6355786617

EKONOMIA zarys podstawowych problemów

i stabilnego poziomu zatrudnienia; zwalczanie inflacji i dążenie do osiągnięcia względnie stałego poziomu cen; sprzyjanie kształtowaniu rosnącego poziomu życia, oraz zmniejszaniu nierówności podziału dochodów i bogactwa społeczeństwie, wzrost przedsiębiorczości, inicjatywności i innowacyjności wszystkich podmiotów funkcjonujących w gospodarce narodowej. Do zewnętrznych natomiast: umacniania konkurencyjności gospodarki narodowej wobec otoczenia zewnętrznego i zwiększenia udziału w międzynarodowym podziale pracy poprzez osiąganie satysfakcjonującego stanu bilansu płatniczego oraz rozwiązywanie problemów zadłużenia zagranicznego.

Z celów obronnych wynikają zadania wiążące się z rozbudową potencjału gospodarczo-obronnego państwa. Sprowadzają się one do kształtowania odpowiedniej struktury gospodarki obronnej oraz jej elastyczności. Winno to umożliwić szybką zmianę profilu jej działalności (z cywilnej na zbrojeniową i odwrotnie) a także odpowiedniego jej rozmieszczenia w celu zmniejszenia jej wrażliwości na ataki przeciwnika. Efektem realizacji tych zadań jest rozwój przemysłu obronnego - w tym przede wszystkim zbrojeniowego.

Z celów społecznych wynikają natomiast zadania współtworzenia dobrobytu społecznego jako jednego z elementów bezpieczeństwa społecznego, a w konsekwencji także bezpieczeństwa państwa.

Z kolei z celów ekologicznych wynikają zadania przeciwdziałania zagrożeniom środowiska godzących w zdrowie i warunki życia ludzi oraz podważających gospodarcze podstawy funkcjonowania państwa. Opierają się one na wprowadzeniu różnego rodzaju ograniczeń i uwarunkowań w prowadzeniu działań o charakterze gospodarczym.

2.1.1.2. Instrumenty polityki gospodarczej

W skład struktury statycznej polityki gospodarczej obok celów i zadań wchodzą także instrumenty jej kształtowania i realizacji (schemat 1.9.). Stanowią je metody i narzędzia, które rząd wykorzystuje do osiągania swoich celów ekonomicznych.

Najogólniej określając, kształtowanie polityki gospodarczej w warunkach gospodarki rynkowej zasadza się na zróżnicowanych metodach oddziaływania, które można określić jako bezpośrednie (inaczej nakazowe albo administracyjne) i pośrednie (zwane także parametrycznymi, albo ekonomicznymi). Dominującymi w gospodarce rynkowej są metody pośredniego oddziaływania. W okresie zmian ustrojowych, z jakimi mamy do czynienia w Polsce a także w innych krajach postsocjalistycznych, sprowadzających się w zasadniczym nurcie do przechodzenia od gospodarki planowej do gospodarki rynkowej, ciągle w znacznym stopniu odwołuje się do metod mieszanych.

Adekwatnym do podziału metod polityki gospodarczej jest także podział narzędzi polityki gospodarczej . Dzielą się one na administracyjne i ekonomiczne; bezpośredniego i pośredniego oddziaływania.

Narzędzia administracyjne to instrumenty bezpośredniego oddziaływania Centrum Gospodarczego na podmioty gospodarcze. Są nimi : nakazy, zakazy, polecenia i zarządzenia. Przybierają one postać wskaźników dyrektywnych, normatywów dyrektywnych oraz limitów. Maja one charakter obligatoryjny, to znaczy wskaźniki i normatywy muszą być wykonane, a limitów z kolei nie wolno przekroczyć. Spełnienie tych nakazów jest zagwarantowane systemem kontroli i sankcji.

Za narzędzia bezpośredniego oddziaływania uznać trzeba także narzędzia prawno-organizacyjne naruszające takie działania jak np. powołanie i likwidację przedsiębiorstw, wydawanie zakazów łączenia i zrzeszania podmiotów gospodarczych, tworzenie i likwidację zrzeszeń monopolistycznych.

Z kolei narzędziami pośredniego oddziaływania są narzędzia ekonomiczne (nazywane także parametrycznymi). Są one parametrami ustalającymi warunki, w których poszczególne jednostki gospodarcze realizują swoje cele gospodarcze. Dobierane są one w taki sposób aby skłoniły jednostki gospodarujące do działań zgodnych z celami stawianymi przez państwo. Jako takie przybierają one postać środków regulacji warunków działania, środków pobudzania ludzi, czy też środków zasilania.