Podstawowe dokumenty dotycz¹ce praw cz³owieka:
Prawa cz³owieka - zespó³ podstawowych, niezbywalnych i uniwerslanych praw, które przys³uguj¹ cz³owiekowi bez wzgl. na rasê, kolor skóry, religiê, pochodzenie itp.
Tragedia II wojny œwiatowej wp³ynê³a na utworzenie praw cz³owieka, przed tym istnia³y pewne normy etyczne. Lock i Russeau deklarowali ju¿ pewne prawa czlowieka. Dopiero XX w. przynosi ich powszechn¹ akceptacjê. Koncepcja prawno - naturalna g³osi, ¿e cz³owiekowi przynale¿¹ pewne prawa.
Prawa cz³owieka: a) uchwa³y o charakterze ogólnym, np.: Powszechna Deklaracja Praw Cz³owieka, Europejska Karta Praw Cz³owieka, b)umowy o charakterze szczególnym np. w kwestii dyskryminacji rasowej.
3 Ÿród³a praw: p. naturalne, p. stanowione, p. moralne.
Prawa: prawa i wolnoœci cz³owieka, p. polityczne, gospodarcze, socjalne, kulturalne, grupowe (pacjentów, ucznia itp.).
Uchwa³a na forum ONZ - Powszechna Deklaracja Praw Cz³owieka (pierwszy dokument) - 10 grudnia 1948 r. Sk³ada³ siê z 30 artyku³ów. Jest to deklaracja, dokument nie jest obowi¹zuj¹cy. Od tego momentu zaczyna siê walka o prawa cz³owieka.
Prawa osobiste: ¿ycie w wolnoœci, p. dp bezpieczeñstwa, sprawiedliwego i ¿etelnego procesu, do ¿ycia, obywatelstwa, w³asnoœci, zakaz tortur, prawo nie dzia³a wstecz.
Prawa polityczne: niezawis³oœæ s¹dów, wolnoœæ sumienia i s³owa, ¿etelne wybory, prawo do zrzesznia siê.
Prawa gospodarcze: równa p³aca za równ¹ pracê, prawo do pracy.
Prawa kulturalne: prawo do nauki, branie udzia³u w ¿yciu kulturalnym.
Prawa przys³uguj¹ nawet w przypadku niewype³niania obowi¹zków np. p³acenia podatków.
Konwencja o Prawach Politycznych Kobiet; 20 list.'59 Deklaracja Praw Dziecka (10 zasad); 21 grudnia'65 - Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji rasowej; 16 grudnia'66 Pakty Praw Cz³owieka - umowa miêdzynarodowa, obowi¹zuje dla pañstw które j¹ podpisa³y (Polska w 1977r.). Dzieli siê na: 1)pakt praw obywatelskich i politycznych: a)które nie mog¹ byæ ³amane, b)które mog¹ byæ ³amane, 2)pakt praw ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych.
Ad a): prawo do ¿ycia, do uznania podmiotowoœci prawnej, zakaz niewolnictwa, tortur, pozbawiania wolnoœci za d³ugi, zakaz propagandy wojennej, dyskryminacji.
Ad b): prawo do wolnoœci i bezpieczeñstwa, do swobody wyboru miejsca zamieszkania, prawo do równoœci w postêpowaniu karnym przed s¹dem, prawo do posiadania opinii i wyra¿ania jej, zakaz pracy przymusowej.