t162

362 Tedeusz Wujek - Powstanie i rozwój refleksji a^:^:: z

362 Tedeusz Wujek - Powstanie i rozwój refleksji a^:^:: z

■ T.i*

europejskiej oświaty dorosłych, utorowała bowiem drogę dalszemu ::r robotniczej edukacji nie tylko w Anglii, ale także w innych krajach i prr-się do rozbudzenia ruchu oświatowego na kontynencie europejskim. Prutego może być Francja, gdzie po proklamowaniu II Republiki przez ~ •»-czasowy w 1848 r. powstało Stowarzyszenie Filotechniczne, mające -j; jsm szerzenie wśród robotników wiedzy zawodowej i technicznej. W nam.---- n m wzorów angielskich ówczesny minister oświaty w Rządzie Tymaczc-w.-7 polit Carnot (1801-1888) zorganizował w Paryżu w 1848 r. szkoh-k dm robotników, z salami na odczyty, zebrania i dyskusje oraz powołał c Służbę Wieczornych Lektorów Publicznych, w której ramach wykłac^r*: . robotników historię (Francji i powszechną), prawo, higienę i inne przeor :c>

Drugim krajem, który obok Anglii wywarł duży wpływ na rozw : tyki oświaty dorosłych w XIX wieku, była Dania.

Dania w odróżnieniu od wysoko uprzemysłowionej Anglii b>ła im* rolniczym, ubogim, nie posiadającym bogactw naturalnych. W pierwsze ya wie XIX wieku Dania przeżywała głęboki kryzys społeczno-gosc*: zwłaszcza po zakończeniu wojen napoleońskich. W wyniku tego kryz>s_ a: nały się zmiany społeczne i ustrojowe, sprzyjające tworzeniu się samoczie: ruchu chłopskiego, dążącego do emancypacji politycznej i kulturalnej 2 te przypadły na okres Romantyzmu - ideologii ruchów narodowy cr_ w warunkach duńskich głosiła hasła oparcia kultury na pierwiastkach rcc; i nawrotu do dawnej tradycji skandynawskiej w dziedzinie kultury matę-wychowania itp. Lud i jego kultura były traktowane jako najważniejsze :r*Tn odnowienia życia w Danii. W tych warunkach powstał odpowiedni działalności oświatowej wśród mas chłopskich. W celu zaspokojenia r*:«n oświatowych tej klasy społecznej powtaje m.in. koncepcja interna::™ uczelni dla dorosłych, zwanych uniwersytetami ludowymi. Twórcą :e cepcji był wybitny pisarz, polityk i teolog protestancki Mikołaj Gr_-crw^j (1783-1872), żarliwy ideolog emancypacji chłopów duńskich jako siły odrodzenia narodowego Danii. Realizacja tej koncepcji zapoczą: została w 1844 r. w Ródding, gdzie powstał pierwszy uniwersytet ludowy

W drugiej połowie XIX wieku uczelnie internatowe dla dorosły;: wszechniły się w całej Skandynawii i stały się wzorem dla innych kraje*. ru*»-pejskich. Zapoczątkowały one proces kształcenia chłopów na szersza stać. przygotowującego ich do życia i pracy, w którym zwracano dużą uwagę i*-wój uczuć i woli. Wzory angielskie i duńskie wywarły ogromny wpływ ^ wój edukacji dorosłych w Europie niezależnie od tego, że rozwój i form oświaty dorosłych w każdym kraju szedł innymi dorgami.

W wyniku rozwoju oświaty dorosłych Europa pokryła się siecią aut i instytucji kulturalno-oświatowych przeznaczonych głównie dla rm:crci w wieku poszkolnym i dla dorosłych.