka — stara wyrobnica, która przepisała swoją ziemię na dzied w zamian za tzw. „wycuj (dożywotnie utrzymanie) i została pozbawiona przez nie środków do żyda; budzi strach z powoc zgryźliwego usposobienia i zamiłowania do plotek Wie wcześniej niż inni, co się we wsi dzieje; dobn zna psychikę ludzką.

290