Marvin Harris „Matka krowa”

3 grudnia

Harris Marvin (ur. 1927), amerykański socjolog, przedstawiciel antropologii kultury. Od 1953 profesor Columbia University. Zajmuje się problematyką związaną z badaniem zjawisk i przemian kulturowych w krajach postkolonialnych Ameryki Południowej i Afryki. Główne prace: Krowy, świnie, wojny i czarownice, zagadki kultury (1975, wydanie polskie 1985), Central Anthropology (1985)

• wpływ czynników materialnych i duchowych

• w Indiach wartości duchowe bywają cenniejsze nawet od życia

• krowa nigdy nie zostanie zabita przez Hindusa

• krowy są członkami rodziny

• istnieje mała ilość zwierząt pociągowych

• ludzie zachodu nie rozumieją tego, dla nich to marnotrawstwo

• krowy odpowiedzialne są tylko za reprodukcję wołów

• gnój krów to paliwo i nawóz, materiał podłogowy - ludzie zarabiają na jego zbieraniu i sprzedaży

• istnieją kasty, które mogą jeść padłe bydło

• mleko kupuje się „prosto od krowy”, pod domem

• większość krów należy do rodzin biednych

• rozwiązanie: więcej ziemi, wołów i wody dla każdego

• gospodarstwa są o wiele bardziej praktyczne

Marvin Harris „Potłacz”

• życie jako „pęd do prestiżu”, czasami wręcz obsesja, doprowadza nas do takiego działania, aby ludzie wiedzieli co mamy

• „potłacz” - maniakalna forma konsumpcji i marnotrawstwa - rozdać lub zniszczyć więcej dóbr od rywala

• przykład „potłacza” przedstawiła Ruth Benedict w swojej książce Wzory kultury, w której opisała ród Kwakiutlów - pierwotnych mieszkańców wyspy Vancouver

• tak się zdarza, gdy brakuje określonych warunków ekonomicznych i ekologicznych

• każdy chciał zaprezentować się z najlepszej strony, toteż i rywal musiał odpłacić potłaczem

• w pogoni za sukcesem ludzie pracują coraz ciężej i chcą osiągnąć tym samym większy prestiż

• ta rywalizacja integrowała wioski

• co, co nie mieli, dostawali od tych, co mają, i tym samym musieli uznać ich wyższość

• redystrybucja - zbieranie owoców wysiłku wielu osób i rozdzielanie ich w różnych ilościach i różnym osobom

• wzajemność - nie można ciągle „brać”, trzeba też czasami „dać”, żeby nie przeciągnąć struny

• dary wychowują niewolników, jak dają, to już są „lepsi”

• ekosystemy prostsze (np. ludzi pierwotnych) potrzebują mniejszego nakładu pracy

• kapitalizm

• prestiż ma ten, kto ma najwięcej pieniędzy

• z początku klasa średnia żyła skromne i oszczędnie, ale z czasem zostaje przekonana do konsumpcji

• „albo ciężko pracuj, albo zgiń!”