6355786615

EKONOMIA zarys podstawowych problemów

działań, ale również ich strony militarnej (wojskowej) politycznej, społecznej, technicznej a także kulturowej, moralnej a nawet psychologicznej.

Polityka gospodarcza jako nauka, może dać pewną wiedzę o poszczególnych operacjach gospodarczych państwa, oraz o celach, środkach, metodach i narzędziach stosowanych w tej dziedzinie. Może ona także sprzyjać zrozumieniu poszczególnych decyzji gospodarczych oraz mechanizmów rządzących nimi oraz ich ocenę.

Polityka gospodarcza może służyć i służy jako egzemplifikacja twierdzeń ogólnych o aplikacji praw ekonomicznych w działalności gospodarczej. Przy takim podejściu, nie może ona jednak poprzestawać na odpowiedzi na pytanie: jak jest?, lecz również starać się odpowiedzieć na pytanie: jak być powinno, to znaczy jaka powinna być polityka jako działanie. W tym zakresie polityka gospodarcza jako nauka winna łączyć w sobie cechy nauki normatywnej i stosowanej. Winna ona zajmować się także metodologią przygotowania, podejmowania i realizacji organów państwowych w sferze ich oddziaływania na gospodarkę.

Dostrzeżenie zróżnicowanej struktury polityki gospodarczej pozwala głębiej poznać jej istotę. Koncentrując uwagę na strukturze statycznej zauważyć trzeba, że tworzą ją cele, zadania, zakres, funkcje i metody polityki gospodarczej państwa oraz instrumenty jej realizacji oraz strukturę przedmiotową i płaszczyzny jej występowania. W takim wymiarze przyjmuje ona postać systemu analitycznego polityki gospodarczo-obronnej państwa (schemat 1.7.).

Schemat 1.7. System analityczny polityki gospodarczej

2.1.1.1. Cele i zadania polityki gospodarczej

Państwo w imię realizacji określonych celów ingeruje w sprawy gospodarcze. Układ celów z tego obszaru funkcjonowania państwa wpływa w zasadniczy sposób na kształt i formy polityki gospodarczo państwa. Odwołują się one w części do zbioru powszechnie uznawanych wartości, jak suwerenność narodowa, sprawiedliwość, wolność i prawo, postęp i innych, będących w istocie celami polityki bezpieczeństwa państwa. Dokonując rozbioru celów polityki gospodarczej (schemat 1.8.) dają się one podzielić na cele ustrój o wo-systemowe i polityczne, stricte ekonomiczne, obronne, społeczne, ekologiczne i inne. Zaznaczyć trzeba, że w konkretnych sytuacjach i układach cele te mogą stawać się niekiedy względem siebie konkurencyjne.

W każdym kraju w prowadzonej przez niego polityce gospodarczej uwzględnione są cele ustrojowo-systemowe i polityczne. Dotyczą one respektowania podstawowych wartości dla każdego narodu, a więc utrzymania suwerenności narodowej i jej obrony przed zewnętrznymi zagrożeniami.

Spośród wielu celów polityki gospodarczej o różnej skali ważności, na czoło wysuwają się cele stricte ekonomiczne. Wiążą się one zwykle z pomnażaniem bogactwa kraju i powiększaniem materialnych podstaw dobrobytu społeczeństwa oraz materialnych podstaw bezpieczeństwa państwa. Osiągnąć to można przez optymalne wykorzystanie zasobów narodowych, powiększenie produkcji, wzrost dochodu narodowego i racjonalizację jego podziału.

Podstawowym kierunkiem polityki gospodarczej na dłuższą metę jest realizacja wzrostu i rozwoju gospodarczego który to współtworzy materialne podstawy funkcjonowania innych obszarów kraju. Wiążą się one często z koniecznością podejmowania dramatycznych wyborów pomiędzy potrzebami przyspieszenia i umocnienia wzrostu i rozwoju gospodarczego a potrzebami konsumpcji i dobrobytu.

Rozwiązaniem optymalnym w procesie realizacji celów ekonomicznych jest współbieżnie z celami rozwojowymi osiąganie celów poprawy bieżącego dobrobytu. Stąd też istotne miejsce wśród celów polityki ekonomicznej zajmuje równowaga gospodarcza. Wymaga ona zapewnienia sprawnego funkcjonowania systemu gospodarczego, który z kolei zależy przede wszystkim od rozmiarów istniejących zasobów i działalności gospodarczej. W krajach o ustabilizowanej