2.Moment siły F względem punktu O osi obrotu nazywamy iloczyn wektorowy wektora wodzącego r punktu przyłożenia siły F, i tej siły gdzie początek promienia leży w punkcie O.
, gdzie M - moment, F- siła, r - wektor wodzący. Moment pędu bryły równa się iloczynowi jej prędkości kątowej i momentu bezwładności I .
. Momentem bezwładności I bryły względem danej osi nazywamy sumę iloczynów mas poszczególnych punktów materialnych bryły i kwadratu ich odległości od danej osi.
.
Tw. Steinera. Moment bezwładności I bryły względem dowolnej osi jest równy sumie momentu bezwładności względem osi równoległej przechodzącej przez środek masy bryły oraz iloczynu masy tej bryły i kwadratu odległości od obu osi.
.
3.Prawo powszechnego ciążenia. Dwa punkty materialne o masach
przyciągają się wzajemnie siłą proporcjonalna do iloczynu ich mas i odwrotnie proporcjonalną do kwadratu ich odległości r.
, gdzie G - stała grawitacyjna. Potencjałem pola grawitacyjnego nazywamy stosunek energii potencjalnej masy próbnej m do tej masy.
. Natężeniem pola grawitacyjnego nazywany stosunek siły działającej na masę próbną do wartości tej masy. Natężenie pola jest wektorem i wyraża się wzorem
. Energia potencjalna pola w dużej odległości od powierzchni ciała wytwarzającego pole wyraża wzór
, gdzie m - masa próbna, M- masa ciała, r- odległość od masy M.
4. Ruch harmoniczny prosty wyrażamy wzorem
), gdzie A - amplituda drgań,
- pulsacja ,
- faza drgań, dla t =0
-faza początkowa, x-wychylenie punktu
5. Zjawisko rezonansu polega na tym iż gdy siła wymuszająca działa na drgające ciało z odpowiednia częstotliwością, to amplituda drgań tego ciała może osiągać bardzo duża wielkość, nawet przy niewielkiej sile wymuszającej.
6.Dudnienie Drganie harmoniczne o niewiele różniących się pulsacjach przy nałożeniu się tworzą drgania złożone , nazywane dudnieniem. Częstotliwość dudnień
7. Fale o częstotliwości poniżej 20Hz nazywamy infradźwiękami, W zakresie 20Hz - 20kHz nazywam falami dźwiękowymi
zaś powyżej 20kHz - ultradźwiękami. Ciśnienie dźwięku wyraża się wzorem
- jest amplituda ciśnienia fali, ro - gęstość ośrodka. Wychylenie cząsteczek powietrza opisanego wzorem fali dźwiękowej
od położenia równowagi powoduje lokalne zmiany ciśnienia. Natężeniem fali I nazywamy moc fali przypadającej na jednostkę powierzchni prostopadłej do kierunku rozchodzenia się fali. Natężenie jest wprostproporcionalne do kwadratu amplitudy i kwadratu pulsacji fali
. Poziomem natężenia dźwięku nazywamy wielkość
gdzie
- natężenie najsłabszego dźwięku, I - natężenie fali dźwiękowej.
8.Załamanie światła na powierzchni sferycznej, która rozdziela dwa ośrodki o współczynnikach załamania
przedstawia rysunek. Promień biegnący od punktu S pada na wypukła powierzchnię sferyczną w punkcie A pod kątem α, ulega załamaniu pod kątem β i przecina oś optyczną w punkcie S'. Przyjmując że
i
(wówczas promienie nazywamy paraksjanalnymi), oznacza to że jeżeli kąt ϕ jest mały to
α,β i ψ są również małe i dla małych kątów prawo załamania można zapisać
, równanie opisujące załamanie na powierzchni sferycznej wyraża się wzorem
, gdzie
jest zdolnością skupiającą , R- promień krzywizny powierzchni sferycznej.
9.Zjawisko samoogniskowania światła
10.Polaryzacja. Światło w którym kierunki drgań fal są w jakiś sposób uporządkowane nazywamy spolaryzowanymi, natomiast jeżeli drgania wektora świetlnego zachodzą tylko w jednej płaszczyźnie, światło taki nazywamy spolaryzowanym liniowo. Sposoby polaryzacji, - przez odbicie od przeźroczystego dielektryka, - przez wykorzystanie zjawiska dwójłomność ,- dichroizm 11. Doświadczenie interferencyjne Younga. Otwór w ekranie
na który pada światło słoneczne zgodnie z zasadą Huygensa działa jako źródło rozchodzących się elementarnych fal kulistych które padając na otwory na ekranie
generują dwie fale kuliste. W wyniku tego na ekranie
otrzymamy szereg rozłożonych na przemian jasnych i ciemnych prążków.
12 -21.
13.Hipoteza de' Broglie'a zakładała że skoro światło9 ma dwoistą , falowo cząstkową naturę, to także materia powinna mieć taka naturę, ponieważ materia składa się z cząsteczek, więc wg de' Broglie'a materia powinna wykazywać własności falowe. Założył także że długość przewidywanych fal materii jest określona tym samym związkiem który stosuje się do fotonów.
, gdzie
- długość fali, p- pęd cząsteczek. Hipotezę tę potwierdzono doświadczalnie przez wywołanie dyfrakcji i interferencji fal materii przez dwóch amerykańskich uczonych.
15.Zasady zachowania przy reakcjach jądrowych: - zasada zachowania liczby nukleonów
, - zasada zach. Ładunku
, - zasada zach. energii
, gdzie
to masa jądra początkowego i masa cząsteczki padającej,
to masa jądra końcowego i masa cząsteczki wylatującej, Q- energia reakcji.
16.Izotp
powstaje w atmosferze pod wpływem promieniowania kosmicznego tj. strumienia cząsteczek pochodzących z przestrzeni kosmicznej. Izotop ten jest asymilowany przez rośliny i wraz ze śmiercią danego organizmu jego zawartość ulega zmniejszeniu. Określając połowiczny rozkład węgla można określić wiek rośliny.
17.Zasada działania reaktora atomowego. W reaktorze zachodzi samoczynnie podtrzymywany proces reakcji rozszczepiania jąder uranu, w określonym środowisku, w wyniku którego powstają neutrony które są pochłaniane przez inne jądra uranu i powodując ich rozszczepienie, nowe neutrony w sposób analogiczny wywołują kolejne rozszczepienia jąder uranu. Taki proces nosi nazwę reakcji łańcuchowej, która w reaktorze jest kontrolowana przez regulację mocy ( strumienia neutronów), przeciwnie do bomby jądrowej.
18.Cząsteczki elementarne (oprócz fotonu) klasyfikuje się w zależności od ich masy, dzielimy je na: - Leptony -cząstki najlżejsze, - Mezony - cząstki o masach pośrednich,- Bariony cząstki ciężkie o masach nie mniejszych od masy protonu.
19. Detektory promieniowania jonizującego: - jonizacyjne( licznik Geigera - Mullera), - powielające (licznik scyntalacyjny).
20. Rodzaje promieniowania emitowanego przez plazmę: - prom. liniowe, - prom. rekombinowane, - prom. hamowania.