t166

366 Tedeusz Wujek - Powstanie i rozwój refleksji and rag 05 rr

dorosłych - Malcolma S. Knowlesa (ur. 1913). Jego twórczość naukowa ' zarówno w latach pięćdziesiątych, dotycząca głównie pozaszkolnej edukacji z:-rosłych, jak również w okresie późniejszym obejmująca całokształt teorii * chowania i kształcenia dorosłych, przyczyniła się w znacznym stopniu dc -z-dania andragogice statusu naukowego.

Z innych przykładowych publikacji, które wniosły do andragogiki n:v, i i cenne wartości naukowe należy wymienić rozprawę badacza jugosłowiansk.e-go Borivoja Samolovcewa, pt. Andragogika jako nauka, zamieszczoną w prszy zbiorowej noszącej tytuł Podstawy andragogiki, wydanej w Jugosł-w (Sarajewo 1966), pracę uczonego rosyjskiego Anatola W. Darińskiego pt. .M:: -dologiczne podstawy pedagogiki dorosłych (1972) oraz całokształt dorc-S.-naukowego niemieckiego profesora Uniwersytetu Aachen Franza Póggelera

Wszystkie zasygnalizowane wyżej prace badawcze przyczyniły się 3: ukształtowania andragogiki jako samodzielnej dyscypliny naukowej.

3. Polska myśl andragogiczna

W polskim piśmiennictwie pedagogicznym najwcześniejszą refleksie ojc całożyciowym kształceniem człowieka znajdujemy w wybitnym dziele X'*7 wieku, a mianowicie w obszernym traktacie w języku łacińskim, wy dar. >7t w Krakowie w roku 1551 pt. O szkołach czyłi akademiach. Ksiąg dwoje Zh schołis seu academiis libri duo). Autorem tego najwcześniejszego dzieła z zakresu teorii pedagogicznej był Szymon Marycjusz (1516-1574). Głosił poz_.bo. że uczyć się trzeba przez całe życie i lepiej późno się uczyć, niż nigdy.

Podobne założenia występują później w działalności Komisji Edu*ic Narodowej (1773-1794), która uważała, że wychowanie dorosłych pow inno r<; w ówczesnej sytuacji w Polsce prowadzone nie tylko równolegle i zgccr e z kierunkiem wychowania młodzieży, ale także zgodnie z reformą praw k_~ > wych. Bardzo wyraźnie pogląd ten występuje w projekcie edukacyjna—

^,2) Opublikował m.in. The Modern Practice of Adult Education: from Pedagog. :: dragogy, New York 1970; The Adult Learner: A Neglected Species, Houstor. ' Self-directed Learning, New York 1975; Historical and Phiłosophical Persy-:::'

W: C. Klevins (red.): Materials and Mełhodos in Adult and Continuing EJu:~ r Califomia 1982; Andragogy in Action:Applying Modern Principles of Adu '.: _<zr-ning, San Francisco 1984.

¹³⁾    Najważniejsze publikacje F. Póggelera: Erwachsenenbildung. Einfuhrunz -^r Ze. Andragogik, Stuttgart 1974; Methoden der Erwachsenenbildung, Feiburg 19~5

¹⁴⁾ I. Potocki: Myśli o edukacji i instrukcji w Polszczę ustanowić się mającej. W £;• v_ wielkiej reformy. Studia i materiały do dziejów oświaty w Polsce A'i III > Lwów-Warszawa 1923.